استعمال آزادانه شیشه در «بی‌آر‌تی»

تهران به کلانشهری پر آسیب در میان شهرهای ایران بدل شده است. انواع و اقسام این آسیب‌ها را هم می‌توان با ساعاتی قدم‌زدن در سطح شهر مشاهده کرد. از متکدیانی که در گوشه گوشه خیابان‌های اصلی به روش‌های مختلف و خاص خودشان شروع به گرفتن پول از رهگذران می‌کنند گرفته تا معتادان متجاهر، کودکان و بزرگسالانی که برای اندک درآمدی تا نیمه بدن‌شان را وارد سطل‌های بزرگ زباله می‌کنند.

پیش‌ترها چنین آسیب‌هایی اغلب به مناطق جنوبی و حاشیه‌ای تهران منتهی می‌شد اما حالا چندسالی‌ است که دامنه این آسیب‌ها به دیگر مناطق پایتخت یعنی شمال، جنوب، شرق، غرب و مرکز آن نیز گسترش یافته است. شیوع چنین آسیب‌هایی در قلب تهران بدون شک پس‌لرزه معضلات بزرگ‌تر زمان کنونی این شهر بوده است. 

استعمال آزادانه دخانیات در BRT 

اگرچه روزی درصد بالایی از تولد، رشد و مرگ آسیب‌های اجتماعی پایتخت در زیر پوست آن در جریان بود اما چند سالی می‌شود که آسیب‌ها با رشد سرسام‌آوری نسبت به قبل رو‌به‌رو شده و از زیر به سطح شهر و میان مردم عادی جامعه تسری یافته است. چنانچه تا کنون تعدادی از مردم تهران با تماس و ارسال پیام به روزنامه از مشکلاتی که در پی رشد این آسیب‌ها گریبان‌گیرشان شده، شکوه کرده‌اند. آنها اخیرا از ورود آزادانه معتادان در خط BRT آزادی-خاوران به خصوص در ساعاتی از شب شکایت‌هایی را مطرح کرده‌اند. چنانچه یکی از شهروندان با اشاره به این مشکلات می‌گوید: «یکی از مشکلات ما با مسیر BRT آزادی-خاوران بی‌انضباطی همیشگی این خط است.

به طوریکه بعضا ۴۵ دقیقه منتظر اتوبوس بوده‌ایم و باز هم خبری نشده و مجبور شدیم با تاکسی طی طریق کنیم. مشخص نبودن ساعت و زمانی معین برای ترددها در این خط موجب معطلی و بازماندن کارهای ما می‌شود.» او افزود: «اما مشکل دیگری که اخیرا در حال شکل‌گیری است و بسیار موجب تعجب و ناامن شدن این مسیر شده حضور آزادانه معتادان در اتوبوس‌های این مسیر است. چند روز پیش حدود ساعت یازده شب در این خط چهار معتاد متجاهر به راحتی سوار شدند و بدون هیچ ترس یا واهمه‌ای از برخورد، ابزارهای مورد نیازشان برای استعمال شیشه را بیرون آورده و شروع به کشیدن مواد در مقابل ما کردند! بنده به عنوان یک شهروند وقتی زن و بچه مردم را می‌دیدم که وارد اتوبوس شده و با این صحنه مواجه می‌شدند عرق شرم می‌ریختم.

به راستی چرا هیچ نظارتی روی این خط وجود ندارد؟ ما در این مسیر هیچگونه امنیتی نداریم. معتادانی که به راحتی در این مناطق حضور داشته و جلوی چشم همه مواد مخدر مصرف می‌کنند برای ما مشکل ساز شده‌اند. آنان از این اتوبوس‌ها اخیرا جهت استعمال مواد مخدر و استراحت استفاده می‌کنند.» 

این شهروند ادامه داد: «البته باز هم این تنها مشکل این خط نیست. اتوبوس‌های این خط از ساعت ۱۰شب به بعد به شدت مستهلک و کثیف هستند. به‌طوریکه همواره بوی نامطبوعی از داخل آن‌ها‌ به مشام می‌رسد و درب و پنجره‌ها‌ی آن‌ها‌ آلوده است. ضمنا این اتوبوس‌ها نقص فنی داشته و فاقد کولر هم هستند.» وی در پایان گفت: رفتار و کردار برخی راننده‌ها‌ی این خط نیز مایه تاسف است. آنان بعضا برخوردهای زننده‌ای با مسافران دارند. در حالی که عنوان شده مسافران بایستی از پرداخت وجه نقد به راننده اجتناب کنند و از کارت الکترونیکی استفاده شود اما این راننده‌ها‌ طلب پول نقد کرده و اگر درخواست‌شان اجابت نشود اجازه سوار شدن به مسافرانی که پرداخت الکترونیکی داشتند را نمی‌دهند.»

پیگیری می‌کنیم

محمود میرلوحی، عضو شورای شهر تهران در گفت‌وگو با آفتاب یزد درباره حضور معتادان در اتوبوس‌های تندرو(BRT) گفت: «نمی‌توانیم جلوی در اتوبوس و BRTها نگهبان بگذاریم یا نیروی انتظامی را در آنجا مستقر کنیم تا مانع از سوار شدن آنها به این وسایل حمل و نقل عمومی شوند زیرا آنها نیز مانند سایر مردم شهر باید تردد کنند. باید کاری کرد تا معتاد درمان شده و اگر هنوز مبتلا به اعتیاد است به سطح شهر نیاید. آنها همانگونه که در سطح شهر هستند در اتوبوس‌ها نیز تردد می‌کنند. حالا اگر موردی در جایی خاص مشاهده می‌شود بگویند تا ما نیز پیگیری کرده و به آن راننده تذکر دهیم. البته آسیب‌های اجتماعی یکی دو مورد نبوده و دغدغه‌ایست که مرتبا در محلات نیز مشاهده می‌شود.» 

مشکلات مالی و تاخیر اتوبوس‌ها

میرلوحی همچنین بی‌انضباطی در زمان‌های ورود اتوبوس‌های تندرو این مسیر را مربوط به مسائل مالی اتوبوس‌ها دانسته و اظهار کرد: «در واقع زمانی‌که قیمت بلیت‌ها را بررسی می‌کردیم مشکلات قیمتی خط‌های حاشیه‌ای را هم مطرح کردیم اما متاسفانه به نظر می‌رسد که اقدام کمیته تطبیق مانع از کم شدن فاصله قیمت‌ها شده است.» او افزود: «سالانه شهرداری هزار میلیارد تومان یارانه بلیت اتوبوس می‌دهد. درحالیکه بنا بود با اقدامات ما، این خط‌های حاشیه‌ای به این دلیل که با ارزیابی مشخص شده بود قیمت بلیت آنها به صرفه نیستند و بسیاری از اتوبوس‌ها که این سرویس‌ها را می‌برند از به صرفه نبودن قیمت‌ها و طولانی‌ بودن مسیر آنجا گلایه داشتند، مشکلات آنها کاهش یابد.»

این عضو شورای شهر تهران تاکید کرد: «با یارانه‌ای هم که ما به این بخش می‌دهیم و بودجه‌ای که شهرداری می‌دهد باز هم کمک چندانی در این زمینه نمی‌شود. در سرویس‌های حاشیه‌ای شهر خط‌ها طولانی بوده و کرایه‌ها پایین است. مسئولین باید کمک کنند تا این مشکلات رفع شود. من هم به عنوان عضوی از شورای شهر تهران به سازمان اتوبوسرانی برای رفع این مشکل اطلاع‌رسانی می‌کنم. به هر حال فقط BRTها متعلق به شهرداری هستند و سایر اتوبوس‌ها مربوط به اشخاص بوده و ما برای کمک به آنها یارانه می‌دهیم.

برای آنها هم با یارانه دریافتی از شهرداری باید صرفه داشته باشد که بالاخره بتوانند روی پایشان بایستند. لذا این مسائلی است که تلاش می‌کنیم رفع شوند.» میر لوحی با اشاره به راه حل رفع این مشکل گفت:‌ «مدت‌هاست شاهدیم که این شیوه هزینه‌کرد سرانجام ندارد. الان در مترو، بلیت به قیمت ۲۴۰۰ تومان تمام می‌شود اما ما متوسط ۷۰۰ تومان دریافت می‌کنیم. خب در این شرایط مشخص است که نمی‌شود آن را اداره کرد. ما تصمیمی گرفته بودیم و کمیسیون تطبیق هم در مترو و هم حوزه اتوبوسرانی آن را برگرداند. از گذشته قرار بود که تامین هزینه مالی بلیت اتوبوس یا مترو سه قسمت شود. یک قسمت را دولت یارانه دهد.

یک قسمت را شهرداری بپردازد و یک قسمت دیگر را مصرف کننده و مسافران بدهند. اما در حال حاضر نه مسافر یک سوم را می‌دهد و نه دولت. طبیعتا در این وضعیت به شهرداری فشار وارد می‌شود. در حالیکه شهرداری در سال فقط ۲۰۰۰ میلیارد تومان باید یارانه بلیت دهد به اضافه نوسازی اتوبوس‌ها که آن هم سرمایه‌گذاری قابل توجهی می‌خواهد. سالانه چند هزار میلیارد باید صرف ساخت زیرساخت‌ها و هزینه واگن‌‌های مترو شود.» میرلوحی افزود: «باید تلاش کنیم تا این عدد را نزدیک کرده و هرچه می‌توانیم قیمت تمام شده را پایین بیاوریم. اما بالاخره بخشی از آن را باید مصرف‌کننده بپردازد. الان نه در منطقه و نه در دنیا هیچ‌جا بلیت اتوبوس و مترو مانند تهران نیست.

اینگونه دلسوزی‌ها باعث پایین آمدن کیفیت کار می‌شود. ما که منبع چهارمی نداریم. در این زمینه فقط سه منبع تامین مالی داریم، این سه منبع که به چهار منبع تبدیل نمی‌شود. زمانیکه فکر می‌کنیم یک کار به نفع مصرف‌کننده است و قیمت بلیت مترو کرج را از ۱۵۰۰ تومان به ۱۰۰۰ تومان پایین بیاوریم، یعنی کسری صدمیلیارد تومانی شهرداری در آخر سال. دولت سال‌هاست این پول را نداده است. بخش مربوط به مردم هم که پرداخت نشود یعنی همه هزینه‌ها بر دوش شهرداری می‌افتد. شهرداری هم تا جایی می‌تواند مقاومت کند و در یک جا دیگر نمی‌تواند و این امر باعث کاهش خدمات می‌شود.» 

اگرچه این عضو شورای شهر تهران از مشکلات شهرداری در تامین منابع مالی وسایل حمل و نقل عمومی چون مترو و اتوبوس‌ها می‌گوید اما مشکل اصلی که اثرات نامطلوب و نتایج ناخوشایندی را برای جامعه رقم خواهد زد، رشد آسیب‌های اجتماعی چون اعتیاد و نفوذ این افراد به میان مردم عادی جامعه است. چراکه مصرف امن مواد مخدر در «بی‌آرتی‌ها» که به دور از اعتراض و نظارت ناکافی مجریان قانون رخ می‌دهد موجب فراگیر شدن ناامنی نه تنها در پایتخت که در سایر کلانشهرها می‌شود.

از سوی دیگر، در حالی این عضو شورای شهر مدعی است که در هیچ کجای دنیا قیمت بلیت اتوبوس و مترو مثل ایران (تهران) نیست که در کشورهای توسعه یافته و حتی همین ترکیه قیمت بلیت وسایط حمل و نقل عمومی به شدت پایین است تا مردم راغب شوند که از خودروهای شخصی خود استفاده نکنند.