موانع عبورآمبولانس‌ها جدی گرفته نمی شود

 تهران را می‌توان با صدای آژیرهایش شناخت، آژیرهایی که بعد از چند سال متوجه تفاوت آنها می‌شوید و از دور صدای شهر به شما می‌گوید که به چه کمکی نیاز دارد. آمبولانس‌ها یکی از وسایل امدادرسان شهری‌اند که معمولا صدای پشت ترافیک مانده آنها به گوش می‌رسد. صدایی که پیغام از جانی در خطر دارد، جانی که از شهر درخواست کمک می‌کند. البته شرایط برای اورژانس‌ها بهتر از سال‌های گذشته شده است و تعداد بیشتری از اتومبیل‌ها راه را به احترام جان انسان باز می‌کنند.

چندی پیش رئیس اورژانس تهران از نیاز تهران به بیش از ۲۰۰ دستگاه آمبولانس خبر داد. در این رابطه پیمان صابریان درباره استانداردهای ایمنی و اورژانس در شهر تهران، گفت: شهر تهران با احتساب جمعیت شناور و شهرهای اطراف حدود ۱۴‌میلیون نفر جمعیت دارد و ما براساس استانداردهای جهانی در ازای هر ۲۰‌هزار نفر جمعیت به یک دستگاه آمبولانس نیاز داریم یعنی باید در شهر تهران حدود ۵۰۰ دستگاه آمبولانس داشته باشیم و این درحالی است که تعداد آمبولانس‌های اورژانس در تهران تنها ۲۳۰ دستگاه است.

به گفته او برابر استانداردها به ازای هر یک‌میلیون نفر جمعیت باید یک فروند بالگرد امداد هوایی فعال باشد، به این معنی که برای تهران به ۱۴ بالگرد امدادرسان نیاز داریم در حالی که فقط دو بالگرد وجود دارد. همچنین تعداد موتورلانس‌های اورژانس نیز باید بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ دستگاه باشد اما در حال حاضر این تعداد حدود ۲۵۰ دستگاه موتورآمبولانس است.

 مهمترین مشکل، رفت و آمد آمبولانس‌هاست

تعداد کم اتومبیل‌های اورژانس یکی از مسائلی است که سال‌ها مورد بررسی قرار گرفته است اما تا به امروز افزایش تعداد برای آنها ممکن نبوده است. رئیس انجمن متخصصان داخلی مهمترین مشکل در مساله آمبولانس‌ها را رفت و آمد این وسایل در خیابان‌ها اعلام می‌کند و به «آرمان» می‌گوید: ما پرونده‌هایی داریم که بیماران و نزدیکان آنها شکایت می‌کنند که با وجود درخواست آمبولانس، کمک دیر رسید یا هرگز به مقصد نرسید و بیمار را از دست دادیم.

ایرج خسرونیا ادامه می‌دهد: زمانی که با کمبود آمبولانس مواجه هستیم و هر منطقه فقط پنج یا ۶ آمبولانس دارد، ممکن است با حادثه‌ای مواجه شویم که نیاز به چندین آمبولانس داشته باشد، این در حالی است که علاوه بر کمبود تعداد آمبولانس‌ها، تجهیزات آنها نیز کامل نیست و اکثر آمبولانس‌ها فاقد امکانات مورد نیاز هستند. خسرونیا با بیان اینکه مساله رفت و آمد در اینجا از اهمیت بالایی برخوردار است، توضیح می‌دهد: در بسیاری از نواحی آمبولانس‌ها در جایی هستند که ورود و خروج مشکلی دارد و حتی ممکن است آمبولانس‌ها به‌دلیل پارک ناشایست یک وسیله نقلیه نتوانند از یک خیابان عبور کنند و چندین دقیقه را به‌دلیل مساله‌ای چنین ساده از دست دهند.

به گفته رئیس انجمن متخصصان داخلی زمانی که تعداد آمبولانس و کمک‌های هوایی ما کم است، تعداد بیشتری بیمار را از دست خواهیم داد. او توضیح می‌دهد: تا فوت بیمار ممکن است حدود پنج تا ۶ دقیقه زمان داشته باشیم  و آمبولانسی که دیر می‌رسد و نمی‌تواند کمک‌های اولیه را اعمال کند با چنین مشکلاتی مواجه خواهد بود. در بیشتر کشورها در هر منطقه‌ای آمبولانس وجود دارد و  مانند پلیس مستقر هستند، بنابراین به مجردی که تماس برقرار شود در کمتر از سه دقیقه آمبولانس به بیمار می‌رسد.

خسرونیا با اشاره به اینکه در ایران بین ۱۵ تا ۳۰ دقیقه طول می‌کشد که آمبولانس به بیمار برسد، ادامه می‌دهد: این در حالی است که آمبولانسی وجود داشته باشد و به ماموریت نرفته باشد. گاهی اوقات چندین بیمار و حادثه در یک منطقه اتفاق می‌افتد و گاهی مجبور می‌شوند برای رسیدگی به بیماران از نواحی دیگر آمبولانس بفرستند که زمان زیادی هدر خواهد شد و ممکن است رسیدن آن آمبولانس دیگر فایده‌ای نداشته باشد. کمک‌های اولیه ای که بعد از یک ساعت می‌رسد یعنی ما دقایق طلایی را از دست داده‌ایم و دیگر نمی‌توانیم به فرد کمک کنیم.

 تعداد آمبولانس مناسب جمعیت باشد

آمبولانس‌ها زمان زیادی را در خیابان‌ها از دست می‌دهند، ممکن است برای خیلی از ما گیر افتادن در ترافیک شهر عصبانی‌کننده باشد، اما برای فردی که در آمبولانس است، این ترافیک خط فاصل بین مرگ و زندگی اوست. خسرونیا نتیجه یک تحقیق را درمیان می‌گذارد و می‌گوید: برای پیامدهایی که در این امر بررسی کردیم متوجه شدیم که آمبولانس می‌رسد اما دیر. دلیل این است که در ترافیک گیر کرده است یا به مورد دیگر رسیدگی می‌کرد. تعداد آمبولانس‌ها باید نسبت به جمعیت در حالت مناسبی قرار داشته باشد. به گفته رئیس انجمن متخصصان داخلی زمانی جمعیت تهران حدود دو‌میلیون نفر بود و همین تعداد آمبولانس کافی بود اما الان جمعیت تا ۶ برابر شده است بنابراین حداقل باید دو تا سه برابر آمبولانس داشته باشیم. 

او ادامه می‌دهد: این امر انجام نشده است و همواره بودجه مورد نیاز برای آمبولانس‌ها را نداشتیم هر موقع هم تعدادی آمبولانس وارد می‌کنند شرایط به‌صورتی است که به تعداد آمبولانس‌ها افزوده نمی‌شود چون آمبولانس‌های اسقاطی باید از چرخه خارج شوند. چون این آمبولانس‌ها شبانه روز کار می‌کنند، بعد از چند سال، کاربری خود را از دست می‌دهند و باید هر چند سال تعدادی از آنها را کنار گذاشت. همچنین بودجه و آموزش کافی باید به ماموران داده شود که بتوانند خدمات لازم را انجام دهند. اینها همه در شرایطی است که در کشورهای توسعه یافته آمبولانس‌ها خدماتی همپای بیمارستان ارائه می‌دهند و بخشی از روند درمان از زمانی که فرد وارد آمبولانس می‌شود، آغاز می‌شد. خسرونیا دراینباره می‌گوید: الان برخی از آمبولانس‌های ما به وسایل اولیه مجهز‌ند و می‌توانند بخشی از درمان بیمار را درون آمبولانس انجام دهند. متاسفانه در همه نقاط ایران این امکان وجود ندارد.

آمبولانس باید مانند یک بیمارستان کوچک باشد و وسایل و تجهیزات کامل و پزشکی داشته باشد تا اگر در مواقعی لازم بود، در آمبولانس بتوانند به بیمار کمک کنند. شاید یک بیمار تصادفی یا فردی که سکته کرده باشد فقط چند دقیقه زمان برای کمک گرفتن داشته باشد. او با اشاره به کمک‌های موتوری که به آمبولانس‌ها در ارائه خدمات کمک می‌کنند، ادامه می‌دهد: متخصصان با کمک موتور خود را به بیمارستان می‌رسانند و اقدامات اولیه را تا زمانی که آمبولانس برسد انجام می‌دهند. این کار خیلی خوبی است که چون وسایلش کم است آنطور که باید خدمت‌رسانی انجام نمی‌شود.

کمبود نیروی زن میان امدادرسانان اورژانس مانند دیگر مسائل زندگی آمبولانس‌ها هم نوع خصوصی و دولتی دارند و امکاناتی که ارائه می‌دهند در سطوح مختلفی است. به گفته خسرونیا در تماس‌هایی که از طریق خط ۱۲۵ برای اورژانس انجام می‌شود فقط بیمار را به بیمارستان‌های دولتی منتقل می‌کنند، بنابراین بیماری که مایل است به بیمارستان خصوصی منتقل شود حتما باید با آن بیمارستان تماس بگیرد. مساله دیگر این است که زمانی که برای افراد اتفاقی مانند تصادف رخ می‌دهد حتما باید با آمبولانس دولتی افراد منتقل شوند برای اینکه اگر با آمبولانس غیردولتی به مراکز غیردولتی فرستاده شوند، هزینه‌ها بر عهده خود بیمار خواهد بود اما اگر توسط آمبولانس دولتی به بیمارستان دولتی منتقل شود، هزینه‌های درمان بر عهده بیمه ای است که اتومبیل انجام داده است. او با اشاره به اینکه حدود ۱۵ سال پیش مشکلی مطرح بود و مسئولان آمبولانس‌ها متاسفانه با بخش‌های خصوصی رابطه پیدا کرده بودند، می‌گوید:

هر مریض را به بخش خصوصی مورد توجه خود می‌برند که این رفتار با شکایات بسیاری از طرف بیماران و پزشکان مواجه شد. این روزها فقط بیماران را به بیمارستان‌های دولتی منتقل می‌کنند. در شرایطی کمبود امکانات را برای آمبولانس‌های تهران مورد بررسی قرار می‌دهیم که هرچه از تهران دور می‌شویم امکانات کاهش پیدا می‌کند. رئیس انجمن متخصصان داخلی می‌گوید: در شهرهای دیگر تعداد آمبولانس از تهران هم کمتر است به خصوص در مناطق مرزی تعداد این امکان بسیار پایین است. باید حتما به فکر آنها باشیم چون حادثه از پیش تعیین شده نیست ،ممکن است در منطقه‌ای سیل، زلزله و حوادث بزرگ رانندگی اتفاق بیفتد، ممکن است تا ۲۰ نفر احتیاج به کمک‌های آمبولانسی داشته باشند و با دو یا سه دستگاه نمی‌توان این نیازها را رفع کرد. دیگر مشکل خدمات درمانی در بخش آمبولانس‌ها کمبود نیروی زن در این قسمت است.

خسرونیا با بیان اینکه تا به حال هرچه مامور اورژانس فرستاده‌اند مرد بوده‌اند، توضیح می‌دهد: این در شرایطی است که زنان باید به زنان کمک کنند و ممکن است زنی در شرایطی خاص به کمک اورژانس نیاز داشته باشد، این در حالی است که تعداد پرسنل زن افرادی که در اورژانس کار می‌کنند بسیار پایین است چون تا به حال کسی اقدامی برای رفع این نیاز جامعه انجام نداده است. همچنین امدادرسانی شغل بسیار سختی است و ماموران اورژانس شغلی پراسترس و سخت دارند. خسرونیا راه برون رفت از شرایط کنونی را کمک مجلس و دولت اعلام می‌کند و ادامه می‌دهد: اینها باید کمک کنند تا بودجه کافی به وزارت بهداشت و درمان اختصاص داده شود که قدرت داشته باشد تا آمبولانس‌های مجهز وارد کشورکنند.