یوزپلنگ‌های ایرانی را خودشان کشتند، خودشان کالبدشکافی کردند

پروژه تکثیر یوز ایرانی یک پروژه ملی بوده به دلایلی که هنوز از سوی سازمان محیط زیست به درستی اعلام نشده شکست خورده است. کارشناسان معتقدند حال یوزپلنگ مادر خوب نیست و سزارین حیوان باعث شده شانس بارداری مجدد هم از او گرفته شود. دو توله از سه توله به دنیا آمده تلف شدند و جزییات حال توله سوم هم گزارش نمی‌شود.

شکست یک پروژه ملی که دو سال هزینه و زمان برده است باید مورد بررسی‌های قضایی قرار بگیرد. پرونده در حال حاضر به کمیسیون اصل نود مجلس شورای اسلامی عودت داده شده است. بر اساس قانون هر کس شکایتی از طرز کار مجلس شورای اسلامی یا قوه مجریه یا قوه قضائیه داشته باشد، می‌تواند شکایت خود را به مجلس شورای اسلامی عرضه کند. مجلس موظف است به این شکایات رسیدگی کند و پاسخ کافی دهد و در مواردی که شکایت به قوه مجریه یا قضائیه مربوط است رسیدگی و پاسخ کافی از آن‌ها بخواهد و در مدت متناسب نتیجه را اعلام نماید و در موردی که مربوط به عموم باشد به اطلاع عامه برساند.

مجلس شورای اسلامی در مرحله اول جلسه‌ای با حضور مقامات سازمان محیط زیست به عنوان متولی طرح تکثیر یوز در اسارت و برخی کارشناسان برگزار کرده؛ اما شواهد نشان می‌دهد سازمان محیط زیست قصد ارائه جزییات علت مرگ توله یوز‌ها را ندارد. مهمترین نشانه این عدم اراده، انجام کالبدشکافی یوز‌های تلف شده توسط پزشکی است که خودش مسئول به دنیا آوردن این توله‌ها بوده است!

یکی از کارشناسان حاضر در جلسه فراکسیون محیط زیست مجلس فرضیات موجود درباره علت مرگ دو توله یوز را شرح داده و به سوءمدیریت در انجام پروژه اشاره کرده است. او تحولات ناگهانی در مدیریت پروژه را یکی از عوامل شکست پروژه خوانده و گفته فردی که مدیریت پروژه را برعهده داشته قبلا در رزومه خود سابقه تلف کردن یک گونه نادر حیوانی دیگر را هم داشته است.

هومن ملوک‌پور دامپزشک متخصص و کارشناسی که به دعوت فراکسیون مجلس شورای اسلامی در جریان گزارش سازمان محیط زیست درباره تلف شدن توله یوزپلنگ‌های ایرانی قرار گرفته است به حضور حسن اکبری معاون سازمان حفاظت محیط زیست، بهرنگ اکرامی دامپزشک معتمد سازمان حفاظت محیط زیست در این جلسه برای توضیح دلایل تلف شدن دو توله یوزپلنگ اشاره کرده است.او گفته در این جلسه بدون ارائه جزییات پرونده، برخی کلیات از سوی مقامات سازمان محیط زیست عنوان شده و دامپزشک معتمد سازمان اذعان کرده که متخصص جراحی در حین زایمان یوز مادر به نام ایران حضور نداشته است.ملوک پور به سابقه پزشک معتمد سازمان محیط زیست هم اشاره کرده و گفته «آقای اکرامی دامپزشک معتمد سازمان محیط زیست است و تا جایی که می‌دانم تخصص تولید مثل دارد. حضور او در جریان جراحی حیوان مثل این است که متخصص تغذیه جراحی کند.»

ایرادات محیط زیست در پروژه تکثیر یوز ایرانی

ملوک‌پور فرضیات و اشکالات خود به نحوه اجرای پروژه تکثیر یوز را شرح داده و گفته «از نظر کارشناسان از زمانی که این دو یوز جفت‌گیری کردند، باید مدیریت پروژه شروع می‌شده که این این کار انجام نشده و سازمان محیط زیست تازه از اواخر بارداری حیوان پروژه را آغاز کرده است.»به گفته این دامپزشک، «پزشک معتمد سازمان محیط زیست که در جریان زایمان بالای سر پروژه بوده، تخصص تولید مثل دارد و فقط می‌توانسته در دوره بارداری اعمال نظر کند و این جراح یا پزشک متخصص داخلی است که می‌تواند تصمیم بگیرد حیوان سزارین شود یا نه.»

ملوک‌پور میگوید: ما مخالف سزارین بودیم. سزارین در مرحله اول اشتباه بود. باید به حیوان ۲۴ تا ۴۸ ساعت فرصت داده می‌شد که زایمان طبیعی داشته باشد. در گربه‌سانان از زمانی که علایم بی‌قراری زایمان آغاز می‌شود، بین ۲۴ تا ۴۸ ساعت طول می‌کشد زایمان انجام شود. تا زمانی که پزشک پارگی کیسه آب یا بی‌حالی حیوان را مشاهده نکند یا احساس نکند که حیوان به خطر افتاده نباید دست به سزارین بزنید؛ به ویژه برای حیوان نادری که یکبار باردار شده و می‌توانسته دوباره باردار شود، سزارین شانس بارداری مجدد را می‌گرفت.»

او به یک اشتباه دیگر در جریان سزارین «ایران» اشاره کرده و گفته «به اذعان پزشک سازمان، وقتی شکم حیوان باز شده یکی از توله‌ها در کانال گیر کرده است. ایشان اگر متخصص بود بدون دست زدن به رحم، با دستکاری جنین از روی دیواره رحم می‌توانست زایمان جنین‌ها را تسهیل کند و لزومی به باز شدن رحم نبود. خود دکتر اکرامی به اشتباه خود اذعان کرده است.»

این دامپزشک اضافه می‌کند: در گربه‌سانان وقتی حیوان سزارین می‌شود دیگر توله خودش را قبول نمی‌کند، چون حیوان بیهوش است و توله‌ها دستکاری شدند. به همین دلیل هم در دو روز اولی که زمان طلایی شیر خوردن توله‌هاست که ایمنی بدنشان بالا برود، یوز مادر توله‌ها را قبول نکرده است.او تاکید کرده نخوردن آغوز (اولین شیر مادر پس بارداری) یکی از دلایل اصلی تلف شدن دو یوز اولی بوده و سومی هم حال خوبی ندارد و فکر نمی‌کنم زنده بماند، چون آغوز نخورده و ایمنی ندارد.

ملوک‌پور به دیگر اشکال به وجود آمده در جریان زایمان ایران اشاره کرده و گفته «ما حیوان خیابانی را هم که سزارین می‌کنیم توله را چند روز در انکوباتور نگه می‌داریم که اکسیژن و بخار آب در آن تزریق می‌شود که شرایط شبیه شرایط دوره جنینی است. عکس‌هایی که خود سازمان محیط زیست بعد از زایمان ایران منتشر کرده نشان می‌دهد سه توله روی تخت اتاق محیط‌بانی هستند؛ یعنی در پایین‌ترین سطح حفاظت.»

جوری به توله یوز شیر دادند که حیوان خفه شده است

این دامپزشک متخصص به اشتباه بعدی در جریان این پروژه هم اشاره کرده و می‌گوید مساله بعدی عدم اطلاع کسانی است که این توله‌ها را تیمارداری کردند. در عکس و فیلم‌های سازمان مشاهده می‌شود که افراد با کت و شلوار نشسته بوند به جنین‌ها شیر می‌دادند. از تصاویر می‌شد فهمید این شیر وارد ریه حیوان شده و حیوان خفه شده است، چون سر حیوان را پایین گرفته‌اند و این ساده‌ترین نکته‌ای است که یک چوپان بلد است.

او در نهایت به یک موضوع جنجالی دیگر در جریان اجرای پروژه تکثیر یوز در اسارت اشاره کرده است. ملوک پور با اشاره به تغییراتی که در مدیریت پروژه رخ داده به رویداد۲۴ می‌گوید: شب عید یعنی ۲۹ اسفند کسی که مسئول پروژه بود و خیلی هم دلسوز بود ناگهان برکنار شد و آقای بهرامعلی ظاهری سر کار آمد.

‌

می‌خواستند برای خودشان رزومه اولین تکثیر یوز درست کنند

این دامپزشک اضافه می‌کند: «کسی که به عنوان مسئول پروژه منصوب شد، در سابقه کاری‌اش کشتن ۳ گورخر نادر را در زمان انتقال دارد. کسی که برکنار شد هم داماد خود ایشان بود! به نظر من این آقا می‌خواست در رزومه کاریش به عنوان اولین کسی باشد که تکثیر یوز را انجام داده است، در حالی که متخصص نابودی گونه‌های در حال انقراض است.»ملک پور با اشاره به ماجرای تلف شدن سه گورخر نادر ایرانی در جریان انتقال در سال ۱۳۹۷ می‌گوید: «آن زمان هم مساله زمان انتقال، هم داروی بیهوشی مورد سوال بود. دو گورخر باردار بودند و نباید جابجا می‌شدند و به خاطر همان اشتباه عملا ۵ تا گورخر را کشتند.»

او در نهایت به سوءمدیریت در پروژه تکثیر یوز اشاره کرد و گفت: «برای گونه‌ای که برای اولین بار در اسارت باردار می‌شود، حتی عقب افتاده‌ترین کشور دنیا هم یک تمهیداتی در نظر گرفته می‌شود. عکس این حیوان روی پیراهن تیم ملی کشور است و با آن اینگونه برخورد شده است. البته فکر می‌کنم حال ایران یوزپلنگ مادر هم خوب نیست.»او درباره پاسخ مسئولان سازمان به سوالاتش در جلسه فراکسیون محیط زیست مجلس گفت: «هیچ جوابی نداشتند و می‌گفتند درست می‌گویید. گفتند ما در آن شرایط چاره دیگری نداشتیم، در حالی که گفتیم باید چاره را قبل از انجام کار می‌اندیشیدید.»

این متخصص دامپزشک درباره اینکه آیا گزارش مکتوبی به کارشناسان درباره علت حادثه یا نتیجه کالبدشکافی توله‌ها داده شده است یا خیر؟ گفت: «هیچ گزارشی از کارشان ارائه نکردند و فقط توضیح دادند. گفتند کالبدگشایی کردیم و حیوان نارس بوده است. در حالی که وقتی یک پزشکی باعث مرگ یک حیوان شده و مورد سوال قرار می‌گیرد، طبیعتا یک پزشک دیگر باید کالبدگشایی کند. شما خودتان حیوان را کشتید و خودتان کالبدگشایی کردید؟ همه جای دنیا پزشک قانونی باید این کار را انجام دهد. اگر من خودم عامل مرگ باشم و خودم کالبدگشایی کنم اعتراف می‌کنم که قصور از من بوده است؟»