ساعت سه بامداد بوي نامطبوعي زندگي را در خاش از حالت عادي خارج مي‌کند. مردمي که براي خوردن سحري آن وقت صبح بيدار بوده‌اند با استشمام بويي نامطبوع دچار سر‌درد و تهوع مي‌شوند. خيلي‌ها همان موقع به بيمارستان مراجعه کرده‌اند اما ساعاتي بعد و با شدت‌گرفتن بو و تعداد مسمومان هجوم به بيمارستان‌هاي خاش بيشتر شده است.
آمار اعلام‌شده از بيمارستان‌هاي خاش نشان مي‌دهد که بيش از ۵۰ نفر صبح سه‌شنبه به بيمارستان مراجعه کرده‌اند و نيمي از آنها هم بستري شده‌اند. مردم محلي مي‌گويند بويي که آنها استشمام کرده‌اند چيزي شبيه فاضلاب بوده، مديرکل دفتر مديريت بحران سيستانوبلوچستان اما فعاليت آتشفشان تفتان را عامل انتشار بوي نامطبوع در شهرستان خاش دانسته و گفته: با توجه به بررسي‌هاي اوليه به نظر مي‌رسد دليل بوي نامطبوعي که از بامداد امروز در سطح شهرستان خاش استشمام شده فعاليت کوه آتشفشان تفتان بوده است.
درحالي دليل بوي نامطبوع در خاش فعاليت آتشفشان تفتان اعلام شده که اهالي شهر مي‌گويند در تماسي که با اهالي روستاهاي نزديک تفتان داشته‌اند آنها گفته‌اند هيچ‌گونه بويي استشمام نکرده‌اند. با همين دلايل مردم محلي احتمال فعاليت تفتان را منتفي مي‌دانند.
خبري از بو در اطراف تفتان نيست
عبدالقادر لاشاري در جنوب خاش زندگي مي‌کند؛ مي‌گويد بوي نامطبوع از محدوده خيابان جمهوري در شمال خاش شروع شده و او در محل سکونتش بويي حس نکرده، مي‌گويد براي ديدن يکي از دوستانش به آن نقطه از شهر رفته و بو را حس کرده، بويي شبيه به فاضلاب يا شايد هم گوگرد. لاشاري مي‌گويد هيچ احتمالي درباره اينکه بو از کجا مي‌آيد، نمي‌دهد اما يکي از حدس‌هايشان بعد از تفتان شهرک صنعتي عباس‌آباد است.
شهرک صنعتي تنها جايي است که آلودگي‌هاي خاش را رقم مي‌زند اما اهالي این شهرک هم از انتشار بوي نامطبوع اظهار بي‌اطلاعي مي‌کنند و مي‌گويند چنين بويي حس نکرده‌اند. آن‌طور که مشاهدات مردم در خاش نشان داده اين بو فقط در نقطه‌اي از شهر وجود داشته، لاشاري مي‌گويد درحال‌حاضر بويي در شهر حس نمي‌شود و بو مربوط به ساعات اوليه صبح بوده است.
مسئولان: تفتان فعال شده
صبح ديروز بود که با خبر انتشار بویي نامطبوع در خاش و روانه‌شدن تعدادي از شهروندان به بيمارستان چند تيم از مراکز مختلف علمي استان براي بررسي دليل انتشار بو به خاش اعزام شدند. غلامرضا اربابي، مديرکل دفتر مديريت بحران استانداري سيستانوبلوچستان گفته تيم‌هاي مختلفي از دانشگاه علوم پزشکي زاهدان، دانشگاه سيستانوبلوچستان و گروه زمين‌شناسي محيط‌زيست براي بررسي دليل اين حادثه به محل اعزام شدند که نتيجه بررسي‌هاي آنها نشان مي‌دهد بوي نامطبوع ناشي از فعاليت تفتان است.
نشست ستاد مديريت بحران استان تشکيل شده و مسئولان مربوطه لحظه به لحظه در حال رصد و پيگيري اين حادثه هستند. پس از انتشار بویي نامطبوع در خاش شايعاتي مبني‌بر تخليه شهر در فضاي مجازي منتشر شد اربابي اما هرگونه شايعه‌اي مبني‌بر تخليه شهر را تکذيب کرده و گفته اوضاع در خاش کنترل شده و زندگي عادي در جريان است.
مردم ترسيده‌اند
عبدالقادر لاشاري، شهروند خاشي مي‌گويد پس از استشمام بو و به دنبال آن پخش‌شدن شايعاتي در فضاي مجازي مردم احساس ترس کرده‌اند. به گفته او، چه بوي نامطبوع خاش به خاطر تفتان باشد و چه نه در دل مردم ترس انداخته است. صبح روز گذشته زندگي در خاش مانند هميشه نبوده، خيابان‌ها خلوت‌تر و رفت و آمدها کمتر شده، مردم در خيابان با ماسک رفت‌وآمد کرده و اگر مجبور نباشند از خانه خارج نمي‌شوند.
او مي‌گويد اين اتفاق تا به حال در خاش سابقه نداشته است؛ البته هر‌از‌چندگاهي شايعه فعاليت تفتان در فضاي مجازي منتشر مي‌شود اما اين بار به‌دليل اينکه مردم نمود آن را ديده‌اند و از طرفي مسئولان هم اين موضوع را تأييد کرده‌اند ترس مردم بيشتر شده است. ستاد بحران دانشگاه علوم پزشکي از شهروندان درخواست کرده تا ضمن حفظ خونسردي، اطلاعات صحيح و توصيه‌هاي بهداشتي را از طريق اين ستاد يا ساير مراجع ذي‌صلاح مانند فرمانداري خاش پيگيري کنند.
تيم تخصصي درمان اين دانشگاه نيز به خاش عزيمت کرده است. در شرايط حاضر توصيه دانشگاه علوم پزشکي زاهدان به شهروندان خاشي و به‌ويژه افراد سالخورده، مبتلايان به بيماري‌هاي ريوي و قلبي، زنان باردار و کودکان اين است که حتي‌المقدور تا رفع کامل بوي نامطبوع از منزل خارج نشوند. بيمارستان امام خميني (ره) خاش نيز در حالت آماده‌باش کامل بوده و کادر درمان در محل کار خود حضور دارند. همچنين تجهيزات پزشکي مورد نياز و از جمله دستگاه اکسيژن‌ساز بيمارستان هم در سرويس خدمت قرار دارد.
تفتان يکي از ۳ آتشفشان فعال ايران
تفتان يکي از سه آتشفشان فعال يا نيمه‌فعال در ايران است. زمان آخرين فوران اين آتشفشان نامعلوم است اما گازهاي گوگرد از دهانه آن منتشر مي‌شوند که نشان از خاموش‌نشدن اين کوه آتشفشان دارد. بعد از زلزله مهيب سراوان که ۷,۵ ريشتر مقياس آن بود خبرهايي از فعاليت آتشفشان تفتان به گوش مي‌رسد.
عبدالله سعيدي، زمين‌شناس به مهر گفته اينکه گفته شود زمين‌لرزه ۷,۵ ريشتري سراوان امکان دارد روي فعاليت اين آتشفشان تأثير بگذارد دور از انتظار نيست و بايد منتظر آينده بود. اين زمين‌لرزه مي‌تواند در رفتار اين آتشفشان تأثير‌گذار باشد، در کنار اينکه مي‌تواند در فعال‌کردنش اثر بگذارد، همچنين مي‌تواند فعاليت کنوني آن را نيز کاهش دهد. وي با اشاره به ژرفاي زمين‌لرزه افزود: ژرفاي ۹۰ کيلومتري مي‌تواند روي اين کوه آتشفشان مؤثر باشد.
دهانه‌اي با شيب تند در دامنه جنوبي قله اين آتشفشان وجود دارد که قسمتي از آن به‌وسيله انفجار شديد و فرسايش بعدي خراب شده است. از ديوارهايي که شيب تند دارند فومرول‌هاي زرد و سفيد‌رنگ صوت‌زنان بالا مي‌آيند که همراه با فومرول‌هاي متعددي که از بلندترين قله کوه بيرون مي‌آيند ابر سفيد و مشخصي تشکيل مي‌شود که از فاصله صد کيلومتري قابل رؤیت است و منظره يک آتشفشان فعال را به‌خوبي نشان مي‌دهند.
گدازه‌هاي تفتان مساحتي معادل هزار و ۳۰۰ کيلومتر‌مربع را زير پوشش دارند. نخستين تکاپوي آتشفشاني، در ۲۰ کيلومتري شمال باختري قله فعلي بوده و سپس مراکز ديگري در خاور اين نقطه فعال شده‌اند. فعاليت اين مراکز به صورت فوران‌هاي انفجاري بوده و حاصل آن برش‌هاي داسيتي و آگلومرايي است. آخرين تکاپوي انفجاري تفتان دو فاز انفجاري است. به گفته زمين‌شناسان فعاليت آتشفشان با زلزله همراه است ولي هر زلزله‌اي نشانه فعاليت آتشفشاني نيست.
ازاين‌رو، لازم است در اطراف اين آتشفشان‌ها دستگاه‌هاي لرزه‌نگاري نصب شود تا در صورت مشاهده فعاليت لرزه‌اي جديد با تطبیق پديده‌هاي ديگر مانند دما و ترکيب چشمه‌هاي آبگرم، دما و ترکيب گازهاي خروجي از دهانه آتشفشان، تغيير ارتفاع و شيب دامنه احتمال فوران مجدد آتشفشان بررسي شود.
- 14
- 2
