فعالان محیط‌زیست نگران طرح انتقال آب دریاچه خزر به سمنان هستند

زهرا جنسی در گفت و گو با ایلنا، در خصوص انتقال آب دریای خزر به سمنان گفت: ما در کشور مشکل آب و کمبود آن را داریم که بخشی از این مشکل برگرفته از اقلیم کشور است. خشکسالی‌هایی که در پیش داریم و در چند سال گذشته نیز اتفاق افتاده است. جدای از مسائل اقلیمی و طبیعی مباحثی نیز مانند مدیریت آب نیز در کشور به درستی صورت نمی‌گیرد.

جنسی در ادامه گفت: بعضی وقت‌ها مسیری را طی می کنیم و بعد متوجه می‌شویم که اشتباه است؛ یا نمی‌شود بازگشت و یا بازگشت آن مشمول هزینه است. مثل سدسازی‌ها. این سدها شاید با نیت توسعه و تامین معیشت مردم و رفع مشکلات‌شان ایجاد شده اما وقتی قسمتی از راه را می‌رویم، متوجه روال اشتباه آن می‌شویم و این در شرایطی است که متاسفانه کار انجام شده و سرمایه به هدر رفته و همچنین به مشکلات اقلیمی دامن زده شده است.

وی تصریح کرد: اگر بگوییم که نباید به فکر تامین آب استانی مانند سمنان بود، یک اشتباه محض است. نگاه مطلق‌بینی است و من این را قبول ندارم اما اینکه چگونه به دنبال تامین آب باشیم مهم است.

کارشناس ارشد محیط زیست ادامه داد: مدام در ادبیات خود از کلمه دریای خزر استفاده می‌کنیم که یک اشتباه لفظی است؛ خزر دریاچه است نه دریا و پیامدهایش نیز شامل یک محیط بسته می‌شود نه یک محیط بازی که تبادل آبی دارد.

نایب دبیر شبکه تشکل‌های غیردولتی محیط زیست و منابع طبیعی استان گیلان در ادامه گفت: بسیاری از طرح‌ها و ارزیابی‌هایی که انجام می‌دهیم متاسفانه فقط بر روی کاغذ خیلی زیبا هستند ولی در عمل به مرحله اجرا نمی‌رسد و ضمانت اجرایی خوبی ندارد. منظورم از ارزیابی چنین چیزی نیست ارزیابی‌ای که واقعا بتوانیم به معنای واقعی کلمه از علم ارزیابی استفاده و آن را پیاده کرد و  مزایا و معایب واقعی طرح، مزایا و کاستی‌های آن را ببیند و کفه ترازو در چنین شرایطی سمت مزیت‌ها سنگینی کند.

جنسی ادامه داد: اما سئوالات مهم ما این است که بازگشت آبی که از دریای خزر برداشت می‌کنیم از کجا تامین می‌شود؟ سئوال دیگر روال انتقال آب است که به چه صورت می‌خواهند انجام دهند؟ لوله‌کشی می‌شود؟ آیا سود و زیان طرح محاسبه شده است؟ در این طرح به موجودات و آبزیان توجه شده یا خیر؟ آیا این انتقال آب خطری برای آنان و زیستگاه‌شان به وجود می‌آورد یا خیر؟ و بحث دیگر بحث نمک‌هاست.

وی در ادامه گفت: اینها سئوالاتی است که باید در قالب یک طرح ارزیابی اصولی که از چندین کارشناس که در کارخود خبره هستند استفاده شود و پاسخ دهند. اگر واقعا پاسخ این سئوالات آن‌قدر اصولی باشد که بگوید همه پیامدها در نظر گرفته شده و همه موارد مطرح شده راه حل دارد و در توان اقتصادی شرایط فعلی کشور است و می‌تواند مشکلات محیط زیستی را نیز کنترل کند و آب سمنان هم تامین می‌شود، من و همه فعالان محیط زیست خوشحال می‌شویم که این طرح اجرا ‌شود.

این فعال محیط زیست گفت: اما نگرانی همه ما این است که خیلی سخت است کفه این ترازو به این سمت سنگینی کند و پاسخ این پیامدها مثبت باشد و همه آنها راه حل داشته باشد. بعید است پاسخ تمام این سئوال‌ها قابل قبول باشد.

نایب دبیر شبکه‌تشکل‌های غیردولتی محیط‌زیست و منابع طبیعی استان گیلان در ادامه گفت: تمام مشکلات ما از بخشی‌نگری است یعنی، چه افرادی که محیط زیستی هستند و چه افرادی که طرفدار توسعه هستند، اگر نگاه‌شان بخشی باشد مطمئن باشید که محکوم به شکست هستند. زیرا ما به عنوان فعالین محیط زیستی نباید بگوییم بر سر استان‌های شمالی چه می‌آید و یا اینکه کسی بگوید در سمنان در حال حاضر چه شرایطی حاکم است. مشکل دقیقا از همین جا شروع می‌شود ما باید مشکل را کلان‌تر از سطح کشور ببینم. دریاچه یک حوزه مشترک است و اگر بخواهیم در این رابطه صحبت کنیم که سر استان‌های شمالی چه می‌آید اشتباه است. ما هر جایی از کشورمان درگیری شود قسمت‌های دیگر هم درگیر می‌شود. برای دریاچه ارومیه که مشکل ایجاد شود، این مشکل فقط برای ساکنین همجوار نیست، کافی است گرد نمکی بلند شود، چند استان همجوار را نیز دربربگیرد. نظیر مشکلی که ریزگردهای عراق دامنگیر کشور ما کرده است. پس نمی‌توانیم نگاه‌بخشی داشته باشیم. نگاه بخشی در مدیریت، تصمیم‌گیری و یا مسائل محیط زیستی اشتباه است.

جنسی در پایان گفت: در یک کلام می‌گویم فعالان محیط زیست به شدت نگران هستند و می‌خواهند از راه قانونی و اصولی نگرانی خود را به مراجع رسمی اعلام کنند. ما می‌گوییم چرا نباید برای اجرای این طرح شرایط، ضوابط و اصولی وجود داشته باشد و طرف مقابل ما هم اصولی پاسخگو باشد.