روز گذشته، نخستين کنگره مجمع زنان اصلاح‌طلب، با حضور محمدرضا عارف و شهيندخت مولاوردی برگزار شد تا در اين جلسه، عارف به ارائه راهکاري بپردازد که ضرورت حضور زنان در سِمت وزير را به‌عنوان يک مطالبه جدي عمومي از سوي حسن روحاني، بيش‌ازپيش عملي کند. حضور زنان در کابينه مسئله تازه‌اي نيست اما در يکي دو هفته اخير، يکي از داغ‌ترين مباحث حوزه سياسي کشور به‌ويژه بعد از اعلام پيروزي رئيس دولت تدبير و اميد، در انتخابات دوازدهمين دوره رياست‌جمهوري بوده است.
حالا رئيس فراکسيون اصلاح‌طلبان مجلس مي‌گويد: نزديکي زنان اصول‌گرا و اصلاح‌طلب، راه ورود زنان به کابينه است. او پيشنهاد داد زنان دو جريان سياسي به هم نزديک شوند و دراين‌باره با مشورت به چاره‌جويي بپردازند. شهيندخت مولاوردي، معاون امور زنان رئيس‌جمهوري نيز، پيش از اعلام اسامي وزراي پيشنهادي دولت، در اين رابطه گفته بود: «من معتقدم مرحله بحراني، بدو تشکيل دولت بود و در همان دوران به رئيس‌جمهوري حق دادم که امور را به با‌تجربه‌تر‌ها بسپارد اما وقتي ما از آن مرحله بحراني عبور کرديم، در بسياري از عرصه‌ها از اقتصاد گرفته تا مباحث اجتماعي و سياست خارجي، داراي ثبات هستيم، زمان آن فرا‌رسيده که به زنان فرصت دهيم تا در سطوح عالي مديريتي، قابليت‌هاي خود را نشان دهند؛ در شرايط فعلي، استفاده‌نکردن از ظرفيت زنان در کابينه ديگر قابل دفاع نيست.
به اعتقاد من، مقدمات و شرايط لازم براي تحقق وعده‌هاي ايشان فراهم شده و يکي از وعده‌هايشان هم اتفاقا همين بوده است.» نمايندگان زن نيز براي پيگيري اين مطالبه عمومي، تلاش وافري را در مجلس آغاز کرده و با برگزاري جلسات متعدد و حتي تهيه نامه‌اي براي درخواست از رئيس‌جمهوری که ۱۵۷ نفر از نمايندگان آن را امضا کرده بودند، عزم جدي براي تحقق اين مهم را در دستورکار خود قرار داده بودند. در پايان هفته گذشته نيز، اين موضوع در نخستين کنگره مجمع زنان اصلاح‌طلب مورد بررسي قرار گرفت.
حضور زنان در پست وزارت، مهم‌تر از معاونت رئيس‌جمهوري است
زهرا شجاعي، دبيرکل مجمع زنان اصلاح‌طلب، در اين رابطه با اشاره به اظهارنظر اخير جهانگيري مبني‌بر حضور زنان در ۳۰ درصد مديريت کشور گفته: «زنان ۳۰ درصد از مديريت کشور را برعهده ندارند بلکه قرار است اين ۳۰ درصد عملياتي شود که آن نيز نيازمند ارزيابي و برنامه دقيق و لازم است. وقتي وزارتخانه‌اي ۳۰ درصد کارکنانش، زن نيستند، نمي‌توان شعار ۳۰ درصد را داد. در جامعه ما، احساس مي‌شود، حضور زنان در پست وزارت، مهم‌تر از معاونت رئيس‌جمهوري است.
در پروتکل‌هاي اداري، معاونت رئيس‌جمهوري از وزارت بالاتر است، معاونت نيازمند کسب رأي اعتماد نيست و دست رئيس‌جمهوري را براي انتخاب باز مي‌گذارد و فرصت خوبي است که بايد از آن استفاده شود؛ البته زنان ما، به‌دنبال سهم‌خواهي نيستند و بر‌اساس تکليف‌محوري، احساس مسئوليت مي‌کنند.» در اين کنگره، محمدرضا عارف، رئيس شوراي‌عالي سياست‌گذاري اصلاح‌طلبان و رئيس فراکسيون اميد مجلس، راهکاري براي برون‌رفت از اين مشکل ارائه داده است.
زنان بايد به‌جاي رقابت، با هم رفاقت و همکاري کنند
محمدرضا عارف گفته: «الان هيچ بهانه‌اي براي عدم استفاده از زنان وجود ندارد. بايد چاره‌انديشي شود که چرا هنوز نرخ مشارکت زنان کمتر است. زنان به‌جاي رقابت، با هم بايد رفاقت و همکاري کنند زيرا نتيجه رقابت زنانه، حذف يکديگر بوده است و امروز زمان رقابت زنان با يکديگر نيست بلکه مبنا بايد رفاقت باشد. دنيا مجاب شده است تا براي کاهش تنش‌ها، وزير دفاع، زن باشد اما در ميان وزراي ما، زني وجود ندارد. اين همه به‌خاطر دولت نيست. بايد بررسي شود که ريشه کجاست؟ البته بخشي از مشکلات هم متوجه زنان است.
راهبرد جريان اصلاحات، همان افزايش مشارکت و حضور تأثيرگذار زنان است و سهميه ۳۰ درصدي زنان در ليست‌ها نيز، بر اين مبنا ايجاد شد. خوشبختانه فراکسيون زنان، فراکسيون موفقي است و در شوراها نيز، در تهران و برخي کلانشهرها حضور زنان افزايش يافته است که نقاط ضعف و قوتمان در اين زمينه‌ها نيز بايد شناخته شود. برخي گلايه‌ها اين نيست که چرا وزرا از ميان زنان نيستند بلکه اين است که چرا من نيستم؛ البته اين مسئله در مردان نيز وجود دارد و ۹۸ درصد گلايه‌ها و هجمه‌ها نيز به‌همين‌خاطر است. ما بايد آماده انتخابات ۹۸ باشيم و تلاش کنيم، زنان در آن انتخابات، حضور و تأثير بيشتري داشته باشند.»
روند درستي براي حضور زنان در رأس قدرت طي نشده است
پروانه سلحشوري، رئيس فراکسيون زنان در اين مورد گفته بود: «سالهاست که به زنان ميگويند، شما تجربه کافي براي حضور در رأس يک وزارتخانه نداريد و نخست بايد ردههاي مديريتي را طي کنيد. روند درستي براي حضور زنان در رأس قدرت، طي نشده است. يک نگاه کلي به سطح منطقه بيندازيد، افغانستان، عراق و بسياري از کشورهاي جهان سوم نيز در کابينه دولتهايشان وزير زن دارند اما نميدانم چرا اين موضوع در ايران حالت تابو پيدا کرده است.
مشخص نيست، چرا وقتي نوبت به زنان مي‌رسد، عرصه به اين حد تنگ شده و موضوعاتي همچون شايسته‌سالاري مطرح مي‌شود. بايد به حاميان اين تفکر گفت، چگونه ميتوانيد ثابت کنيد وزراي مردي که در کابينه حضور مييابند، اصلح‌ترين گزينه موجود هستند؟ ضمن اينکه مطالبه زنان از جنس سهم‌خواهي جناحي يا سياسي نيست؛ مطالبه به‌عنوان نيمي از اعضاي جامعه است. نيمي از جامعه را به هر بهانه‌اي در حوزه قدرت وارد نکنيد، درحالي‌که جايگاهي مانند وزارت، اگر به يک زن شايسته داده شود، به‌خوبي ميتواند توانايي و شايستگي خود را نشان دهد.
در زمان احمدي‌نژاد با تمام نقدهايي که به او و عملکردش مطرح است، از وزير زن در کابينهاش استفاده کرد و به‌طور نسبي همه طيفهاي سياسي، عملکرد خانم دستجردي را مطلوب ارزيابي مي‌کنند. ما از خواسته خود که حضور زنان در هيأت‌دولت به‌عنوان وزير است، کوتاه نخواهيم آمد و در اين راستا، همه تلاش خود را به‌کار خواهيم گرفت. اکثريت مجلس نيز حمايت خودش را، اعلام کرده و ادامه کار در دست دولت است، که به نظر مي‌رسد، بهانه‌اي نيز براي عدم انتخاب وزير زن در دستش نيست.»
بعد از ارائه ليست وزراي پيشنهادي دولت به مجلس، عدم حضور وزير زن، در ميان اسامي ۱۷ منتخب رئيس‌جمهوري براي حضور در کابينه، انتقادات بسياري چه از سوي نمايندگان مرد و چه نمايندگان زن را به‌همراه داشت؛ تا جايي‌که پروانه مافي، عضو فراکسيون اميد، در نطق ميان‌دستور خود، گريزي به ترکيب کابينه زده و از بي‌توجهي دولت نسبت به حضور زنان در کابينه گلايه کرد.
زنان نه‌تنها به‌عنوان معاونان بلکه در سمت‌هاي مديريتي استفاده شوند
مافي گفت: «حفظ احترام، رفتاري چندجانبه است. به اين معني که، اگر رئيس‌جمهوري سعي داشتند، تنوع سياسي را در چينش کابينه رعايت کنند، جريان‌هاي مختلف سياسي هم بايد عملکردي مناسب با اين رفتار داشته باشند. آن‌گونه که انتظار مي‌رفت، زنان در ترکيب هيأت وزيران حضور ندارند، فراموش نمي‌کنيم، زنان ايراني همواره با سعه صدر بالا، همراه با دولت شما (حسن روحاني) هستند. بي‌ترديد ما هم از محدوديت‌هاي شما آگاه هستيم اما مي‌خواهيم از زنان، نه‌تنها به‌عنوان معاونان،بلکه در سمت‌هاي مديريتي نيز استفاده شود.»
نمايندگان مرد اصلاح‌طلب و اعتدال‌گراي فعال در بهاستان نيز، بر اين موضوع انتقاد کرده و از آن تحت عنوان نقطه ضعف دولت‌ها ياد کردند.
ما در دنيا براي عدم استفاده از زنان در کابينه هيچ حرفي براي گفتن نداريم
غلامعلي جعفرزاده‌ايمن‌آبادي، عضو فراکسيون مستقلين ولايي، با انتقاد شديد از عدم حضور زنان در کابينه گفت: «ما از دولت‌هايي که به آنها نقد داشتيم، عقب افتاديم. احمدي‌نژاد در دوران رياست‌جمهوري خود از ظرفيت زنان در سطوح مديريتي و وزارت استفاده کرد. چرا سعي مي‌کنيم، همه‌چيز را به علما نسبت دهيم؟ اين حرف‌ها بهانه است. خيلي از کلمه ظلم خوشم نمي‌آيد ولي واقعا، ما هم‌اکنون در دنيا براي عدم استفاده از زنان در کابينه، هيچ حرفي براي گفتن نداريم؛ در دولت و مجلس ما، واقعا بايد در اين رابطه يک تحول اساسي ايجاد شود.
آن هم در شرايطي که در دنيا، يک نسبتي از کرسي‌هاي مجلس را، به زنان اختصاص مي‌دهند، در ايران به‌دليل تفکرات استبدادي‌ای که وجود دارد، مردان به زنان رأي نمي‌دهند. ضمن اينکه زنان هم به همجنسانشان رأي نمي‌دهند؛ بنابراين تنها راه برون‌رفت از اين مشکل، اين است که به زنان کرسي‌هايي را اختصاص دهيم، يعني بگوييم از ۲۹۰ کرسي مجلس، حدود ۷۰ کرسي را به زنان اختصاص مي‌دهيم؛ به‌صورتي که، اگر به آنها رأي داده نشود، اين کرسي‌ها خالي مي‌ماند و به اين طريق، ميدان را براي ورود آنها باز کنيم. اصلاح اين امر، واقعا نياز به قانون‌گذاري داشته، ضمن اينکه بايد بخشي از قانون اساسي نيز در اين مورد اصلاح شود.»
فراکسيون اميد نگران تحقق مطالبات مردمي است
بهرام پارسايي، سخنگوي فراکسيون اميد مجلس نيز دراين‌باره گفت: «ما معتقديم که زنان از اين توانمندي برخوردار هستند که در کابينه حضوري فعال داشته باشند؛ ضمن اينکه آنها ۵۰ درصد جامعه را تشکيل مي‌دهند. ممکن است معذوريت يا پيچيدگي‌هايي در اين مورد در مسير آقاي روحاني قرار داشته باشد اما باز هم جا داشت حداقل يک وزير زن در کابينه داشته باشيم.»
- 15
- 6
