ازدواج‌های دانشجویی که به طلاق ختم شد!

کارشناسان بر این باورند که سن ازدواج در کشور مخصوصا در کلانشهر‌ها رو به افزایش است و این موضوع خیلی از آسیب‌های اجتماعی را هم به دنبال دارد. عمده مشکلات جوانان برای این که زیر بار ازدواج نمی‌روند مربوط به مسائل مالی است؛ در شرایطی که این روزها قیمت مرغ رکورد شکسته و مرز ۱۲ هزار تومان را رد کرده است چطور می‌توان از یک جوان دانشجو توقع داشت که یک زندگی مشترک تشکیل دهد و کمرش زیر بار گرانی خم نشود!؟ اما مسئولین که این روزها دغدغه مند عمل می‌کنند در پی راهکاری برای تشویق جوانان به ازدواج دست به تبلیغاتی می‌زنند که بیشتر جنبه شوخی و سرگرمی دارد تا راهکاری برای حل مشکلات! سخنان روز گذشته رئیس دانشگاه آزاد گواه بر همین موضوع است؛ محمد مهدی طهرانچی در گفت و گو با یکی از خبرگزاری‌ها گفته بود:« دانشجویانی که در مقطع کارشناسی ازدواج می‌کنند به طور کامل از دادن شهریه ترمی که در آن قرار دارند معاف می‌شوند.» به نظر می‌رسد بیان به این موضوع، بیش از آن که درمانی برای مشکلات باشد یک مسکن کوتاه مدت است و صرفا جنبه تبلیغاتی دارد!

مشکلات حاد تر از این حرف‌هاست!

ما در شرایطی به سر می‌بریم که از وام ازدواج که قرار بود تسهیل کنند ازدواج جوانان باشد هم این روزها تنها به عنوان یک مسکن یاد می‌شود چرا که با ۱۵ میلیون تومان پول این وام تنها می‌توان یک یخچال از جهیزیه عروس را خرید! 

در شرایطی که سفره مردم روز به روز کوچک تر می‌شود و خیلی از مردم وضعیت معاش مناسبی ندارند چطور می‌توان از حرکت نمادین و تبلیغات برای ازدواج جوانان حرف زد آن هم زمانی که زیر ساخت‌های لازم مثل مسکن و اشتغال برای جوانان مهیا نیست و خیلی از جوانان تحصیلکرده در بیکاری مطلق به سر می‌برند و خیلی از آن‌ها حتی با داشتن فوق لیسانس و دکترا راننده اسنپ هستند یا در آژانس کار می‌کنند!؟ به فرض این که دانشجویان ازدواج هم کردند و یک ترم هم از شهریه معاف شدند؛ با بیکاری که یکی از معضلات اجتماعی ما محسوب می‌شود چه می‌کنند؟ آیا بهتر نیست مسئولان پیش از پرداختن به حرکت‌های نمادین زیر ساخت‌های لازم برای ازدواج جوانان را مهیا کنند؟

تنبیه یا تشویق؟!

با این اوصاف رئیس دانشگاه آزاد صحبت از حذف شهریه یک ترم برای ازدواج می‌زند! به نظر می‌رسد که طهرانچی این موضوع را مد نظر قرار نداده است که فرد ازدواج کند به فرض اینکه از شرایط حذف شهریه یک ترم بهره‌مند شود ترم بعد باید هم شهریه خودش و هم شهریه همسرش را در دانشگاه آزاد بپردازد و از آن جایی که شهریه‌های دانشگاه آزاد هم رقم‌های تقریبا بالایی را شامل می‌شود، به وضوح اولین دلیل برای ایجاد مشکلات زناشویی از همان جا شروع خواهد شد! بنابراین حرکت نمادینی که جناب رئیس برای تشویق جوانان به ازدواج انتخاب کرده پیش از این که تشویقی برای پرداختن به آن باشد تنبیهی برای کسانی که در پی ازدواج هستند محسوب می‌شود! به گفته خیلی از کارشناسان این گونه برخورد‌های نمادین در خیلی از موارد آن طور که باید نتیجه بخش نبوده و حتی می‌تواند نتیجه برعکسی به همراه داشته باشد. برای بررسی بیشتر این موضوع با مجید یونسیان، جامعه‌شناس اجتماعی به گفتگو نشستیم.

برخی ازدواج‌های دانشجویی که به طلاق ختم شد!

مجید یونسیان در این باره می‌گوید: «باید به موضوع ازدواج جوانان همه جانبه نگاه کرد، اقدام رئیس دانشگاه آزاد بیشتر جنبه تبلیغاتی دارد زیرا برخی ازدواج‌های دانشجویی در گذشته هم خیلی حرکت موفقی نبوده و خیلی از دانشجویان بودند که با این حرکت تبلیغاتی و با امکانات‌اندک دانشجویی به صورت جمعی و گروهی ازدواج کردند صرفا به دلیل تبلیغات فراوانی که در این راه صورت گرفته بود، اما بعد از مدتی تقریبا بیشتر آنها به جدایی و اختلاف کشیده شد! به این دلیل که زیرساخت‌ها برای حمایت از دانشجویان به خصوص در این زمینه آماده نبوده و در حال حاضر هم فکر نمی‌کنم که چنین حرکت‌های نمادینی بتواند به جریان‌های ازدواج دانشجویی عمق، وسعت و اطمینان ببخشد.»

زیر ساخت‌های ازدواج جوانان مهیا نیست

این جامعه شناس در ادامه افزود:« این حرکت‌ها بیشتر حرکت‌های تبلیغاتی به نظر می‌رسد تا اینکه بتواند کارکرد مناسب در رابطه با ازدواج دانشجویان داشته باشد، هرچند که این حرکت‌ها در چارچوب گسترش ازدواج و پایین آوردن سن ازدواج صورت می‌گیرد اما از آنجایی که زیرساخت‌ها هنوز آماده نیست، نمی‌تواند کارکرد مناسبی داشته باشد. البته این را باید مد نظر قرار داد که به خودی خود این حرکت و اینکه بخواهیم تسهیلاتی را برای ازدواج‌های دانشجویی در نظر بگیریم حرکت بدی نیست، اما اینکه با این حرکت‌ها و بدون هیچ پشتوانه‌ای و بدون حل مشکلات ریشه‌ای و اساسی که می‌تواند به این موج عمق و وسعت بخشد و باعث ادامه این جریان شود، عمل کردن حرکت مناسبی نیست و بیشتر جنبه تبلیغاتی دارد!»

باید کارهای زیر ساختی انجام شود

او در ادامه تصریح کرد:« در کشور ما برای اینکه مشکلات در حوزه ازدواج جوانان مرتفع گردد باید کارهای زیرساختی انجام شود، یعنی شرایطی فراهم شود که ازدواج به عنوان یک امر طبیعی تسهیل شود؛ به عنوان مثال قیمت‌ها باید کاهش یابد و مشکل مسکن و اشتغال جوانان مرتفع گردد. در حال حاضر دانشجویانی که ازدواج می‌کنند به طور قطع نیاز به اشتغال دارند چون اگر دانشجویی کار نداشته باشد یا توانایی اینکه به زندگی اش بعد از دوره دانشجویی سر و سامان دهند را نداشته باشد طبیعتاً ازدواجش یک ازدواج شکست خورده است! این موضوع مشکلی بر مشکلات کشور اضافه می‌کند تا اینکه بخواهد مشکلی را برطرف کند! اگر این زیرساخت‌ها و امکانات عمومی که برای ازدواج جوانان نیاز است وجود نداشته باشد طبیعتاً آینده این نوع ازدواج‌ها هم خوب نخواهد بود و به جای اینکه مشکلی را برطرف کند مشکلی بر مشکلات گذشته می‌افزاید! یعنی از یک سو می‌خواهیم آمار ازدواج را افزایش دهیم و از سوی دیگر آمار طلاق نیز افزایش می‌یابد که به دنبال آن مشکلات اجتماعی نیز افزایش می‌یابد!»

مشکل اشتغال جوانان اگر مرتفع نشود ازدواج آنها استمرار نخواهد داشت

این کارشناس افزود:« این حل مشکلات بیشتر مقطعی است یعنی در یک مقطع مشکلی را حل می‌کند و در مقطع دیگر مشکلات بزرگتر و بحرانی تری را در جامعه به وجود می‌آورد؛ به نظر می‌رسد که دولت یا هر ارگانی که قصد کمک و تسهیل در امر ازدواج جوانان را دارد باید زیرساخت‌های مربوط به این موضوع را آماده کند و نگاهی به آینده داشته باشد؛ به عنوان مثال طرح‌هایی را اجرا کند که دانشجویانی که به این نحو ازدواج می‌کنند مشکلات مربوط به مسکن یا اشتغال آنها مرتفع گردد. مشکل کار و اشتغال جوانان اگر مرتفع نشود مسلما ازدواج آنها استمرار نخواهد داشت و بعد از مدت تحصیل و در زمان فارغ التحصیلی مسلما فرد با مشکلات فراوانی روبرو خواهد شد. وقتی که وارد بازار می‌شود و نمی‌تواند کاری را تامین کند، همین مشکل سبب می‌شود تا این ازدواج به طلاق کشیده شود! فکر می‌کنم مسئله کار و مسکن جوانان باید در اولویت قرار گیرد و دانشگاه باید ساز و کاری بیندیشد که دانشجویان حداقل در این دو مورد تامین شوند و بعد آنها را به ازدواج تشویق کنند، البته اگر می‌خواهد تنها یک حرکت نمادین انجام دهد می‌تواند به این روند با همین تبلیغات ادامه دهد ولی آنچه که مسلم است این است که با تبلیغاتی در این حد نمی‌تواند ضامن بقای ازدواج دانشجویان گردد.»