امروز ۱۷ مرداد روزی است که به نام خبرنگار نامیده شده است؛ این روز برای خبرنگاران و روزنامهنگاران مفهومی خاص دارد؛ روزی که در کنار تمام تبریکها، یادآور محدودیتها و ممنوعیتهاست. امسال اما یک روز قبل از روز خبرنگار، هدیه ویژه خبرنگاران زودتر به دستشان رسید؛ روز گذشته حکم ۴ سال و ۶ ماه حبس برای مسعود کاظمی روزنامه نگار صادر شد.
مسعود کاظمی روزنامه نگار سابق شرق و سردبیر ماهنامه «صدای پارسی» که آبان ماه سال گذشته بازداشت شده بود، به اتهام نشر اکاذیب، توهین به مقامات روانه زندان شد. مسعود کاظمی، اما تنها روزنامهنگار زندانی نیست. رویداد۲۴ در این گزارش به خبرنگاران و روزنامهنگارانی که در زندان به سر میبرند یا پیش از این به زندان رفتهاند پرداخته است.
حسن روحانی رئیس جمهور روز گذشته در حاشیه جلسه دولت در سخنانی به مناسب روز خبرنگار ازاهالی رسانه خواسته ایرادات را بدون لکنت بگویند؛
البته این تعارفها تنها مخصوص رئیس جمهور نیست و تمامی سازمانها و نهادها در روز خبرنگار چنین تعارفاتی را بر زبان رانده و از سوی دیگر با مشاهده مطالب انتقادی خشمگین شده و در موارد بسیاری خبرنگار یا رسانه را مورد پیگیری قضایی قرار میدهند. لیست شکایت سازمانها از رسانهها بزرگتر از آن است که کسی بتواند آن را جمعآوری کند؛ چه آنکه این لیست در هر روز احتمالا یکی دو بار باید به روز شود!
روزنامه نگاران ساکن اوین
مرضیه امیری خبرنگار روزنامه شرق و فعال حوزه زنان است که روز ۱۱ اردیبهشت در حاشیه مراسم روز کارگر به دلیل انجام حضور در این تجمع بازداشت و به زندان اوین منتقل شد.
امیرحسین اسماعیلی روزنامهنگار روزنامه جهان صنعت به ۱۰ سال حبس، دو سال محرومیت از فعالیت در رسانهها و فضای مجازی، دو سال ممنوعیت خروج از کشور و جزای نقدی محکوم شد. وکیل او عنوان کرده بود که موکل طنزپردازش بابت مطالب طنز و نقادانهای که دارد مجازات میشود. بازداشت اسماعیلی البته به خاطر فعالیت رسانهای رسمی نبود و حکم او به خاطر نوشتن یک توییت صادر شد. اسماعیلی البته از ایران فرار کرد.
نوشین جعفری، خبرنگار و عکاس هنری، از چهار روز پیش بازداشت شدهاست. خبر بازداشت نوشین جعفری با چهار روز تاخیر، عصر چهارشنبه در شبکههای اجتماعی منتشر و از سوی منابع مطلع تائید شد، اما هنوز دلیل بازداشت و اتهام وی اعلام نشده است و مقامهای قضایی در این باره اظهار نظر نکردهاند. این دومین بازداشت جعفری است. او پیشتر در۱۴بهمن ۱۳۸۸ وقتی خبرنگار فرهنگی اعتماد بود هم برای مدتی بازداشت شد.
از میان خبرنگاران، سپیده قلیان هنوز در بازداشت به سر میبرد. او خبرنگار روزنامهها و سایتهای محلی بود که اخبار مربوط به اعتصاب کارگران هفت تپه را پوشش میداد. البته فعالیت سیاسی قلیان بسیار بیشتر از فعالیت خبری بوده است.
در تاریخ ۲۴ دیماه ۱۳۹۷ عسل محمدی فعال اجتماعی-دانشجویی و عضو هیات تحریریه نشریه گام که پس از حمایت از اعتراضات کارگری ۱۳۹۷ خوزستان بازداشت و چند روز بعد به قید وثیقه آزاد شد.
مسعود کُردپور روزنامه نگار و زندانی سیاسی محبوس در بوکان پس از تحمل سه سال حبس در زندانهای ارومیه، مهاباد و بوکان در سال ۹۴ از زندان آزاد شد.
عبدالرضا داوری روزنامه نگار نزدیک به احمدی نژاد به خاطر کامنتهایی که فیس بوکش منتشر شده بود، به ۳سال حبس محکوم شد. او مدتی پیش از زندان آزاد شد.
عدنان حسن پور روزنامهنگار کرد اهل ایران است در تاریخ ۵ بهمن ماه ۱۳۸۵ دستگیر و در تاریخ ۲۲ خرداد در دادگاه غیر علنی که بنابر حکم دادگاه انقلاب مریوان به جرم «محارب» به اعدام محکوم شد.این حکم البته در مرداد ماه ۱۳۸۷ در دیوان عالی کشور نقض شد و درنهایت به پانزده سال زندان محکوم شد.
ریحانه طباطبایی در زمستان سال ۱۳۹۱ و در جریان بازداشت روزنامهنگاران در ایران هم به زندان افتاده بود. همچنین در سالهای ۸۹ و ۹۳ هم زندانی شده بود. او در مجموع طی ۸ سال گذشته ۴ بار زندانی شده است. ریحانه طباطبایی سابقه کار در مجلات چلچراغ و ایران فردا، شبکه خبری سینا و روزنامههایی، چون فرهیختگان، کلمه سبز، بهار و شرقرا دارد.
محمد حسین حیدری مدیر مسئول سایت دولت بهار، اسفند ماه سال گذشته از زندان اوین آزاد شد. وی در آذرماه سال ۹۷ به سه سال حبس تعزیری محکوم شده بود.
یغما فشخامی روزنامهنگار و از اعضای تحریریه روزنامه «روزان» که در مردادماه سال ۹۶ بازداشت شده بود، آذر ماه همان سال با تبدیل قرار از زندان اوین آزاد شد.
در حوادث سال ۸۸ نیز بسیاری از خبرنگاران و روزنامهنگاران به دلیل اظهار نظرها و مطالبشان راهی زندان شدند. محمد قوچانی سردبیر روزنامه اعتماد ملی اردیبهشت همان سال بازداشت و سرانجام پس از تحمل ۱۳۱ روز حبس با قید وثیقه از زندان آزاد شد.
مهسا امرآبادی روزنامه نگار اصلاح طلب هم دو روز بعد از انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری در سال ۸۸ بازداشت و بعد از تحمل ۷۰ روز حبس با قرار وثیقه از زندان آزاد شد.
مسعود باستانی همسر وی نیز که خود روزنامه نگار است، حدود بیست روز بعد از بازداشت همسرش برای پیگیری وضعیت او به قوه قضائیه مراجعه کرد که او نیز بازداشت شد.
اعظم ویسمه از دیگر خبرنگارانی است که سابقه تحمل زندان را در کارنامه خود دارد، او یازدهم خرداد ۸۹ در حالی که به عنوان خبرنگار سایت خبری پارلمان نیوز مشغول به کار بود بازداشت شد، اما ۳۰ تیر همان سال با پرداخت ۷۰ میلیون تومان وثیقه از زندان آزاد شد.
احمد زیدآبادی از روزنامهنگاران و تحلیلگر سیاسی اصلاحطلب نیز از دیگر افرادی است که سابقه زندانیهای طولانی مدت را به نام خود ثبت کرده است، او که در سال ۷۹ به جرم تبلیغ علیه نظام، تشویش اذهان عمومی و اقدام علیه نظام ۱۳ ماه را در زندان به سر برده بود، بار دیگر در جریان حوادث انتخابات ۸۸ در دادگاه انقلاب به شش سال زندان و محرومیت از فعالیتهای اجتماعی و سیاسی محکوم شد.
زهرا کاظمی خبرنگار کانادایی - ایرانی تبار بود که در مسافرتی به قصد تهیه گزارش در ایران، هنگام ناآرامیها و اعتراضات دانشجویی، به جرم عکسبرداری حین تجمع برخی از خانوادههای زندانیان در مقابل زندان اوین، بازداشت و در زندان درگذشت. او به اصرار سعید مرتضوی دادستان وقت تهران بازداشت شد و در نهایت در زندان کشته شد.
به این لیست میتوان اسامی زیاد و البته مهمتری نیز اضافه کرد. روزنامهنگاران بسیاری هستند که سابقه بازداشت و حضور در اوین را چشیدهاند. روزنامهنگارانی همچون نادر فتوره چی که با شکایت عوامل سریال شهرزاد به زندان رفت. ساسان آقایی که در روزنامه اعتماد بازداشت شد. نرگس جودکی که در دوره حضورش در روزنامه آرمان دستگیر شد.
هستند مسئولینی که واقعیت تلخ خبرنگاری در ایران را درک کردهاند و میدانند دلهای مسئولان ما آنقدر نازک است که انتقاد را به ویژه اگر کمی تند باشد بر نمیتابند! شاید به همین دلیل است که محمود صادقی در توئیتی به همین مناسب مینویسند: «امروز هر چه خواستم درباره روز خبرنگار چیزی بنویسم احساس شرم در قبال خبرنگاران محبوس یا محکوم به حبس مرا از عبارت پردازیهای قشنگ، اما تهی از واقعیت بازداشت.»
حقیقت آن است که سخن گفتن بدون لکنت خبرنگاران با مسئولان محقق نخواهد شد مگر آنکه مسئولان مسئولیت خطاها و اشتباهاتشان را پذیرفته و در برابر انتقادات نرمش و پذیرش داشته باشند و آگاه باشند که خبرنگار و رسانه باید ذرهبین فعالیت و اقدامات آنان باشد و در موارد مقتضی آنها را مورد عتاب و خطاب قرار دهد چه آنکه رسانه رکن چهارم دموکراسی و نماینده افکار عمومی بوده و خبرنگار نماینده این رکن مهم است، بنابراین تنها شجاعت خبرنگار برای بدون لکنت و ترس سخن گفتن کافی نیست بلکه سعه صدر و پذیرش مخاطب و مسئول هم لازمه این مهم است.
- 19
- 5