طب کار چیست؟/ معاینات ادواری آزمایش طب کار

طب کار یکی از شاخه‌های جدید پزشکی است

طب کار

طب کار رشته ای از طب میباشد که با ادغام جنبه های بالینی و اجرایی و با در نظر داشتن محیط شغلی افراد و گروهها به نیازهای مربوط به سلامت ایشان می پردازد و شامل فعالیت هایی من جمله شناسایی، محاسبه، درمان، کنترل و پی گیری درمان و پیشـگیری از بیماریها و صـدمات مـرتبط با کار می باشد.

رشته طب کار با خیلی از تخصص های دیگر رشته پزشکی از نظر تنوع اعمال و نحوه آموزش و اعطای صلاحیت به متخصصین مربوطه متفاوت است. طب کار یکی از شاخه های جدید پزشکی به حساب می آید که هدف اصلی آن حفظ سلامت کارمندان در محیط کار، تشخیص بیماری ها و جلوگیری از شیوع بیماری های مسری می باشد. تمامی کشورهای عضو سازمان جهانی کار و بهداشت جهانی برای کارمندان خود این خدمات را فراهم می کنند.

انواع معاینات طب کار 

انواع معاینات طب کار عبارتست از:

۱- معاینات بدو استخدام  

۲- معاینات ادواری

۳- معاینات تطابق با کار

۴- معاینات بازگشت بکار

۵- معاینات حین بازنشستگی یا معاینات خروج از کار

در طب کار به این نکته تاکید می شود که شیفت شبانه باید محدود و متغیر باشد

هدف خدمات طب کار و سلامت شغلی

اهداف ارائه سلامت شغلی و طب کار عبارتند از:

- ارتقاء و حفظ بالاترین درجه سلامت اجتماعی، ذهنی و جسمی کارگران در تمامی مشاغل

- خدمات سلامت شغلی نقش مهمی در بازتوانی و بازگشت بکار کارگران و پرسنل پس از بیماری یا آسیب دارد.

- خدمات جامع بهداشت و سلامت شغلی قوانین و مقررات فراوانی داشته و هدف از آن حمایت و ارتقاء سلامت کارگران از طریق انجام اقداماتی در زمینه محیط کار کارگران و خود کارگران می باشد.

متخصصین طب کار

متخصص طب کار در کشور ایران بعد از این که دوره پزشکی عمومی را به پایان رساند بمدت ۳ سال در این رشته آموزشهای تخصصی بالینی وتئوریک را فراگرفته و پس موفقیت در امتحان جامع (بورد تخصصی) این رشته فارغ التحصیل میگردد.

متخصص طب کاردرغالب یک تیم شامل پزشک عمومی دوره دیده، کارشناس بهداشت حرفه ای، کارشناس بهداشت محیط، کارشناس ایمنی، کارشناس پرستاری، ادیولوژیست (کارشناس شنوایی سنجی)، اپتومتریست (کارشناس بینایی سنجی) و کارشناس اپیدمیولوژی (همه گیرشناسی)، به فعالیت های مرتبط با سلامت شاغلین و محیط های شغلی میپردازد.

رشته طب کار یکی از رشته های تخصصی بالینی است

متخصصین طب کار در ایران، علاوه بر وزارت بهداشت و درمان آموزش پزشکی با وزارت کار و سازمان های بیمه گر مانند سازمان تامین اجتماعی و سازمان محیط زیست در ارتباطند و در زیر نظر این ارگانها به فعالیت میپردازند.

متخصص طب کار همینطور در سایر قسمت های دولتی وخصوصی نظیر معاینات بدواستخدام ومعاینات ادواری ومعاینات بازگشت بکار پس ازحوادث و بیماریها به فعالیت میپردازند.

وظایف متخصص طب کار

یک متخصص طب کار به کارفرمایان کمک می کند تا نواحی پر خطر شغلی که سبب تهدید سلامت و امنیت کارگران میشود را شناسایی نماید.این امر خود به کاهش آسیبهایی شغلی و بیماریهای محیط کار و همینطور کاهش هزینه های مربوط به غرامتهای مربوط به سلامتی کارگران و ضررهای ناشی از کارافتادگی نیروهای ماهر کاری، کمک می نماید.

متخصص طب کار میتواند در صورتیکه کارگران آسیب ببینند، جهت بهینه شدن دوره بهبود کارگران توصیه های لازم را ارائه نماید و همچنین جهت تشخیص هرگونه خطر احتمالی و مستمر وضعیت آن ها را برای سلامت در محیط کار ارزیابی نماید. خدمات طب کار و سلامت شغلی نیز به شرکت ها در مدیریت غیبت های کوتاه مدت و بلند مدت کارگران کمک مینماید.

آزمایش طب کار 

آزمایش طب کار، یک گروه از آزمایش های گوناگون میباشد که برای بررسی شرایط جسمانی افراد و بررسی آسیب های احتمالی ناشی از شرایط کار در افراد انجام می گیرد. این آزمایشات هم پیش از استخدام و هم در طول کار برای افراد اجباری می باشد. آزمایشی که پیش از استخدام انجام می شود برای بررسی شرایط جسمانی شخص و بررسی هر گونه نقص و بیماری احتمالی که میتواند در وظایف شخص اختلال ایجاد نماید، صورت می گیرد. بررسی های پزشکی که پیش از استخدام برای افراد گوناگون انجام می شود، به صورت کلی طب کار نامیده می شود.

آزمایش ادرار طب کار مثل آزمایش ادرار معمولی است

عموم مردم، طب کاررا با معاینات شغلی (بدو استخدام یا بیمه تامین اجتماعی؛ معاینات ادورای) می شناسند. متخصصین رشته طب کار، فارغ التحصیلان رشته پزشکیند و پس از این که بمدت سه سال در این رشته به تحصیل پرداختند، بعنوان متخصص طب کار مشغول به فعالیت می شوند. هدف بنیانگذار بعد از گذراندن دوره های لازم این رشته، تشخیص و درمان بیماریهای ناشی از کار می باشد. گرچه رشته طب کار بعنوان یکی از شاخه های  طب پیشگیری میباشد ، ولی اکثر متخصصین این رشته با مشکلاتی همچون کلینیکال روبرو می باشند. پزشکان طب کار، باید هم بیمار و هم تماس های محیطی را جهت تشخیص بیماریهای ناشی از کار، ارزیابی کنند.

معاینات ادواری آزمایش طب کار

هر شخص شاغل طبق ماده ۹۲ قانون کار به خاطر تشخیص زودرس بیماریهای ناشی از کار باید حداقل سالی یکبار مورد معاینه قرار گیرد. برای بررسی عواملی که میتوانند در محیط کار بر سلامت شخص تأثير بگذارند، در این معاینات مورد بررسی قرار می گیرند. انجام آزمایش طب کار، یکی از راههای تعیین این موارد می باشد.

با توجه به این که درمان اغلب بیماریهای شغلی بسیار مشکل و یا غیر قابل درمان می باشد؛ مقصود از انجام معاینات ادواری اینست که بیماریهای ناشی از کار را بزودی تشخیص دهد و با اقدامات مناسب از پیشرفت بیماری جلوگیری کند تا درمان بیماری راحت تر انجام پذیرد. به عنوان مثال آلودگی با مواد سربی که در کارخانجات و محیط کاری افراد وجود دارد ، به وسیله آزمایش طب کار تشخیص داده شده و فرد پیش متخصص برای انجام درمانهای مورد نیاز معرفی می شود. در کنار دیگر رشته های پاراکلینیکی آزمایش طب کار مثل رادیولوژی و غیره در جهت تشخیص زود هنگام بیماریها و اختلال های احتمالی، به پزشک طب کار کمک شایانی می نمایند.

مزایای خدمات طب کار

خدمات طب کار برای کارفرمایان و کارمندان فواید متعددی دارند، که از جمله ی آن ها عبارتند از:

* خدمات طب کارباعث میشود سلامت کارمندان حفظ شود و از بیماری های مسری جلوگیری شود.

* خدمات طب کار سبب می شود کارمندان حس کنند صاحبکار به سلامتشان اهمیت می دهد، در نتیجه سبب افزایش میزان وفاداری آن ها به سازمان میشود.

خدمات طب کار، تمامی نیروهای کار در مراکز اداری و صنعتی را تحت پوشش قرار می‌دهد

* خدمات طب کار مانع کاهش بهره وری به دلیل افزایش مرخصی ها و شرایط کاری ضعیف می شود.

* هزینه بیماریهای شغلی بسیار بالا بوده و این مسئله سبب شده تا اکثر کارفرمایان ن توانند از آن غفلت نمایند. بهداشت و سلامت ضعیف محیط کار، هم از طریق افزایش استعلاجی کارگران و هم از طریق کاهش کارایی آن ها در محیط کار برای کارفرمایان هزینه زیادی دارد.

گردآوری: بخش جامعه سرپوش