درباره خودتان و روی آوردنتان به رشته شیرجه میگویید؟
ولیپور: من متولد شهر تبریز هستم و ۲۶سال سن دارم. از کودکی ژیمناستیک کار میکردم تا اینکه آقای شکور که مربی شیرجه است، من را انتخاب کرد تا در رشته شیرجه فعالیت کنم. در واقع شروع به کار من در رشته شیرجه از ۹ سالگی آغاز شد و تا الان نزدیک ۱۷ سال است که در این رشته فعالیت میکنم. در کنار ورزش، تحصیلم را نیز ادامه دادم و مدرک کارشناسی مدیریت ورزشی را نیز گرفتهام اما متأسفانه نتوانستهام کاری پیدا کنم و بیکار هستم.
نظرپور :۲۷ ساله و از شهر کرمانشاه هستم. دکترای دامپزشکی دارم و در حال پشت سر گذاشتن کارهای اداری برای فعالیت در اداره دامپزشکی شهر کرمانشاه هستم. از سن ۴ سالگی ورزش میکنم. در ابتدا و به مدت ۲ سال ژیمناستیک کار میکردم و در این رشته نایب قهرمان ایران شدم. پس از آن به صلاحدید مربیام و به دلیل تعاملی که بین رشته ژیمناستیک و شیرجه در استان کرمانشاه وجود داشت، به رشته شیرجه روی آوردم. پس از دو سال فعالیت در این رشته در مسابقات قهرمانی کشور شرکت کردم و نفر اول شدم. از سال ۷۹ تا هم اکنون نیز عضو ثابت تیم ملی شیرجه هستم.
در این سالها چه مدالهایی را کسب کردهاید؟
ولیپور: ببینید تخصص من شیرجه از روی تخته یک متر و ۳ متر است. ۶ سال قهرمان لیگ ایران شدم. مدال بزنز مسابقات تایلند، دو مدال بزنز مسابقات اندونزی، یک طلا و یک نقره در مسابقات ۲۰۰۹ سنگاپور، ۲۰۰۹ ژاپن مدال برنز، طلای مسابقات اتریش، مدال طلای ۲۰۱۲ اندونزی، کاپ هلند ۲۰۱۵ یک طلا و یک نقره، مدال برنز قهرمانی آسیا از مهمترین عناوینی است که به دست آوردهام.
نظرپور : رشته تخصصی من شیرجه از روی سکوی ۵ متر و ۱۰ متر است. از سال ۷۹ در نخستین دوره قهرمانی کشور مقام نخست را کسب کردم که تاکنون ادامه داشته است. در ۸ دوره متوالی لیگ نیز با هر تیمی که شرکت کردهام، اول شده است. سال ۲۰۰۵ مدال برنز مسابقات بینالمللی تایلند، سال ۲۰۰۷ سه مدال برنز مسابقات آسیایی اندونزی، سال ۲۰۰۹ سه مدال برنز در ژاپن، سال ۲۰۱۱ مدال نقره در اندونزی، کاپ آزاد اتریش مقام دوم و سوم، سال ۲۰۱۶ مقام اول سکوی انفرادی مسابقات باشگاههای جهان و بهترین مقامی را نیز کسب کردهایم مقام سوم دوبل قهرمانی آسیا به همراه آقای مجتبی ولی پور در کشور ژاپن بود.
رشته شیرجه در کشور ما در دو سال اخیر پیشرفت زیادی داشته است و دو شیرجهرو کشورمان در این سالها توانستهاند رشتهای را که هیچ وقت خبری از مدالآوری آن به گوش نمیرسید و کسی به موفقیت آن فکر نمیکرد، حالا با مدالآوری و رقابت با قهرمانان آسیایی این رشته جایی را در بین تیترهای ورزشی رسانهها به خود اختصاص دهد. شهنام نظرپور و مجتبی ولیپور دو شیرجهرو موفق کشورمان هستند که با درخشش در میادین بینالمللی توانستند نام این رشته را بر سر زبانها بیندازند. این دو شیرجهرو کشورمان در حالی که با هم رقابت نزدیکی نیز دارند، رفیق و دوست یکدیگر نیز هستند و در تمام این سالها در شیرجه دوبل نیز زوج موفقی را تشکیل دادهاند. گرفتن مدال برنز مسابقات آسیایی ژاپن پس از ۵۸ سال، کار بزرگی بود که این دو نفر در کنار هم به کسب آن نائل آمدند. خبرنگار روزنامه ایران با این زوجملی پوش شیرجه کشورمان گفتوگویی کرده است که میخوانید:
آقای ولیپور در این سالهایی که در رشته شیرجه فعالیت کردهاید، با چه موانع و مشکلاتی مواجه بودهاید؟
ببینید رشته شیرجه مشکلات زیادی دارد. شاید بیشترین مشکلات در بخش سختافزاری باشد. کمبود استخر و دایو، مهمترین آن است. الان تبریز به عنوان شهری که منبع اصلی شیرجه ایران است، هم اکنون هیچ دایوی برای پریدن ندارد. تنها یک تخته یک متر وجود دارد که متعلق به ۵۰ سال پیش است که در آن تمرین میکنیم. خب با این شرایط چطور رشته شیرجه میتواند پیشرفت کند. در شیرجه مادههای مختلفی وجود دارد اما در هیچ کدام از استخرهای ما هیچ دایوی وجود ندارد. به همین دلیل ما مجبوریم برای تمرین و اردوهایمان به تهران برویم.
یعنی تمرینات اصلی شما تنها در تهران برگزار میشود؟
بله، البته در تهران هم امکانات در حد استاندارد نیست اما بهتر از شهرهای دیگر است. ما معمولاً یا در استخر ۹ دی تمرین میکنیم یا در مجموعه آزادی. البته این رویه کار را برای ما خیلی سخت کرده است. هم از نظر رفت و آمد به تهران و هم اینکه گاهی اوقات بیشتر از ۶ ماه در اردو هستیم و از خانوادههایمان دور هستیم. باور کنید ما تمام این سختیها را تحمل میکنیم تا بتوانیم نماینده شایستهای برای کشورمان در میادین بینالمللی باشیم.
هم اکنون شیرجه ما در چه جایگاهی قرار دارد و فکر میکنید برای رسیدن به سطح اول جهان چه اقداماتی باید کرد؟
ما خیلی تفاوت با سطح اول جهان داریم و دلیل آن هم بی توجهی به این رشته و به تبع آن کمبود امکانات است. ما در زمینه استعداد هیچ چیزی از سایر کشورها کمتر نداریم اما همان طور که گفتم، امکاناتی که بتواند به رشد این رشته کمک کند تا همطراز با کشورهای سطح اول جهان شویم، وجود ندارد و تا مادامی که این مسأله وجود داشته باشد، نباید از شیرجهروهایمان توقع داشته باشیم تا بتوانند در سطح اول رقابت کنند. در یک کلمه شیرجه یعنی امکانات. استعدادی که بچههای ما دارند حتی چینیها که قهرمانهای زیادی در جهان دارند، ندارند. تنها با وجود امکانات و تمرینات اصولی است که میتوان پیشرفت کرد. باور کنید اگر مدالی هم به دست میآید، از روی تلاش و غیرت خود ورزشکاران ما است. البته در کنار امکانات برنامهریزی هم خیلی مهم است چون اگر برنامهریزی مناسبی نداشته باشیم، نمیتوانیم موفق شویم. از هر رشتهای نسبت به امکانات و سرمایهگذاری که روی آن میشود باید توقع داشت. ما چه سرمایهگذاری روی شیرجه کردهایم که توقع کسب مدال در مسابقات مهم بینالمللی را داریم. من فکر میکنم در حال حاضر شیرجه ما از امکاناتمان جلوتر است.
فکر میکنید فدراسیون چقدر در حل مشکلات این رشته موفق بوده است؟
فدراسیون تمام تلاشش را میکند اما آنها هم با مشکلات زیادی از جمله کمبود بودجه مواجه هستند. البته اخیراً فدراسیون تلاش زیادی کرده است و چند دایو خریداری کرده که قرار است به شهرستانها اختصاص داده شود. همچنین آقای کیومرث هاشمی نیز قول دادهاند که حمایت بیشتری از ما شود. شیرجه لیاقت توجه بیشتری را دارد و امیدوارم مسئولان به قولهای خود عمل کنند.
یک شیرجهرو موفق چه ویژگیهایی باید داشته باشد؟
شجاعت و نترس بودن در کنار استیل بدنی خوب در کنار انعطاف بدنی بالا از ویژگیهای یک ورزشکار رشته شیرجه است. چون کسی که از انعطاف بدنی خوبی برخوردار نباشد، قطعاً به مشکل میخورد. به همین دلیل اکثر ورزشکاران این رشته باید ژیمناستیک هم کار کرده باشند. البته نه در حد حرفهای چون ژیمناستیک در حد حرفهای بدن را سفت و عضلانی میکند.
آیا یک ورزشکار شیرجه باید شناگر ماهری هم باشد؟
نه. شنا اهمیت زیادی ندارد اما چون شیرجهروها سر و کارشان با استخر و آب است، خب طبیعتاً شنا را هم بلد هستند اما نه در حد حرفهای.
اینکه میگویند شیرجه را باید از سن خیلی کم شروع کرد، درست است؟
بله. برای موفقیت در این رشته باید از نونهالی در آن فعالیت کرد. در واقع از یک سنی به بالا ساختار بدنی تا حد زیادی شکل گرفته است. برای شیرجه باید ساختار بدنی از سن پایه شکل بگیرد چون پس از تغییر آن خیلی مشکل است.
شیرجه مادههای مختلفی دارد. این مادهها چه تفاوتی با هم دارند و تخصص شما روی چه مادهای است؟
تفاوت بیشتر روی ارتفاع است. یک متر، سه متر، پنج متر و ۱۰ متر. اما یک تفاوت دیگری هم که وجود دارد، این است که شیرجه یک متر و ۳ متر روی تخته است اما شیرجه ۵ متر و ۱۰متر روی سکوی سیمانی است. تخصص من هم روی تخته یک متر و سه متر است.
کدام مسابقات برای شما خیلی خاطره انگیز شده است؟
مسابقات قهرمانی آسیا در ژاپن بهترین مسابقه ما بود. ما در این مسابقات توانستیم مدال برنز را کسب کنیم و این مدال از این جهت خاطرهانگیز شد که پس از ۵۸ سال موفق به کسب این مدال شدیم. در واقع ما با کسب این مدال تاریخساز شدیم.
چه زمانی با آقای نظرپور آشنا شدید؟
اولین بار در مسابقات قهرمان کشوری بود که با هم آشنا شدیم و کم کم در اردوهای تیم ملی با هم دوست شدیم. به دلیل اینکه تقریباً همسن هم هستیم، مربیان صلاح دیدند که در شیرجههای دوبل زوج همدیگر باشیم و با هم تمرین کنیم. همین مسأله و با هم بودن باعث شد که ارتباط صمیمانهای با هم داشته باشیم. با اینکه در دو شهر متفاوت زندگی میکنیم اما همیشه با هم در ارتباط هستیم و رابطه ما فراتر از ارتباط اردویی و رقابت است.
هم اکنون شیرجه ایران در ردههای پایه در چه وضعیتی قرار دارد؟
ما از نظر استعداد چیزی کم نداریم. واقعاً اگر امکانات و تجهیزات باشد، میتوان شیرجه ایران را به سطح کشورهایی چون چین و ژاپن رساند. بزرگترین مشکل شیرجه ما الان امکانات است. بهترین مربی شیرجه هم اگر داشته باشید اما امکانات نباشد به جایی نخواهید رسید. مربی شاید بتواند تا حدودی باعث پیشرفت این رشته شود اما مطمئن باشید این پیشرفت در یک جایی به دلیل کمبود امکانات متوقف خواهد شد و درجا خواهد زد. شیرجه یکی از معدود رشتههایی است که وابستگی شدیدی به امکانات دارد و سطح پیشرفت آن وابسته به سطح امکانات آن دارد.
آیا میتوان امیدوار بود که روزی شیرجهروهای ما مدال جهانی هم بگیرند یا بتوانیم به فینال المپیک راه پیدا کنیم؟
با این شرایط امکانپذیر نیست اما اگر امکانات باشد چرا که نه. استعداد این کار را داریم. انگیزهای که ورزشکاران ایرانی دارند، در هیچ کجا نمیتوان سراغ گرفت. اما با امکانات و شرایط موجود باید فکر موفقیت در مسابقات مهم جهانی و المپیک را از سرمان بیرون کنیم.
پس از رقابتهای همبستگی کشورهای اسلامی و مدالآوری رشته شیرجه، وزیر ورزش به تمجید این رشته پرداخت اما پس از آن یکی از خبرگزاریها این تمجید را بزرگنمایی دانست. دلیلشان هم این بود که رکوردهای شیرجهروهای ما خیلی پایین است، نظر شما چیست؟
من نمیدانم هدف این خبرگزاری از بیان این مطالب چیست. هیچ بزرگنمایی در این زمینه نشده است. کجای رکوردهای ما پایین است. خود ما بارها گفتهایم که برای کسب مدال در مسابقات بزرگ نباید امیدوار باشیم اما آیا رشد شیرجه در سالهای اخیر و پیشرفت رکوردها را هم میتوان نادیده گرفت. شاید آنها انتظار معجزه دارند و فکر میکنند باید مدال المپیک بگیریم تا از ما تمجید شود. آیا گرفتن مدال پس از ۵۸ سال هم بزرگنمایی است. اگر بزرگنمایی است چرا در این سالها نتوانستیم این کار را انجام بدهیم. چرا مشکلات را بیان نمیکنند. چه کاری برای شیرجه کردهایم که حالا انتظار کسب نتیجه در مسابقات بزرگ از آن داریم. ما سالها بود این رکوردها را نمیزدیم. به جای اینکه همین ارتقای رکوردها را به فال نیک بگیریم و به ما انگیزه بدهند، تخریب میکنند. اگر مشکلی با وزارت ورزش دارند چرا ما را باید خراب کنند. وقتی شیرجه با دو ورزشکار و یک مربی مدال میآورد این بزرگنمایی است. چرا پیش از ما کسی مدال نگرفت. این همه سختی میکشیم. هیچ حقوق و درآمدی نداریم. مدتها دور از خانواده در اردوها هستیم. متأسفم برای کسانی که تنها به فکر اهداف شخصی خودشان هستند.
آقای نظر پور فکر میکنید مهمترین مشکل در ورزش شیرجه چیست؟
در شهرستانها ما هیچ امکانات پایهای نداریم این در حالی است که شاکله اصلی تیم ما را شهرستانیها تشکیل میدهند. من فکر میکنم اگر این روند کمبود امکانات و بی توجهیها ادامه پیدا کند، شیرجه ایران نابود میشود. ما در کرمانشاه یک استخر در حد پایه هم نداریم که بچههای با استعداد را در آن تمرین بدهیم. در سایر شهرها نیز وضعیت همین طور است. بنابراین مجبوریم برای مسابقات قهرمانی کشور به تهران برویم و از امکانات نصف و نیمه این شهر که دایوهای غیراستاندارد، فرسوده و قدیمی دارد استفاده کنیم. با تمام کمبود امکاناتی که وجود دارد، سعیمان این است که در مسابقاتی که شرکت میکنیم بهترین عملکرد را ارائه دهیم. مطمئن باشید اگر شرایط ایدهآل باشد و توجه بیشتری به این رشته شود، همان طور واقعاً ما میتوانیم در مسابقات بازیهای آسیایی اندونزی مدال بگیریم. در حال حاضر فدراسیون تمام تلاشش را میکند و در این راه ۸ دایو نیز سفارش داده که قرار است به شهرستانها داده شود. امیدواریم پس از دوره قهرمانیمان بتوانیم در زمینه مربیگری امکاناتی وجود داشته باشد که بتوانیم کار کنیم. در غیر این صورت مجبوریم یا شیرجه را کنار بگذاریم یا به تهران برویم.
رابطه شما و زوج شیرجهتان آقای مجتبی ولیپور چطور است؛ آیا در خارج از اردو با هم ارتباطی دارید؟
من یک سال از مجتبی بزرگتر هستم. در این سالهایی که با هم بودهایم رابطه دوستانهای با هم برقرار کردهایم. همدلی خوبی با هم داریم و همیشه احترام یکدیگر را حفظ کردهایم. همین دوستی و صمیمیت نیز در کارمان به ما کمک کرده است و توانستهایم زوج خیلی خوبی در شیرجه باشیم.
نخستین باری که روی سکوی شیرجه رفتید، چه حسی داشتید؟
سال ۷۷ پیش از این که وارد شیرجه شوم، همراه برادرم که در این رشته کار میکرد روی سکوی ۳ متر رفتم اما ترسیدم و از روی سکو برگشتم. هیچ وقت آن لحظه را فراموش نمیکنم.
آیا در این سالها مصدومیتی هم هنگام شیرجه زدن برایتان به وجود آمده است؟
آسیب دیدگیها زیاد بوده است و متأسفانه در برخی مسابقات این آسیب دیدگیها آنقدر مزمن شده که هنوز هم همراه من است به طوری که در مسابقات گوانگجو چین مجبور شدم به دلیل انحراف ستون فقرات انصراف بدهم اما خدا را شکر با تمرینات بدنسازی اصلاحی که داشتیم تا حدودی مشکلم برطرف شده است. در سالهای گذشته ما مربی بدنسازی خوبی داشتیم اما متأسفانه ارتباط این مربی با فدراسیون قطع شد. مطمئناً حضور یک مربی بدنساز خوب میتواند خیلی به ما کمک کند. چون وقتی بدن قوی داشته باشیم خیلی کمتر دچار آسیب دیدگی میشویم.
مربی درجه یک خارجی چقدر میتواند به پیشرفت این رشته کمک کند؟
خیلی زیاد. ما هم اکنون نبود مربی خارجی را احساس میکنیم. من فکر میکنم ما اگر یک مربی خارجی خوب داشته باشیم هنوز بچههای بزرگسال ما توانایی این که سبک شیرجه خود را عوض کنند وجود دارد. بعضی جاها من زمزمههایی را مبنی بر اینکه اینها دیگر تمام شده اند و تکنیک شیرجهروهای ما دیگر تغییر نمیکند، میشنوم اما این مسأله اصلاً درست نیست. ۵ ماه تمرین ما زیر نظر آقای خیبرینژاد باعث شد ۶۰ نمره رکوردمان را بالاتر ببریم. ۶۰ نمره در شیرجه خیلی است به طوری که ما در مسابقات ژاپن ۷ نمره در تخته ۳ متر هماهنگ کم آوردیم و مدال نگرفتیم. خود من در همین مسابقات کشورهای اسلامی که مقام چهارم انفرادی را کسب کردم با نفر اول ۹ نمره اختلاف داشتم. حالا مقایسه کنید که ۶۰ نمره چقدر تلاش و زحمت میخواهد. ورود مربی خارجی باعث شد که نسل شیرجه ما از نسل قدیم خیلی قویتر باشد.
در شیرجه مادههای مختلفی وجود دارد، تبحر شما روی کدام تخته است؟
تخصص اصلی من سکوی ۱۰ متر و تخصص آقای ولی پور تخته ۳ متر است. اما به دلیل اینکه ما دو نفر در رشته هماهنگ با هم تمرین میکنیم، این مسأله باعث شده که من روی تخته ۳ متر بروم و مجتبی روی سکوی ۱۰ متر بیاید و همین رقابت باعث پیشرفت هر دوی ما شده است.
درباره نقش امکانات در پیشرفت این رشته چطور فکر میکنید؟
ما یک مربی کره شمالی داشتیم که همراه خود دو شیرجهرو این کشور را نیز آورده بود. در روزهای نخست سطح این شیرجهروها خیلی بالا بود به طوری که شیرجهای که ما روی سکوی ۵ متر اجرا میکردیم آنها روی سکوی ۳ متر اجرا میکردند اما پس از گذشت ۵-۶ ماه دقیقاً جای ما برعکس شد. همین مسأله باعث شد که یک ماه پیش از بازیهای آسیایی گوانگجو شیرجهروهای شان برگشتند به کشورشان و در بازیهای آسیایی مقام سوم را کسب کردند. بنابراین اگر بهترین مربی جهان را داشته باشیم اما امکانات خوب در اختیارش قرار نگیرد هیچ کاری نمیتواند انجام بدهد.
شیرجه ما در دو سال اخیر پیشرفت زیادی داشته و مدالهای خوبی کسب کرده که در تاریخ این رشته بینظیر بوده است، دلیل آن را چه میدانید؟
پیش از مسابقات ورودی المپیک ریو فدراسیون چند اسپانسر گرفت و همین مساله باعث شد که در چند تورنمنت خوب شرکت کنیم و اردوهای متمرکزی زیر نظر آقای خیبری نژاد داشته باشیم. در آن مقطع تمام هم و غم ما این بود که بتوانیم ورودی المپیک را به دست بیاوریم. آن زمان من سرباز بودم و شرایط خیلی سختی داشتم. ۴ صبح تا ۴ بعد از ظهر پادگان ۰۱ بودم و زمانی که حرکت میکردم به سمت ورزشگاه آزادی ساعت ۶ بعد از ظهر میرسیدم و به ناچار یک جلسه تمرین بیشتر نداشتم. با این حال همقسم شده بودیم که ورودی المپیک را بگیریم. اما آن مسابقات در استخر روباز بود و من چون تمرینی در استخر روباز نداشتم زیاد تسلط نداشتم. با این وجود من تا راند پنجم ورودی المپیک را گرفته بودم اما در راند آخر ورودی را از دست دادم. همین مسابقات و تمرینات پس از آن باعث شد که آمادگی لازم را پیدا کنیم و در مسابقات آسیایی ژاپن توانستیم نتیجه حضور در آن مسابقات و تمرینات را بگیریم و برای نخستین بار در طول تاریخ شیرجه مدال بگیریم.
چه تفاوتی بین شما و شیرجهروهای دیگر کشورها است؟
ببینید ما با همین شرایط هم هر مسابقهای که میرویم هم راحت و بدون استرس شیرجه میزنیم و هم رکوردهای خوبی را ثبت میکنیم. این در حالی است که سفرهای ما در سال یک یا دو بار بیشتر نیست اما سایر رقیبان ما در کشورهای خارجی فقط بالای بیست مسابقه شرکت میکنند. این به غیر از اردوهای تدارکاتی مشترک شان است. به همین دلیل مسابقات برای شان مانند تمرین است. این جدا از بحث امکانات است که اصلا قابل قیاس نیستند. ما اگر به مسابقه ای هم راه پیدا میکنیم به دلیل تجربهای است که در این سالها کسب کرده ایم.
آیا فدراسیون برنامهای برای حضور قدرتمند در مسابقات آسیایی دارد و گرفتن مدال در المپیک امکانپذیر است؟
من امیدوارم کمیته فنی شیرجه هر چه زودتر برای حضور در بازیهای آسیایی اندونزی تشکیل شود چون همین حالا هم برای آمادگی جهت آن مسابقات دیر است. تنها حضور در بازیهای آسیایی موفقیت محسوب نمی شود موفقیت ما زمانی است که در آن مسابقات مدال کسب کنیم. گرفتن مدال در بازیهای آسیایی برابری میکند با مدال مسابقات جهانی، چون نفرات اول تا پنجم این مسابقات کسانی هستند که در مسابقات جهانی هم سکوها برای آنهاست. با این شرایط مدال گرفتن ما در المپیک خیلی دور از دسترس است. اما همان طور که گفتم اگر شرایط مهیا باشد، پیشرفت حاصل میشود. ما در طی چهار ماه ۶۰ نمره رکوردمان را بالا بردیم و رکورد من از ۳۴۰ به ۴۰۰ رسید. رکورد ۴۰۰ یعنی جزو ۱۲ نفر فینال المپیک.
حرف پایانی؟
من همیشه گفتهام شیرجه پتانسیل بالایی برای کسب مدال دارد. اما آن طور که باید به آن توجه نمیشود. در همین بازیهای همبستگی کشورهای اسلامی ما دو شیرجهرو بودیم که با آقای شکور مربیمان اعزام شدیم. ماساژور، سرپرست و مربی بدنساز نداشتیم و تمام این کارها را ایشان بر عهده داشتند. امیدوارم اگر به مسابقات اعزام میشویم، یک تیم کامل و قوی باشد. بیاییم یک بار به این رشته اعتماد کنیم تا برای نخستین بار پس از انقلاب در بازیهای آسیایی مدال بگیریم.
- 13
- 3