حتما می‌دانید هر ورزش خاستگاهی دارد و در این میان سهم ایران در میان تمام رشته‌هایی که در ابتدا ریشه ایرانی داشتند، کم است. شاید اکثرا رشته زورخانه‌ای و پهلوانی را به عنوان یک ورزش کاملا ایرانی بشناسند، اما جالب است كه بدانید «او-اسپرت» نیز رشته‌ای است که توسط ایرانی‌ها ابداع شده و این روزها در بیش از ٧٠ کشور جهان طرفدارانی دارد که آن را دنبال می‌کنند. حالا اتفاقاتی رخ داده که این رشته ١٢سال بعد از تأسیس رسمی ممکن است به طور کلی از دست ایرانی‌ها خارج شود و برای جلوگیری از این ماجرا وزارت ورزش باید اقدام عاجل انجام دهد.
او-اسپرت چیست؟
او-اسپرت که مختصر نام «اورجینال پرشین اسپرت» محسوب می‌شود، دارای ٤ بخش هنری، رزمی، ساحلی و ذهنی است که این ٤ بخش زیرمجموعه‌هایی دارند. این رشته همچنین دارای ٧ سبک رقابتی است که ٤ سبک به صورت رزمی و مبارزه‌ای و ٣ سبک دیگر به صورت غیرمبارزه‌ای برگزار می‌شود.
خاستگاه این رشته همدان است و موسسان او-اسپرت هم اسامی سبک‌ها را از تاریخ این شهر برداشته‌اند.«اهمتان»، «اکسایا»، «آمادنای» و «اگماناتو» سبک‌های مبارزه‌ای او-اسپرت هستند که نام‌های تاریخی همدان محسوب می‌شوند.
تاسیس فدراسیون جهانی در همدان
محمدقاسم منوچهری، رئیس سابق انجمن او-اسپرت در ایران که زیر نظر فدراسیون ورزش‌های رزمی فعالیت می‌کند، موسس این رشته در کشورمان بوده است. او که به همراه برادرش از اواخر دهه ٧٠ او-اسپرت را پایه‌‌گذاری کرده بود، سال ٨٤ توانست انجمن این رشته در ایران و سال ٨٥ با برگزاری انتخابات فدراسیون جهانی را تأسیس کند که پایگاه آن نیز در همدان است. انجمن آسیایی این رشته نیز در تایلند در سال ٨٦ تأسیس شده است.
همچنین تا به حال ٩ دوره مسابقه‌های جهانی او-اسپرت برگزار شده و ٧٢ کشور نیز عضو فدراسیون جهانی این رشته هستند. البته ریاست فدراسیون جهانی به دست یک فرد متمول عمانی بوده تا بتواند از این رشته حمایت کند.
حساسیت انتخابات پیش رو
انتخابات فدراسیون جهانی او- اسپرت ١٢ تا ١٦ آذرماه برگزار می‌شود و برخی اتفاقات باعث ایجاد نگرانی در کشور خاستگاه این رشته شده است. محمدقاسم منوچهری به‌عنوان موسس این رشته هم‌اکنون دبیرکل فدراسیون جهانی او-اسپرت محسوب می‌شود؛ اما با توجه به شرایط فعلی نمی‌تواند به کار خودش ادامه دهد.
طبق اساسنامه جهانی او-اسپرت تنها کشورهایی می‌توانند در انتخابات پیش رو برای پست‌های مختلف کاندیدا شوند که در کشور خودشان به صورت مستقل فعالیت می‌کنند. با توجه به قرار‌داشتن انجمن او-اسپرت زیر نظر فدراسیون ورزش‌های رزمی، ایران چنین شرایطی ندارد و به همین راحتی پست‌های کلیدی و تصمیم‌ساز این رشته ایرانی از ایرانی‌ها گرفته خواهد شد.
درخواست برای تبدیل انجمن به فدراسیون
از بدو تأسیس رشته او-اسپرت که حالا جای خود را در میان کشورهای جهان باز کرده، مسئولان این رشته از مسئولان ورزش کشور درخواست کردند تا او-اسپرت به عنوان فدراسیون یا حداقل یک انجمن مستقل فعالیت کند. این اتفاق که چند باری هم مورد بررسی و حتی موافقت قرار گرفته، هنوز اجرایی نشده تا یک رشته کاملا ایرانی حالا در آستانه خارج از دست صاحبان اصلی‌اش باشد.
محمدقاسم منوچهری، دبیرکل ایرانی فدراسیون جهانی او-اسپرت در این‌باره به «شهروند» می‌گوید: «متاسفانه انجمن او-اسپرت در ایران مستقل محسوب نمی‌شود و در صورتی که ما نتوانیم در انتخابات فدراسیون جهانی شرکت کنیم، با توجه به لابی شکل‌گرفته بین برخی کشورهای عربی و روسی، آنها اعضای تصمیم‌ساز این رشته خواهند شد.
در همین راستا به وزیر ورزش درخواست دادیم و اعلام کردیم نه نیاز به بودجه داریم، نه این‌که مکانی را به عنوان دفتر به ما بدهند. تنها خواسته ما این است که از سوی وزارت ورزش، انجمن او-اسپرت مستقل شود و اصلا مهم نیست که اسم آن فدراسیون باشد یا انجمن یا سازمان. حتی گفتیم تا ٦ ماه برای ما یک ناظر قرار دهند که عملکرد انجمن او-اسپرت را بررسی کند.»
کارخانه: نیازمند اقدام عاجل وزارتخانه هستیم
بهروز کارخانه، رئیس انجمن او-اسپرت در ایران درباره روزهای حساس پیش رو برای این رشته به «شهروند» می‌گوید: «فدراسیون جهانی او-اسپرت در سال ٢٠٠٥ توسط منوچهری ثبت شده و این رشته یک ورزش کاملا ایرانی است.
حتی آژانس بین‌المللی مبارزه با دوپینگ هم او-اسپرت را به رسمیت شناخته است. ما درصدد این بودیم كه برای انتخابات جهانی پیش رو مهره‌چینی درستی انجام دهیم تا اختیارات بیشتری را داشته باشیم؛ البته آن مرد عمانی که رئیس جهانی این رشته بود، کمک زیادی به گسترش او-اسپرت در سطح جهان کرد. انتخابات ماه آینده در هند بسیار حساس و تأثیرگذار است اما متاسفانه ما با مشکلاتی روبه‌رو هستیم.»
وی همچنین می‌افزاید: «طبق تأیید کنگره در سال ٢٠١٥، هر کدام از اعضای فدراسیون جهانی که می‌خواهند برای انتخابات کاندیدا معرفی کنند، باید در کشور خودشان به صورت مستقل فعالیت کنند. ما هم اکنون زیر نظر فدراسیون ورزش‌های رزمی هستیم و طبق قواعد و قوانین نمی‌توانیم کاندیدا معرفی کنیم.»
کارخانه که ریاست جمعیت هلال‌احمر استان همدان را هم برعهده دارد، در پاسخ به این سوال که پاسخ مسئولان ورزش به درخواست استقلال او-اسپرت چه بوده، خاطرنشان می‌کند: «بارها از سوی مسئولان انجمن او-اسپرت این درخواست مطرح شده است. ٦ ماه قبل بود که وزیر ورزش و معاونانش در همدان حضور داشتند.
سلطانی‌فر از شعبانی بهار سوال کرد که رشته او-اسپرت تبدیل به فدراسیون شود یا خیر که معاونت همگانی وزارت هم پاسخ مثبت داد. متاسفانه با این‌که وعده جدی به ما دادند، عملی نشد. حتی چند هفته قبل هم این مسأله را پیگیری کرد که رغبتی، مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و نظارت وزارت ورزش اعلام کرد ایجاد فدراسیون به عنوان یک نهاد غیر دولتی را باید مجلس تأیید کند، وگرنه ایراد قانونی دارد.»
رئیس انجمن او-اسپرت در پایان با اشاره به اهمیت حضور ایرانی‌ها بر مسند ریاست فدراسیون جهانی این رشته می‌گوید: «نزدیک به ١٤سال است که در داخل پیگیر تشکیل فدراسیون او-اسپرت هستیم. مگر چند رشته داریم که کاملا ایرانی باشند؟ از خیلی از بازی‌های سنتی ایران در این رشته استفاده شده و ریشه در تاریخ کشورمان دارد.
حتی مقر فدراسیون جهانی نیز در همدان است اما اگر شرایط همین‌طور پیش برود، ایرانی‌ها دیگر هیچ سمتی در رشته‌ای که متعلق به خودشان است، ندارند. ما با استفاده از این رشته ایرانی می‌توانیم در عرصه بین‌المللی نفوذ داشته باشیم و همین که نام «اورجینال پرشین اسپرت» روی آن است، در عرصه سیاست هم به سود کشورمان است. امیدوارم در همین فرصت کم اتفاقاتی رخ دهد که باعث ایرانی ماندن او-اسپرت شود، اگر چه نیاز به اقدام عاجل وزارت ورزش و سایر نهادها دارد.»
هنوز هم دیر نیست
همگان رشته چوگان را به عنوان یک ورزش ایرانی می‌شناسند اما در سال‌های اخیر شنیدیم که آذربایجانی‌ها توانسته‌اند آن را به نام خود ثبت کنند. حالا یک رشته ایرانی دیگر در خطر افتادن به دست خارجی‌ها است و نیاز به کمک مسئولان ورزش کشور دارد.
شاید برای اقدامات اساسی کمی دیر شده باشد اما در همین مدت کوتاه تا برگزاری انتخابات فدراسیون جهانی او-اسپرت می‌توان با تعامل اقداماتی را رقم زد که به سود ورزش کشور باشد. به نظر می‌رسد این رشته هر روز در سطح جهان در حال پیشرفت و گسترش بیشتری است و حالا که زمان بهره‌گیری ایران از این رشته ایرانی است، کرسی‌های بین‌المللی به شکل عجيبی از دست می‌رود.
- 9
- 3
