گفت‌وگو خواندنی با پهلوان خلیل عقاب؛روزی که هرکول ایرانی، لندن را تسخیر کرد

یکم فروردین ماه ۱۳۰۳ در محله سنگ سیاه شیراز پسری به دنیا آمد که نامش را خلیل گذاشتند، هیچ کس باور نمی کرد که  این کودک روزگاری بدل به پهلوانی افسانه ای شود و نامش در کتاب رکوردهای گینس به ثبت برسد و به پدر سیرک ایران شهرت یابد.

خلیل پس از گذراندن دوران تحصیل در سن ۱۲ سالگی به ورزش روی آورد و از همان ابتدا استعداد فراوانی از خود نشان  داد و تعجب پهلوانان آن زمان را برانگیخت و مورد تشویق قرار گرفت.

این پهلوان اسطوره ای که ایمان فراوانی به کار خویش داشت پله های ترقی را به سرعت طی نمود، طوریکه نمایش هایش در ایران طرفداران زیادی پیدا کرد و برای اجرای نمایش حرکات خارق‌العاده خود به ۳۷ کشور جهان سفر کرد و در نهایت با بلند کردن فیل ۲ تُنی نامش را برای همیشه در کتاب رکورد های گینس به ثبت رساند. 

عبور کامیون و اتوبوس از روی سینه، یکی از حرکات نمایشی پهلوان خلیل عقاب بود

بلندکردن وزنه ۴۵۰ کیلویی با دندان، عبور کامیون و اتوبوس از روی سینه، گذاشتن سنگ ۲ تنی بر روی سینه و تحمل ضربات پتک ، پیچادن آهن به دور دست ،خم کردن تیرآهن ۱۴ و ۱۲ با گردن، مهار ۲ خودرو سنگین ارتش از حرکت، بلند کردن فیل ۲ تنی با فاصله ۵۰ سانتی از زمین  اجرای نمایش در سیرک با حیوانات همچون شیر و خرس از جمله کارهای نمایشی این پهلوان شیرازی است.

او در سال ۱۳۵۰ برای اجرای نمایش هایش به انگلستان سفر کرد و با راه اندازی سیرک کار خود را درخارج کشور آغاز و سپس به ۳۷ کشور جهان سفر کرد و به شهرت جهانی دست یافت و به سه زبان انگلیسی، ایتالیایی و عربی با تسلط  حرف می زند.

خلیل طریقت پیما، در سال ۱۳۷۰ برای همیشه به ایران بازگشت و در تهران اقامت گزید و با همسرس شهلا اشکبوس که به بانوی سیرک ایران شهرت داشت و پسرش ابراهیم سیرک را در ایران راه اندازی کردند و همسرش در سال ۱۳۸۷ در راه سفر به ایتالیا برای اجرای نمایش در یک سانحه رانندگی جانش را از دست داد.

برای نماز جماعت گریه کردم 

پهلوان در روایتی از فراز و نشیب‌های ۹۵ سال زندگی خود به  ایرنا گفت:‌ در نخستین روز از عید نوروز ۱۳۰۳ در محله سنگ سیاه شیراز متولد شدم و در حالی که ۹ سال داشتم  به مادرم گفتم صبح زود مرا بیدار کن تا به  نماز جماعت بروم اما مادرم فراموش کرد و وقتی بیدار شدم گریه کردم و مادرم گفت چرا گریه می‌کنی گفتم برای اینکه به نماز نرسیدم . 

عقاب با بیان اینکه از آنجا که به خداوند و ائمه اطهار (س) ارادت خاصی داشتم، افزود: نمازم به امامت زنده یاد محمد جعفرعلوی ادامه دادم و در نخستین باری که سر به سجده گذاشتم از خداوند خواستم به من اراده‌ای بدهد که بتوانم در دنیا به شهرت برسم و هیچ کس نتواند کارهایم را انجام دهد که اینگونه شد. 

پهلوان ادامه داد: پس ازپایان تحصیلات ابتدایی در سن ۱۲ سالگی به ورزش روی آوردم و با تشویق بزرگان محل درآن زمان وارد ورزش پهلوانی شدم و با نیتی که در اقامه نماز از خدا خواسته بودم،  تمرینات سخت و جانفرسایی را دنبال کردم  و با سختی های فراوان سرانجام شدم پهلوان خلیل عقاب و نامم در کتاب گینس به ثبت رسید و شهرت جهانی پیدا کردم. 

او اظهارداشت: پس از سپری کردن درد و رنج فراوان در زورخانه و بلند کردن میل های سنگین در سن ۳۰ سالگی در تمام شهرهای ایران به مناسبت های مختلف به انجام حرکات خارق العاده پرداختم که می توان به بلند کرد وزنه ۴۵۰ کیلویی، خم کردن تیرآهن  ۱۴با سر، عبور کامیون از روی سینه و چندین نمایش دیگر اشاره کرد.

مهار ۲ خودرو سنگین ارتش از حرکت

۱۸ زرده تخم مرغ می خوردم 

وی اضافه کرد: برای اینکه بدنم همیشه روی فُرم باشد ۱۸ زرده تخم مرغ را با یک لیتر شیر و کره محلی مخلوط می کردم و به طور روزانه می خوردم و جالب اینکه اینکه هر چه غذا مصرف می کردم، سیر نمی شدم چرا که با ورزش کردن بدنم سوخت و ساز زیادی انجام می داد و هیچ گاه هم از این بابت مریض نشدم و کبدم هم آسیب ندید.

عقاب با بیان اینکه با انجام کارهای سخت در حین نمایش بسیاری از استخوان های بدنم شکست، بیان داشت: خون های زیادی بر اثر جراحی  از بدنم جاری شد اما با اراده ای که داشتم هیچ گاه دلسرد نشدم چرا که به هدفم ایمان زیادی داشتم.

وی افزود: از آنجا که خودم رنج فراوانی کشیدم اجازه ندادم  فرزندم ابراهیم دچارچنین مشکلاتی شود از این رو او را به سیرک بردم تا درآنجا با حیوانات به نمایش بپردازد و مدیریت سیرک را به او سپردم.

پدر سیرک ایران گفت: در زندگی از سه چیز همچون دود، الکل و چای پرهیز کردم تا توانستم به موفقیت برسم و به جوانان هم توصیه می کنم برای سلامتی خود به ورزش بپردازند و از دوست های ناباب نیز دوری و از تحصیل هم غافل نشوند.

دنیای بازیگری پهلوان در  سینمای ایران  

پهلوان همچنین در سال ۱۳۴۳  با حضور در فیلم شکوفه های امید به کارگردانی رضا صفایی وارد عرصه هنر سینما شد و سپس در  فیلم های  کوهزاد، مرد صحرا، غول بیابانی، گناه زیبایی، پهلوان بابا و مردان خشن نیز بازی کرد.

محمدعلی فردین، جمشید مشایخی، تقی ظهوری و حمیده خیرآبادی از جمله هنرپیشه هایی هستند که پهلوان خلیل عقاب با آنها بازی کرده است.

جلای وطن، هرکول ایرانی لندن را تسخیر کرد

این پهلوان نامدار افزود: در سال ۱۳۵۰ برای شرکت در سیرک جلای وطن کردم و در انگلستان اقامت گزیدم و با راه اندازی سیرک به ۳۷ کشور دنیا رفتم و توانستم نام کشور عزیزم ایران را در دنیا پرآوازه کنم و به افتخارات زیادی دست یافتم.

 پهلوان با نشان دادن آلبوم عکس‌های شخصی‌اش گفت: روزنامه های انگلیسی تیتر زند هرکول ایرانی لندن را تسخیر کرد.

خم کردن تیر آهن ۱۴ و ۱۲ با گردن توسط پهلوان

بلند کردن فیل ۲ تُنی و ثبت در کتاب گینس 

او گفت: در شهر بیرمنگام انگلستان ابتدا چندین بار فیل ۱۵۰۰ کیلویی را بلند کردم و طی پنج سال زیرنظر داوران گینس سرانجام موفق شدم فیل حدود  ۲ تنی را از زمین بلند کنم  که مورد قبول واقع شد و نامم با پهلوان ایرانی در کتاب گینس ثبت و افتخاربزرگی را برای کشورم به ارمغان آوردم.

عقاب بیان داشت : پس از هفت سال زندگی درانگلستان به ایتالیا رفتم و در آنجا نیز نمایش های مختلفی انجام دادم 

بلند کردن فیل ۲ تنی سبب شد نام پهلوان خلیل عقاب در کتاب رکوردهای گینس ثبت شود

خاطرات خوب و بد پهلوان

طریقت پیما همچنین به خاطرات خوب و بد خود طی دوران پهلوانی اشاره کرد و افزود: در این باره خاطرات زیادی دارم اما آن چیزی که برایم بسیار شیرین بود درایتالیا رخ داد، پس از اینکه در چندین سیرک درشهرهای مختلف این کشور نمایش دادم ، مدیر سیرک پیشنهاد داد به یکی از شهرهای جنوبی به نام ایزیو کالبریا که حتی پلیس هم به دلیل وجود افراد خلاف کار از کنترل آن عاجزاست برویم ،چرا که آنها آدم های قوی را دوست دارند.

وی اضافه کرد: سرانجام بار سفر به این شهربستیم و در حالی که داشتم وزنه های نمایشی را در گوشه خیابان  پیاده می کردم چندین مرد قوی هیکل به سراغم آمدند و گفتند با این وزنه ها چکار می کنی، گفتم این ها را از زمین بلند می کنم، گفتند اینکه چیزی نیست اما وقتی وزنه ها را با انگشت کوچک بلند کردم تعجب آنها را برانگیخت و هر چه تلاش کردند نتوانستند این کار را انجام دهند و همین امر موجب شد آنها به من احترام بگذارند.

پهلوان گفت: آنها با من دوست شدند و حتی کنترل ورودی سیرک را به عهده گرفته و اجازه ندادند افراد بدون بلیت وارد سیرک شوند و برایم غذاهای ایرانی درست کرده وقرار بود این سیرک را به مدت ۱۰ روز برگزار کنیم اما استقبال آنها موجب شد ۱۵ روز در این شهرخشن برنامه اجرا کنیم و این بهترین خاطرات من بود و بدترین خاطراتم هم شکستن استخوان های بدن و جراحی های مختلف بود.

گذاشتن سنگ ۲ تنی بر روی سینه و تحمل ضربات پتک

بازگشت عقاب به وطن

وی گفت: درسال ۱۳۷۰ تصمیم گرفتم برای همیشه به کشورم برگردم و برای نخستین بارسیرک به ایران آوردم و مدت ۶ سال نیزدر تهران این کار فرهنگی هنری را انجام دادم و هنوز هم در این کار هستم.

پهلوان ادامه داد: شهرداری تهران دیگراجازه نداد دراین شهرکارم را ادامه دهم و سرانجام مجبور شدم وسایلم را جمع کنم و برای همیشه به شیراز بیایم انتظار داشتم با من که در این راه استخوان خرد کرده و برای کشورم زحمت کشیدم برخوردی مناسب و در خور شانم می کردند و خوشحالم که دوباره به زادگاه برگشتم و ایکاش زودتر این اتفاق می افتاد و می خواهم دوباره با حمایت مسئولان سیرک را در شیراز راه اندازی کنم.

حقوقم را قطع کردند

عقاب درادامه سخنانش با انتقاد از صندوق حمایت از پیشکسوتان ورزش درتهران گفت: پس از یک سال که ماهیانه یک میلیون و دویست هزارتومان دریافت کردم ، امیر شاکری مدیر این صندوق گفت شما قهرمان نیستید از این رو حقوقت را قطع کردیم.

وی گفت: جای تعجب دارد که نام من به عنوان یک پهلوان در کتاب گینس به ثبت رسیده ، به اندازه یک اتاق ۱۲ متری جام و مدال دارم و از دست امپراطور ژاپن کاپ دریافت کرده ام اما این حقوق ناچیز به من تعلق نمی گیرد و امیدوارم مسئولان وزارت ورزش و جوانان دراین باره پیگیری کنند چرا که هم نیاز به حمایت مالی  و هم نیاز به حمایت معنوی دارم.

پهلوان افزود: من متعلق به ایران هستم که تمام دنیا قبولم دارند و نمی خواهم سوژه دست رسانه های بیگانه شوم از این رو انتظار دارم آبرویم را حفظ و به مشکلاتم رسیدگی کنند و هم اینک نیز که در سن ۹۵ سالگی هستم مکانی را به عنوان منزل دراختیارم قراردهند.

مشکلات پهلوان و حقوقش را پیگیری می‌کنم

مدیرکل ورزش و جوانان فارس پس از شنیدن مشکلات این پهلوان افسانه‌ای در گفت وگو با ایرنا بیان داشت: خوشحالم  ازاینکه این اسطوره  ایرانی که شهرت جهانی دارد دوباره به زادگاه خود بازگشت.

حیدرعلی کامیاب ادامه داد: پهلوان عقاب پس از بازگشت به شهرش مورد توجه مسئولان  استان بویژه استاندار ورزش دوست قرار گرفت که جای تقدیر دارد .

وی اضافه کرد: خلیل عقاب چهره ماندگار و بی همتا  در ورزش و هنر ایران است که جوانی خود را برای شادی به مردم هدیه کرد و مردم هم قدر او را به خوبی می دانند.

 مدیرکل ورزش و جوانان فارس تاکید کرد: از طریق وزیر ورزش و جوانان پرداخت حقوقش را که از سوی صندوق پیشکسوتان  قطع شده است، پیگیری خواهم کرد و هر چه در توان دارم در خصوص حل مشکلات این پهلوان دریغ نخواهم کرد.

تقدیر پهلوان از استاندار فارس

خلیل طریقت پیما همچنین ازاستاندار فارس و دیگر مسئولان این استان که از او حمایت کردند تشکر کرد وگفت:درنشستی که باعنایت الله رحیمی استاندار فارس داشتم از من به گرمی استقبال کردند. 

وی بیان داشت: خیلی خوشحال شدم که استاندارفارس از من شناخت داشت و نمایش هایم  را در گذشته دیده بود و این امر برای من بسیار اهمیت دارد.  

پدرسیرک ایران از در ادامه مدیرکل ورزش و جوانان فارس و انجمن پیشکسوتان ورزش استان که هماهنگی ملاقات وی با استاندار را انجام دادند،‌تشکرکرد.

همچنین دراین نشست خلیل عقاب نشان پهلوانی را به استاندار فارس اعطا کرد و استاندار هم دستور داد مشکلاتش را بر طرف کنند.

فیلم مستند «آشیانه عقاب» در حال فیلمبرداری

فیلم مستند «آشیانه عقاب» به کارگردانی مریم اسلوبی آخرین مراحل فیلمبرداری را پشت سر می‌گذارد.

 این فیلم پرتره‌ای از زندگی پهلوان «خلیل عقاب» پدر سیرک ایران به تهیه کنندگی مهدی شاه محمدی است .

این تهیه‌کننده با اشاره به شناختی که از خلیل عقاب پیش از ساخت فیلم داشته است، عنوان کرد: چند سال پیش به سیرک پسر او «ابراهیم» رفتم و خیلی لذت بردم. در همان اجرا، اتفاقی مستند رخ داد؛ به این نحو که ابراهیم، پدرش را صدا کرد و فیلمی از گذشته‌های دور او در سالن پخش شد. عجیب بود که در یک سیرک معارفه‌ای مستند اتفاق افتاد و نسل جوان هم با چهره پهلوان خلیل عقاب آشنا شدند.

در خلاصه موضوع مستند «آشیانه عقاب» آمده است: «پهلوان خلیل عقاب که تاریخ سیرک ایران با او آغاز می‌شود، در کانکسی در ویرانه‌های سیرکش روزگار می‌گذراند. او با مرور خاطراتش، از مرگ در این وضعیت هراس دارد و تصمیم گرفته سیرک را از نو برپا کند.

پهلوان عقاب ۲ فرزند پسر و دختر بنام ابراهیم و شهرزاد دارد که هم اینک در انگلستان و آمریکا زندگی می کنند.

پهلوان خلیل عقاب: ای‌کاش زودتر به شهرم شیراز آمده بودم

پهلوان هم‌اینک در سن ۹۵ سالگی در منزل برادرش در شیراز زندگی می‌کند با همان روحیه پهلوانی که درچهره او هنوز هم موج می زند اعلام کرد: ایکاش زودتر به شیراز آمده بودم چرا که مردم و مسئولان به من لطف زیادی در این مدت کردند و افتخار می کنم به شهرم بازگشته ام .

حمیدرضا خلیقی