چرا احسان قائم مقامی در کلاس های مربیگری فوتبال جلال چراغپور شرکت می کند؟

دومین دوره کلاس های مربيگری فوتبال جلال چراغپور هفته قبل در حالی در یکی از کافه های شمال تهران برپا شد که یک مهمان ویژه داشت. مهمان افتخاری این کلاس ها، احسان قائم مقامی، اولین استادبزرگ شطرنج ایران بود؛ یکی از مغزهای متفکر شطرنج کشور که در آستانه ۳۹سالگی هم چنان عضو تیم ملی این رشته است و اکنون از نبوغ خود در تاکتیک های مختلف فوتبال رونمایی نموده است. قائم مقامی که از طرفداران سرسخت پرسپولیس هم محسوب می شود ، از سوی بعضی از دوستانش، علاقه مند شده که مربیگری در فوتبال را تجربه کند. برای دقایقی با دارنده سه مدال برنز شطرنج آسیا هم کلام شدیم تا بیشتر از علل ورود او به عرصه فوتبال مطلع شویم.

آقای قائم مقامی شما در چند روز گذشته یکی از چهره های خبرساز ورزش کشور بودید. حضورتان در کلاس های دانش افزایى مربيگری فوتبال جلال چراغپور، توجه خیلی ها را به خودش جلب کرد. چه شد که استادبزرگ شطرنج ایران سر از مربیگری فوتبال در آورد؟

علاقه و شروع ارتباط من با فوتبال به سال های خیلی دور برمی گردد؛ هنگامی که از پنج سالگی به صورت جدی فوتبال بازی می کردم. در زمان کودکی ما، بچه ها تفریح زیادی نداشتند و بیشتر گل کوچیک بازی می کردند. من هم که ساکن جنوب شرق تهران بودم و در کوچه پس کوچه های آن محله ها هم همه گل کوچیک بازی می کردند. این گونه شد که با فوتبال آشنا شدم. پدرم هم برای این که در این رشته پیشرفت کنم، تشویقم میکرد و خیلی برایم وقت می گذاشت. در مجموعه ورزشى زینبیه و زمانى كه در مسابقات مدارس و آموزشگاه هاى تهران بازى می كردم، به کلاس های فوتبال آقای چراغپور رفتم. بنظر من آقای چراغپور علاوه بر دانش بالاى مربیگرى همواره یکی از بهترین مربیان فوتبال رده های سنی پایه كشورمان بوده اند که نظیر ایشان را کم داریم. در مدتى كه زیر نظرشان كار كردم با الفباى فوتبال علمى و اصولى آشنا شدم و به نسبت سن درك خوبى از زمین و توپ و جریان بازى پیدا كردم. آن روزها گذشت و شطرنج مسیر زندگی من را تغییر داد و باعث شد كه نتوانم مانند ١٢ سال اول زندگی ام براى فوتبال وقت بگذارم. البته از آن به بعد هر هنگامی که فرصت شده، گل كوچیك و سالنی و چندین بار هم در زمین بزرگ بازى كرده ام. علت حضورم هم در کلاس دانش افزایی مربیگری استاد چراغپور، آقای مجتبی جباری بود. من و آقای جباری هر دو در محفلی بودیم که در آن صحبت از فوتبال بود. ایشان وقتی متوجه شدند من شاگرد استاد چراغپور بودم و با مباحث علمى فوتبال آشنا هستم، تحت تأثیر قرار گرفتند و به من پیشنهاد این را دادند تا توانمندی هایی را که در این زمینه دارم، ارتقاء دهم. خوشبختانه در دو روز اول این دوره چیزهاى زیادى یاد گرفتم. علاوه بر مجتبى جبارى خیلی از دوستان و چهره های مطرح فوتبال مان ازجمله وریا غفوری و غلامرضا عنایتى در این دوره حضور داشتند. قرار است این دوره ادامه داشته باشد و ساعت های بیشتری را با هم بگذرانیم. احتمالا در ادامه نشست ها از تبیین و تعمیم استراتژى ها و تاكتیك هاى شطرنج براى فوتبال هم تا حد امكان بهره خواهیم گرفت.

بعد از این که دوره های دانش افزایی را پشت سر گذاشتید، چه برنامه ای دارید؟ میخواهید حرفه مربیگری فوتبال را ادامه بدهید؟

من این پتانسیل را در خودم می بینم که در این زمینه به صورت حرفه ای فعالیت کنم. دوستان فوتبالی به من می گویند كه می توانم مربى بزرگى بشوم ولی مسئله این است که من در حال حاضر بازیکن تیم ملی شطرنج هستم و فعلاً باید بعنوان یك شطرنج باز تمرکز داشته باشم. شاید یک روزی مربی فوتبال شوم ولى این گونه نیست كه بگویم دو سال دیگر روی نیمکت مربیگری یک تیمی باشم و فعلاً به آن فکر نمی کنم. الان فقط می خواهم علم فوتبال را یاد بگیریم و از آن لذت ببرم.

حضور در این کلاس ها تداخلی با برنامه و تمرینات شطرنج برایتان ایجاد نکرده؟

نه، من رشته تحصیلی ام مدیریت بوده و توانستم وقتم را مدیریت کنم که به علاقه مندی های خودم برسم. فکر می کنم در وضعیت کرونا (corona) مردم بیشتر میتوانند به خیلی از کارهایشان برسند. حداقل در مورد من که اینگونه بوده و توانستم در خیلی از ابعاد اقتصادی و اجتماعی به چیزهایی که قبلا نمی توانستم برسم، رسیدگی کنم.

در آغاز صحبت تان گفتید با وجود اینکه فوتبال را حرفه ای دنبال می کردید ولی یکباره مسیر زندگیتان تغيير کرد و به شطرنج روی آوردید. چه شد که این اتفاق افتاد؟

راستش من در معرض انتخاب قرار گرفتم که به شطرنج رسیدم. آن موقع که من فوتبال بازی می کردم، هم زمان شطرنج هم بازی می کردم. در آن مقطع مسابقات فوتبال و شطرنج نونهالان کشوری یک روز برگزار شد. فوتبال در مازندران بود و شطرنج در بندرعباس. با اینکه در فوتبال جلوتر بودم و خیلی پیشرفت کرده بودم اما شطرنج را انتخاب کردم و به بندرعباس رفتم. پس از آن تلاش هایم برای یادگرفتن فوتبال کمرنگ شد ولی اینگونه نبود که فراموشش کنم. همیشه مسابقات را تماشا می کنم و پیگیر اخبار فوتبال روز دنیا هستم.

شما یکی از طرفدارهای پروپاقرص تیم پرسپولیس هستید. از پرسپولیس و حضور اخیر این تیم در فینال جام باشگاه های آسیا هم برای خواننده ها صحبت می کنید؟

به همه بازیکن های پرسپولیس و کادر فنی این تیم خسته نباشید می گویم. در چند سال گذشته باشگاه پرسپولیس دغدغه های زیادی را پشت سر گذاشته ولی در چند ماه اخیر و مدیریت فعلی تصمیم هایی اتخاذ شد که قدری از آن فشارها از روی تیم برداشته شد و بازیکنان با آرامش بهتری در این مسابقات شرکت کردند. امیدوارم برنامه ریزی بهتری برای این تیم بشود. بنظر من به تیم استقلال هم در این مدت توجه درستی نشده است. مردم از این تیم های بزرگ انتظار دارند؛ بخاطر اینکه از این تیم ها حس خوب می گیرند. پس باید به اندازه شأن این تیم ها به آنها توجه شود. عدم ثبات مدیریت و پرداخت های بی مورد میتواند لطمه های زیادی به تیم بزند که در نهایت همه آنها از کیسه مردم، بازیکنان یا خود باشگاه ها می رود. قسمت بدترش هم این می شود که بازیکنان به لحاظ روانی، ذهنی و جسمی تحلیل میروند و نمی توانند کیفیت مناسب را ارائه بدهند. پرسپولیس در فینال جام باشگاه ها با خیلی از مباحث دست و پنجه نرم کرد. تیمی که ۲۰ روز بازی نکرده بود، به نظر من نمایش خوبی داشت. البته تک اشتباه هایی داشت که به علت عدم انسجام ذهنی بعضی از بازیکنان بود اما نباید انتظار گزاف از این تیم داشته باشیم. به اندازه ای که سرویس می دهیم باید توقع داشته باشیم. از تیمی که نفرات ذخیره اش کم است و متناسب با چنین بازی مهمی نیست نباید انتظار یک عملکرد ایدئال و بدون نقص را داشت. مردم هم به عقیده من دارند قدری احساسی با این قضیه برخورد می کنند. بازی کردن با تیمی مثل اولسان که سطح بالایی از امکانات را دارد، خیلی سخت است. پرسپولیس در کار تیمی موفق بوده و حتی یک الگو است. برای حفظ ساختار تیم پرسپولیس تلاش های مداومی از سوی ارکان اصلی تیم صورت می گیرد. مثال بارزش هم مصاحبه های حرفه ای بازیکنان این تیم علی الخصوص سیدجلال حسینی است که همیشه سعی می کند اتحاد و انسجام را برای تیم خود حفظ کند. یحیی گل محمدی بعنوان یک مربی هوشمند و با درایت تا حد امکان از حاشیه ها فاصله می گیرد.

از فوتبال فاصله بگیریم و به شطرنج برسیم. در این مدت که کرونا (corona) همه مسابقات را تعطیل نموده، رقابت های شطرنج به صورت مجازی برگزار شده و شطرنج بازان سرشان شلوغ بوده است. از تجربه این مدت بگویید.

بله برگزار شده ولی متأسفانه برگزاری مسابقات آنلاین شطرنج با مشکلات زیادی همراه است. خیلی از اتفاق ها از دید داوران و ناظران پنهان می ماند. استفاده از ابزارهای ناصحیح، اصلاً حس مسابقه را در شخص ایجاد نمی کند. شرایط مسابقات مجازی و حضوری به هیچ وجه با هم قابل مقایسه نیستند. امیدوارم هر چه زودتر کرونا (corona) برود تا با شور و هیجان قبل، مسابقه بدهیم. ولی در بحث آموزش خوشبختانه شرایط خوبی در این مدت مهیا بوده است. از اتفاق حتی بازار آموزش های آنلاین به نسبت هنگامی که کرونا نبود، خیلی داغ تر شده است. پخش سریال ملکه شطرنج هم در این روزها باعث شده تا بچه ها به این رشته ورزشی بیش از پیش علاقه مند شوند و سمت آن بیایند. نگاه خانواده ها به شطرنج حقیقتا فرق کرده. به هر حال شطرنج نگاهی استراتژیک روی ذهن افراد حاکم می کند که آدم هایی با ذهن خلاق باشند و در لحظه، بهترین تصمیم را بگیرند. اینها همه کمک کرده که در شرایط فعلی استعدادهای زیادی به جمع خانواده شطرنج اضافه شود ولی متأسفانه تشکیلات شطرنج کشور در حال حاضر اوضاع مناسبی ندارد. ۱۰ ماه است که فدراسیون شطرنج رئیس ندارد و هنوز انتخابات آن برگزار نشده است. هرچند سرپرست فعلی فدراسیون تلاش می کند که امورات را پیش ببرد ولی بعضی افراد جریاناتی را به وجود آوردند که باعث شده این رشته لطمات زیادی ببیند. متأسفانه عده ای منافع شخصی را به منافع گروهی و ملی ترجیح دادند. فکر نمی کنم صندلی ریاست این فدراسیون به جز حس مسوولیت و خدمت، ارزش دیگری داشته باشد. این خوب نیست که عده ای از بزرگان شطرنج با زیرسؤال بردن ارزش ها بر مبنای منافع شخصی این چنین به شطرنج ضربه می زنند. امیدوارم با یک نگاه جامع بتوانیم با همدلی و اتحاد با استفاده از تمامی ظرفیت های موجود شطرنج کشور به یک ساختار منسجم برای هدایت این رشته ورزشی دست پیدا کنیم و با انتخاب یک گزینه اصلح، شرایط خوبی را پیش روی شطرنج ایران قرار دهیم.