زنان سرپل ذهاب از حضور در ورزشگاه منقلب نشدند

خبر کوتاه بود... بانوان شهر زلزله‌زده سرپل ذهاب به ورزشگاه این شهر رفتند تا شاهد تماشای بازی فوتبال منتخب ستارگان ایران در جام جهانی ۹۸ با تیم منتخب پیشکسوتان کرمانشاه باشند. این بار نه کسی مخالفت کرد و نه شخصی مقاومت. نه دختری با لباس‌های مبدل به ورزشگاه رفت و نه آنکه ماموری جلوی در ورزشگاه مانع حضور آنها شد. حالا این بار زنان شهر زلزله‌زده سر پل ذهاب که از یک سو داغ عزیزان از دست رفته‌شان را داشتند، آمدند تا با حضور خود در ورزشگاه زندگی را به شکل دیگری معنا کنند. این که زندگی جریان دارد. از سوی دیگر این زنان با حضور خود در ورزشگاه کلیشه‌های ساختگی عدم حضور بانوان در ورزشگاه را برای تماشای مسابقات فوتبال شکستند.

اواخر هفته گذشته تیم منتخب ستارگان ایران با حضور در شهر زلزله‌زده سرپل ذهاب به منظور روحیه‌بخشی به مردم این شهر و هدف خیرخواهانه یک بازی دوستانه را با منتخب پیشکسوتان کرمانشاه انجام دادند. موضوعی که بیش از نیات خیرخواهانه و حضور ستارگان در شهر ویران شده از زلزله جلب توجه می‌کرد حضور بانوان شهر سرپل ذهاب در ورزشگاه این شهر برای تماشای این دیدار بود، این حضور که طلسم نزدیک به ۴ دهه حضور بانوان در ورزشگاه‌های فوتبال ایران را شکست، مورد توجه بسیاری از رسانه‌ها و مردم قرار گرفت و واکنش‌های متفاوتی از این حضور در شبکه‌های اجتماعی را شاهد بودیم. 

در تصاویری که از زنان سرپل ذهابی در حین تماشای بازی فوتبال منتشر شد، آثاری از منقلب شدن در چهره هیچ کدام از آنان به چشم نمی‌خورد و زنان زاگرس‌نشین که پیش از این ۸ سال جنگ دفاع مقدس را تجربه کرده بودند، بدون هیچ مزاحمت و آزاری و بدون شنیدن کوچکترین الفاظ نامناسب و خلاف عفت عمومی در کنار مردان همشهری خود تا پایان بازی به دیدن مسابقه فوتبال پرداختند.

بحث ورود بانوان به میادین ورزشی برای تماشای ورزش مورد علاقه خود از جمله فوتبال سال‌هاست مورد بحث و جدل طیف‌‌های مختلف در راس حکومت و همچنین شخصیت‌های مذهبی، هنری، ورزشی و ... جامعه از خرد تا کلان قرار گرفته است و هر طیف با توجه به مقتضیات واکنش‌های متفاوتی در قبال این موضوع داشته‌اند. 

حضور بانوان در ورزشگاه‌ها در تمام کشورها یک امر عادی تلقی می‌شود و به‌عنوان حق مسلم شهروندی و بدیهی زنان در جامعه مورد پذیرش قرار گرفته است، حتی چند وقت پیش ممنوعیت حضور زنان عربستانی در میادین ورزشی به دستور محمد بن سلمان ولیعهد جوان این کشور برداشته شد و بانوان عربستانی مجوز ورود به ورزشگاه‌ها را برای دیدن مسابقات ورزشی کسب کردند، این در حالی است که عربستان در دنیا به‌عنوان کشوری که بیشترین محدودیت‌ها را نسبت به زنان اعمال می‌کند شناخته می‌شود.

اما حال که عربستان از این گردونه خارج شد، مناسب نیست که نام ایران در این جرگه قرار بگیرد. زیرا براساس یک قانون نانوشته ایران تنها کشور در منطقه است که از حضور زنان در استادیوم‌های ورزشی بخصوص میادین فوتبال ممانعت می‌کند. حال زلزله سرپل ذهاب توانست این قاعده را بشکند و حضور زنان در ورزشگاه هیچ مشکلی برای هیچ شخص یا اشخاصی ایجاد نکرد.

بحث حضور بانوان در ورزشگاه‌های ایران قریب به ۴۰ سال گذشته فراز و فرودهای بسیاری را تجربه کرده است. در دهه ۶۰ و اوایل دهه ۷۰ حتی صحبت از حضور بانوان در استادیوم‌های ورزشی برای دیدن مسابقه فوتبال تابو به حساب می‌آمد و خوش‌بین‌ترین آدم این موضوع را در آن سال‌ها امری دور از ذهن و بعید فرض می‌کرد.

اولین زمزمه‌های حضور زنان در استادیوم‌های فوتبال برای دیدن این مسابقه در دوره اصلاحات آغاز شد، اگر چه آن زمزمه‌ها و تلاش‌ها تاکنون منجر به نتیجه دلخواه بانوان علاقه‌مند به تماشای فوتبال در ایران نشده است، اما حسن آن این بود که این موضوع از حالت تابو بودن در آمد و به‌صورت یک مطالبه عمومی مطرح شد. گستردگی این مطالبه عمومی باعث شد رئیس دولت‌های نهم و دهم در ابتدای قبول این مسولیت قول مساعد بازگشایی درب ورزشگاه‌ها به روی بانوان را در رسانه‌های رسمی مطرح کند، ساعاتی از بارگذاری این خبر روی خروجی رسانه‌ها نگذشته بود که سیل انتقادات به این تصمیم از سوی طیف سنتی و اصول‌گرای جامعه روانه شد و با توجه به فضای ایجاد شده احمدی‌نژاد مجبور به عقب‌نشینی شد و این حرکت نیز در نطفه عقیم ماند.

علیرغم تلاش‌های صورت گرفته در بازگشایی درب ورزشگاه‌های فوتبال به روی بانوان، این تلاش‌ها نه تنها موفقیت‌آمیز نبود بلکه نتیجه عکس داد و حتی در دوره‌ای از حضور بانوان برای دیدن مسابقات والیبال نیز ممانعت به‌عمل آمد، یکی از اظهارات به‌یاد ماندنی در این رمینه موضع «فاطمه آلیا» نماینده اصول‌گرای مجلس بود که در واکنش به ممانعت از حضور زنان برای دیدن مسابقات جهانی والیبال گفته بود: «کار زن بچه‌‌دار شدن و تربیت فرزند و شوهرداری است، نه دیدن مسابقات والیبال» این سخن در زمان خود اعتراض‌های زیادی را از سوی جامعه مدنی بر انگیخت و این خواسته مطرح شد که فاطمه آلیا نیز از حضور در مجلس صرفنظر کند و به وظیفه اصلی خود که همان بچه‌داری و شوهرداری است برگردد، اگر چه بعدها با فشار فدراسیون جهانی والیبال به نظر می‌رسید این مشکل تاحدودی حل شده است، اما در عمل افراد برگزیده توانستند به سالن‌های والیبال برای دیدن مسابقات والیبال راه پیدا کنند. 

در روزهای اخیر نیز بعد از انتشار مصاحبه جنجالی«سحر قریشی» یکی از هنرمندان زن کشور در رابطه با موافق نبودن حضور زنان در استادیوم‌های ورزشی برای تماشای مسابقات فوتبال که ادعا کرده بود حضورش در بین تماشاگران مرد او را منقلب می‌کند، بار دیگر بحث حضور زنان در ورزشگاه‌های ورزشی به صدر اخبار و مطالبات اجتماعی برگشت.

درست در زمانی که رئیس بسیج جامعه زنان کشور مدعی شد که فقط فمینیست‌ها موافق حضور زنان در ورزشگاه‌ها هستند و فکر می‌کرد که با این سخنان خود حضور زنان در ورزشگاه‌ها را برای همیشه یکسره کرده و به آن نقطه پایان گذاشته است، سخنان «طیبه سیاووشی» نماینده مردم تهران در واکنش به حضور زنان در ورزشگاه‌ها با استناد به سخنان آیت‌الله صانعی که حضور زنان در ورزشگاه‌ها را بدون اشکال دانسته است، بر حمایت از این طرح تاکید کرد و همچنین این عضو فراکسیون زنان مجلس قول پیگیری این مطالبه را داد.

حال حضور بانوان سرپل ذهابی در ورزشگاه برای تماشای فوتبال- در شهری زلزله‌زده که بدون شک فوتبال اولویت آخر آنهاست- این نوید را به بانوان علاقه‌مند به حضور در ورزشگاه‌ها می‌دهد که هنوز فرصت مطالبه‌گری در این زمینه به پایان نرسیده است و امیدها برای به دست آوردن مطالبه‌ای که هیچ منع قانونی ندارد، خشک نشده است.