درباره ساری
ساری یکی از بزرگترین و پرجمعیت ترین شهرهای ایران است که در قسمت شمالی کشور قرار دارد. این شهر پایتخت پیشین ایران و مرکز استان مازندان می باشد. ساری پرجمعیتترین و بزرگترین شهر استان مازندران نیز هست و براساس آخرین داده های جغرافیایی بیشترین طول آن ۱۴ کیلومتر است.
باداب سورت ساری به عنوان دومین میراث طبیعی این شهر در کشور ثبت شده است، ساری دارای قدمتی ۶۰۰۰ ساله به عنوان یکی از قدیمی ترین شهرهای ایران شناخته می شود.
به مردمان اهل ساری؛ ساروی می گویند. این شهر در ککوهپاینه های رشته کوه البرز قرار دارد و دو ناحیه دشتی و کوهپایه ای دارد، ارتفاع ساری ۵۴ متر بالاتر از سطح دریا است. ساری دارای آب و هوایی معتدل و نمناک در تابستان، همچنین زمستان هایی نسبتا سرد و مرطوب می باشد. این شهر با برخورداری از کوه، جنگل و دریا معمولاً دارای آبوهوای معتدل و مرطوب است.
تاریخچه زندگی در ساری به دوران مس سنگی مربوط است و براساس کاوش های باستانی، سفالهای ۶۰۰۰ ساله و ابزارهای سنگی در این شهر پیدا شده اند. صفویان توجه زیادی به ساری داشتند، آقا محمد خان قاجار که بنیان قاجار را پایه گذاشت در نوروز ۱۱۵۱ خورشیدی ادعای سلطنت کرد و ساری را به عنوان پایتخت ایران انتخاب کرد.
سرآغاز شکوه و پیشرفت ساری به دوران بعد از قاجاریان برمی گردد، زمانی که نظام شهری نوین ساری از دوران پهلوی شروع شد و به عنوان یکی از اولین شهرهای ایران دارای راه آهن سراسری شد. پس از پایان جنگ جهانی دوم توسعه ساری ادامه یافت و ساری کانون پذیرش جمعیت شد. این شهر دارالملک تاریخی مازندران است
آثار باستانی ساری
بانک ملی
ساخت بانک ملی ایران به اوایل دوران پهلوی مربوط است، میدان شهرداری در این شهر قرار دارد که در تاریخ ۳ بهمن ۱۳۷۹ به عنوان یکی از آثار ملی ایران با شماره ۳۰۳۱ ثبت شد.
سه گنبدان
یکی از باشکوه ترین یادگاری های ایران باستان؛ سه گنبدان می باشد که به صورت هرمی شکل با سری کمانی ساخته شده است به همین دلیل تخریب این بنا بسیار سخت بوده که به وسیله فتحعلی شاه و اقوامش در سه مرحله صورت گرفته است.
زیر هرکدام از گنبدها آرامگاه های ایرج، سلم و تور (تورج) پسران فریدون شاه قرار گرفته که زمان شاهنشاهی منوچهر بنا شده است، سپس در زمان فرمانروایی توس کامل شد.
با هزاران افسوس تا سال ۱۳۷۰ فقط چاله ای بزرگ از ویرانه آن در کنار میدان شهرداری و ساختمان استانداری دیده می شد که آن هم پر شد و اکنون نیز بوستانی همتراز با خیابان انقلاب یا شاه قدیم به جای مانده است. کهنسالی این بنا بسیار زیادی است به طوری که تاریخ دقیقی را نمی توان به آن نسبت داد.
شاطر گنبد
شاطر گنبد یکی از بناهای آرامگاهی ساری است که ساخت آن به قرن نهم هجری قمری برمی گردد، زمانی که تیموریان بر ایران حاکم بودند. این سازه در یک کیلومتر ساری قرار دارد و برای مدت ها در محاق قرار داشت اما به دنبال بی توجهی آسیب های بسیار زیادی دید. اکنون نیز در اطراف و سقف این بنا درختان و گیاهان سبزی روییده اند که اگر به آنها توجهی نشود؛ می توانند بنا را به طورکلی تخریب کنند. شاطر گنبد در تاریخ ۲۷ مرداد ۱۳۶۴ با شماره ثبت ۱۶۷۰ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
کهنه باغشاه
این بنا توسط شاهان صفوی ساخته شد اما زمان پادشاهی رضا شاه خراب شد و منجر به ساخت خیابان خیام کنونی شد، البته هنوز هم می توان آثار باغ را در املاک خصوص مردم مشاهده کرد.
نوباغشاه
این باغ به دست محمد میرزا ملک آراء در زمان فتح علی شاه ساخته شد، سپس عمارت هایی شبیه به چهل ستون اصفهان در آن بنا گذاشته شد که بعدها در زمان رضا شاه و با دستور ایشان به پادگان تبدیل شد.
شاهزاده حسین
امام زاده شاهزاده حسین در قسمت باختری ساری قرار دارد و به سال ۸۹۰ برمی گردد.
خانه کلبادی
خانه کلبادی در قسمت مرکزی شهر ساری و نزدیک به میدان اصلی قرار دارد، اکنو نیز به عنوان اداره میراث فرهنگی از آن استفاده می شود. پیشینه این خانه به ۱۲۰ سال قبل برمی گردد. از جمله خصوصیات معماری این بنا می توان به اتاقها، حجرهها، شاه نشین، گرمابه، اصطبل، حیاط اشاره کرد، همچنین روی پنجرهها و ارسیها می توان تزئینات با شیشه رنگی را مشاهده کرد که صحنه چشم نوازی را ایجاد می کند.
عمارت فاضلی
یکی از جاذبه های گردشگری ایران عمارت فاضلی است که در محله آب انبار نو ساری واقع شده و دو عمارت مسکونی دارد که به دوران قاجار و پهلوی مربوط هستند. براساس اطلاعات شرکت عمران و مسکن سازان مازندران، خانه فاضلی اکنون کاربری خاصی ندارد و عموم مردم امکان بازدید از آن را دارند. هدف اصلی از بازسازی و مرمت این اثر باستانی مرمت ساختمانهای قدیمی اطراف این عمارت و رسیدن به یک مجموعه تاریخی با کاربری فرهنگی شاخص در شهر ساری است.
خانه سردار جلیل ساروی
خانه سردار جلیل متعلق به یکی از امرای بانفوذ ارتش وقت (سالار مکرم) لطفعلی خان سردار جلیل بوده است که تاریخ ساخت آن به دوران قاجار برمی گردد. این خانه در قسمت مرکزی شهر ساری و خیابان نادر کوچه سردار واقع شده است. این بنا به دنبال بی توجهی های میراث فرهنگی و گردشگری مازندران آسیب های بسیار زیادی دیده است. بنای سردار جلیل در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۸۰ با شماره ۵۴۰۱ به ثبت آثار ملی ایران رسید.
حمام وزیری
این بنا نیز در مرکز شهر ساری و در کنار خانه کلبادی قرار دارد و از لحاظ نوع معماری، مصالح و ویژگیهای ساختمانی از ابنیه دیدنی و مشهور مازندران به شمار میرود. ان بنا نیز متعلق به دوران قاجاریهاست.
مسجد فرح آباد
فرح آباد مجموعه ای تاریخی است که در ۲۸ کیلومتری شال ساری و ورودی فرح آباد، ۲ کیلومتری ساحل دریای مازندران و محدوده فعلی روستای فرح آباد قرار گرفته است. این مجموعه دارای دیوارهای به جای مانده از کاخ سلطنتی همچنین مسجد و پل است که به دستور شاه عباس صفوی به عنوان تفرجگاه ساحلی پایه گذاری شد.
از جمله خصوصیات مهم این بنا می توان به مسجد با ایوانهای بلند، شبستانها. حجره هاو منارهها اشاره کرد. از آنجایی که شاه عباس از سمت مادرش بهشهری بود؛ علاقه زیادی داشت تا مازندران را به آبادانی برساند به همین دلیل بناهای زیادی در این استان بنا کرد.
فرح آباد در آن زمان روستای کوچکی بود به نام طاهان که در دوره صفویه به بندری پر رونق تبدیل و به فرح آباد تغییر نام و به دارالسرور و دارالسلطنه شهرت یافت.
آب انبار میرزا مهدی
این آب انبار در قمست مرکزی شهر ساری قرار دارد و به دوران افشاریه یا زندیه مربوط می شود. منبع اصلی از طریق پبکان به پای شیر و انبار آب دسترسی دارد. پلکان آن گرد هستند و یک گند هلالی نیز دارد که به وسیله آجر و ملات ساخته شده است، در بخش دوگانی گنبد دریچههایی برای فراهم آوردن روشنائی درون آب انبار تعبیه شده است.
آب انبار نو
این آب انبار در مرکز شهر ساری است و جزئی از بافت قدیمی شهر محسوب می شود. این آب انبار به لحاظ کاربری مانند انبار میرزا مهدی است و بلندای آن از کف تا سقف چیزی برابر با ۴۰/۲۱ متر است.
مسجد جامع ساری
اولین و قدیمی ترین مسجد ساخته شده در مازندران مسجد جامع ساری است که پیش از تبدیل شدن به مسجد ابتدا آتشکده زرتشتیان بود. محوطه مسجد در سالهای گذشته چند بار گمانه زنی شده و آثار تاریخی بسیاری از آن خارج شد که سرنوشت بعضی از این آثار نا معلوم است.
مسجد حاج مصطفی خان
مسجد حاج مصطفیخان سورتیجی در سال ۱۲۷۳ ساخته شد که در محله امامزاده عبدالله آن زمان و محله چهارراه برق کنونی قرار گرفته است.
برج رسکت
این بنا در ۴۰ کیلومتری جنوب باختری شهر ساری و روستایی با همین نام واقع شده است. مسیر دسترسی به این برج از ساری شروع می شود و سپس به ترتیب بعد از گذر از دو راهی کیاسر و سد سلیمان تنگه به سوی باختر منحرف میشود که بیشتر بخشهای آن آسفالته میباشد.
برج رسکت در بخش دودانگه ساری واقع شده و به وسیله آجر ساخته شده است. رایه های این بنا دارای مقرس کاری دو کتیبه به زبان های کوفی و پهلوی ساسانی هستند، احتمال می رود که این برج مقبره یکی از شهریاران آل باوند بوده و مربوط به سده پنجم هجری قمری باشد.
گردآوری: بخش گردشگری سرپوش
- 10
- 1