مکان های دیدنی قزوین
شهر قزوین به خاطر داشتن جاهای دیدنی توانسته رتبه اول در زمینه ی ابنیه تاریخی کشور را کسب کند و همچنین این شهر در بخشی از تاریخ صفوی پایتخت به عنوان قدیمی ترین شهرهای ایران محسوب میشود. به این خاطر به قزوین، محل گذر تجار و بازرگانان می گفتند که به مدت چند سال، شاه راه ابریشم بود و این شهر به عنوان وطن خوش نویسان بزرگ بسیاری در ایران مانند میرعماد قزوینی به شمار می رفت. مردم این شهر با هم با لهجه قزوینی صحبت می کنند ولی در این شهر، زبان های دیگری رواج دارد که از آن ها می توان به تاتی، گیلکی و آذری اشاره کرد. روزی که قزوین توسط شاه طهماسب صفوی به پایتخت تبدیل شد، یعنی روز ۹ شهریور ماه هر سال، به نام روز قزوین در تقویم شمسی انتخاب شده است.
- سرای سعد السلطنه قزوین:
از بزرگترین کاروانسرای درون شهری ایران و بزرگترین کاروانسرای سر پوشیده جهان و یکی از معدود کاروانسراهای ایران می توان به سعد السلطنه اشاره کرد که از امکاناتی نظیر چندین حمام، تیمچه، سرا، شترخان، چهارسوق، راسته، مسجد، چایخانه و … برخوردارست. بازسازی این کاروانسرا جدیدا انجام شده؛ به همین خاطر برای گشت و گذار و خرید بعنوان یک مکان بسیار دیدنی محسوب میشود. از نام های دیگر این کاروان سرا که در اواخر سلطنت ناصرالدین شاه قاجار توسط باقر خان سعدالسلطنه فرماندار قزوین با وسعت ۲/۶ هکتار ساخته شد؛
می توان به سرای سعدیه، سرای سعدالسلطنه، سرای سعادت و بازارچه سعدالسلطنه اشاره کرد. تا قبل از جنگ جهانی اول، این کاروان سرا یکی از مراکز تجارت و فعالیت بازرگانی شهر بود اما پس از این که حکومت روسیه با تغییرات سیاسی رو به رو شد؛ موقعیت خود را بین اروپا و آسیا بعنوان پل ارتباطی، بازرگانی از دست داد و به صورت نیمه فعال، حیات اقتصادی خود را ادامه داد.
- مسجد جامع قزوین:
مسجد جامع قزوین که مکان آن در خیابان سپه« شهدای فعلی» است، دارای بنای ۴ ایوانی می باشد. در واقع این مسجد که مهم ترین مسجد شهر تلقی میشود؛ درکنار نخستین خیابان شهر بنا شده است. هارون الرشید در سال ۱۹۲ هجری قمری، دستور داد تا بر ویرانه های یک آتشکده، مسجد جامع را بسازند. بخش هایی از مسجد جامع قزوین، در زمانی که مغول ها حمله کردند، تخریب شد ولی این بنا توسط صفویان و قاجاریان، مورد بازساری قرار گرفت. سبک معماری مسجد جامع، به اینصورتست که هم زمان نشانه هایی از معماری صفوی و سلجوقی در آن بکار رفته است.
از زیباترین گنبد های فیروزه ای در بین مساجد می توان به گنبد مسجد جامع اشاره کرد. چهار در ورودی و چهار صحن در مسجد جامع قزوین وجود دارد و در قسمت جنوبی مسجد، گنبد آن ساخته شده است. با استفاده از سنگ مرمر توانسته اند محراب مسجد جامع را بسازند و با کاشی های رنگی، اطراف آن را مزین کرده اند. در نزدیکی محراب این مسجد، یک منبر سنگی قرار گرفته است. دیوارهای منبر، گنجینه ای از کتیبه های گچبری شده است.
- موزه بلدیه یا عمارت شهرداری:
تعدادی از روس ها در زمان ناصرالدین شاه به قزوین رفتند و تصمیم به ساخت مجموعه ای از خطوط حمل و نقل و یکی دو بنای مستحکم گرفتند و درنتیجه عمارت شهرداری را ساختند که از قدیمی ترین شهرداری های ایران به شمار می رود. بسیاری از گردشگران به این جاذبه ی گردشگری سفر میکنند؛ روس ها قبلا از این عمارت بعنوان باشگاه و محل استقرار نیروهای روسی استفاده میکردند؛ انگلیسی ها پس از گذشت مدت زمان کمی با بیرون کردن دوستان روسشان، خودشان در این محوطه ماندند؛ پس از آن، استفاده های زیادی از این محوطه شد تا به امروز که به این محوطه، موزه بلدیه می گویند و در این موزه، مواردی همچون هزاران سند تاریخی، مکاتبات مردم با شهردارهای قدیم تبریز مثل صدرالعلما و دستگاه تایپ قدیمی به نمایش عموم گذاشته شده است.
- آرامگاه حمدالله مستوفی:
آرامگاه حمدالله مستوفی از دیگر جاهای دیدنی قزوین به شمار میرود که مکان این آرامگاه در یکی از محله های قدیمی قزوین است. در دورۀ ایلخانان مغول، این بنای تاریخی را ساخته اند که همچنان در قسمت شرقی میدانگاه در میان امامزاده علی و زیارتگاه آمنه خاتون و در محلۀ پنبه ریسه باقی مانده است. ویژگی های سبک معماری ایلخانی در این بنای دیرینه نمایان است. حمدالله مستوفی( تاریخ نویس و دربار) که در سال های پایانی قرن هفتم هجری قمری و سال های ابتدایی قرن هشتم هجری قمری می زیسته، آرامگاه او برخلاف بزرگان زبان و ادب پارسی، بلافاصله بعد از وفات ساخته شده است. ساخت آرامگاه برای این تاریخ نویس به این معنیست که در دربار ایلخانان مغول، شهرت بسیاری داشته است.
در بناهای کهنسال ایرانی، بر خلاف سایر گنبدهای ساخته شده، گنبد آرامگاه حمدالله مستوفی دارای نوک تیز و زاویه دار میباشد و به صورت کروی و مدور نیست. این بنا مشابه کلاه های مرسوم در دورۀ ایلخانان می باشد. همچنین زاویه های به کار گرفته در این بنا نشاندهنده ی خشونت و تندمزاجی سپاهیان ایلخانی می باشد. سرگذشت ایلخانان مغول در کتاب های نزهةالقلوب و ظفرنامه توسط حمدالله مستوفی شرح داده شده است.
نام سازندۀ آرامگاه حمدالله مستوفی و سال احداث آن بهمراه توضیحاتی دربارهی حمدالله مستوفی و خانواده اش در کتیبه های این بنا ذکر شده است. انواع و اقسام هنرهای اصیل ایرانی در بخش های مختلف این آرامگاه بکار رفته است که از آن ها می توان به کاشی کاری و مقرنس کاری و منبت کاری و سایر زیورها و زینت ها اشاره کرد. در تاریخ بیست بهمن ۱۳۱۸ آرامگاه حمدالله مستوفی با شمارهٔ ثبت ۳۳۲ به ثبت رسیده است.
- حسینیه امینی ها:
یکی از کاملترین و زیباترین خانه های سنتی، حسینیه امینی ها نام دارد. این خانه، امروزه در دو طبقه همکف و زیر زمین، شامل چهار حیاط و فضاهای مختلف می باشد. حاج محمد رضا امینی، صاحب این خانه بوده و بخشی از آن را برای حسینیه وقف کرده است. یکی از جذاب ترین بخشهای خانه، سه تالاریست که در موازات هم میباشد که با یکدیگر مرتبط هستند. یکی از شاهکارهای هنری، تالار جنوبی این خانه میباشد که شامل نه دهنه ارسی و شیشه های رنگارنگ، سقف تالارها دارای آیینه کاری، نقاشی، رف های کاسه ای مزین گچبری و گره بندی چوبی است. بناهایی در زیر تالارها قرار گرفته که نظیر سردابه، زیر زمین، شربتخانه و… می باشد.
- عمارت باغ سپهدار:
احداث عمارت باغ سپهدار قزوین به صورت دو طبقه است. چندین اتاق با کاربری های مختلف، راهرو و سالنی مرکزی در طبقه ی همکف این عمارت است. تعدادی اتاق مجزا و تالار مستطیلی شکل در طبقه فوقانی این عمارت قرار گرفته است. این عمارت از نظر ظاهری مثل کوشک، طراحی شده است و فضایی دلباز و پردرخت به آن جذابیت بخشیده است. ایوان عمارت باغ سپهدار توسط راهرویی پوشیده شده است. غلام گردشی، نام این سبک از ایوان می باشد.
هفت ستون در ضلع شرق و غرب عمارت باغ سپهدار و پنج ستون در بخش شمالی و جنوبی آن قرار دارد. ابزارآلات کشاورزی و دام داری قدیمی در درون عمارت باغ سپهدار قزوین به نمایش گذاشته شده است. یکی از آثار ملی ایران، عمارت باغ سپهدار قزوین می باشد.
- کاخ چهلستون:
کاخ چهلستون به عنوان تنها کوشکی شناخته میشود که متعلق به کاخ های صفوی در قزوین بوده است. از زمان شاه طهماسب تا حکومت قاجارها از چهلستون به عنوان عمارت کلاه فرنگی یاد می کردند. به دستور شاه طهماسب صفوی در شهر قزوین، باغی به شکل مربع ساخته شد که یک عمارت عالی با تالار و ایوان و حوض های زیبا در میان آن قرار داشت که به آن عمارت زیبای کلاه فرنگی می گویند. کلاه فرنگی توسط محمدباقر سعدالسلطنه در دوره قاجار، بازسازی شد و به چهلستون، شهرت یافت. مساحت این کاخ که تقریباً ۵۰۰ متر است؛ به شکل هشت گوش در دو طبقه می باشد.
از نمونه های بی نظیر مکتب نگارگری قزوین می توان به نگارگری های دیوارهای چهلستون اشاره کرد. نقاشی های تاریخ گذشته مثل نقاشی های مکتب افشاریه در زمان نادرشاه و نگارگری هایی با آب طلا در دوره صفوی در این بنا قابل مشاهده است. در این کاخ، از نقاشی های قاجار با وجود نزدیک تر بودن به قرن معاصر، کم تر استفاده شده است. در سال ۱۳۳۴ عمارت چهلستون در فهرست آثار تاریخی ایران به ثبت رسید. در کاخ چهلستون این شهر می توان از موزه خوش نویسی قزوین بازدید کرد.
- غارهای قزوین:
غارهای متعدد استان قزوین به دوره های مختلف زمین شناسی مربوط میشود که هرکدامشان دارای ویژگی های خاصی می باشند که در ادامه با برخی از آن ها اشنا میشوید:غار قلعه کرد که قدمت آن به چهل میلیون سال قبل ( متعلق به دوره سوم زمین شناسی) برمی گردد. در بخش رودبار الموت در اواخر دوره زمین شناسی، غار ولی گشنه رود بوجود آمد. قدمت غار سفیدآب که در روستای سفیدآب قرار گرفته به ۲۵۰ تا ۲۹۰ میلیون سال پیش ( از نوع گل کلمی) می رسد. یکی از زیارتگاه های مردم منطقه، غار حاجت خانه آکوجان می باشد. در روستای دینک که در ۴۰ کیلومتری شمال غرب قزوین قرار دارد؛ غاری به نام غار یخی اِنگول واقع شده است.
- پارک سنتی ملاخلیلا:
پارک سنتی ملاخلیلا در شهر قزوین که احداث آن در سال ۱۳۹۴ صورت گرفته، یکی از پارک های مدرن به شمار می رود. مساحت این پارک در حدود ۶ هکتار است. در این پارک سنتی، باغستان بزرگی احداث شده که قدمت آن به بیش از صد سال پیش می رسد. معماری داخلی پارک ملاخلیلا در دهه های ۳۰ و ۴۰ هجری شمسی طراحی شده است. به این ترتیب سبک معماری پارک سنتی ملاخلیلا توانسته چند دهۀ پیش را زنده کند و منتقل کننده ی آن به نسل های بعد می باشد. در قسمت جنوبی شهر قزوین، این پارک سنتی و تماشایی قرار گرفته و دارای امکانات مدرن با معماری دیرینه و سنتی است.
علاوه بر امکانات تفریحی پارک سنتی ملاخلیلا، این پارک، قابلیت اقامت بهمراه انواع و اقسام امکانات فرهنگی و تجاری را فراهم کرده است. مکان اصلی پارک سنتی ملاخلیلا در قسمت ورودی شهر از جهت ورودی همدان به قزوین می باشد. در بلوار جمهوری اسلامی شهر قزوین، پارک سنتی ملاخلیلا در مقابل میدان میوه و تره بار شهر واقع شده است.
- حمام قجر:
حمام قجر یکی از موزه های مردم شناسی قزوین میباشد که امروزه از جاذبه های تاریخی شهر قزوین به شمار می رود. دستور ساخت این حمام توسط شاه عباس صفوی صادر گردید. یکی از نخستین حمام های ایران که برای بانوان و آقایان از ورودی مجزا و جداگانه ای برخوردار بود؛ حمام قجر است که اینک یکی از میراث فرهنگی قزوین میباشد که به موزه ای تبدیل شده تا گردشگران از آن بازدید کنند.
- دریاچه اوان در الموت شرقی:
در استان قزوین، شاخص ترین و بزرگترین دریاچه، دریاچه ی اوان می باشد. عمق این دریاچه که بین ۱ الی ۵ متر است؛ از ۳۲۵ متر طول و ۲۷۵ متر عرض، برخوردار است. تأمین آب دریاچه اوان از طریق بارش باران و برف و چشمه های موجود در کف دریاچه فراهم میشود. این دریاچه در تابستان از تفرجگاه های زیبای قزوین محسوب میشود و در اطراف آن، امکانات قایقرانی و ماهیگیری فراهم می شود؛ ضمناً در فصول سرد سال از این دریاچه برای مهاجرت پرندگانی همچون قو، غاز و مرغابی استفاده می شود. دریاچه شاه سفید کوه از دریاچه های دیگر استان قزوین است که در ارتفاعات خشچال واقع شده است.
- آب انبار سردار بزرگ:
آب انبارها از مهمترین و ارزشمندترین بناهایی به شمار میروند که در روزگاران قدیم ساخته شده اند. از مهمترین آب انبارهای شهر قزوین می توان به آبانبار سردار بزرگ اشاره کرد. جنس گنبد این آب انبار تماشایی از آجر میباشد که سر به آسمان کشیده است و مخروطی از جنس کاشی های فیروزه ای بر فراز گنبد آن، احاطه شده است.
ارتفاع آب انبار سردار بزرگ، ۲۸٫۵ متر است. یک بادگیر مرتفع بلند بهمراه چهار دریچۀ شبکه ای در این بنای کهنسال وجود دارد. در قسمت مرکزی آب انبار ، بادگیری قرار گرفته که در چهارگوشه ی آن، چهار دریچه میباشد که تأثير به سزایی در تهویۀ هوای داخل آ ب انبار و خنک نگه داشتن آب انبار دارد. برای رسیدن به آب انبار باید به اندازۀ ۱۲٫۵ متر از سطح زمین پائین بروید.
توان ذخیرۀ آب در این آبانبار دیرینه به بیش از ۳ هزار متر مکعب می رسد. از شفتۀ آهک بهمراه پوششی از ساروج در ساخت این بنای مستحکم استفاده شده است. تزئین این آبانبار بر خلاف سایر آب انبارهای دیگر با استفاده از هنرهایی اصیل نظیر آجرکاری و کاشی کاری می باشد. همچنین بزرگترین آب انبار تک گنبدی در سراسر جهان، آبانبار سردار بزرگ نام دارد.
- دهکده حیات طبیعت:
از کمیاب ترین اماکن گردشگری کشور و شاخص ترین مراکز تفریحی قزوین می توان از دهکده حیات طبیعت یاد کرد که در باراجین قزوین واقع شده است. در دهکده حیات طبیعت، انواع جانواران اهلی و حیوانات وحشی مانند یوزپلنگ، خرس، گرگ شیر و … نگهداری میشود و بعنوان یک زیست بوم شاخص در کشور شناخته میشود. از جذاب ترین قسمت های پارک می توان به پروژه دهکده حیات طبیعت با کاربری آموزشی، تحقیقاتی و گردشگری اشاره کرد که دارای امکاناتی همچون سالن تاکسیدرمی، کبوترخانه، سوله گوزن ها، مزرعه گاومیش ها و حیوانات اهلی، برکه، باغ خزندگان، آبشار و آکواریوم و مرکز دامپزشکی می باشد.
از امکانات دهکده طبیعت در پارک جنگلی باراجین می توان، خانه روستایی، سالن آمفی تئاتر با طرح عصر حجر، پارکینگ، سالن پذیرایی و فروشگاه را نام برد. در دهکده حیات طبیعت از آخرین پیشرفت های پارک های مشابه در جهان مانند آفریفای جنوبی الگوبرداری شده است.
- قلعه الموت:
نام قلعه الموت به گفته ی محلی ها، قلعه حسن نام دارد. این قلعه ی مشهور از جاهای دیدنی قزوین به شمار میرود که اسرار نهفته ی بسیاری دارد. الموت برای حکومت حسن صباح، بعنوان پایگاهی نظامی استفاده می شد. هرچند از قلعه الموت در کتب تاریخی بعنوان زندان یاد می شود ولی در این منطقه براساس کاوش های باستانی، افراد خاصی زندگی کرده اند. مساحت قلعه الموت، دو هزار متر مربع و ارتفاع آن ۲۱۶۳ متر می باشد. چهار جهت قلعه الموت با پرتگاهی محاصره شده است. تنها از طریق ضلع شمال شرقی قلعه الموت می توان به آن وارد شد. هلاکو دستور داد تا این قلعه در سال ۶۵۴ قمری به آتش کشیده شود و بعد از آن، به عنوان زندان از آن استفاده شد. در ۱۲ بهمن سال ۱۳۸۱ ویرانه های بجامانده از قلعه الموت، بعنوان آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
گردآوری: بخش گردشگری سرپوش
- 18
- 4