پنجشنبه ۰۱ آذر ۱۴۰۳
۱۲:۰۹ - ۱۲ مهر ۱۴۰۲ کد خبر: ۱۴۰۲۰۷۰۸۸۳
اشتغال و تعاون

۳ پديده جديد در بازاركار

بازار کار,آخرین وضعیت بازار کار
روند اشتغال در يك خط يكنواخت حركت كرده اما همزمان، ميزان رشد اقتصادي نوسان داشته است.

روزنامه اعتماد نوشت: يافته‌هاي موجود نشان مي‌دهد كه رشد اقتصادي به دست آمده همسويي چنداني با نظام اشتغال ايران ندارد و طي بيش از يك دهه، با وجود اعلام اعداد مختلفي براي رشد اقتصادي، ميزان توليد اشتغال نقش پاييني در رشد اقتصاد ايران داشته و در واقع رشد «بي‌كيفيت» روي داده است. ضمن اينكه بازار كار ايران نيز با سه پديده جديد روبه‌رو شده كه به ويژگي منحصر‌به‌فرد آن تبديل شده است.

اين در حالي است كه در برنامه هفتم توسعه نيز كه قرار است از سال آينده اجرايي شود فقط يك ماده به موضوع اشتغال پرداخته و آن ماده هم در عين ناباوري فقط در حوزه مشاغل خانگي و كسب و كارهاي خرد است! برنامه هفتم توسعه قرار است نوعي مسيريابي براي آينده اقتصادي و اجتماعي كشور باشد. اما چنانكه بررسي‌ها نشان مي‌دهد؛ خبري از تحول جدي در زمينه اشتغال‌زايي نيست.

پديده اول: بيكاران دلسرد

نرخ نسبتا بالاي بيكاري در ايران حاكي از آن است كه به‌رغم تلاش‌هاي گسترده در جهت سياستگذاري مناسب براي اشتغال‌زايي، دستيابي به اين هدف ميسر نشده است. ارزيابي وضعيت كنوني بازار كار ايران، چالش‌هايي نظير بيكاران دلسرد، رشد بدون اشتغال و كارگران فقير را آشكار مي‌كند. روند نرخ بيكاري و نرخ مشاركت نشانگر حركتي اين نرخ به ويژه در ۵ سال اخير است كه روند رو به كاهش نرخ بيكاري مترادف با افزايش اشتغال نيست، بلكه افراد بيشتري از جمعيت بيكار، از يافتن شغل دلسرد شده‌اند و ديگر در جست‌وجوي شغل نيستند.

در شرايطي كه در دوره طولاني اقتصاد ايران درگير ركود تورمي است، افراد اميد يافتن شغل ندارند. اين گروه چون براي نيروي كارشان تقاضايي نيست، آن را عرضه نمي‌كنند. در نتيجه به‌طور همزمان نرخ بيكاري و نرخ مشاركت كاهش مي‌يابد و بازار كار پديده «بيكاران دلسرد» را تجربه مي‌كند.

پديده دوم: رشد بدون اشتغال

روند رشد توليد و رشد اشتغال نيز نشان مي‌دهد به ويژه از ابتداي ۹۰، بين رشد اقتصادي و رشد اشتغال ارتباط معناداري وجود ندارد. يعني عامل توليد اشتغال در رشد اقتصادي نقش موثري بازي نمي‌كند. در مقابل رشد اقتصادي نيز به ايجاد اشتغال منجر نمي‌شود و اقتصاد به پديده «رشد بدون اشتغال» مبتلا شده است. چنانكه نمودار پيوست اين گزارش نشان مي‌دهد روند اشتغال در يك خط يكنواخت حركت كرده، اما همزمان، ميزان رشد اقتصادي نوسان داشته است. چنين اتفاقي منجر شده كه اقتصاد ايران بي‌توجه به موضوع اشتغال، وابسته به رشد برخي محصولات مانند نفت باشد و با فروش و نوسان قيمتي آن، رشد را نيز تجربه كند. رشد بي‌كيفيتي كه دردي را از خيل عظيم بيكاران دوا نمي‌كند.

پديده سوم: شاغلان فقير

اگرچه به‌طور معمول، دستمزد رايج از تعادل عرضه و تقاضاي كار حاصل مي‌شود، اما در برخي كشورها با هدف حفظ قدرت خريد، رفاه اقتصادي و امنيت شغلي، دولت از طريق تعيين حداقل دستمزد، در بازار كار مداخله مي‌كند. در ايران نيز بر اساس ماده ۴۱ قانون كار، شوراي عالي كار موظف است هر سال حداقل دستمزد كارگري را تعيين كند. اين فرآيند از يك سو، با افزايش هزينه تمام شده براي بنگاه‌ها، به تعديل نيرو يا عدم تمايل براي جذب نيروي كار جديد منجر شده است. در سوي مقابل نيز به دليل تورم مزمن و بالاي اقتصاد ايران، روند رشد حداقل دستمزد كمتر از افزايش سبد هزينه خانوار بوده است و اين باعث شده دستمزد كارگري تنها حدود ۶۰ درصد از هزينه‌هاي خانوار را پوشش دهد. اين موضوع در اقتصاد ايران پديده «شاغلان فقير» را به وجود آورده است.

مسير اشتغال برنامه هفتم: كسب و كار خرد و خانگي

اكنون كه كشور در آستانه تصويب برنامه هفتم توسعه است، ارزيابي لايحه پيشنهادي از منظر سياستگذاري در جهت رفع چالش‌هاي بازار كار و اصلاح آن حايز اهميت است. ماده ۶ ذيل فصل اول لايحه برنامه هفتم توسعه در ۳ بند، ۵ جزء و ۸ تبصره مسير سياستگذاري اشتغال براي ۵ سال پيش رو، يعني ۱۴۰۳ تا ۱۴۰۷ را مشخص كرده است. تمركز برنامه‌ريزي ماده ۶ لايحه برنامه هفتم توسعه بر «توسعه اشتغال به ويژه اشتغال‌هاي حاصل از ايجاد كسب و كارهاي خرد خانگي و كارگاه‌هاي خرد و كوچك با اولويت استقرار در مناطق محروم و روستايي» است. تمامي بندها و تبصره‌هاي ماده ۶به فرآيند و سازوكار توسعه كسب و كارهاي مورد هدف اين ماده نظير فرآيند تامين مالي، كسب مجوز و شبكه‌هاي تامين، بازاريابي و فروش (بند الف)، تعامل نهادها، سازمان‌ها و وزارتخانه‌هاي مسوول نظير جهاد كشاورزي، وزارت صمت، وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعي، بنياد شهيد، كميته امداد و سازمان بهزيستي (بند ب) و چگونگي تخصيص تسهيلات به كسب و كارهاي هدف اين ماده (بند پ) پرداخته است.

به عبارت ديگر برنامه اشتغال برنامه ۵ ساله توسعه كشور به يك بسته حمايتي از مشاغل خانگي و كسب و كارهاي خرد محدود شده است و هيچ برنامه‌اي در جهت رفع چالش‌هاي بازار كار كه بررسي روند آنها نشان مي‌دهد در حال عميق‌تر شدن نيز هستند، ارايه نكرده است. حتي به نظر مي‌رسد بسته ارايه شده در ماده (۶) برنامه پيشنهادي هفتم توسعه، رونوشت مختصري از مجموعه اقدامات وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعي تحت عنوان «برنامه‌هاي حمايتي» شامل تامين مالي خرد، قانون ساماندهي و حمايت از مشاغل خانگي، اشتغال حمايتي سازمان بهزيستي، اشتغال حمايتي كميته امداد و اشتغال جوانان موضوع تبصره ۴ ماده ۹۴ است كه عملكرد مجموعه آنها طي چند سال اخير در جدول پيوست گزارش شده است.

  • 19
  • 3
۵۰%
نظر شما چیست؟
انتشار یافته: ۰
در انتظار بررسی:۰
غیر قابل انتشار: ۰
جدیدترین
قدیمی ترین
مشاهده کامنت های بیشتر
هیثم بن طارق آل سعید بیوگرافی هیثم بن طارق آل سعید؛ حاکم عمان

تاریخ تولد: ۱۱ اکتبر ۱۹۵۵ 

محل تولد: مسقط، مسقط و عمان

محل زندگی: مسقط

حرفه: سلطان و نخست وزیر کشور عمان

سلطنت: ۱۱ ژانویه ۲۰۲۰

پیشین: قابوس بن سعید

ادامه
بزرگمهر بختگان زندگینامه بزرگمهر بختگان حکیم بزرگ ساسانی

تاریخ تولد: ۱۸ دی ماه د ۵۱۱ سال پیش از میلاد

محل تولد: خروسان

لقب: بزرگمهر

حرفه: حکیم و وزیر

دوران زندگی: دوران ساسانیان، پادشاهی خسرو انوشیروان

ادامه
صبا آذرپیک بیوگرافی صبا آذرپیک روزنامه نگار سیاسی و ماجرای دستگیری وی

تاریخ تولد: ۱۳۶۰

ملیت: ایرانی

نام مستعار: صبا آذرپیک

حرفه: روزنامه نگار و خبرنگار گروه سیاسی روزنامه اعتماد

آغاز فعالیت: سال ۱۳۸۰ تاکنون

ادامه
یاشار سلطانی بیوگرافی روزنامه نگار سیاسی؛ یاشار سلطانی و حواشی وی

ملیت: ایرانی

حرفه: روزنامه نگار فرهنگی - سیاسی، مدیر مسئول وبگاه معماری نیوز

وبگاه: yasharsoltani.com

شغل های دولتی: کاندید انتخابات شورای شهر تهران سال ۱۳۹۶

حزب سیاسی: اصلاح طلب

ادامه
زندگینامه امام زاده صالح زندگینامه امامزاده صالح تهران و محل دفن ایشان

نام پدر: اما موسی کاظم (ع)

محل دفن: تهران، شهرستان شمیرانات، شهر تجریش

تاریخ تاسیس بارگاه: قرن پنجم هجری قمری

روز بزرگداشت: ۵ ذیقعده

خویشاوندان : فرزند موسی کاظم و برادر علی بن موسی الرضا و برادر فاطمه معصومه

ادامه
شاه نعمت الله ولی زندگینامه شاه نعمت الله ولی؛ عارف نامدار و شاعر پرآوازه

تاریخ تولد: ۷۳۰ تا ۷۳۱ هجری قمری

محل تولد: کوهبنان یا حلب سوریه

حرفه: شاعر و عارف ایرانی

دیگر نام ها: شاه نعمت‌الله، شاه نعمت‌الله ولی، رئیس‌السلسله

آثار: رساله‌های شاه نعمت‌الله ولی، شرح لمعات

درگذشت: ۸۳۲ تا ۸۳۴ هجری قمری

ادامه
نیلوفر اردلان بیوگرافی نیلوفر اردلان؛ سرمربی فوتسال و فوتبال بانوان ایران

تاریخ تولد: ۸ خرداد ۱۳۶۴

محل تولد: تهران 

حرفه: بازیکن سابق فوتبال و فوتسال، سرمربی تیم ملی فوتبال و فوتسال بانوان

سال های فعالیت: ۱۳۸۵ تاکنون

قد: ۱ متر و ۷۲ سانتی متر

تحصیلات: فوق لیسانس مدیریت ورزشی

ادامه
حمیدرضا آذرنگ بیوگرافی حمیدرضا آذرنگ؛ بازیگر سینما و تلویزیون ایران

تاریخ تولد: تهران

محل تولد: ۲ خرداد ۱۳۵۱ 

حرفه: بازیگر، نویسنده، کارگردان و صداپیشه

تحصیلات: روان‌شناسی بالینی از دانشگاه آزاد رودهن 

همسر: ساناز بیان

ادامه
محمدعلی جمال زاده بیوگرافی محمدعلی جمال زاده؛ پدر داستان های کوتاه فارسی

تاریخ تولد: ۲۳ دی ۱۲۷۰

محل تولد: اصفهان، ایران

حرفه: نویسنده و مترجم

سال های فعالیت: ۱۳۰۰ تا ۱۳۴۴

درگذشت: ۲۴ دی ۱۳۷۶

آرامگاه: قبرستان پتی ساکونه ژنو

ادامه
ویژه سرپوش