تاریخ دقیق روز علوم آزمایشگاهی
روز بزرگداشت رشته علوم آزمایشگاهی بالینی روز ۳۰ فروردین از سال ۱۳۸۲ با گرامیداشت دانشمند ایرانی، سید اسماعیل جرجانی، بنیانگذار علم آزمایشگاه عنوان روز علوم آزمایشگاهیان تعیین شد.
تاریخچه رشته علوم آزمایشگاهی در ایران
آموزش در زمینه رشته علوم آزمایشگاهی در ایران از حدود سال ۱۳۳۰ آغاز شد، اولین دوره با بازه زمانی ۶ ماهه آغاز شد که افراد پذیرفته شده بعد از اتمام این زمان می توانستند به عنوان کمک تکنسین آزمایشگاه فعالیت کنند. داوطلبان ورودی به این دوره باید مدرک دیپلم داشته باشند.
در سال ۱۳۳۹ دوره تخصصی سه ساله علوم آزمایشگاهی برای افرادی که مدرک دکترای حرفه ای داشتند؛ ایجاد شد. از طرفی از سال ۱۳۴۰ به بعد دوره شش ماهه ای برای تربیت تکنسین های دوره ای یک ساله و دو ساله تربیت تکنسین علوم آزمایشگاهی شکل گرفت.
از سال ۱۳۴۴ به بعد هم برخی از دانشگاه ها مانند تبریز، تهران و شهید بهشتی فعلی، شروع به پذیرش دانشجوی کارشناسی از طریق کنکور سراسری کردند.
از سال ۱۳۵۳ بنا به مصوبۀ شورای تخصصی آموزش پزشکی دورۀ آسیبشناسی بالینی (کلینیکال پاتولوژی) توسط دانشکدههای پزشکی دانشگاههای ملی (شهید بهشتی فعلی)، تهران، شیراز، مشهد، اصفهان و تبریز دایر شد. در همین سال دانشکدۀ بهداشت دورۀ کارشناسی ارشدرشتۀ پاتوبیولوژی (علوم آزمایشگاهی) را با گرایشهای انگلشناسی، قارچشناسی، میکروبشناسی و بیوشیمی دایر کرد.
اهمیت روز علوم آزمایشگاهی
روز علوم آزمایشگاهی به منظور تقدیر از تلاشهای ارزشمند متخصصان علوم آزمایشگاهی و آگاهیبخشی به جامعه در خصوص اهمیت نقشآفرینی آنها در تشخیص، پیشگیری و درمان بیماریها، در تقویم برخی از کشورها از جمله ایران، گرامی داشته میشود.
نقش حیاتی آزمایشگاههای تشخیصی:
آزمایشگاههای تشخیصی، خط مقدم تشخیص و درمان بیماریها به شمار میروند. در واقع، بسیاری از تصمیمات پزشکان متخصص، بر پایه نتایج حاصل از آزمایشهای مختلف صورت میگیرد. متخصصان علوم آزمایشگاهی، با مهارت و دقت بالا، طیف گستردهای از آزمایشهای تشخیصی را انجام میدهند که به تشخیص به موقع و درمان موثر بیماریها کمک شایانی میکند.
تجلیل از متخصصان علوم آزمایشگاهی:
روز علوم آزمایشگاهی فرصتی ارزشمند برای قدردانی از زحمات و تلاشهای شبانهروزی متخصصان علوم آزمایشگاهی است. این متخصصان، با دانش و تخصص خود، نقشی کلیدی در حفظ و ارتقاء سلامت جامعه ایفا میکنند.
تاریخچه و چگونگی برگزاری روز علوم آزمایشگاهی
تاریخچه و چگونگی برگزاری روز علوم آزمایشگاهی در کشورهای مختلف، متفاوت است.
روز علوم آزمایشگاهی در ایران:
در ایران، روز علوم آزمایشگاهی مصادف با ۳۰ فروردین ماه هر سال است. از سال ۱۳۸۲ به بعد به مناسبت گرامیداشت دانشمند ایرانی، سید اسماعیل جرجانی، بنیانگذار علم آزمایشگاه عنوان روز علوم آزمایشگاهیان انتخاب شد. چرا که یکی از ارکان اصلی سازمان نظام پزشکی، گروه علوم آزمایشگاهی میباشد.
زین الدین ابوالفضائل اسماعیل بن حسین جرجانی که به سید اسماعیل پزشکی معروف می باشد، وی به زبان عربی و فارسی صحبت می کرد. وی در ۴۳۴ هجری قمری در گرگان به دنیا آمد و سپس در ۵۳۱ هجری قمری در مرو از دنیا رفت.
وی یکی از پزشکان بسیار ماهر بود که در سال ۵۰۴ هجری راهی خوارزم شد و ساکن دربار قطب الدین محمد سرسلسله خوارزمشاهیان که در جمعی از فضلا و دانشمندان در آن بودند، شد. ایشان مسئولیت بیمارستان بزرگ این شهر را پذیرفت. این پزشک در اولین سال حضورش توانست کتاب عظیم خودش را که دارای ۷۵۰ هزار اصطلاح مرتبط با علم پزشکی بود، بنویسد.
جرجانی علاوه بر این کتاب آثار دیگری نیز از خود به جای گذاشته که از جمله آنها می توان به خفی علایی ، طب الملوکی ، الاغراض الطبییه و یادگار اشاره کرد. بسیاری از این کتب توانستند راه طبیبان این دوره را روشن کنند، به طوریکه ایشان اسوه و الگویی برای سایر هم دوره ای هایش بود و ایشان به عنوان یکی از بزرگترین پزشکان عصر خود نامیده شد.
روز علوم آزمایشگاهی در جهان:
در برخی از کشورهای دیگر از جمله آمریکا، روز علوم آزمایشگاهی (National Medical Laboratory Professionals Week) در هفته اول اردیبهشت ماه (April) هر سال برگزار میشود.
فعالیتهای روز علوم آزمایشگاهی
روز علوم آزمایشگاهی با برگزاری طیف گستردهای از فعالیتها همراه است، از جمله:
- برگزاری همایشها و سمینارهای علمی و آموزشی
- تجلیل از متخصصان و پیشکسوتان علوم آزمایشگاهی
- بازدید از آزمایشگاههای تشخیصی و آشنایی با فعالیتهای آنها
- برگزاری مسابقات علمی و پژوهشی
- اطلاعرسانی و آگاهیبخشی به جامعه در خصوص اهمیت نقش علوم آزمایشگاهی در سلامت
درباره رشته علوم آزمایشگاهی
رشته علوم آزمایشگاهی بالینی در مقطع کارشناسی پیوسته ۱۳۰ واحد دارد که ۱۶ عدد آن به کارآموزی در مراکز درمانی است، همچنین دوره کاردانی ۷۲ واحد دارد. دانشجویان در دوره کارشناسی ناپیوسته نیز باید ۶۶ واحد درسی بگذرانند. واحدهایی مانند خونشناسی، بیوشیمی پزشکی، ایمنیشناسی، باکتریشناسی پزشکی، میکروب پزشکی، ویروسشناسی پزشکی، انگلشناسی پزشکی و قارچشناسی پزشکی را دانشجویان این رشته می گذرانند که بسیار با دروس عمومی رشته پزشکی است. این رشته دارای دکترای حرفه ای علوم آزمایشگاهی و تخصص های تک رشته علوم آزمایشگاهی است. دروس علوم آزمایشگاهی بالینی هم پوشانی زیادی با دروس علوم پایه پزشکی دارد.
قطع کارشناسی علوم آزمایشگاهی در اروپا Mls مخفف Medical Laboratoy science است همچنین برخی از کشورهای اروپایی Bachelor Medical Laboratoy نامیده می شود که طول این دوره در تمام کشورهای دنیا ۴ سال می باشد.
سخن پایانی درباره روز علوم آزمایشگاهی
روز علوم آزمایشگاهی یادآور نقش برجسته و تاثیرگذار متخصصان علوم آزمایشگاهی در ارتقاء سلامت جامعه است. قدردانی از تلاشهای این قشر فرهیخته و زحمتکش، زمینهساز انگیزه و ارتقاء جایگاه آنها در نظام سلامت خواهد شد.
گردآوری: بخش تونل زمان سرپوش
- 17
- 5