سیزده بدر
از قدیمی ترین جشن های ایران باستان می توان به سیزده بدر اشاره کرد که زمان برگزاری آن در ۱۳ فروردین ماه می باشد. ایرانی ها چنین روزی را با رفتن به دشت و صحرا در بیرون از خانه سپری می کنند و به همین خاطر، بعد از انقلاب اسلامی به آن روز طبیعت می گفتند. عقیده و باور برخی از افراد اینست که در روز سیزده بدر باید به منظور راندن نحسی از خانه بیرون بروند و در طبیعت، نحسی را به در کنند. همچنین جشن های نوروزی، بعد از سیزده به در، تمام میشود.
معنای سیزده بدر
معنای کلمه ی سیزده به در، در کردن نحسی سیزده است ولی واژه« در و دشت» براساس واژه نامه های فارسی، مخفف« دره و دشت» است.
درواقع سیزده به در به این معناست که از خانه بیرون بروید و اوقات خود را در دامان طبیعت بگذرانید.
تعطیلی سیزده بدر
در تقویم ایران، روز سیزدهم نوروز بطور رسمی تعطیل شده است. در واقع این روز در بخش نامه ۱۰۱۶ مورخ اول آبان ماه ۱۳۴۷ تعطیل رسمی می باشد.
آیین های سیزده بدر
آئین های ویژه ای برای سیزده بدر در نظر گرفته شده است که در درازای تاریخ بوجود آمده و چهره سنت را کم کم به خود گرفته است. برخی از این آیین ها عبارتند از:
- گره زدن سبزه
- سبزه به رود سپردن
- بخت گشایی( که درسمرقند و بخارا رایج است)
- بازی های گروهی
- ترانه ها و رقص های دسته جمعی
- گردآوری گیاهان صحرایی
- خوراک پزی های عمومی
- بادبادک پرانی
- سوارکاری
- نمایش های شاد
- هماوردجویی جوانان
- آب پاشی و آب بازی
- خوردن کاهو و سکنجبین
- پختن خوراک های گوناگون به ویژه آش رشته
- پرتاب ۱۳ عدد سنگ( به ویژه آرزوی مناطق کردنشین اینست که بلایا و شومی ها از شخص، دور شود و یک آرزوی نیک به ازای هر سنگ دارند)
فلسفه سبزه گره زدن
از مسائل حائز اهمیت می توان افسانهٔ آفرینش در ایران و مسألهٔ نخستین بشر و نخستین شاه و دانستن روایاتی دربارهٔ کیومرث را نام برد. چندین بار از کیومرث در اوستا سخن به میان آمده و از او بعنوان نخستین پادشاه و نیز نخستین بشر نامیده است. گفته های حمزه اصفهانی در کتاب سنی ملوک الارض و الانبیا و گفته های آثار الباقیه، بیانگر همان مطالب موجود در منابع پهلوی است. دختر و پسر دوقلوی کیومرث به نام های مشیه و مشیانه بودند که برای نخستین بار در جهان در روز سیزدهم فروردین با هم ازدواج کردند. چون عقد و نکاه در آن زمان مرسوم نبود؛ این زوج، پایه ی ازدواج خود را بأ گره زدن دو شاخهٔ مورد، بنا نهادند و ایرانیان به خاطر اطلاع از چنین رازی، آن مراسم را انجام می دادند و امروزه نیز دختران و پسران به نیت بستن پیمان زناشویی، علف گره می زنند.
گردآوری: بخش تونل زمان سرپوش
- 17
- 4