کامارو؛ افسانه ای به قدمت ۵۰ سال

هر چند شروع تولید شورولت کامارو به سال ۱۹۶۶ باز می گردد اما اگر بخواهیم دقیق تر باشیم، شروع تولید این خودرو نه در این سال و نه حتی در کارخانه جنرال موتورز رقم نخورد. داستان کامارو از زمانی آغاز شد که فورد در آوریل ۱۹۶۴، ماستنگ را به بازار عرضه کرد.

هر چند شروع تولید شورولت کامارو به سال ۱۹۶۶ باز می گردد اما اگر بخواهیم دقیق تر باشیم، شروع تولید این خودرو نه در این سال و نه حتی در کارخانه جنرال موتورز رقم نخورد. داستان کامارو از زمانی آغاز شد که فورد در آوریل ۱۹۶۴، ماستنگ را به بازار عرضه کرد. در ابتدا مدیران جنرال موتورز این دست پرورده جدید رقیب را خیلی جدی نگرفتند اما وقتی آمار فروش خیره کننده ماستنگ اعلام شد، مدیران جنرال موتورز پی به اشتباه خود در ارزیابی رقیب بردند اما هنوز هم قرار نبود پای کامارو به میدان باز شود.

در ابتدا مدیران جنرال موتورز که فروش بالای ماستنگ را یک تب زودگذر می دانستند، تلاشی برای عرضه یک مدل جدید از خود نشان ندادند و به تغییرات ظاهری در شورولت کوروایر و معرفی نسل جدید آن در ۱۹۶۵ قناعت کردند. کوروایر در آن زمان یکی از موفق ترین خودروهای جنرال موتورز بود و بیش از ۲۰۰ هزار دستگاه در سال فروش داشت. 

مدیران این شرکت امیدوار بودند با معرفی نسل جدید این خودرو، جلوی ماستنگ را بگیرند اما نتیجه ای بر خلاف انتظار حاصل شد. در سال ۱۹۶۵ بیش از نیم میلیون ماستنگ فروخته شد اما فروش کوروایر به ۱۰۰ هزار دستگاه کاهش پیدا کرد. کوروایر خودروی زیبایی بود اما یک اسپرت اصیل نبود چون انواع چهار در و استیشن آن هم عرضه می شد و نه در هندلینگ و نه در رقابت های خیابانی حریف ماستنگ نبود. دردسر کم کم داشت چهره واقعی اش را به مدیران جنرال موتورز نشان می داد. جنرال موتورز یک اسپرت اصیل می خواست و اینجا بود که نخستین جرقه های ساخت کامارو زده شد.

هر چند تا اینجای کار به نظر می رسد جنرال موتورز در زمینه تولید این خودروها عقب تر از فورد است اما بررسی مدارک تاریخی نشان می دهد جنرال موتورز در این داستان بیش از آنکه از رقیب شکست بخورد، از مدیران خود شکست خورده است. باب پورتر، طراح پونتیاک در خاطراتش پیرامون طرح هایی برای تولید این قبیل خودروها در سال ۱۹۵۸ از طرح هایی خبر می دهد که در استودیو طراحی جنرال موتورز وجود داشت اما به دلیل عدم علاقه مدیران شرکت، هیچ گاه به تولید نرسیدند هر چند یکی از آنها با نام P-836 بعدها پایه ای برای کامارو شد.

اما دیگر برای افسوس خوردن دیر بود. کار روی پروژه جدید آغاز شد. طرح های اولیه به سرعت ترسیم شدند. در زمستان ۱۹۶۵، XP-836 با استفاده از قطعات فنی Chevy II که بیشتر با نام نوا شناخته شده است، به صورت یک پروتوتایپ حاضر شد. در این مرحله نام «پلنگ» روی آن گذاشته شده بود. طراحی اولیه چندین بار مورد تجدید نظر قرار گرفت تا سرانجام خودروی جدید آماده شد.

بخش بازاریابی جنرال موتورز نام این خودرو را نامناسب می دانست چرا که با نام دیگر محصولات شورولت در آن دوران که همگی با حرف C آغاز می شدند، همخوانی نداشت. جستجو برای تغییر یافتن نام جدید آغاز شد تا اینکه سرانجام مدیر بازرگانی و یکی از قائم مقام های جنرال موتورز با جستجو در دیکشنری های فرانسوی و اسپانیایی، پاسخ را یافتند: کامارو به معنی دوست صمیمی. اکنون زمان آن بود که خودروی جدید به بازار عرضه شود. در ۲۸ ژوئن ۱۹۶۶ در یک کنفرانس خبری، عرضه خودروی جدید به خبرنگاران اعلام شد و سرانجام کامارو ۱۲ سپتامبر ۱۹۶۶ در دیترویت رونمایی شد.

در آغاز عرضه به بازار، کامارو توانست خودروی موفقی نشان دهد و به خصوص جلوی پیشرفت های ماستنگ را بگیرد. در سال ۱۹۶۷، نخستین سالی که به طور کامل در بازار حضور داشت، بیش از ۲۲۱ هزار دستگاه فروخت، هر چند ماستنگ در همین سال بیش از ۴۷۲ هزار دستگاه فروخته بود اما کامارو موفق شد فروش ماستنگ را از رقم ۶۰۷ هزار دستگاه در سال قبل به شدت کاهش دهد. قیمت این دو خودرو بسیار نزدیک به هم بود به گونه ای که در سال ۱۹۶۷، مدل پایه کامارو ۲۴۶۶ دلار و مدل پایه ماستنگ ۲۴۶۱ دلار قیمت داشتند تا رقابت این دو جذاب تر شود؛ رقابتی که در آن سال آغاز شد و تاکنون ادامه داشته است.

۱. کامارو نسل اول

ما هم قبول داریم که نسل اول کامارو خودروی «خیلی خاصی» نبود اما از آنجایی که همه داستان از اینجا شروع شد، این خودرو را می توان یکی از مهم ترین کاماروها دانست. همان طور که پیش تر گفتیم نسل اول کامارو ایده مستقلی نبود و در اصل به عنوان پاسخی از سوی جنرال موتورز به موفقیت های فورد ماستنگ به بازار عرضه شد. به این ترتیب شورولت و جنرال موتورز را نمی توان پیشرو این بازار دانست اما روند حرکتی کامارو خوب بود و توانست تا حد زیادی جلوی پیشرفت ماستنگ را بگیرد.

نسل اول کامارو تحت هدایت Bill Mitchell طراحی شد و هنوز هم بسیاری معتقدند که در مقابل سری نخست، ماستنگ طرحی مردانه تر داشت، ضمن آن که می شد در آن رگه هایی از طراحی مدل مفهومی ریویرا را نیز دید. موتورهای نسل یک، از موتورهای موجود در خط تولید جنرال موتورز به عاریت گرفته شده بود که از موتور ۶ سیلندر ۲۳۰ اینچ مکعبی (۳.۷ لیتری) آغاز می شد و حتی تا موتورهای مشهور ۴۲۷ با ۴۲۵ اسب بخار قدرت هم ادامه پیدا می کرد هر چند عمومی ترین موتور این نسل، نمونه های آشنای ۳۵۰ اینچ مکعبی (۵.۷ لیتری) با گیربکس سه سرعته دستی بود.

جنرال موتورز دست خریداران این خودرو را برای انتخاب بسیار باز گذاشته بود به گونه ای که در طی تولید این نسل، ۸۱ آپشن از سوی شرکت و ۴۱ آپشن از سوی نمایندگی ها روی کامارو عرضه می شد.

۲. کامارو Yenko

در دهه ۶۰ و اوایل دهه ۷۰ و روزهایی که سختگیری های زیست محیطی و مصرف سوخت بسیار کمتر از امروز بود، تیونرها برای کار روی خودروهای آمریکایی آزادی عمل بیشتری داشتند و اینگونه بود که بلافاصله پس از موفقیت کامارو، تیونرها برای تقویت آن صف کشیدند. از ابتدا مشخص بود شاسی کامارو توان تحمل قدرت بسیار بالاتری را دارد و به همین دلیل شرکت کوچک تیونیگ Yenko دست به کار شد و با تعویض موتور کامارو یکی از خاص ترین و نایاب ترین کاماروها را روانه میدان کرد.

جنرال موتورز در آن زمان محدودیتی را برای خودروهای تولیدی خود وضع کرده بود و بر این اساس روی خودروهای کوچک (امارو جزء خودروهای کوچک جنرال موتورز به حساب می آمد)، سقف حجم موتور ۴۰۰ اینچ مکعب بود اما Don Ydnko که نمایشگاه شورولت را در پیتسبورگ اداره می کرد، عقیده دیگری داشت و وقتی مخالفت مدیران جنرال موتورز را با نصب موتورهای بزرگ تر دید، خودش دست به کار شد.

شرکت Yenko با نصب موتور ۴۲۷ کوروت روی کامارو در سال ۱۹۶۷ مدل های Yenko Camaro را به تعداد بسیار محدود تولید کرد که ۴۵۰ اسب بخار قدرت داشتند. البته شورولت به دلیل آنکه این خودروها تحت نظارت این شرکت تولید شده بودند توانست جلوی شرکت آنها را در مسابقات رسمی بگیرد اما به دلیل استقبال از این خودرو، تصمیم گرفت نمونه هایی مشابه آن را تولید کند و در سال ۱۹۶۹ مدل COPO را با همان مشخصات مدل Yenko روانه بازار کرد که نمونه های اصلی آنها این روزها بیش از یک میلیون دلار قیمت دارند.

۳. کامارو Z28 مدل ۱۹۶۸

در دهه ۶۰ در آمریکا یکی از جذاب ترین مسابقات در کنار سری مسابقات ناسکار، مسابقاتی موسوم به ترانس ام بود. این مسابقات از سری مسابقات SCCA (کلوب خودروهای اسپرت آمریکا) بود و در آن دوران علاقه مندان زیادی داشت. جنرال موتورز هم که در رقابت با فورد از هیچ کوششی دریغ نمی کرد، تصمیم گرفت این بار رقیب را در پیست مسابقات شکست دهد و پروژه ای جدید در شرکت کلید خورد.

یکی از قوانین این مسابقات داشتن حجم موتوری کمتر از ۳۰۵ اینچ مکعب بود. همین قانون ساده مشکل بزرگی را برای جنرال موتورز و مدیر پروژه ایجاد کرد چون در آن زمان کوچک ترین موتور ۸ سیلندر کامارو ۳۲۷ اینج مکعب حجم موتور داشت. تغییر در این موتور و رساندن آن به حجم ۳۰۵ دشوار بود و از طرفی استفاده از موتورهای ۶ سیلندر هم ممکن نبود.

جنرال موتورز به ناچار تصمیم گرفت از یک موتور قدیمی تر استفاده کند و ندر نهایت موتور ۲۸۳ اینچ مکعبی برای نصب روی خودروی جدید انتخاب شد اما پس از تست های اولیه، ایده جدید مطرح شد؛ ترکیب دو موتور برای ساخت موتوری با حجم بیشتر. ایده اصلی استفاده از بلوک موتور ۳۲۷ و میل لنگ موتور ۲۸۳ بود تا حاصل کار موتوری با حجم ۳۰۲.۴ اینچ مکعب شود.

سرانجام خودروی جدید آماده تولید شد و تعدادی از آن به نمایندگی ها رسید چرا که بر اساس قوانین آن زمان، هر چند برای این کلاس از خودروها حداقل تعداد تولید در نظر گرفته نشده بود اما باید برای فروش در نمایندگی ها عرضه شده باشد و به این ترتیب Z28 پا به خیابان ها گذاشت. این خودرو در زمان خود یکی از محبوب ترین مدل های اسپرت کامارو بود و هر چند به دلیل قیمت بالا، فروش محدودی داشت اما توانست جای Z28 را در تاریخ جنرال موتورز باز کند.

کامارو ZL-1 مدل ۱۹۶۹

یکی از قوی ترین، سریع ترین و البته نایاب ترین کاماروهای تاریخ، کامارو ZL-1 مدل ۱۹۶۹ است. این خودرو هم در ادامه پروژه تقویت کامارو نسل اول به وجود آمد و عملا پاسخی بود به مدل های Yenko. برای ساخت این خودرو، جنرال موتورز موتور بلوک بزرگ ۴۲۷ اینچ مکعبی تمام آلومینیوم را در دل کامارو جای داد تا خودرویی خلق شود که به طور ویژه برای رقابت های درگ در آمریکا طراحی شده بود.

قدرت این موتور به طور رسمی ۴۳۰ اسب بخار اعلام شد و به دلیل بهره گیری از آلومینیوم به جای فولاد و چدن، ۷۰ کیلوگرم سبک تر از موتورهای ۴۲۷ استاندارد بود. البته اندازه گیری های مستقل قدرت این موتور را بیش از ۵۰۰ اسب بخار اندازه گیری کرد که عدد بسیار بالایی برای اواخر دهه ۶۰ بود. از این خودرو تنها ۶۹ دستگاه ساخته شد و علت اصلی آن هم قیمت بالایش بود چرا که غیر از قیمت خودرو که بیش از ۲ هزار دلار بود، باید ۴ هزار دلار هم برای خرید موتور هزینه می کردید.

کامارو نسل دوم در سال های اول تولید/ پونتیاک فایربرد

این یکی شاید کمی عجیب به نظر برسد؛ از یک طرف به کاماروهای نسل دوم آن هم در سال های اولیه تولید اشاره کرده ایم و از طرف دیگر به یکی از مدل های پونتیاک! خب، هر دوی اینها علت مشخصی دارند. از یک طرف مدل های اولیه نسل دوم کامارو دقیقا پیش از دوران محدودیت های مربوط به آلایندگی و بحران نفتی جهانی تولید شدند و نمادی از زیبایی و توان موتور بودند. از طرف دیگر پونتیاک فایربرد، هر چند یک شورولت کامارو نیست اما ریشه در کامارو دارد و البته به همان اندازه هم محبوب.

این نسل از کامارو برای علاقه مندان خودروهای آمریکایی در کشورمان آشناترین مدل کاماروست. این خودرو هنوز هم برای بسیاری از علاقه مندان، یکی از زیباترین کاماروهای تاریخ است و در طراحی آن تلاش شده رقبای اسپرت اروپایی مد نظر قرار گیرد. در این نسل موتور پایه ۲۳۰ حذف شد و موتور ۲۵۰ (۳.۸ لیتری) جای آن را گرفت که ۱۵۵ اسب بخار قدرت داشت. موتور ۳۰۷ (با قدرت ۲۰۰ مناسب بخار نیز قابل عرضه بود اما همچنان موتور ۳۵۰، محور موتورهای کامارو بود که در مدل های با کاربراتور دو دهنه ۲۵۰ اسب بخار قدرت داشت. البته اگر هنوز هم بیشتر می خواستید، موتور ۳۹۶ با قدرتی تا ۳۷۵ اسب بخار نیز وجود داشت. 

Z28 هنوز جایگاه خود را حفظ کرده بود با این تفاوت که با موتور ۳۶۰ اسب بخاری ۳۵۰ عرضه می شد که برخلاف موتورهای ۳۰۲ نسل قبل، برای رانندگی در شهر هم مناسب بود. البته روزهای پایان موتورهای پرقدرت نزدیک بود چرا که به دنبال بحران نفتی و سختگیری های زیست محیطی، ناگهان قدرت ماسل کارهای آمریکایی سقوط کرد. در سال ۱۹۷۱ قوانین سختگیرانه و بحران سوخت، شرکت های آمریکایی را ناچار کرد برای کاهش آلایندگی و مصرف سوخت، قدرت موتورهای شان را پایین بیاورند. ضمن آن که تغییر سیستم اندازه گیری قدرت موتور نیز مزید بر علت شد تا موتور Z28 اکنون ۲۷۵ اسب بخار قدرت داشته باشد.

در ۱۹۷۴ طرح ظاهری خودرو تغییراتی را به خود دید که از آن جمله می توان تغییر طرح چراغ های عقب و تغییر در جلوپنجره و سپر را نام برد. روند سقوط قدرت موتورهای آمریکایی ادامه داشت تا آنجا که در ۱۹۸۱ که این نسل از کامارو از خط تولید خارج شد در مدل Z28 موتور تنها ۱۷۵ اسب بخار قدرت داشت. در سوی دیگر پونتیاک فایربرد را داریم؛ خودرویی که البته بر اساس شورولت کامارو ساخته شده اما همواره خصوصیات لوکس و اسپرت بیشتری را در آن می دیدیم تا جایی که شورولت در ۱۹۷۴، موتور ۴۵۵ را نیز روی آن ارائه داد که روی کامارو در دسترس نبود.