مروری بر لوکس ترین خودروهای ایران

به گزارش هفته نامه خودرو امروز، هیچ گاه به طور دقیق نمی توان تعریف مستقلی از لوکس بودن یک خودرو برای تمامی کشورهای جهان ارائه کرد. ممکن است خودرویی در بازار اروپا متوسط و نه چندان لوکس محسوب شود، اما در بازار ایران به لطف عواملی همانند هزینه بالای گمرکی و محدودیت های بازار، در رده خودروهای نیمه لوکس جای گیرد.

با این حال، در طول تاریخ نه چندان کوتاه ورود خودرو به ایران، همواره خودروهایی به عنوان لوکس و خاص در محافل خودرویی و غیرخودرویی مطرح و حتی حاشیه ساز بوده اند؛ خودروهایی که در دوران پیش از پیروزی انقلاب اسلامی در میان ثروتمندان و افراد وابسته به دربار و خود دربار پهلوی مورد توجه بودند، معمولا از خاص ترین و لوکس ترین نمونه ها انتخاب می شدند.

در دوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز با وجود کاهش قابل توجه اشرافی گرایی، باز هم خودروهایی به عنوان لوکس و خاص وارد کشور شدند و معمولا حاشیه های قابل توجهی ایجاد کردند. در این مطلب سعی داریم به طور خلاصه، لوکس ترین خودرو بازار ایران در دوره های متفاوت را بررسی کنیم و البته سعی کرده ایم تا محصولات اسپرت را برای یک دست شدن انتخاب ها، مطرح نکنیم.

پیش از جنگ جهانی دوم: Pierce Arrow

خودرو در دوران پایانی حکومت سلسله قاجار به ایران وارد شد و از همان زمان، به طور کلی مسئله ای لوکس و تشریفاتی محسوب می شد. با این حال به تدریج از زمان پهلوی اول، خودرو عادی تر شد و مردم دهک های بالای جامعه، صاحب خودرو شدند. در میان خودروهایی که برای افراد وابسته به دربار ایران در این دوره وارد شد، می توان به محصولات رولزرویس و برندهای مشهور اروپایی آن زمان اشاره کرد.

با این حال شاید بتوان اولین خودرو رویایی وارد شده به ایران را یک دستگاه Pierce Arrow دانست که برای استفاده دربار وارد شد؛ خودرو سرمه ای رنگی که امروزه در تماشاگه خودرو تهران دیده می شود. این خودرو سفارشی، پر از تجهیزات خاص و المان های لوکس همانند سپرها و زه های طلاکاری شده  داشبورد جواهرنشان و پیشرانه خاصی بود که در نهایت آن را به گران ترین خودرو وارد شده به ایران بدل می کرد.

به جز این مورد اما خودروهای برندهایی همانند پاکارد، بوگاتی، کورد و دوزنبرگ نیز به ایران وارد شدند که هر یک در میان خودروهای لوکس آن زمان نام هایی اصیل محسوب می شدند.

دهه ۳۰ شمسی: روزلزرویس فنتوم IV و V

با آن که زمان جنگ جهانی دوم برای کشورمان مشکلات متعددی را به همراه داشت، اما ورود خودروهای لوکس ایران پس از پایان جنگ ادامه یافت. مرسدس بنز، رولزرویس، کدیلاک و لینکلن را باید ستارگان آن زمان در بازار خودروهای لوکس ایران بدانیم.

پس از پایان جنگ جهانی دوم، فرزند رضاخان جای پدرش را گرفت و خودروهای جدیدی نیز برای استفاده دربار در ایران وارد شدند. در میان تمامی خودروهایی که در این دوره وارد ایران شدند، باز هم خودروهای درباری حرف اول را درمیان نمونه های لوکس می زدند. اما شاید محصولات رولزرویس را باید گل سرسبد آن دوران بدانیم.

۲ نسل متوالی ۴ و ۵ رولزرویس فنتوم در اواسط و اواخر این دهه برای استفاده دربار وارد کشور شدند که از نظر تعداد تولید بسیار محدود بوده، همگی سفارشی و با ظاهر مشخصات فنی خاص ساخته شده بودند. همین امر سبب می شود که این رولزرویس ها به راحتی گوی سبقت را از رقبای آمریکایی و آلمانی خود ربوده، لقب لوکس ترین خودروهای آن زمان ایران را به دست آورند.

دهه ۴۰ شمسی: رولزرویس فانتوم VI

دهه ۴۰ شمسی برای ایران سرآغاز تحولاتی بود که بعدها جامعه و اقتصاد ایران را به سمت مدرن شدن سوق داد. بازار خودرو ایران نیز در این دهه به شدت دگرگون شد و خودروها و برندهای جدیدی با کوهی از تنوع وارد کشور شدند. دهه ۴۰ شمسی به گونه ای آغاز سلطنت بلامنازع خودروهای آمریکایی بر بازار ایران پیش از پیروزی انقلاب اسلامی است.

در میان محصولات برندهای آمریکایی، گونه های لوکس از برندهای کرایسلر، کدیلاک و لینکلن وارد کشور شدند که هر یک در زمان خود اعتبار و ارزش زیادی داشتند. با این حال باز هم بزرگ ترین خریدهای کشور را دربار انجام می داد و رولزرویس های فنتوم سفارشی بزرگی که برای دربار خریداری شد، با اختلاف، لوکس ترین خودروهای ایرانی بودند. نسل ششم فنتوم که به نحوی نمونه به روز شده نسل پنجم است، مجهزترین خودرو در زمان خود بود. ۲ دستگاه از این رولزرویس ها در موزه خودروهای کاخ نیاوران دیده می شود.

دهه ۵۰ شمسی: مرسدس بنز ۶۰۰ پولمان

دهه ۵۰ شمسی دورانی بود که به لطف قیمت بالای نفت، پول زیادی به سمت ایران سرازیر شد و به طور نسبی، قدرت خرید مردم افزایش یافت. به همین جهت خودروهای لوکس متعددی نیز وارد کشور شدند و بازار این خودروها از همیشه داغ تر بود. باز هم دست بالا با خودروهای آمریکایی بود که در همه بخش های بازار حضور داشتند. علاوه بر این، محصولات جگوار، مرسدس بنز، رولزرویس و امثال جنسن نیز حضور پررنگی داشتند.

مرسدس بنز سری ۶۰۰ با آنکه از اواسط دهه ۴۰ شمسی وارد ایران شد، اما با گسترش ناوگان آن از اواخر این دهه بود که به سرعت نام خود را به عنوان برترین خودرو موجود در کشور مطرح کرد.

این خودرو چه از نظر فنی و چه از نظر امکانات و تجهیزات، یک سر و گردن از تمامی خودروهای هم عصرش برتر بود و همین امر سبب شد تا به سرعت بتواند به عنوان خودرو اصلی تشریفات مواردی همانند جشن های موسوم به دو هزار و پانصد ساله و مراسم مربوط به دربار پهلوی، معرفی شود. تعداد زیادی از این خودرو در دهه های ۴۰ و ۵۰ شمسی وارد کشور شدند که امروز هنوز هم می توان تعدادی از آنها را در موزه ها دید.

دهه ۷۰ شمسی: مازراتی Biturbo

دهه ۶۰ شمسی را باید دوران دوری خودروهای لوکس از بازار ایران دانست. علل متعددی را در این چرخش ناگهانی باید موثر دانست. در سال های اول پس از انقلاب، دیدی بسیار منفی نسبت به فرهنگ اشرافیت و لوکس گرایی برگرفته از غرب وجود داشت و همین سبب شد تا بسیاری از خودروهای لوکس به حاشیه رانده شوند.

مرحله دوم، قطع ورود خودروهای لوکس به کشور بود که سبب شد تا به جز چند دستگاه مرسدس بنز که برای استفاده در ناوگان دولتی و نیروی انتظامی وارد شدند، خودروهای لوکس چندانی به ایران نرسند.

مسئله آخر اما شرایط خاص دوران جنگ تحمیلی و مشکلات اقتصادی بود که عرصه را برای چنین خودروهایی تنگ می کرد. با این حال آغاز دهه ۷۰ شمسی همزمان شد با ورود مجدد خودروهای جدید و در این میان، خودروهای لوکس نیز سهمی از بازار کسب کردند. برندهایی همانند لکسس، مرسدس بنز، ب ام و و اوپل را باید ستارگان بی چون و چرای بازار خودروهای لوکس دهه ۷۰ شمسی دانست.

با این حال ورود یک خودرو به طور خاص سبب شد تا حاشیه های بی شماری به وجود بیاید و باز هم بحث لوکس گرایی در جامعه مذمت شود. چند دستگاه از نمونه های مختلف مازراتی بیتوربو در این دوره وارد کشور شدند که به لطف قیمت های چند ده میلیون تومانی و ذات خاص و لوکسشان، رسانه ای شدند.

دهه ۸۰ شمسی: بنتلی کانتیننتال

در اواسط دهه ۷۰ شمسی بود که واردات خودرو قطع شد و بازار ایران دوباره به محدودیت بازگشت. با این حال خودروهایی با مجوزهای خاص هنوز هم وارد کشور می شدند که بازار خودروهای لوکس را زنده نگه می داشت. علاوه بر این تولیدشدن محصولاتی همانند سانگ یانگ موسو، نیسان ماکسیما و سیتروئن زانتیا سبب شد تا حدی بخش لوکس بازار زنده بماند.

روح تازه هنگامی در بازار خودروهای لوکس دمیده شد که ورود خودروهای گذرموقت جان گرفت. در میان این خودروها، محصولات برندهایی همانند رولزرویس، جگوار، بنتلی، فراری، لامبورگینی، پورشه، مازراتی، مرسدس بنز و ب ام و دیده می شدند.

با باز شدن مجوز واردات در میانه دهه ۸۰، پای برندهای لوکس نیز به ایران باز شد و پورشه، مرسدس بنز، لکسس، ب ام و و حتی مازراتی به ایران بازگشتند. در این میان اما ورود خودروهای خاص با مجوزهای خاص ادامه یافت و بدین ترتیب، تعدادی خودرو استثنایی نیز به جز این موارد صاحب پلاک ملی شدند مثل بنتلی کانتیننتالی که دو سالی می شود با پلاک ملی در کشور تردد می کند و شاید به نحوی نماینده خوبی از دوران طلایی خودروهای با مجوز خاص و گذرموقت باشد.

دهه ۹۰ شمسی: مرسدس بنز کلاس S

پس از افت و خیزهای متعدد اقتصادی در اوایل دهه ۹۰ شمسی و با توجه به صلاحدید مسئولان رده بالا، ورود خودروهای بسیار گران قیمت به ایران با محدودیت های خاصی مواجه شد. همین مورد بازار خودروهای لوکس را بسیار تحت الشعاع قرار داد و سبب شد تا وضعیت قیمت ها شدیدا بحرانی شود. با این حال ورود خودروهای لوکس در چند سال اخیر توانست این بخش از بازار را برای مدتی تامین کند.

علاوه بر این، امکان سفارش خودروهای لوکس با پیشرانه های کم حجم سبب شد تا به نحوی دوباره این خودروها به ایران بازگردند و امثال ب ام و سری ۷ بتوانند حضور مجددی را تجربه کنند.

با این حال باید ستاره سال های اخیر بازار خودروهای لوکس ایران را نسل آخر مرسدس بنز کلاس S دانست. با آنکه در سال های اخیر این نسل از مرسدس در ایران حاضر بوده، اما هیچ یک از نسل های آن به اندازه این نسل لوکس و خاص نبوده و محدودیت واردات و ورود تعداد بسیار کمی از آن سبب شده تا این خودرو ستاره بازار خودروهای لوکس ایران بماند.