سیاستگذار خودرو بارها اعلام کرده که یکی از اهداف مهم رشد قيمت ها در آذرماه ۱۴۰۰، خروج خودروساز از زیان تولید است. از سال ۹۸ با تشدید تحریم ها و در کنار آن رشد تورم عمومی، نرخ ارز و قطع شراکت با خودرو سازان خارجی هزینه تولید شدیداً روند صعودی به خود گرفت این در شرایطی است که به واسطه قيمت‌گذاري دستوری، خودرو سازان قادر به فروش محصولات خود باتوجه به هزینه تولید نبودند. همین امر در سال ۹۹ منجر به رشد زیان ۱۴۵ درصدی تولید نسبت به سال ۹۸ شد. همچنين در ۶ ماهه سال جاری دو خودروساز بزرگ کشور حدودا سه هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان به واسطه تولید زیان کردند که با توجه به تعداد دستگاه های تولید شده در این مدت، خودرو سازان به ازای تولید هر خودرو بطور میانگین ۹ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان ضرر کرده اند. زیان تولید در شرایطی است که شورای رقابت در خرداد ماه مجوز رشد ۵/ ۸ درصدی قيمت را برای سه خودروساز صادر کرد. هر چند خودرو سازان نسبت به میزان رشد خردادماهی شورای رقابت انتقادات زيادي داشتند و آن را برای پوشش زیان تولید ناکافی خواندند با این حال شورای رقابت با در نظر گرفتن دو آیتم کیفیت و بهره وری رشد ۵/ ۸ درصدی قيمت ها را برای خودروسازی کافی و لازم الاجرا عنوان کرد.
به این ترتیب انتشار آمارهای سامانه کدال نشان داد که خودروسازی کشور با مجوز رشد قيمت شورای رقابت، باز هم ضرر سه هزار و ۵۰۰ میلیاردی از ناحیه تولید داشته است.
بر این اساس دومین مجوز رشد قيمت در آذرماه( ۱۸ درصد) در حالی برای خودروسازی کشور صادر شد که حالا این پرسش مطرح است که آیا مجوز دوم طبق خواسته سیاستگذار قادر به حذف زیان از تولید خودرو است؟
در این زمینه« دنیای اقتصاد» با بررسی آمارهای کدال به این نتیجه دست یافته که رشد ۵/ ۸ درصدی خردادماه در کنار ۱۸درصدی آذر نه تنها میتواند تولید را از زیان خارج کند، بلکه تولید بسياري از محصولات را سودده نیز می کند.
اما مبنای محاسبه« دنیای اقتصاد» به این شکل است که آمار ۶ ماهه فروش خودرو سازان را با احتساب رشد ۵/ ۲۶ درصدی( ۵/ ۸ درصدی خرداد و ۱۸ درصدی آذرماه) در نظر گرفته تا سود و زیان تولید در شرکت های خودروساز مشخص شود. این محاسبه نشان می دهد که اگر مرجع قيمت گذار از همان ابتدای سال رشد قيمت ۵/ ۲۶ درصدی را اعمال می کرد خودرو سازان حالا نه تنها از زیان تولید خارج می شدند، بلکه سود واقعی را نیز در حساب خود داشتند.
بر اساس بررسی های« دنیای اقتصاد» خودرو سازان در ۶ ماهه سال جاری ۲ هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان زیان کردند این در شرایطی است که اگر فروش ۶ ماهه را با قيمت های جدید در نظر بگیریم ايران خودرو ۴۱۰۰ میلیارد تومان و سایپا ۳۲۰۰ میلیارد تومان سود می کردند. آنچه مشخص است ايران خودرو در ۶ ماه نخست سال جاری ۱۸۷ هزار خودرو فروخته حال آنکه با تولید هر خودرو بطور میانگین ۱۴ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان زیان کرده است که اگر با قيمت های جدید اقدام به فروش خودرو می کرد ، به واسطه تولید هر محصول ۲۱ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان سود به حساب این شرکت وارد می شد. شرکت سایپا نیز در ۶ ماهه ۱۴۰۰ حدود ۱۷۰ هزار و ۸۰۰ دستگاه خودرو به فروش رسانده که بطور متوسط روی هر خودرو ۴ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان زیان کرده است ، اما اگر این شرکت از ابتدا با قيمت های جدید اقدام به فروش می کرد با تولید هر خودرو تا سقف ۱۸ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان سود به خود می دید.
با توجه به آمارهای ارائه شده مشخص است که بی تدبیری در قيمت‌گذاري خودرو، میتواند بنگاه های بزرگی همچون خودروسازی کشور را زمین گیر کند.
از سه سال گذشته رشد تورم عمومی و در کنار آن افزایش نرخ ارز، هزینه تولید را بطور چشمگیری افزایش داده است.
با این حال شورای رقابت با در نظر گرفتن دو آیتم بهره وری و کیفیت و همچنين فرمول سازی ابداعی خود، به نوعی با نادیده گرفتن هزینه تولید مجوزی برای رشد قيمت ها صادر می کرد که خودرو سازان دچار زیان شدند. حالا نیز بسياري از کارشناسان و دست اندرکاران صنعت خودرو معتقدند مجوز ۱۸ درصدی از سوی ستاد تنظیم بازار نیز حکم مسکنی را دارد که خودرو سازان را در محدوده زمانی سودده خواهد کرد و همراه با رشد احتمالی نرخ ارز و تورم عمومی، تولید کننده بار دیگر دچار زیان می شود. به این ترتیب آنچه مشخص است زیان خودروسازی کشور« فعلا با رشد قيمت مصوب» صفر شده اما به دلیل « تورم و رشد هزینه ها»، تثبیت قيمت در این شرایط میتواند بار دیگر تولید کنندگان را با زیان روبرو کند.
درآمد خودرو سازان در شهریور به شرط اعمال قيمت های جدید
دو خودروساز بزرگ کشور طی نیمه اول سال جاری در مجموع حدود ۳ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان زیان تولید را در صورت های مالی خود ثبت کردند.( پیش تر زیان خودرو سازان تا پایان ۶ ماه حدود دو هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان بود اما ايران خودرو در صورت های مالی ۶ ماهه خود از ناحیه فروش قطعات و لوازم حدود هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان سود را درج کرده است. چنانچه سود حاصل از فروش قطعات را از درآمد ایران خودرو کسر کنیم زیان تولید ايران خودرو و سایپا به حدود ۳ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان بالغ می شود.) این در شرایطی است که آنها طی دو مجوز افزایش قيمت حدود ۲۶ درصد بطور میانگین قیمت محصولات تولیدی خود را افزایش دادند.
این افزایش قیمت در دو بازه زمانی ۳ ماهه و ۹ ماهه اعمال شد حال اگر خودرو سازان از ابتدای سال جاری می توانستند افزایش قيمت های یاد شده را به صورت یکجا روی قيمت محصولات خود اعمال کنند نه تنها زیان تولیدی در صورت های مالی آنها ثبت نمی شد که شاهد سوددهی آنها در پایان شهریورماه امسال نیز بودیم. اما تعلل سیاستگذار خودرویی سبب شد شرکت های خودروساز با فاصله مجوز افزایش قيمت را دریافت کنند.
این تعلل سبب شده مجوز افزایش قيمت ها برای شرکت های خودروساز حکم نوشدارو بعد از مرگ سهراب را بازی کند و آنها از ناحیه تولید نه تنها سودی را به حساب خود واریز نکنند بلکه شاهد ثبت زیان از این ناحیه نیز باشند.
دو خودروساز بزرگ کشور تا پایان شهریورماه سال جاری در مجموع حدود ۳۵۸ هزار و ۱۰۰ دستگاه خودرو فروختند( این میزان فروش تنها محصولات پرتیراژ ايران خودرو و سایپا را شامل می شود). از ناحیه فروش این تعداد خودرو آنها بیش از سه هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان زیان کردند.
این میزان زیان تولید را چنانچه بر تعداد خودروی فروخته شده تقسیم کنیم زیان هر دستگاه خودرو فروخته شده تا پایان شهریور ماه به صورت متوسط ۹ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان می شود.
حال فرض کنیم سیاستگذار خودرویی به دو خودروساز بزرگ کشور اجازه می داد از ابتدای سال جاری میزان افزایش قيمت را روی خودروهای تولیدی خود اعمال کنند. در این صورت نه تنها آنها زیانی را در بخش تولید متحمل نمی شدند، بلکه از این ناحیه سود نیز در صورت های مالی آنها درج می شد. بر اساس همین تعداد فروش اتفاق افتاده تا پایان شهریورماه با قيمت های جدید سود ایران خودرو و سایپا( به جز پارس خودرو) حدود هفت هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان می شد.
چنانچه این مبلغ را بر تعداد خودروی فروخته شده تقسیم کنیم سود هر دستگاه خودروی فروخته شده به صورت میانگین ۲۰ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان ثبت می شد. البته باید به این نکته نیز اشاره کرد که حتی با قيمت های جدید برخی از محصولات خودرو سازان با زیان به فروش می رسید. در میان محصولات سایپا، شاهین با وجود اعلام افزایش حدود ۲۶ درصدی قيمت ها تا پایان شهریورماه امسال همچنان با زیان فروخته شد.
حال به سراغ ریز فروش ايران خودرو می رویم تا وضعیت سوددهی هر محصول را محاسبه کنیم. آبی های جاده مخصوص حدود ۱۸۷ هزار و ۳۰۰ دستگاه خودرو فروختند.
ایران خودرویی ها از این تعداد فروش تا پایان شهریورماه سال جاری در مجموع حدود ۱۳۲ هزار و ۳۰۰ دستگاه انواع محصولات عضو خانواده پژو را فاکتور کردند. چنانچه این محصولات با قیمت های آذرماه فروخته می شدند در پایان شهریورماه بعد از کسر هزینه تولید حدود دو هزار و ۲۲۰ میلیارد تومان سود به حساب ایران خودرو واریز می شد.
آبی های جاده مخصوص این امکان را داشتند تا از محل فروش حدود ۲۴ هزار و ۳۰۰ دستگاه از اعضای گروه سمند با قيمت های جدید تا پایان شهریورماه بعد از کسر هزینه مرتبط با تولید حدود ۴۲۵ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان سود دریافت کنند.
غول آبی جاده مخصوص تا پایان شهریورماه بیش از ۲۰ هزار و ۵۰۰ دستگاه انواع دنا را برای مشتریان فاکتور کردند. اگر این تعداد دنا با قيمت های اعلامی در آذرماه فروخته می شد این خودروساز تا پایان نیمه اول امسال از ناحیه فروش این تعداد دنا بعد از کسر هزینه تولید حدود ۹۹۴ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان سود کسب می کرد.
فروش رانا نیز بر اساس صورت های مالی کدال تا پایان شهریورماه حدود ۱۰ هزار و ۱۰۰دستگاه اعلام شد. غول آبی جاده مخصوص اگر رانا را با قيمت های جدید می توانست به فروش برساند در بازه زمانی یاد شده حدود ۴۳۱ میلیارد و ۳۰۰میلیون تومان بعد از کسر هزینه های تولید به حساب خود واریز می کردند.
حال به سراغ سایپا می رویم. دیگر خودروساز بزرگ کشور تا پایان شهریورماه حدود ۱۷۰ هزار و ۸۰۰ دستگاه از محصولات خود را به مشتریان تحویل داد. از این تعداد در مجموع حدود ۱۵۰ هزار و ۳۰۰ دستگاه انواع تیبا را برای مشتریان خود فاکتور کرد. فروش این تعداد تیبا تا پایان شهریورماه با قيمت های جدید می توانست حدود دو هزار و ۶۸۰ میلیارد تومان بعد از کسر هزینه های تولید، سود به حساب این خودروساز واریز کند. سایپایی ها تا پایان فصل تابستان در مجموع بیش از ۱۱ هزار و ۴۰۰ دستگاه وانت پراید فروختند. فروش این تعداد وانت اگر با قيمت های جدید در بازه زمانی یاد شده انجام می شد این خودروساز بعد از کسر هزینه تولید حدود ۷۶۲ میلیارد تومان سود دریافت می کرد. خودروساز ساکن کیلومتر ۱۵ جاده مخصوص تا پایان نیمه اول سال در مجموع بیش از ۹ هزار دستگاه شاهین فروخت.
همان طور که اشاره شد فروش این تعداد شاهین حتی با اعمال قیمت های جدید در پایان شهریورماه نیز با زیان برای این خودروساز همراه بود. نارنجی های جاده مخصوص تا پایان فصل تابستان بیش از ۲۱۵ میلیارد تومان از ناحیه فروش این محصول جدید خود زیان کردند.
- 9
- 2
