وظایف ضد یخ خودرو چیست؟ (+ فواید و زمان تعویض آن)

ضد یخ به منظور جلوگیری از یخ‌زدگی و افزایش نقطه جوش آب مورد استفاده قرار می‌گیرد

ضد یخ

خودروهای درون سوز بنزینی و دیزلی و حتی گاز سوز در موقع تولید انرژی بطور ناخواسته ایجاد حرارت زیادی می کنند که این میزان حرارت شدیداً برای روغن موتور و تمامی اجزای پیشرانه مخرب است از همین رو سیستم خنک کننده موتور اختراع شد که با ارسال آب به داخل موتور و اطراف سیلندر خودرو، گرمای جذب شده را دریافت میکند و بعد با انتقال به رادیاتور خودرو سبب خنک شدن آب گرم شده می گردد و این چرخه دائما در حال تکرار است تا از بالا رفتن دمای موتور بیش از حد مجاز جلوگیری کند.

از همین رو متوجه شدیم که در تمامی منافذ موتور من جمله سر سیلندر، بلوک سیلندر و غیره آب دائما وجود دارد اما آب به عنوان سیال خنک کننده دارای یک خاصیت مرگبار برای موتور خودرو است. به عبارتی آب زمانی که به نقطه انجماد یا همان یخ زدگی میرسد ماهیت خود را تغییر داده و به جامد یا همان یخ تبدیل می گردد. این تغییر و تحول سبب خواهد شد حجم آب فزونی یابد و یا بعبارتی منبسط گردد. حال اگر این آب داخل محفظه ای محدود سر بسته باشد به خاطر تغییر حجم، نیاز به فضای بیشتر دارد و از همین رو به هر ترتیبی که است جای خود را پیدا می کند.  

وقتی که در یک روز سرد پاییزی و یا زمستانی خودروی خود را در فضا باز پارک نموده اید دمای آب کاهش خواهد یافت تا به نقطه انجماد برسد همین امر باعث می شود تمامی آبی که در بخش های مختلف موتور قرار دارد شروع به منجمد شدن بکند. در نتیجه آب برای افزایش حجم خود احتیاج به فضای بیشتر دارد ولی این فضا در نقاطی مثل سر سیلندر و بلوک موتور وجود ندارد از همین رو میزان فشار آن قدر زیاد خواهد بود که با ایجاد ترک های ریز و شکننده در بدنه موتور باعث از بین رفتن موتور می گردد. از این رو ضد یخ برای جلوگیری از آسیب های این خاصیت آب اختراع گردید.

ضد یخ مایعی سبز رنگ است که از ماده "اتیلن گیلکول" تشکیل شده است. این ماده غیر قابل اشتعال بوده و در آب به طور کامل محلول می گردد و سبب کاهش نقطه انجماد آب می گردد تا در روزهای سرد، آب موجود در موتور یخ نزند.

ضد یخ یک افزودنی بر پایه الکل است که از اتیلن گلیکول ساخته شده‌است

کیفیت ضد یخ بسیار اهمیت دارد و ترجیحا صاحبان خودروها باید از ضد یخی استفاده کنند که توانایی جلوگیری از یخ زدگی آب رادیاتور در هر شرایطی را داشته باشند. متأسفانه خیلی از صاحبان خودروها اقدام به استفاده از آب شهری در سیستم خنک کننده خودرو می کنند. آب شهری در ایران معمولاً سختی بالایی دارد و آهک آن سبب شده است که آب خاصیت بازی (قلیایی) به دست بیاورد؛ از همین رو استفاده از ضدیخ بدون فسفر برترین پیشنهاد است. فسفر میتواند با آهک ترکیب شود و سبب زنگزدگی قطعات سیستم خنک کننده خودرو شود. این ضد یخ ها دارای بیشترین میزان اتیلن گلیکول هستند و میتوانند سرعت حرکت ملکول های آب را در رادیاتور خودرو شما به حداکثر برسانند تا حتی در سردترین شرایط جوی هم آب رادیاتور خودرو شما دچار انجماد نشود. 

زمان مناسب تعویض ضد یخ خودرو

در حالت کلی ضد یخ از نظر کیفی به دو گروه تقسیم بندی میشود: ضد یخ های با پایه معدنی، ضد یخ های با پایه آلی.

ضد یخ های پایه معدنی، عمده ترین نوع ضد یخ در بازار هستند و مناسب ترین زمان تعویض آنها دوره های سالانه است.

ضد یخ های پایه آلی، دارای طول عمر بیشتری هستند و در نتیجه عمر مفید آنها در حدود سه سال است. با توجه به اینکه تشخیص این دو مورد نسبت به هم به سادگی امکان پذیر نیست، توصیه می شود که تعویض ضد یخ به صورت سالانه انجام گیرد.

وظایف ضد یخ خودرو

- یکی از مهم ترین وظایف ضد یخ، جلوگیری از یخ زدگی در فصول سرد سال است.

- جلوگیری از خوردگی قطعات فلزی، یکی از مهم ترین وظایف ضد یخ است که اشخاص کمی از این نکته آگاه هستند.

- استفاده از ضد یخ در تابستان منجر به افزایش نقطه جوش آب شده و از این رو، مانع از جوش آوردن اتومبیل خواهد شد. 

- یکی از مواردی که سبب افزایش حرارت موتور و جوش آوردن خودرو می شود، عدم رسیدن مایع خنک کننده به بعضی از قسمت ها و منافذ است که منجر به ازدیاد دما و در نتیجه جوش آوردن موتور خواهد شد. ضد یخ با کم نمودن رسوبات در درون رادیاتور، تا حدودی زیادی این مشکل را مرتفع می کند.

گام اول برای تعویض ضد یخ، تخلیه رادیاتور است

فواید استفاده از ضد یخ

اکثر رانندگان موقع انتخاب مایع خنک کننده، ضد یخ را به علل زیر ترجیح میدهند:

۱. افزایش راندمان خنک کننده به علت ترکیب پیشرفته تر مواد افزودنی. ضد یخ صرفا در مناطقی که دچار خوردگی شده اند یک لایه محافظ ایجاد می کند.

۲. پمپ آب در حالت ملایم کار می کند، که با استفاده از کربوکسیلات ها حاصل می شود و از آن در برابر چکش آب در زمان کاویتاسیون مراقبت می کند.

۳. یکی از فواید ضد یخ، فرصت عمل طولانی با حفظ تمام خصوصیات اساسی است.

۴. عدم تحرک شیمیایی، به این دلیل ترکیبات جدید در سیستم سرمایش تشکیل نمی شوند و سطوح فلزی، لاستیکی و پلاستیکی آسیب نمی بینند.

۵. محافظت مناسب از قطعات آلومینیومی سیستمهای خنک کننده دمای بالا، یکی دیگر از فواید ضد یخ است.

جلوگیری از خوردگی قطعات فلزی، یکی از مهم‌ترین وظایف ضد یخ است 

ترکیب انواع ضد یخ

نباید ضد یخ با پایه آلی را با ضد یخ با پایه معدنی ترکیب کرد. این کار معمولاً باعث می شود تا مایع خنک کننده به علت واکنش شیمیایی به نوعی لجن تبدیل شود. در نظر داشته باشید که ترکیبات ضدیخ با پایه آلی هنوز یک فناوری رو به توسعه به حساب می آیند. ترکیباتی نیز وجود دارند که ادعای انطباق با ضدیخ هایی با پایه آلی و معدنی را بطور هم زمان دارند، ولی شرط ایمن این است که از همان فرمولاسیونی که در خودرویتان وجود داشته استفاده کنید. همیشه از همان ترکیب و ضدیخی استفاده کنید که خودروساز توصیه میکند.

نسبت ضد یخ ماشین و آب موتور

میزان ضد یخ و آب و نسبت این دو با یکدیگر از موارد مهمی است که زمان استفاده از ضدیخ باید به آن توجه کرد. اگر میزان ضد یخ ماشین بیش از حد لازم باشد، علاوه بر مختل شدن عملکرد ضدیخ، منجر به افزایش استهلاک قطعات خودرو نیز خواهد شد. از طرف دیگر اگر میزان ضد یخ کم تر از میزان لازم باشد، دیگر خنک کنندگی لازم را نمی توان از آن انتظار داشت و همچنین خوردگی قطعات هم افزایش پیدا می کند. میزان ضد یخ و آب برای هر خودرویی متفاوت است و این مقادیر به وسیله سازنده خودرو اعلام می شود که در اغلب خودروها ۵۰:۵۰ یا ۴۰:۶۰ است. اگر به مقادیر اعلام شده توسط سازنده دسترسی نداشتید، نیمی از مایع داخل رادیاتور آب و نیمی دیگر ضد یخ ماشین بریزید.

افزودن یا تعویض ضدیخ

بهترین توصیه در موقع اضافه کردن یا تغییر مایع خنک کننده، پیروی از دستورات خودروساز است و اینکه از همان ضدیخی که در سیستم وجود داشته استفاده کنید. این اطلاعات معمولاً در دفترچه راهنمای خودرو قید شده یا امکان دارد در کنار درپوش رادیاتور یا قمقمه انبساط آب لحاظ شود. در صورتیکه چنین اطلاعاتی را در دست ندارید، بهتر است از ضد یخ عمومی که با همه نوع کاربری سازگار است استفاده کنید.

در حالت کلی رنگ ضد یخ هیچ ارتباطی با کیفیت ضد یخ خودرو ندارد

گردآوری: بخش خودرو سرپوش