تبعات فیلترینگ «تلگرام»؛ افزایش ۱۶۵۰درصدی دانلود فیلترشکن «سایفون»

به‌دنبال ناآرامی‌های اخیر در کشور و فیلتر شدن تلگرام و اینستاگرام، بسیاری از فعالیت‌ها و کسب و کارهای مجازی با مشکل مواجه شدند و به‌دنبال راهکاری برای کمتر کردن ضرر و زیان ناشی از فیلتر موقت این شبکه‌های اجتماعی بودند. به‌هرحال شرایط به گونه‌ای پیش رفت که اینستاگرام رفع فیلتر شد ولی تلگرام با وجودی که در فضای کشور التهابی دیده نمی‌شود همچنان مسدود است و کاربران نمی‌توانند همچون گذشته به آسانی به آن دسترسی داشته باشند.

با وجود این، محمدعلی وکیلی عضو هیأت رئیسه مجلس به نکته جالب توجهی اشاره کرده است که نشان از افزایش گرایش کاربران به استفاده از فیلترشکن‌ها برای دسترسی داشتن به تلگرام دارد. وی با بیان اینکه طبق آخرین آمارها حجم دسترسی به تلگرام در کشور حدود ۴۰میلیون نفر بود، اعلام کرد: تعداد کاربران تلگرام پس از اعمال فیلتر به ۲۵ تا ۳۰میلیون نفر رسیده است. وکیلی با اشاره به فیلترینگ تلگرام، گفت: بدیهی است که پس از فیلتر شبکه پرمخاطبی همچون تلگرام، انجام برخی از کارها برای تمامی اقشار جامعه به‌تناسب نوع استفاده و بهره‌گیری از آن سخت شد؛ اما پس از چند روز دوباره حجم دسترسی به این شبکه بالا رفت.

نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس با اشاره به گرایش مردم به فیلترشکن‌ها ادامه داد: ادامه فیلتر تلگرام با توجه به حجم بالای افرادی که در جامعه از طریق فیلترشکن‌ها وارد این فضا می شوند به معنای لوث شدن قضیه است .این در حالی است که آمار به دست آمده از میزان استفاده کاربران از فیلترشکن‌ها نیز تأییدی بر گفته‌های این نماینده مردم در خانه ملت است. آمار حکایت از افزایش ۱۶۵۰درصدی دانلود فیلترشکن در ایران دارد. به گزارش «مادربورد»  طی یک هفته اخیر دانلود فیلترشکن سایفون از ۳۵هزار بار دانلود در روز به روزانه۷۰۰ هزار بار رسیده است که خود رقم جالب توجهی است.

موضوع دیگری که می‌تواند تأییدی دوباره بر افزایش استفاده کاربران از فیلترشکن‌ها و انواع VPN‌ها باشد، رشد تولید محتوا در کانال‌های پرطرفدار تلگرامی با وجود مسدود و فیلتر بودن است. آمارهای اعلامی از سوی سامانه فضای مجازی پایشگر نشان می‌دهد که در روز آغازین فیلتر شدن اپلیکیشن تلگرام، پست‌های به اشتراک گذاشته شده در کانال‌های پربازدید فارسی زبان بشدت کاهش یافت اما این افت برای کانال‌های پرطرفدار (کانال‌هایی

با بیش از ۱۰ هزار عضو) تنها دو روز دوام آورد و بتدریج شاهد افزایش پست‌های کانال‌های تلگرامی پرطرفدار بوده‌ایم که این، به معنای استفاده آنها از فیلترشکن است و ازسوی دیگر با نگاهی به میزان بازدیدها از محتوای این کانال‌های تلگرامی پرطرفدار می‌توان دریافت که دیگر کاربران نیز با استفاده از همین ابزار و دور زدن فیلترینگ، در شبکه پیام‌رسان موبایلی تلگرام فعالیت دارند.

این تحقیقات آماری که با استفاده از فناوری هوش مصنوعی و روی کانال‌های تلگرامی با بیش از ۱۰ هزار عضو صورت گرفته، نشان می‌دهد که طی هفته گذشته تولید محتوای فارسی در این گروه از کانال‌های تلگرام رشد چشمگیری داشته است.

براساس این گزارش، کانال‌های پرطرفدار که در روز اول بعد از فیلترینگ تلگرام کمترین میزان پست را منتشر کرده‌ بودند، در روزهای بعد بتدریج به فعالیت خود افزودند؛ به‌طوری که تعداد پست‌های هفدهم دی‌ماه در مقایسه با پست‌های پنجم دی تنها ۱۶درصد کاهش داشته است. آمارهای سامانه فضای مجازی پایشگر همچنین از کاهش ۶۵ درصدی تعداد بازدید پست‌های فارسی زبان بعد از مسدود شدن تلگرام حکایت دارد.

بدافزارهایی در قالب فیلترشکن

البته ماجرای استفاده از فیلترشکن‌ها با مشکلات بسیاری همراه است و در این میان، مرکز مدیریت امداد و هماهنگی عملیات رخدادهای رایانه‌ای(ماهر) بارها نسبت به این موضوع هشدار داده است. در حالی که کاربران به‌دنبال فیلترشکن‌هایی کارآمد هستند که بتوانند به تلگرام دسترسی داشته باشند بدون اینکه میزان زیادی از سرعت اینترنت آنها گرفته شود، هکرها و مجرمان سایبری نیز بیکار ننشسته‌اند و با ارسال لینک‌های آلوده به بدافزار و باج‌افزارهایی خطرناک، کاربران ناآگاه را به سوی فیلترشکن‌ها راهنمایی می‌کنند؛ فیلترشکن‌هایی که به محض باز شدن، می‌توانند خساراتی جبران‌ناپذیر به کاربران برسانند. به هرحال تلگرام به‌عنوان محبوب‌ترین پیام‌رسان در ایران شناخته می‌شود و حتی بسیاری از کاربران، آن را به‌عنوان امن‌ترین پیام‌رسان موبایلی جهان می‌شناسند و معتقدند یکی از دلایلی که کاربران ایرانی به این شبکه اجتماعی تمایل زیادی دارند همین موضوع است. در اینجا نیز ذکر این نکته ضروری است که کاربران ایرانی کمی درباره امنیت این پیام رسان دچار اشتباه شده‌اند چرا که جدیدترین آمار نشان می‌دهد تلگرام پس از واتس اپ، سیگنال و جی دیتا چت از نظر امنیت در جایگاه چهارمین پیام رسان قرار گرفته است.

نمی‌توان مردم را مجبوربه استفاده از پیام‌رسان داخلی کرد

به هرحال شبکه پیام رسان موبایلی تلگرام چند روزی است با دستور شورای امنیت ملی در کشور مسدود شده است و همچنان از وضعیت رفع فیلتر آن اخبار موثقی در دسترس نیست و در این میان بسیاری از نمایندگان مجلس و مسئولان دیگر واکنش‌های متعددی به آن نشان داده‌اند و بسیاری نیز موافق ادامه فیلتر این شبکه اجتماعی در فضای آرام جامعه امروز کشور نیستند. یکی از این نماینده‌ها، فاطمه سعیدی نایب رئیس فراکسیون حقوق شهروندی مجلس است که در این باره اعتقاد دارد: نمی‌توان مردم را مجبور به استفاده از یک پیام رسان کرد و اگر امروز می‌بینیم پیام‌ رسان‌های داخلی با اقبال مواجه نمی‌شوند علت آن، بی‌اطمینانی مردم است. وی افزود: این، حق مردم است که انتخاب کنند از کدام ابزار ارتباطی استفاده کنند و نمی‌توان این حق را از شهروندان سلب کرد. اینکه مردم را مجبور کنم از یک پیام رسان استفاده نکنند یا به عکس فقط حق داشته باشند از چند پیام رسان داخلی استفاده کنند با حقوق شهروندی آنها منافات دارد.

سعیدی یادآور شد: به جای ایجاد انحصار برای پیام رسان‌های ایرانی باید اطمینان مردم را جلب کنیم، اگر عنصر اعتماد را از بین بردیم همان اتفاقی که برای صدا و سیما در این سال‌ها افتاد، برای پیام رسان‌های داخلی هم می‌افتد. این نماینده مجلس در پایان اظهار کرد: امروز اگر می‌بینیم بخشی از مردم تحت تأثیر شبکه‌های فارسی زبان خارجی هستند به‌دلیل رفتار غلط خود ما و صدا و سیمای ما است. وگرنه چطور یک شبکه تلویزیونی با ۱۰۰ کارمند می‌تواند یک دستگاه عریض و طویل به نام صدا و سیما را به حاشیه براند؟

با وجود میل و گرایش بالای کاربران برای استفاده از تلگرام حتی با کمک فیلترشکن و تلاش بسیاری از نماینده‌ها و مسئولان و نیز پافشاری شخص رئیس جمهوری و وزیر ارتباطات برای رفع فیلتر تلگرام، ‌برخی دیگر از مسئولان با این موضوع برخوردی قاطع دارند و معتقدند که فیلتر این شبکه پیام رسان موبایلی باید ادامه داشته باشد تا جایی که عبدالصمد خرم‌آبادی دبیر کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه و معاون قضایی دادستان کل کشور علاوه بر پافشاری بر ادامه فیلتر تلگرام، رفع فیلتر اینستاگرام را نیز غیرقانونی دانست و یادآور شد: از سوی دادستانی کل کشور به مسئولان وزارت ارتباطات اخطار داده شده که رفع فیلتر اینستاگرام بر خلاف موازین قانونی و قضایی انجام شده و مسئولان امر باید پاسخگو  باشند.

محمدعلی وکیلی عضو هیات رئیسه مجلس :ادامه فیلتر تلگرام با توجه به حجم بالای افرادی که در جامعه از طریق فيلترشکن ها  وارد این فضا می‌شوند.

فاطمه سعیدی نایب رئیس فراکسیون حقوق شهروندی مجلس: نمی‌توان مردم را مجبور به استفاده از یک پیام رسان کرد. این، حق مردم است که انتخاب کنند از کدام ابزار ارتباطی استفاده کنند و نمی‌توان این حق را از شهروندان سلب کرد. اینکه مردم را مجبور کنم از یک پیام رسان استفاده نکنند یا به عکس فقط حق داشته باشند از چند پیام رسان داخلی استفاده کنند با حقوق شهروندی آنها منافات دارد.

آمار حکایت از افزایش ۱۶۵۰درصدی دانلود فیلترشکن در ایران دارد. به گزارش «مادربورد »  طی یک هفته اخیر دانلود فیلترشکن سایفون  از ۳۵هزار بار دانلود در روز به روزانه ۷۰۰ هزار بار رسیده است که خود رقم جالب توجهي است.

میترا جلیلی