شرط بندهای گسترده فضای مجازی در روزهای منتهی به جام جهانی

در روزهای مانده به جام جهانی که تمام رویدادهای جهان ورزش که کسب و کارهای جانبی را رونق می بخشد، سایت ها و اپلیکیشن‌های پیش بینی فوتبال و سایر ورزش‏ها نیز رونق تازه‌‌ای گرفتنه‌اند. کسب و کار این سایت‌ها و اپلیکیشن‏ها که عموما بدون مجوز کار می‌کنند، این روزها با تبلیغات گسترده‌ای که در فضای مجازی دارند، با استقبال خیل عظیمی از کاربران مواجه شده است.

البته به دلیل این که نظارت بر این برنامه ، نظارت دقیقی نیست و از بستر قانون خارج است، آماری از تعداد کاربران داده نمی شود. فعالیت این سایت‌ها بر اساس اعلام کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه، غیرقانونی بوده و با این سایت‌ ها به استناد قانون جرایم رایانه ‌ای برخورد می‏شود، اما همچنان شاهد آن هستیم که برخی از سایت های شرط بندی به راحتی و بدون هرگونه دغدغه‌ای به فعالیت خود ادامه می‌دهند. بیشتر سایت‌های پیش‌بینی نتایج رشته‌های ورزشی پرطرفدار، مسابقات ورزشی کشورهای مختلف را پوشش می‌دهند و هر فردی بدون محدودیت و به راحتی می‌تواند در پیش بینی نتایج مسابقات ورزشی این کشورها شرکت کرده و وارد شرط بندی شود. سالانه ارقام بسیار بالایی در شرط‌بندی‌ها و پیش‌بینی نتایج ورزشی رد و بدل می‏شود که این کار در برخی از کشورها به صورت قانونی و سازمان یافته صورت می گیرد و در برخی از کشور ها که ممنوعیت قانونی و شرعی دارد به صورت زیرزمینی و یا از طریق فضای مجازی انجام می‌شود.

گردش مالی سالانه برخی از این سایت ها میلیاردی بوده و شرط بندی‌ها و پیش‌بینی نتایج در این سایت‌ها با توجه به اینکه غیرحضوری و به صورت اینترنتی و تنها با چند کلیک انجام می‌شود در مقایسه با سابق بدون دردسر و زحمت است. آنچه مشخص است، سوداگری در این سایت ها بیش از هرچیز باعث جذب افراد می‌شود. بازی‌های پیش بینی نتایج مسابقات، عموما به این صورت است که کاربران به صورت گروهی سر میز مجازی می‌نشینند و میزان پولی که مورد توافق قرار گرفته را در اختیار مدیر میز قرار می دهند. پس از مشخص شدن وضعیت نتایج، در پایان هر هفته با برندگان تسویه حساب انجام می شود. این موضوع به این معناست که در این مدت، پول های جمع آوری شده در حساب صاحبان این برنامه ها می‌ماند و سود می‌گیرند.

این موضوع علاوه بر این که بر اساس آموزه‌های اسلامی، منع می‌شود، از لحاظ علمی اقتصاد نیز توجیه ندارد، زیرا هیچ کالا و خدمتی نه تولید می‌شود، نه توزیع می‌شود و نه از هیچ راه دیگری ارزش افزوده به بخش مولد اقتصاد کشور می‌دهد. جلوگیری از کژکارکرد فضای مجازی با نظارت واقعی ناصر ریاحی، عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران در گفت و گو با «ابتکار» گفت: نظر من این است که این بخش از کسب و کارهای زیر زمینی و غیر مولد، تنها به پروار شدن بخش خاکستری اقتصاد کمک می کند. البته به دلیل این که تنها کارکرد سرگرمی دارند، افراد زیادی به آنها جذب می شوند با این حال اگر قوای ناظر، نظارت جدی بر آنها را آغاز کنند، می‌توان از کژکارکردهای آنان جلوگیری کرد.

انحرافات فضای مجازی، کسب و کار تعریف نمی‌شود همچنین رحیم بنامولایی، عضو کمیسیون فناوری اطلاعات و ارتباطات اتاق بازرگانی ایران گفت: وجود این برنامه‌ها و سایت‌ها در فضای مجازی، در واقع نوعی جریان انحرافی است که ما اصلا آن را کسب و کار تعریف نمی‌کنیم.

این موضوع همچنین می‌تواند در باور عمومی به فرهنگ استارتاپی کشور لطمه وارد کند، زیرا استارتاپ‌های واقعی، اکنون در حوزه‌های علمی و اقتصادی حرف برای گفتن دارند. این گروه از ایده ها و استارتاپ‌ها اکنون به مرحله‌ای رسیده‌اند که می‌توانند کالاهای تولیدی جدید را به دنیا معرفی کنند، در مسیر توزیع، سهولت بیشتری ایجاد کنند و همچنین فضایی را مهیا کنند که فعالان اقتصادی در همه جای دنیا، بتوانند در فضای مجازی یکدیگر را پیدا کرده و مذاکرات مستقیم داشته‌باشند.

او افزود: ما در اتاق بازرگانی از کسب و کارهای واقعی فضای مجازی حمایت می‌کنیم که این حمایت هم از لحاظ معنوی و هم از لحاظ رایزنی با سرمایه‌گذاران صورت می‌گیرد. به عنوان مثال یکی از زیرساخت‌هایی که ما در اتاق به دنبال راه اندازی آن هستیم، زیرسازی یک پلتفرم مجازی برای پیوستن به تجارت جهانی است.

بنامولایی یکی از موضوعاتی که باعث لطمه به کسب و کارهای واقعی فضای مجازی می شود را نبود بانک اطلاعاتی ساماندهی شده عنوان کرد و گفت: این خلاء باعث می‌شود که کارهای نادرست مانند همین سایت‌های شرط بندی هم روی کار بیایند. در حالی که اگر یک بانک اطلاعاتی واحد وجود داشته‌باشد، می‌توانیم بر اساس نیاز فرهنگی کشور در راستای حرکت در مسیر توسعه اقتصادی گام برداریم.

پولشویی از مسیر کسب و کار شرط‌‌ بندی همچنین امیر خجسته، رئیس فراکسیون مبارزه با مفاسد اقتصادی و اداری مجلس شورای اسلامی ضمن ابراز تاسف از خدمات سایت‌های شرط‌بندی آنلاین در کشور از وزیر ارتباطات کشورخواست که پاسخگوی هدر رفت میلیاردها تومان در این سایت‌ها باشد.

او اظهار داشته که گویی هیچ عزمی برای برخورد با «این پدیده شوم و انگل گونه» وجود ندارد و این عدم پیگیری را موضوعی عجیب عنوان کرده است.

عضو هیات رئیسه کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس با تاکید بر لزوم برخورد فوری و قاطعانه با فعالان این حوزه و از نگرانی خود درباره افزایش تعداد، مخاطبین و سرمایه های بیشتر گردانندگان این سایت‌ها گفت: افراد با فعالیت در این سایت ها می توانند ظرف مدت چند روز همه سرمایه خود را نابود کنند یا صاحب میلیون‌ها تومان سرمایه باد آورده شوند، این یکی از مصادیق بارز پولشویی است. آقایانی که ادعا دارند دست‌های شان بر روی دکمه فیلترینگ نمی‌رود لازم است در این موارد با جدیت برخورد کنند و مانع هدر رفت سرمایه این ملت باشند.

سمیرا ابراهیمی