هر آنچه که باید در مورد «دارک وب» و «دیپ وب» بدانید

دامنه وب‌سایت‌های اینترنتی که کاربران به آن‌ها دسترسی دارند بسیار گسترده است و روز‌به‌روز شاهد گسترش این دامنه‌ها هستیم. اما جالب است بدانید هزارتوی اینترنت بسیار وسیع‌تر از چیزی است که کاربران با آن سروکار دارند و لایه‌های بسیار زیادی در زیر تارهای جادویی اینترنت وجود دارد که دسترسی کاربران به اعماق اینترنت را مهیا می‌کند.

در عمق‌های زیرین اینترنت با فضاهایی تحت نام‌های دارک وب و دیپ وب طرف هستیم. دسترسی به چنین محیط‌هایی با مرورگر معروف Tor میسر است اما حضور در چنین فضاهایی پرسش‌های زیادی را به دنبال دارد و به همین راحتی‌‌ها نباید بیگدار به آب بزنید.

به همین منظور در ادامه قصد داریم با هم ببینیم دارک وب چیست، چگونه می‌توان به آن دسترسی داشت و پس از اتصال به دارک وب چه اقداماتی را باید رعایت کرد.

وقتی از دارک وب صحبت می‌کنیم از چه حرف می‌زنیم؟

دارک وب، اصطلاحی تخصصی است که به مجموعه‌ای وب‌سایت‌هایی اختصاص داده می‌شود که در شبکه‌ای رمزگذاری شده قرار گرفته‌اند به همین دلیل از طریق موتورهای جستجوی رایج نمی‌توان این وب‌سایت‌ها را پیدا کرد، از طرف دیگر دسترسی به این وب‌سایت‌ها نیز بوسیله مرورگرهای معمولی میسر نیست.

در بیشتر مواقع وب‌سایت‌هایی در دارک وب قرار می‌گیرند بوسیله رمزگذاری‌هایی که در سامانه نرم‌افزاری تور وجود دارد از دید کاربران مخفی می‌مانند. این سامانه نرم‌افزاری که آن را با نام مروگر تور می‌شناسیم، هویت کاربران را نیز در فضای مجازی مخفی نگه داری می‌کند.

تور مکان جغرافیایی حضور کاربران را جعل می‌کند تا احساس شود این کاربر در یک مکان دیگر حضور دارد، از این لحاظ می‌توان تور را به سرویس‌های وی‌پی‌ان تشبیه کرد.

از طرف دیگر زمانی که یک وب‌سایت از طریق مرورگر تور اجرا می‌شود نیز شاهد انجام این فرآیند هستیم. با این حساب کاربران به وب سایتی که بوسیله فرآیند رمزگذاری تور در دارک وب قرار گرفته است، تنها از طریق مرورگر تور دسترسی خواهند داشت.

در این فرآیند برای جعل هویت کاربر، آدرس آی‌پی وی از لایه‌های مختلف رمزگذاری شده‌ای عبور داده می‌شود. وب‌سایت‌هایی که در دارک وب‌ قرار دارند نیز شاهد همین فرآیند هستند و آدرس آی‌پی این وب‌سایت‌ها از لایه‌های مختلف رمزگذاری شده‌ای عبور می‌کند.

دسترسی به وب‌سایت‌هایی که در پهنه دارک وب قرار گرفته‌‌اند ممکن است کار خیلی دشواری نباشد اما پیدا کردن گردانندگان این وب‌سایت‌ها بسیار دشوار است. در این بین کاربرانی که در دارک وب با جعل هویت حضور پیدا می‌کنند با خطرهایی نیز برای شناسایی هویت روبرو هستند.

به زبان ساده‌تر می‌توان گفت حضور ناشناس در دارک وب خطرهای مختلفی را می‌تواند به دنبال داشته باشد و به هیچ‌وجه برای کاربران عادی توصیه نمی‌شود. کاربران حرفه‌ای نیز تنها با دلایل منطقی و اهداف مفید و منطقی باید در این فضا حضور پیدا کنند.

چرا بعضی از کاربران در دارک وب حضور پیدا می‌کنند؟

همان‌گونه که در بالا اشاره کردیم بیشتر وب‌سایت‌هایی که در دارک وب قرار گرفته است از نرم افزار تور استفاده می‌کنند اما این امر یک قانون کلی نیست و بعضی از وب‌سایت‌ها را در دارک وب شاهد هستیم که به لطف سرویس‌های دیگری مانند سرویس I2P در دارک وب حضور دارند. در این زمینه می‌توان به Silk Road Reloaded اشاره کرد. اما در هر حالت این فرآیند با رعایت اصول مشابهی در اینترنت ایجاد می‌شود. قانونی کلی برای دارک وب به اینگونه است که کاربر و سایت باید هر دو از یک پروتکل رمزگذاری مشترک استفاده کنند تا ارتباط میان کاربر و وب‌سایت برقرار شود.

دانستن محل قرارگیری وب‌سایت برای تایپ آدرس آن در مرورگر نیز برای دسترسی به وب‌سایت‌هایی که در دارک وب حضور دارند الزامی است. امکان مخفی ماندن از دید سایرین دارک وب را به مکانی ایده‌آل برای جنایتکاران اینترنتی تبدیل کرده است. در دارک وب دیگر با کلاهبرداری‌های معمولی و خرابکاری‌های اینترنتی ساده طرف نیستیم و کودک آزارها، فروشندگان سلاح، مواد مخدر و مجرمین بسیار خطرناک، دارک وب را بستری برای فعالیت‌های خود می‌دانند.

البته این سکه روی دیگری نیز دارد و با توجه به علاقه دولت‌ها به جاسوسی از کاربران اینترنت، دارک وب ابزار خوبی را در اختیار کاربرانی قرار می‌دهند که نمی‌خواهند اطلاعات آن‌ها توسط دولت‌ها و شرکت‌های بزرگ مشاهده شود.

ماهیت مخفی و اسرار آمیز دارک وب باعث شده است تا همیشه شاهد اخبار عجیب و غریبی در این فضا باشیم چرا که هکرها نیز دارک وب را بستر خوبی برای انتشار اطلاعاتی که هک کرده‌اند به شمار می‌آورند. در این زمینه می‌توان به انتشار فهرست‌های مختلفی که توسط هکرها، هک شده‌ است اشاره کرد.

در این بین دولت‌ها دست روی دست نگذاشته‌اند و کشورهای مختلف سیاست‌های سختگیرانه‌ای در تعامل با دارک وب دارند. برای نمونه در این زمینه می‌توان به دولت بریتانیا اشاره کرد که در سال ۲۰۱۵ واحد مخصوصی را برای مبارزه با جرائم صورت گرفته در دارک وب ایجاد کرد. این واحد تمرکز زیادی برای مبارزه و نابودی باند‌های کودک‌آزاری راه‌اندازی شد.

دیپ وب چیست؟

با جستجو به دنبال عبارت دارک وب، چشم شما به اصطلاح دیپ وب یا وب عمیق نیز خواهد افتاد. این دو عبارت به لحاظ ساختار تفاوت‌هایی با هم دارند. منظور از دیپ وب تمامی سایت‌هایی است که موتورهای جستجو قادر به پیدا کردن آن‌ها نیستند.

با این حساب می‌توان گفت دیپ وب شامل دارک وب نیز می‌شود اما در دیپ وب شاهد حضور بانک‌های اطلاعاتی کاربران هم هستیم. در کنار این موارد دیپ وب، webmail page, registration-required web forums و کدهای پشت‌صحنه paywalls را در خود جای داده است. به این ترتیب می‌توان گفت حجم بسیار وسیعی از این اطلاعات و صفحه‌ها در دیپ‌ وب قرار دارد که بیشتر این اطلاعات، پیش‌پا افتاده و غیر ضروری به نظر می‌رسد.

چیزی حدود ۲۰ سال از عمر دیپ وب می‌گذرد و این قدمت باعث شده تا حجم بسیار زیادی از صفحه‌های اینترنتی را در خود جای دهد. تنها این موارد در دیپ وب وجود ندارد و بیت‌های گذرواژه‌های حساب‌های بانکی را نیز می‌توان از اطلاعاتی دانست که در دیپ وب قرار دارد.

تمامی محتواهایی که توسط موتورهای جستو به هر دلیلی استاندارد نیستند در دیپ وب قرار می‌گیرند. ابعاد دیپ وب به اندازه‌ای بزرگ است که حتی امکان تخمین آن نیز وجود ندارد و گفته می‌شود دیپ وب چیزی حدود ۵۵۰ بار بیشتر از اینترنت سطحی است که کاربران معمولی با آن سروکار دارند.

دارک اینترنت چیست

همان‌گونه که در ابتدا اشاره کردیم اینترنت لایه‌های پنهان بسیار زیادی دارد که این امر باعث می‌شود کاربران در درک مفهوم دارک وب، دیپ وب و دارک اینترنت به اشتباه بیافتند. دارک اینترنت یا همان اینترنت سیاه، عبارتی است که به شبکه‌ها، اطلاعات و وب‌سایت‌هایی اختصاص می‌یابد که در بستر اینترنت قابل دسترسی نیستند.

عدم دسترسی به این اطلاعات می‌تواند به دلایل فنی یا حساسیت بالای محتوای اطلاعات باشد، بعضی از مواقع نیز از آنجایی که اطلاعات با هدف‌های خصوصی تولید شده است در بستر دارک اینترنت قرار می‌گیرد.

تجربه نشان داده است دارک وب و دیپ ویپ به عنوان گوشه‌های مخفی و رازآلود اینترنت شناخته می‌شوند اما در دارک اینترنت چنین خبری نیست و بیشتر با اسناد کم‌ارزش و اطلاعات خام پروژه‌های تحقیقاتی سروکار داریم.

چگونه می‌توان به دارک وب دسترسی داشت

به همان ترتیبی که در بالا گفتیم دارک وب مکان امن و معتبری برای حضور کاربران اینترنتی نیست و دسترسی به دارک وب به هیچ‌وجه به کاربران توصیه نمی‌شود مگر اینکه با تخصص بالا به دنبال اهداف مفید باشند.

دسترسی به دارک وب از آن چیزی که فکرش را بکنید راحت‌تر است و کافی است تا مرورگر Tor را از آدرس اینترنتی www.torproject.org دانلود نمایید. سپس فایل اجرایی این مرورگر را نصب کنید. تنظیمات این مرورگر به صورت پیش‌فرض اعمال شده است و نیازی به دستکاری قسمت‌های مختلف آن برای تازه‌کارها وجود ندارد.

پس از اجرای مرورگر تور، از طریق این مرورگر به دارک وب دسترسی خواهید داشت، کاملاً طبیعی است با بستن این مرورگر، دسترسی کاربر نیز از دارک وب قطع می‌شود. حضور در فضای دارک وب مستلزم رعایت تمامی نکات امنیتی است و در نتیجه کاربران زیادی را سراغ داریم که ترجیح می‌دهند در این محیط روی وب‌کم کامپیوتر یا لپ‌تاپ خود را بپوشانند تا دسترسی هکرها به وب‌کم از این طریق قطع شود. در حین پیدا کردن آدرس و مقصد مورد نظر در دنیای دارک وب باید بسیار محتاطانه عمل کنید و جوانب احتیاط را در نظر داشته باشید.

در پایان به این نکته نیز اشاره کنیم که وب‌سایت‌های دارک وب بسته به ماهیت مخفیانه‌ای که دارند احتمال بسته شدن آن‌ها وجود دارد و به هیچ وجه به عنوان پایگاه‌های قابل اعتمادی شناخته نمی‌شود در نتیجه از هر گونه معامله، گفتگو، و تعامل پرخطر در این فضا خودداری کنید.

ترجمه از محمد کاملان