گوگل در حال شناسایی IPهای ایرانی است؟/ احتمال عدم استفاده از سرویس‌های گوگل با VPN

از چند روز پیش برخی کاربران در شبکه های اجتماعی گزارش داده اند که گوگل در حال شناسایی IPهای ایرانی علی رغم استفاده از برنامه های تغییر IP نظیر VPN است و به همین شکل، ارائه برخی سرویس های تحریم شده به کاربران ایرانی را متوقف کرده است. هنوز علت این موضوع بطور دقیق مشخص نیست اما کارشناسان فنی حدس و گمانه هایی متفاوتی در این باره دارند که بیشتر آن ها مربوط به لو رفتن IPها (پدیده IP Leak) است.

اکنون این احساس خطر وجود دارد که گوگل با یک تغییر سیاست ساده میتواند میلیون ها کاربر ایرانی و هزاران کسب وکار داخلی را تحت‌تأثیر خود قرار دهد. در این میان باید گفت که بسياري از این سرویس ها هیچ معادل قدرتمندی در داخل کشور ندارند و برخی مدل های بومی موجود نیز پاسخگوی نیاز کاربران ایرانی نیستند.

در ابتدای امر برخی از یوتوبرهای ایرانی خبر از کاهش درآمدشان به واسطه شناسایی بازدیدکنندگان از داخل کشور توسط یوتوب دادند؛ یوتوب این کاربران را شناسایی میکرد و در ازای تماشای آن ها هیچ درآمدی به یوتوبر نمی داد. ولی بنظر میرسد موضوع پیچیده تر از صرفا سرویس یوتوب باشد به طوری که برخی کاربران اعلام می کنند که استفاده از بعضی ابزارهای گوگل مانند Analytics حتی با استفاده از VPN برای آنها شدنی نیست. کارشناسان می گویند گوگل (Google) در حال حاضر نزدیک به ۲۰ تا ۲۵ درصد کاربران ایرانی را تشخیص می دهد ولی بیم این میرود که این تعداد بیشتر هم بشود.

به نظر می‌رسد برخی از سایت‌های دیگر نظیر اسپاتیفای که خود از خدمات گوگل استفاده می‌کنند نیز به شکل مستقیم یا غیرمستقیم چنین سیاستی را اعمال کرده‌اند.

این موضوع هنوز بطور رسمی توسط گوگل اعلام نشده و از همین رو نمی توان به طور دقیق گفت که چه اتفاقی در حال رخ دادن است اما موضوع مشخص اینست که گوگل در حال حاضر مشغول شناسایی کاربران ایرانی است. در مورد موضوعی چون یوتوب بسياري از تبلیغ دهندگان از گوگل خواسته بودند که تبلیغات را در کشورهایی که امکان خریداری شدن محصولشان وجود ندارد پخش نکند و در مورد دیگر سرویس ها نیز به نظر می رسد که گوگل قصد دارد تا تحریم های خود را موثرتر کند. قوانین جدید مالیاتی در آمریکا میتواند یکی از دلایلی باشد که گوگل سخت گیری خود را در این باره بیشتر کرده است و این موضوع می تواند طی روزهای آینده سختگیرانه تر هم بشود. چرا که جدا از گوگل برخی از دیگر سرویس ها نظیر اسپاتیفای نیز سیاست های سختگیرانه تری نسبت به شناسایی کاربران ایرانی و عدم ارائه سرویس به آن ها را پیش گرفته اند.

پیش از این کاربرانی که در زمینه خرید و فروش ارزهای دیجیتال فعالیت می کردند نیز با موضوع فیکس ماندن IP و یا لو رفتن IPهایشان آشنایی بیشتری دارند. در حال حاضر همین اتفاق برای اکثر کاربران ایرانی رخ داده است، در واقع کاربران حتی با وجود استفاده از VPN توسط گوگل به عنوان کاربر ایرانی شناسایی می شوند.

گوگل چطور کاربران ایرانی را شناسایی می کند؟

یکی از دلایل لو رفتن IP کاربران ایرانی احتمالاً به خاطر استفاده از VPNهای رایگان است. برای اینکه بفهمید آیا دچار IP Leak شده اید یا خیر می توانید با ورود به این سایت موارد موردنظر را چک کنید، اگر گزینه v6 در اینجا کشوری به جز کشوری که با VPN به آن وصل شدید نشان داده شود (مثلا ایران) باید از VPN دیگری استفاده کنید.

در کنار این مورد بهتر است تست DNS Leak را هم انجام دهید. بعد از باز کردن این سایت، رو گزینه Extended Test کلیک کنید و اگر در بین IPها گزینه کشور ایران را دیدید، باید به فکر تغییر ابزار تغییر دهنده IP خود باشید. در نهایت مشکلاتی مانند لو رفتن WebRTC نیز وجود دارد که میتوان با ورود به این سایت نیز آن را سنجید و با استفاده از افزونه هایی برای مرورگر کروم (مانند این مورد) و یا این افزونه برای فایرفاکس، تا حد زيادي از نشت اطلاعات آن جلوگیری کرد.

اکثر VPNهای رایگان یا حتی مطرح فقط آدرس IP ما را مخفی می کنند و نمیتوانند جلوی این نشت ها را بگیرند. از آنجایی که بحث حریم خصوصی در میان است، برای جلوگیری از این مسأله باید اقدامات مناسبی انجام داد، هرچند این موارد هم صد درصد این مشکل را حل نمی کند.

در یک جمع بندی کلی باید گفت انتخاب VPN مناسب، انتخاب مرورگر مناسب، جلوگیری از نشت DNS و در نهایت جلوگیری از نشت WebRTC، فیکس کردن تایم زون و لوکیشن میتواند تا حد زيادي مانع از این تحریم های گوگل لااقل در بازه زمانی فعلی شود. در مورد تایم زون و لوکیشن (تغییر لوکیشن و ساعت سیستم به طور همسان با VPN کشوری که استفاده می کنید) میتوان از افزونه های مختلفی نظیر این مورد برای گوگل کروم استفاده کرد.

این پایان راه نیست

در نهایت نباید فراموش کرد که گوگل راه های زیادی برای تشخیص کاربران ایرانی دارد. مانند استفاده از زبان سیستم و موارد بی شمار دیگری که اگر گوگل بخواهد سختگیری خود را بیشتر کند، می تواند از آنها برای شناسایی IPها استفاده کند. در واقع این موارد گفته شده در سطور فوق در نهایت نقش یک راهکار فعلی و به اصطلاح دم دستی را ایفا می کند.

طرح بهرنگ نامداری که اشاره به موضوع «از بیرون تحریم، از داخل فیلتر» دارد می‌تواند وصف مناسبی برای حال و هوای این روزهای کاربران ایرانی باشد که در آستانه سال جدید، عیدی «تشدید تحریم‌»ها را از گوگل دریافت کرده‌اند.

گوگل پیش از این بارها و بارها کاربران و کسب وکارهای ایرانی را به طرق مختلف مورد تشدید تحریم های خود قرار داده و برخی از این موارد بعد از گذر زمان به حالت قبلی بازگشتند و یا کسب وکارها راهی برای دور زدن آن ها پیدا کرده اند. هرچند وزارت امور خارجه پیش تر گفته بود برخی از تحریم های گوگل علیه کاربران ایرانی غیرقانونی است و پیگیر آنهاست اما بنظر نمی رسد اتفاق جدیدی در این رابطه رخ داده باشد. باید دید که سیاست آینده این شرکت دقیقا می خواهد در قبال کاربران ایرانی چگونه باشد.