« در بازار عدس مافیا بازی است، ما در اصطلاح خودمان می گوییم عدس مثل قمار است. صبح قیمتش یک چیز و بعدازظهر قیمتش چیز دیگری است». این صحبت ها ادعای یکی از کلی فروشان حبوبات در بازار مصلای مشهد درباره علت گرانی حبوبات است. بازدید میدانی ما در این بازار حاکی از این بود که حبوبات از حدود یک ماه اخیر افزایش قیمت داشته در حالی که مسئولان اذعان می کنند این افزایش قیمت متناسب با تورم سالانه است، از سوی دیگر برای تولیدات حبوبات، ضابطه قیمت مصوب وجود ندارد.
کم آبی علت گرانی حبوبات ایرانی
در مراجعه به بازار مصلی قیمت اقلام عدس، لوبیا چیتی و لوبیا قرمز را جویا می شوم. یکی از فروشندگان می گوید: عدس ایرانی در بازار کم شده چون قیمتش بالاست و ۴۵ هزار تومان شده است. حدود یک ماه و نیم پیش لوبیا چیتی ۳۸ هزار تومان بوده اما الان ۴۳ هزار تومان شده، البته از ۱۰ روز پیش کیلویی ۲ تا ۳ هزار تومان گران شده است. لوبیا قرمز شیرازی هم ۳۳ هزار تومان بوده، در حالی که ۱۰ روز پیش ۲۸ هزار تومان بوده است. وی درباره علت گرانی ها می افزاید: حبوبات ایرانی به دلیل کم آبی کاشت نمی شود و قیمتش افزایش پیدا کرده است. یکی دیگر از فروشندگان در این باره می گوید: یکی از مراکز کاشت عدس، بجنورد و اردبیل است . سال گذشته به دلیل کم بارانی در بجنورد که تقریبا ۹۰ درصد چیزی دست شان را نگرفت و اردبیل هم به نسبت برداشت شان کم بوده، به دلیل همین عدس ما بیشتر از آسیای میانه و کانادا وارد می شود.
افزایش قیمت ارز
یکی دیگر از فروشندگان درباره قیمت ها در یک ماه اخیر می گوید: قیمت لوبیا چیتی ۳۸ هزار تومان بوده اما الان حداقل ۴۴ هزار تومان قیمت دارد. عدس حدود ۳۹ هزار تومان، اما اکنون ۴۳ هزار تومان شده است. لوبیا قرمز هم ۲۹ هزار تومان بوده اما فعلا ۳۳ تا ۳۴ هزار تومان به فروش می رسد. وی ادامه می دهد: امسال بازار تب و تاب اسفند هر سال را ندارد و مردم خیلی خرید نمی کنند. قیمت ارز روی اقلام، به خصوص اقلام خارجی تاثیر می گذارد. قیمت دلار که بالا می رود، قیمت حبوبات هم افزایش پیدا می کند. فروشنده دیگری در این باره نیز می‌گوید: ارز چهار هزار و ۲۰۰ برای حبوبات می دادند اما الان قطع کرده اند.
یکی از فروشندگان دیگر درباره قیمت ها می گوید: قیمت لوبیا چیتی ۳۸ هزار و ۵۰۰ تومان خرید خودمان بوده و به تازگی ۴۱ هزار و ۵۰۰تومان شده است. لوبیا قرمز هم قبلا ۲۷ هزار تومان خریدیدم، اما به تازگی ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان خریداری کردیم. وی درباره علت گرانی می افزاید: یک علت گرانی صادرات جنس به افغانستان و پاکستان است. گاهی این قدر صادر می شود که کمر فروشنده را می شکنند. شما اگر دقت کنید عدس دو سال پیش کیلویی ۳ هزار تومان بوده، اما الان تقریبا ۴۰ هزار تومان شده، یعنی بیشتر از ۱۰ برابر افزایش قیمت پیدا کرده است. الان اجناس را چنان گران کرده اند که قیمت تمام حبوبات ۴۰ هزار تومان به بالا شده است. البته دست مصرف کننده که بخواهد برسد قیمت به ۵۰ تا ۶۰ هزار تومان می رسد.
مافیا بازی در بازار عدس
یکی از فروشندگان جوان درباره علت گرانی ها می گوید: در بازار عدس مافیا بازی است ما در اصطلاح خودمان می گوییم عدس مثل قمار است. صبح قیمتش یک چیز و بعدازظهر قیمتش یک چیز دیگر است. بازار عدس مافیاست چون وارداتی است. مثلا بعضی ها با وارد کنندگان ارتباط دارند و خبردار می شوند قیمت عدس یک هفته تا ۱۰ روز دیگر کیلویی ۵ هزار تومان گران تر می شود.
بعد طرف که همیشه خریدش ۲۰ تن بوده، یک باره ۱۰۰ تن عدس می خرد.فروشنده دیگری در این باره می افزاید: چون روند مشخصی برای کشاورز وجود ندارد، بارش را انبار می کند و دلالان قیمت را بالا می برند. همیشه بارهای ایرانی قیمت بالاتری از بارهای خارجی دارند. لوبیا چیتی ۱۰ روز پیش ۳۸ هزار تومان بوده اما الان ۴۰ هزار تومان شده، لوبیا قرمز هم ۲۸ هزارتومان بوده و الان ۳۱ هزار تومان شده و قیمت عدس قبلا ۳۲ هزار تومان و الان بیش از ۴۰ هزار تومان شده است.
یکی دیگر از فروشندگان درباره دلیل گرانی ها می گوید: اجناس مدیریت شده گران می شود اما مدیریت شده ارزان نمی شود. مدیریت از بالا خراب است. گاهی حبوبات روزانه ۵۰ درصد یک باره گران می‌شود. صبح بیدار می‌شوید، می‌بینید در عرض یک هفته اقلام را از مرکز گران کردند و کسی پاسخ گو نیست. یکی دیگر از فروشندگان در این باره می گوید: قیمت دلار هم که طی این یک ماه گران نشده که بگوییم به دلیل افزایش ارز، قیمت گران شده، نظارت نیست و هر کس هر کاری بخواهد انجام می دهد. فروشنده دیگری می گوید: هر چند داده های کشاورز مثل مزد کارگر و... افزایش پیدا کرده اما نظارت هم وجود ندارد.
بازرسان جهاد کشاورزی توجیه نیستند
یکی از فروشندگان درباره قیمت ها می‌گوید: قیمت لوبیا چیتی یک ماه پیش ۳۹ هزارتومان بوده اما الان ۴۴ هزار تومان است. لوبیا قرمز هم قبلا ۲۷ هزار تومان و الان ۳۳ هزار تومان شده است. وی ادامه می‌دهد: تاجران جرئت نمی‌کنند بار بیاورند. تاجران تهران می گویند همیشه اگر در روز ۱۰۰ تن بار خارج می شده اما الان به ۲۰ تا ۳۰ تن رسیده است.همیشه مثلا صد نفر وارد کننده بوده اما الان دو شرکت خاص وارد می کنند. آن ها می‌گویند تا دیروز دست صنعت و معدن بود اما الان دست جهاد کشاورزی است تا این ها توجیه شوند ما جنس نمی آوریم . چون چیزهایی از ما می‌خواهند که پشت آن آموزشی نیست.
ثبت مالیات روی دستگاه های کارت خوان
یکی دیگر از فروشندگان درباره علت گرانی ها می گوید: مالیاتی که می خواهند روی دستگاه‌های کارت خوان بگیرند در نهایت به مصرف کننده ضربه می زند. از اول هفته بعضی از همکاران مان به دلیل مالیات دستگاه کارت خوان شان بدون اخطار قبلی قطع شد. می‌گویند باید ثبت مالیات شود. در نتیجه باید سودمان را بیشتر کنیم و قیمت ها را افزایش دهیم تا هزینه مالیات جبران شود.
تولیدات حبوبات، ضابطه قیمت مصوب ندارد
ناصر شعربافیان، مدیر نظارت و بازرسی محصولات کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی در گفت و گو با خراسان درباره علت گرانی ها می گوید: آن چه ما نظارت می کنیم بر مبنای ضوابط و مقرراتی است که فروشندگان باید رعایت کنند و نظارت ما بر مبنای درصد سود است. این درصد سود برای خرده فروش حبوبات ۱۲ درصد و برای کلی فروشان حبوبات ۳ درصد سود لحاظ شده است. لذا ممکن است شما در بازار شاهد گرانی باشید که این گرانی با نظارت ما حل نمی شود. چرا که نظارت ما بعد از خرید واحدهای عمده فروشی و بنکداران است. این ها از تولید کنندگان می خرند که تولیدکنندگان بنا به دلایل مختلفی ممکن است افزایش قیمت روی محصول داشته باشند چون تولیدات باغی و زراعی قیمت فروش شان، ضابطه قیمت مصوب ندارد. لذا اگر گزارشی از سوی مردم مبنی بر گران فروشی باشد با ارسال پیامک به سامانه ۳۰۰۰۷۶۵۵۵۵ یا تلفن ۱۲۴ ما بازرسی انجام می دهیم.
هماهنگی تنظیم بازار برای حبوبات
وی درپاسخ به این سوال که چرا قیمت مصوب برای محصولات باغی و زراعی وجود ندارد، می گوید: سیاست کلان کشور است. شعربافیان می افزاید: هم اکنون چند واحد را به عنوان عرضه مستقیم هماهنگ کردیم که با ضرایب سود پایین تر کالاهای شان را عرضه می کنند. در واقع با عرضه مستقیم کالا در فروشگاه ها این مسئله در حال رفع شدن است.
وی درباره این که جهاد کشاورزی توجیه نیست و آموزش های لازم را برای تاجران ارائه نمی دهد، می گوید: فکر نمی کنم چنین بحثی واقعیت داشته باشد. چون وارد کنندگان مسیرشان را می دانند که برای واردات باید ثبت سفارش کنند. تا قبل اگر مجوز را سازمان صنعت ، معدن و تجارت می داده، هم اکنون جهاد کشاورزی می‌دهد. الان خیلی تفاوتی ایجاد نشده که نیاز به آموزش داشته باشد. به نظرم این بحث صحیح نیست و به هیچ عنوان تایید نمی‌کنم. هیچ وقفه و تغییری به دلیل این قانون در سیستم ایجاد نشده است.
کمبود حبوبات در کشور نداریم
مدیر نظارت و بازرسی محصولات کشاورزی سازمان جهاد کشاورزی استان می گوید: احتکار موضوع خاصی است که باید کمبود در کشور باشد. ما درخصوص حبوبات هیچ کمبودی در کشور نداریم. مباحث مافیایی هم وجود ندارد. افزایش قیمت هم متناسب با تورمی است که هر سال در کشور وجود دارد. لذا این افزایش قیمت را نمی توانیم به این سمت ببریم که حتما مافیایی وجود دارد. وی درباره قیمت برخی از اقلام حبوبات می‌افزاید: قیمت لوبیا چیتی از نوع ایرانی و درجه یک متوسط بین ۴۴ تا ۴۸ هزار تومان، عدس ایرانی یا کانادایی بین ۴۳ تا ۴۷ هزار تومان و لوبیا قرمز ایرانی درجه یک بین ۳۲ تا ۳۶ هزار تومان است.
پاسخ عجیب روابط عمومی جهاد کشاورزی
برای تکمیل گزارش سعی کردیم با جنتی، مدیر توسعه بازرگانی جهاد کشاورزی مصاحبه کنیم اما پاسخ گو نبود به همین دلیل از روابط عمومی این سازمان درخواست کردیم هماهنگی لازم را انجام دهد که با این پاسخ عجیب مواجه شدیم «یک روز تعطیل من رویم نمی شود به این ها زنگ بزنم. این ها زن و بچه و خانواده دارند همین روز تعطیل هم بخواهم زنگ بزنم باید خودم را به آن راه بزنم. باید یک روز قبل و بعد مصاحبه بگیرید. پخش زنده نیست، گزارش است». و قطع شدن ارتباط ....
- 12
- 6
