محمدرضا رنجبر فلاح، مدیرعامل پیشین بانک تجارت در گفت‌وگو با ایسنا، درباره محدودیت‌های احتمالی ایجاد شده در حوزه‌های ارزی و بانکی بعد از شروع تحریم‌های آمریکایی بیان کرد: برجام در ابتدا فرصتی را برای اقتصاد کشور فراهم کرد تا بتوانیم از آن برای جبران فشارهای ناشی از تحریم‌ها، مخصوصا در حوزه های مربوط به جذب سرمایه‌گذاری خارجی استفاده کنیم.
وی با بیان این‌که برجام توانست یک سری روابط متقابل را بین ایران و برخی از کشورها ایجاد کند، اضافه کرد: با این حال به دلیل اختلاف‌نظرهای داخلی و غرق شدن در تفاسیر مختلف از آن، بی برنامگی در حوزه وزارت امور اقتصادی ودارایی وقت و همچنین عدم موفقیت در ایجاد یک فضای رقابتی برای کشورهای خارجی _از جمله آمریکا_ برای سرمایه گذاری در ایران، نتوانستیم از فرصت برجام به درستی استفاده کنیم.
منافع اقتصادی آمریکا در برجام تامین نمی‌شد
این استاد دانشگاه معتقد است که اگر ما می‌توانستیم در ایجاد فضای رقابتی برابر برای سرمایه‌گذاری در کشور به گونه‌ای عمل کنیم که خارجی ها از جمله امریکا برای سرمایه‌گذاری در ایران از همدیگر سبقت بگیرند اوضاع برجام اینطورنمی‌شد، چرا که در آن صورت شرکت‌های آمریکایی هم برای سرمایه‌گذاری در ایران ورود می‌کردند و این باعث می‌شد تا پای منافع اقتصادی آن کشور هم درمیان باشد که خود می توانست تضمینی برای حفظ برجام باشد.
فلاح با تاکید بر اهمیت منافع اقتصادی در حفظ قراردادهای سیاسی اظهار کرد:رئیس جمهور آمریکا که یک تاجر بین‌المللی با تفکرات مرکانتیلیستی است به دلیل عدم جذب شرکت‌های آمریکایی در ایران احساس کرد که از برجام منافعی عاید کشورش نشده است. در حالی که اکثر قراردادهای هواپیمایی و خودروسازی با فرانسه بسته شده آنها احساس کردند که از منافع برجام بی نصیب مانده و بازنده هستند که همین مساله باعث شد تا برجام برای آنها جذابیتی نداشته باشد.
مقاومت اقتصادی گزینه بعد از برجام
وی با طرح این پرسش که آیا اروپایی‌ها می‌توانند منافع ایران را در برجام تامین کنند یا خیر، ادامه داد: اگر اروپایی ها نتوانند در حفظ برجام موفق باشند ما باید به طور جد به محورها و اصول مقاومت اقتصادی وارد شویم که می‌تواند هزینه‌های بالای تحریم به اقتصادمان را مدیریت کند.
این کارشناس حوزه اقتصادپولی با بیان این‌که شرکت‌های اروپایی مستقل از نوع سیاست‌گذاری دولت‌هایشان عمل خواهند کرد، اظهار کرد: آنها با شرکت‌های بزرگ آمریکایی تجارت و همکاری‌های تکنولوژیک دارند که حجم بسیار بالاتری نسبت به مبادله با ایران دارد و همین باعث می شود تا منافع اقتصادی ارتباط با آمریکا برای آنها بسیار بیشتر از ارتباط با ما باشد.
این دکترای اقتصاد پولی ادامه داد: طبیعی است شرکت‌های اروپایی در این شرایط بخواهند از ایران خارج شوند تا منفعت ارتباط با آمریکایی‌ها را از دست ندهند. آنها تنها در یک شرایط ارتباط با ایران را ادامه خواهند داد که دولت‌های اروپایی پای ریسک این شرکت‌ها بمانند و اجازه جریمه شدن توسط آمریکایی‌ها را ندهند و توان مقابله به مثل را داشته باشند، اما این‌که آنها مصمم به این کار باشند یا اساسا قادر باشند تضمین‌هایی به شرکت‌هایشان بدهند کار بسیار سختی است و حتی بعید به نظر می‌رسد.
رنجبر فلاح با بیان این‌که در شرایط تحریمی تنها ممکن است برخی شرکت‌ها و بانک‌های کوچک که جایگاهی در بازار آمریکا ندارند با ایران وارد معامله شوند، اظهار کرد: این بانک‌ها و شرکت‌ها قطعا به دلیل ظرفیت کوچکی که دارند نمی‌توانند نیازهای اساسی اقتصاد ایران را به لحاظ تامین مالی، صدور ضمانت‌نامه‌ها و یا کارگزاری ال سی‌ها برآورده کنند. با این حال بانک‌های ما می‌توانند خدمات خود را به این بانک‌ها و یا شرکت‌های کوچک‌تر پخش کنند تا شاید بتوانند نقل و انتقالات خود را تا حدودی با تقلیل ریسک انجام دهند.
به سمت شرکت های کوچک اروپایی برویم
این کارشناس مسائل اقتصادی با بیان این‌که ورود بانک‌های مرکزی کشورهای اروپایی برای معامله با ایران امکان‌پذیر است و ریسک معاملات را برای آنها کاهش می‌دهد، اضافه کرد: بخشی از فعالیت‌هایی که به ما مربوط می‌شود بعضا آنقدر کوچک است که به مقیاس بانک‌های مرکزی اروپایی نمی‌خورد و بانک‌های مرکزی این کشورها قطعا نیاز به بانک‌های عاملی هم خواهند داشت.
مدیر عامل پیشین بانک تجارت با اشاره به تجارب خود در دوران اعمال تحریم‌ها علیه بانک تجارت در سال‌های قبل از برجام اشاره کرد و گفت: در آن زمان ما با بانک مرکزی فرانسه وارد معامله شدیم و گفتیم که منابع مربوط به تمام ال سی‌های مربوط به شرکت‌های فرانسوی مشغول در ایران در شعبه پاریس مسدود است در حالیکه در اینجا شما طلبکار خواهید بود و ضرر خواهید کرد به همین خاطر و پس از انجام مذاکرات قرار شد تا بانک مرکزی فرانسه نقل و انتقال ارقام بزرگ و پست بانک فرانسه هم انتقال ارقام کوچک‌تر را بر عهده بگیرند، در آن مقطع با همین تفاهم ما با شکایت هایی از جانب طلبکاران اروپایی مواجه نشدیم. اکنون هم ما باید به سمت شرکت‌های کوچک اروپایی برویم و بانک‌های ما نیز بتوانند قراردادهای کارگزاری با بانک‌های دیگر را امضاء کنندتا نیاز واحدهای اقتصادی کشور در زمینه نقل و انتقالات مالی را تضمین کنیم.
این کارشناس مسائل اقتصادی در پایان گفت: در صورت شکست برجام باید یا به مذاکره روی آوریم و یا به حالت روزهای قبل از برجام بازگردیم که در آن صورت بانک‌ها باید از طریق واسطه‌ها و به صورت پوششی فعالیت کنند که این هزینه نقل و انتقالات فعالیت‌های بانکی را بسیار بالا خواهد برد و دوباره باید وارد شرایط سخت اقتصادی در کشور شویم.
- 17
- 3
