بلومبرگ: رونق کریدور جدید بین ایران و روسیه

به گزارش عصرایران به نقل از بلومبرگ، روسیه و ایران در حال ساخت یک مسیر تجاری بین قاره ای (کریدور) جدید هستند که از لبه شرقی اروپا تا اقیانوس هند امتداد دارد، گذرگاهی به طول ۳ هزار کیلومتر (۱۸۶۰ مایل) که خارج از دسترس هر گونه مداخله خارجی است.

این مسیر تجاری جدید، نمونه ای از این است که چگونه رقابت قدرت های بزرگ به سرعت در حال تغییر شکل شبکه های تجاری در اقتصاد جهانی است که به نظر می رسد در حال تقسیم شدن به بلوک های رقیب است.

روسیه و ایران، تحت فشار شدید تحریم‌ها، به یکدیگر نزدیک شده اند و هر دو کشور راهبرد توجه به شرق را در دستور کار خود دارند. هدف این راهبرد مشترک، محافظت از پیوندهای تجاری در برابر مداخلات غرب و ایجاد پیوندهای جدید با اقتصادهای غول پیکر و در حال رشد سریع آسیا است.

کریدور تجاری در حال ظهور به روسیه و ایران این امکان را می دهد که هزاران کیلومتر از مسیرهای فعلی خود را حذف کنند. در انتهای شمالی آن دریای آزوف قرار دارد که توسط شبه جزیره کریمه، سواحل جنوب شرقی اوکراین - از جمله بندر ماریوپل تحت اشغال روسیه - و دهانه رودخانه دون محصور شده است.

در اوایل ماه جاری، ولادیمیر پوتین، رییس فدراسیون روسیه، با برشمردن دستاوردهای کشورش از جنگ در اوکراین، گفت دریای آزوف برای روسیه "به دریای داخلی تبدیل شده است." از آنجا شبکه‌های رودخانه‌ای، دریایی و ریلی تا بنادر ایران در دریای خزر و در نهایت اقیانوس هند گسترش می‌یابد. پوتین اهمیت انتهای این کریدور را نیز برجسته کرده است.

او در یک مجمع اقتصادی در ماه سپتامبر بر لزوم توسعه زیرساخت‌های کشتیرانی، ریلی و جاده‌ای در طول این مسیر تاکید کرد که "فرصت‌های جدیدی را برای شرکت‌های روسی برای ورود به بازارهای ایران، هند، خاورمیانه و آفریقا فراهم می‌کند."

این امر آمریکا و متحدانش را نگران می کند. "جیمز اوبراین" مقام ارشد تحریمی دولت بایدن، پس از اعلام مجازات‌های جدید در هفته گذشته که مدیران راه آهن روسیه را هدف قرار می‌دهد، گفت: "این منطقه‌ای است که ما با دقت دنبال می‌کنیم، هم آن مسیر و هم به طور کلی ارتباط ایران و روسیه. ما نگران هرگونه تلاشی برای کمک به روسیه برای دور زدن تحریم‌ها هستیم."

کشتی‌هایی که در رودخانه‌های دون و ولگا حرکت می‌کنند به‌طور سنتی انرژی و کالاهای کشاورزی را مبادله می‌کنند - ایران سومین واردکننده غلات روسیه است - اما این محدوده قرار است افزایش یابد. دو کشور مجموعه ای از معاملات تجاری جدید را اعلام کرده اند که شامل کالاهایی از جمله توربین، پُلیمر، لوازم پزشکی و قطعات خودرو می شود. روسیه همچنین سوخت هسته ای و قطعات را برای رآکتور ایران در بوشهر تامین می کند.

روسیه باید شکست ناگهانی روابط تجاری خود با اروپا را که قبل از جنگ اوکراین، بزرگ‌ترین شریک تجاری آن بود و همچنین یافتن راه‌حل‌هایی برای تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا، جبران کند.

روسیه قصد دارد ۱ میلیارد دلار برای بهبود قابلیت کشتیرانی از طریق آزوف، به رودخانه دون و کانال متصل به ولگا سرمایه گذاری کند. بر اساس داده‌های بلومبرگ، روزانه صدها کشتی از گذرگاهی که دریای سیاه و خزر را به هم وصل می‌کند، تردد می‌کنند و به‌طور معمول ترافیک در اطراف باریک‌ترین نقاط ایجاد می‌شود.

داده‌های مربوط به حرکت کشتی‌ها که توسط بلومبرگ گردآوری شده است، نشان می‌دهد که دست‌کم ۱۲ کشتی ایرانی که برخی از آنها توسط گروه خطوط کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران تحت تحریم آمریکا اداره می‌شوند، در آب‌های بین سواحل خزر این کشور و بنادر اصلی رودخانه ولگا در حال تردد هستند.

هیات های تجاری بین ایران و روسیه مدام در حال سفر و دیدار دوجانبه هستند- و تجارت دو کشور نیز در حال افزایش است. به طور رسمی تا ماه اوت امسال تجارت دو کشور تقریبا ۵۰ درصد افزایش یافته است. این رقم سالانه احتمالا به زودی از ۵ میلیارد دلار فراتر خواهد رفت. "سرگئی کاتیرین" رییس اتاق بازرگانی و صنعت روسیه، در کنفرانسی در تهران گفت: " مسیر روشنی" برای رسیدن حجم تجارت سالانه دو کشور به ۴۰ میلیارد دلار، پس از امضای توافق تجارت آزاد وجود دارد.

برای ایران، در بحبوحه تلاش‌ها برای احیای برجام با قدرت‌های جهانی، که تحریم‌ها را در ازای محدودیت‌هایی بر برنامه هسته‌ای این کشور لغو می کند، این محور تجاری جدید، اهمیت بیشتری یافته است. 

مقامات ایرانی می گویند که آنها کاملا بر آنچه که "محور شرق" می خوانند متمرکز هستند - لغو هرگونه طرحی برای احیای روابط اقتصادی با اروپا و در عوض دنبال کردن مجموعه ای از توافقات تجاری و انرژی با روسیه، چین و کشورهای آسیای مرکزی.

دولت‌های غربی تا حد زیادی، سال‌ها تلاش هماهنگی برای پیوند دادن کل قلمرو اوراسیا به پیش برده اند. چین و روسیه در حال حاضر اعضای سازمان همکاری شانگهای هستند، یک نهاد اقتصادی - امنیتی که امسال ایران را هم به عنوان نهمین عضو خود برگزید.

 چین و ایران هر دو به عضویت در اتحادیه اقتصادی اوراسیا نزدیک شده اند که تجارت آزاد بین کشورها را ممکن می کند. نهاد دیگری که اقتصادهای منطقه و فراتر از آن را "گروه بریکس" به هم پیوند می دهد. بریکس ابتدا از برزیل، روسیه، هند و چین تشکیل شده بود، اکنون آفریقای جنوبی را نیز شامل می شود و آماده گسترش بیشتر است.