کالاهای گران ایرانی به کجا صادر می‌شوند؟

بررسی مقصد صادرات غیرنفتی ایران با بالاترین متوسط قیمت صادراتی نشان می‌دهد که کوبا خریدار گران‌ترین کالاهای ایرانی به ازای هر تن بوده است. در گزارشی آماری که از سوی اتاق بازرگانی تهران منتشر شده، گران‌ترین اقلام صادرات غیرنفتی ایران، مقاصد عمده صادراتی و مقاصد صادراتی با بالاترین متوسط قیمتی در سال ۹۶ اعلام شده است. در بین اقلام صادرات غیرنفتی «صنایع دستی مرصع»، «فلزات گرانبها» و «طلا» سه قلم کالایی است که به ازای هر تن، متوسط قیمت بالاتری را در آمارهای گمرکی به خود اختصاص داده‌اند.

خریداران گران‌ترین کالاهای ایرانی سال ۹۶ معرفی شدند. در گزارشی که از سوی معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی تهران تهیه شده، ضمن معرفی این کشورها، گران‌ترین کالاهای صادراتی ایرانی در سال گذشته نیز اعلام شده‌اند. همچنین بخشی از این گزارش به عمده‌ترین اقلام صادراتی و عمده‌ترین مقاصد صادراتی می‌پردازد. آمارها نشان می‌دهد بخش بزرگی از درآمدهای صادراتی ایران مربوط به نفت و مشتقات آن می‌شود. اگرچه در آمارهای گمرک ایران صادرات نفت خام محاسبه نمی شود، اما برخی از اقلام نفتی وجود دارند که در محاسبات گمرک در نظر گرفته می‌شوند. باتوجه به آمارهای گمرک، کل صادرات کالایی کشور (بدون احتساب نفت خام) در سال ۹۶ قریب به ۴۷ میلیارد دلار رقم خورده است.

حدود ۳۲ درصد از این میزان صادرات مربوط به اقلام نفتی و ۶۸ درصد آن مختص اقلام غیرنفتی بوده است. بر این اساس می‌توان گفت ایران در سال ۹۶ حدود ۳۲ میلیارد دلار درآمد حاصل از صادرات کالایی غیرنفتی داشته است. البته در سال ۹۵ از حدود ۴۴ میلیارد دلار صادرات کالایی کشور، ۲۸ میلیارد دلار مربوط به صادرات کالایی غیرنفتی بوده است. نرخ رشد صادرات غیرنفتی در سال ۹۶ نسبت به سال ۹۵ معادل ۷/ ۱۳ درصد بوده و سهم اقلام غیرنفتی از کل صادرات کالایی ایران در سال ۹۶ نسبت به سال ۹۵ افزایش یافته است.

تعداد ردیف‌های تعرفه کالاهای صادراتی ایران در سال ۹۶ معادل ۴۰۱۰ ردیف بوده که ۳۹۹۳ ردیف تعرفه هشت رقمی مربوط به کالاهای غیرنفتی است. در کالاهای غیرنفتی هم ۱۵۰ ردیف تعرفه سهم ۸۰ درصد از کل ارزش صادرات کالایی غیرنفتی را تشکیل می‌دهند. در مجموع ۱۶ کالای عمده صادرات غیرنفتی ایران در سال ۹۶ سهم نزدیک به ۳۵ درصد از ارزش صادرات غیرنفتی ایران در این سال را تشکیل داده‌اند.

متانول با سهم ۷/ ۳ درصدی بیشترین سهم را از صادرات ایران در سال گذشته دارد. پلی‌اتیلن خطی با وزن مخصوص کمتر از ۹۴/ ۰- گرید فیلم(با ردیف تعرفه ۳۹۰۱۱۰۳۰) با سهم ارزشی ۲/ ۳ درصد و سنگ آهن هماتیت دانه‌بندی با خلوص آهن بیشتر از ۴۰ درصد به هم فشرده نشده با سهم ارزشی ۹/ ۲ درصد، محصولات نیمه تمام از آهن یا فولاد غیرممزوج دارای کمتر از ۲۵ درصد کربن با سهم ارزشی ۸/ ۲ درصد، پسته با پوست تازه یا خشک با سهم ارزشی ۸/ ۲ درصد، اتیلن گلیکول (اتان دی‌ئول) با سهم ارزشی ۴/ ۲ درصد، اوره حتی به‌صورت محلول در آب با سهم ارزشی ۴/ ۲ درصد، قیر نفت با سهم ارزشی ۲/ ۲ درصد، آهن و فولاد غیرممزوج به اشکال ابتدایی به غیراز شمش با سهم ارزشی ۲/ ۲ درصد، سایر هیدروکربورهای حلقوی غیر از سیکلانیک‌ها، سیکلنیک‌ها یا سیکلوترپنیک‌ها، بنزن، تولوئن

اکسلین‌ها، استیرن، اتیل بنزن و کومن با سهم ارزشی ۱/ ۲ درصد، پلی‌اتیلن خطی با وزن مخصوص بیشتر از ۹۴/ ۰-گرید فیلم (با ردیف تعرفه ۳۹۰۱۲۰۲۰) با سهم ارزشی ۱/ ۲ درصد، کنسانتره مس با سهم ارزشی ۴/ ۱ درصد، شمش از آهن و فولاد غیرممزوج با سهم ارزشی ۴/ ۱ درصد، سایر کفپوش‌ها به جز گبه از پشم یا از موی نرم حیوان با سهم ارزشی ۱/ ۱ درصد، محصولات نیمه تمام از آهن یا فولاد غیرممزوج با سطح مقطع مربع یا مستطیل که اندازه پهنای آن کمتر از دوبرابر ضخامت آن باشد با ضخامت بیش از ۲۰۰میلی‌متر با سهم ارزشی ۱/ ۱ درصد و در نهایت پلی‌اتیلن خطی با وزن مخصوص بیشتر از ۹۴/ ۰- گرید تزریقی با سهم ۱/ ۱ درصد از کل صادرات

اقلام عمده صادرات غیرنفتی ایران را در سال ۹۶ تشکیل می‌دهند.  ۱۵ مقصد صادراتی نخست اقلام غیرنفتی در ایران در سال ۹۶ نیز حدود ۸۴درصد از ارزش کل صادرات غیرنفتی ایران را به خود اختصاص داده‌اند. چین با سهم ارزشی ۲۲درصد، عراق با سهم ارزشی ۲۰درصد، امارات و هند هر کدام با سهم ارزشی ۸درصد، افغانستان با سهم ارزشی ۷درصد، ترکیه با سهم ارزشی ۵درصد، پاکستان، تایلند و عمان هر کدام با سهم ارزشی ۲درصد و تایوان، ایتالیا، ترکمنستان، هنگ‌کنگ، کره‌جنوبی و ویتنام هر کدام با سهم ارزشی یک‌درصد مقاصد مهم صادراتی ایران در سال گذشته بوده‌اند.

گران‌ترین اقلام صادرات و خریداران آنها

به‌طور متوسط کل اقلام غیرنفتی ایران با قیمت ۳۵۵ دلار بر تن در سال ۹۶ صادر شده که این متوسط قیمت نسبت به سال ۹۵ معادل ۵/ ۴درصد افت داشته است. براساس این گزارش، قیمت یک تن صنایع دستی مرصع از سایر فلزات ۳۶ میلیون و ۶۰۰ هزار دلار، قیمت یک تن فلزات گرانبها ۳۴ میلیون دلار، قیمت یک‌تن از ترکیبات طلا ۳۰ میلیون دلار، قیمت یک تن از سایر طلاآلات یا نقره‌آلات ۲۹ میلیون و صد هزار دلار، قیمت یک تن ساعت مچی غیربرقی ۱۳ میلیون و ۲۰۰ هزار دلار، قیمت یک تن از سایر ترکیبات آلی ۱۱ میلیون و ۱۰۰ هزار دلار، قیمت یک تن از واکسن‌های تولید مشابه داخل ۱۰ میلیون دلار، قیمت یک تن از صنایع دستی مرصع از فلزات گرانبها ۶ میلیون و ۱۰۰ هزار دلار، قیمت یک تن سمعک ۴ میلیون و ۸۰۰ هزار دلار و در نهایت قیمت یک‌تن از داروهای متشکل از محصولات مختلط دارای پنی‌سیلین یا مشتقات ۴ میلیون و ۱۰۰ هزار دلار در سال ۹۶ بوده است. این کالاها گران‌ترین کالاهای صادراتی ایران محسوب می‌شوند.

نکته جالب این گزارش نام کشورهایی است که گران‌ترین کالاهای غیرنفتی ایران را در سال گذشته خریداری کرده‌اند. کوبا خریدار گران‌ترین اقلام صادراتی ایران به ازای هر‌تن بوده است و بر این اساس این کشور ۴/ ۱ تن کالا را به ارزش بیش از ۲۰۵ هزار دلار از ایران خریداری کرده است. ارزش صادرات کالا به اسکاتلند نیز معادل ۸/ ۴ تن کالا به ارزش حدود ۵۰۰هزار دلار بوده، لوکزامبورگ نیز با خریداری یک تن کالا به ارزش بیش از ۸۱ هزار دلار، از دیگر مقاصد صادرات غیرنفتی ایران با بالاترین متوسط قیمت صادراتی است.

۴/ ۷ تن کالا به ارزش ۳۴۱ هزار دلار نیز سال گذشته به بولیوی صادر شده؛ همچنین آمریکا بیش از ۳ هزار و ۵۷۳ تن کالا به ارزش ۱۳۲ میلیون و ۶۳۲ هزار دلار از صادرکنندگان ایرانی خریداری کرده است. صدور ۷/ ۷۹۶ تن کالا به ارزش ۱۲ میلیون و ۸۸۴ هزار دلار هم به مقصد سوئیس انجام شده است. دومینیکن نیز نیم‌تن کالای ایرانی را به ارزش ۶ هزار دلار و گینه‌بیسائو ۱۰ تن کالا به ارزش ۹۰هزار دلار از ایران خریداری کرده است. سوریه با خریداری ۴۱ هزار و ۲۹۵ تن کالا به ارزش ۳۲۵ میلیون و ۲۰۳ هزار دلار جزو مقاصد صادرات غیرنفتی ایران با بالاترین متوسط قیمت صادراتی است. در نهایت آمار صادرات به کشور آلمان نیز ۴۸ هزار و ۷۴۱ تن کالا به ارزش ۳۵۹ میلیون و ۷۱۳ هزار دلار است.