دولت رئیسی؛ بلاتکلیف ترین دولت تاریخ ایران

دولت سیزدهم پس از سپری شدن نزدیک به ۱۰ ماه از فعالیت خود هنوز باور ندارد که باید گذشته را رها کرده و به این فکر باشد که برای اقتصاد سردرگم کشور تصمیم بگیرد. اگرچه کارشناسان و ناظران آگاه باور دارند که برخی از تصمیم‌های مهم که بر روندها و فرآیندهای اقتصاد و کسب‌وکار مردم و بنگاه‌ها اثرات غیرقابل انکار دارند از حوزه اختیارات دولت خارج است، اما شوربختانه دولت در جاهایی هم که اختیار دارد خود را فاقد اراده نشان می‌دهد. دولت نمی‌تواند درباره برجام به تنهایی تصمیم بگیرد و سایه ابهام برجام بر اقتصاد کلان انکارناشدنی است، اما دولت درباره برخی مسائل اساسی هم نظر نمی‌دهد و تصمیم نمی‌گیرد.

اصلی‌ترین تصمیمی که گرفته نمی‌شود درباره ادامه یا حذف ارز ارزان برای واردات برخی از کالاها و نیز تعیین‌تکلیف تعرفه‌های گمرکی بر اساس تصمیم بالاست.

در حالی که ۴۰ روز از سال تازه را پشت‌سر گذاشته‌ایم دولت نمی‌داند یا نمی‌خواهد اعلام کند که تجارت خارجی به ویژه واردات باید با ارز آزاد یا ارز نیمایی صورت پذیرد یا اینکه قرار است با دلار ۴۲۰۰ تومانی انجام شود. تفاوت معنادار نرخ تبدیل دلار در دو حالت یادشده دره بزرگی ایجاد می‌کند که پریدن از روی آن آسان نیست. در حال حاضر تکلیف دامداری و مرغداری که باید نهاده‌های آنها از خارج وارد شود مشخص نیست و گره کوری که در این‌باره پدیدار شده هر روز سفت‌تر می‌شود. به این ترتیب قیمت تمام‌شده شیر، مرغ، تخم‌مرغ، پنیر، ماست و کره هم با نوسان همراه خواهد شد.

از طرف دیگر دولت هنوز درباره افزایش مزد کارگران با تردید مواجه شده و نمی‌داند که باید تصمیم اتخاذ شده را اجرا کند و با تعدیل نیروی انسانی بنگاه‌ها مواجه شود یا اینکه مزدها را کاهش دهد و با خشم کارگران روبه‌رو شود. با سپری شدن ۴۰ روز از سال، دولت هنوز درباره مزایا و حقوق بازنشستگان نیز تصمیم نگرفته و این قشر را در دلهره قرار داده است. کارگران و بازنشستگان در این روزها در بیم و هراس به‌سر می‌برند. دولت باید هر چه زودتر به تصمیم برسد و این دلهره را از کارگران و بازنشستگان دور کند. دولت سیزدهم درباره اینکه باید بازار داخل اصل باشد یا صادرات نیز با سردرگمی روبه‌رو است و بازرگانان و بنگاه‌های بزرگ را زیر تیغ بی‌تصمیمی نگه داشته است.

بزرگ‌ترین معضل پیش‌روی دولت این است که در آن یک نیرو یا گروهی از اقتصاددانان ورزیده و کاربلد و آشنا با پیامدهای هر تصمیم کلان وجود ندارد و علاوه بر این دولت سیزدهم میان توده‌گرایی و عقل اقتصادی که سرد و ناراحت‌کننده است گرفتار شده و نمی‌تواند گامی به جلو بردارد.

اگر روال کارهای آتی همین باشد که هست، هر روز بر پیچیدگی‌ها افزوده شده و تنگناها به معضل حل‌ناشدنی تبدیل می‌شوند. باید تکلیف مردم را روشن کرد که آیا قرار است به‌آنها یارانه گوشت و مرغ و لبنیات داده شود یا اینکه قرار است کنترل قیمت‌ها با شدت اجرا شود و تولیدکنندگان دلسرد شوند؟

محمدصادق جنان‌صفت