راه رشد اقتصاد ایران از غرب می‌گذرد : نمونه کره جنوبی

محمدصادق جنان‌صفت در سرمقاله امروز جهان صنعت نوشت: خوشبختانه حالا دیگر مقامات اداره‌کننده نظام جمهوری اسلامی ایران در سطوح گوناگون قبول کرده‌اند اقتصاد ایران در گردنه‌های پرفرازوفرود و خم‌‌وچم رشد پایدار و کم‌نوسان گیر افتاده و دست‌کم ده سال است در این گردنه دشوار راهی به جلو نمی‌یابد.

رشد اقتصادی با میانگین صفر درصد در دهه ۱۳۹۰علاوه بر این که شهروندان ایرانی را فقیرتر از دهه ۱۳۸۰ کرده است بر ابعاد نابرابری افزوده و نیز ایرانیان را حسرت به دل گذاشته و آنها شاهد رشد اقتصادی رقبای منطقه‌ای ایران شده‌اند.

قبول کردن واقعیت سرسخت گفته شده اگرچه طولانی شد و صداهایی که این سخن را می‌گفتند خاموش کرد اما قبول این واقعیت اکنون یک گام به جلو است و ضرورت دستیابی به رشد اقتصادی و کنار گذاردن توهم‌هایی که رشد اقتصادی را دستاوردی غربی می‌دانستند اتفاق بزرگی است. در حال حاضر اما مساله مهم این است که برای رسیدن به رشد اقتصادی پایدار و کم‌نوسان کدام راهبرد انتخاب شود و راه رشد اقتصاد ایران از کدام مسیر ممکن است و شتاب لازم را نیز دارد. شاید در این مرحله نیز هنوز چندپارگی اندیشه‌ای و انتخاب راه رشد دیده شود.

برخی از احزاب و گروه‌های سیاسی افراطی که تا همین چند ماه پیش نمی‌خواستند قبول کنند ایرانیان از کاروان رشد اقتصاد جهان عقب مانده و فقیر شده‌اند اکنون می‌توانند بار دیگر با نشان دادن آدرس اشتباه درباره راه رشد اقتصادی تنگناها و گره‌های تازه بر تن و جان اقتصاد ایران بزنند.

این گروه که اندیشه‌های آنها از آبشخور مارکسیست‌های ارتدوکس و نیز چپ‌های دیگر به ویژه چپ‌های آمریکایی است توصیه خواهند کرد راه رشد غیرسرمایه‌داری چاره کار است و باید از افتادن در راه رشد سرمایه‌داری اجتناب کرد. این گروه می‌‌‌توانند بار دیگر رشد اقتصادی در ایران را در نظر و در عمل عقب بیندازند. برخی دیگر که شاید با مارکسیست‌های ارتدوکس و نیز با چپ‌های دیگر از یک سرچشمه سیراب نمی‌شوند اما با رویابافی و افتادن در ملی‌گرایی افراطی و نیز آموزه‌های خاص ممکن است راه رشد از غرب را قبول نکرده و راه‌های مسدود را پیشنهاد کنند.

تجربه تاریخ معاصر و نیز عقل اقتصادی و منطق و دیدگاه کارشناسی اما نشان می‌دهد راه رشد اقتصادی ایران مثل هر کشور دارای اقتصاد سالم از مسیر غرب و اقتصاد سرمایه‌داری می‌گذرد‌. این یک راه آزمون پس‌داده است و کشورهای پرشماری در آسیا و در آفریقا و اروپا از همین مسیر به رشد اقتصادی پایدار و کم‌نوسان رسیده‌اند.

نمونه کره‌جنوبی در برابر کره‌شمالی‌، نمونه شیلی در برابر کشورهای چپ‌زده آمریکای لاتین مثل کوبا‌ و… در برابر دیدگان ما قرار دارد و نباید این تجربه تاریخی را نادیده گرفت. یادمان باشد رشد اقتصادی چین نیز هنگامی موثر شد که راه رشد سرمایه‌داری را انتخاب کرد. واقعیت تلخ این است که برخی شرق را در روسیه و چین خلاصه کرده و ایران می‌خواهد با استناد به این دو کشور به رشد اقتصادی پایدار برسد.

از سوی دیگر نیک می‌دانیم راه رشد سرمایه‌داری در نظریه کامیاب بوده و در عمل نیز امکانات مادی مثل سرمایه مالی‌، تکنولوژی و دانش مدیریت و مهارت رشد را در اختیار دارد و اگر برخی مسائل بنیادین ایران با غرب حل شود به سادگی در اختیار ایران قرار داده خواهد شد.