پازوکی، اقتصاددان: به اسم انقلابی گری ملت ایران را تحقیر کردند

بیش از یک سال از اجرایی شدن حذف ارز ترجیحی می‌گذرد؛ سال قبل دولت سعی کرد از طریق اقناع سازی رسانه‌ای و افزایش یارانه مردم را مجاب کند که حذف ارز ترجیحی درست است. 

بررسی‌های اقتصادی از قیمت ها حاکی از آن است حذف ارز ترجیحی نه تنها تاثیر مثبتی بر کاهش تورم و افزایش قدرت خرید مردم نداشته، بلکه وضعیت اقتصادی کشور را در شرایط بغرنجی قرار داده است. گزارش‌ها از وضعیت بد بازار دارو و افزایش قیمت روز افزون اقلام خوراکی مردم را برای خرید اقلام اساسی هم دچار مشکل کرده است. 

درباره آثار حذف ارز ترجیحی از مهدی پازوکی اقتصاددان پرسیدیم؛ او ضمن طبیعی دانستن روند گرانی‌ها و کاهش روز افزون قیمت خرید مردم به دیده‌بان ایران گفت: سیاست حذف ارز ترجیحی شکست خورده است. وقتی با مشکلات اقتصادی برخورد علمی و کارشناسی نمی‌شود این طبیعی است. وقتی مخارج دولت روز به روز افزایش پیدا می‌کند و درآمد دولت پاسخگوی مخارجش نیست، کسری بودجه اتفاق می‌افتد. همین باعث رشد نقدینگی و تورم فزاینده در فضای کشور می‌شود. به نظر من مشکل اساسی در نظام حکمرانی ما است. نظام حکمرانی ما، نظام تدبیر امور نیست. این مسئله سیاست خارجی ما را هم در جهت تعامل با جامعه جهانی دچار مشکل می‌کند. اقتصاد ما در گروی سیاست است و ایراد به سیاست خارجی دولت فعلی هم وارد است. بخشی هم مربوط به سیاست داخلی است که در جهت منافع ملی تغییری نمی‌کند. با وجود افراد لایق در کشور اکثر مسئولین رده بالای نسبت به مسئولین قبلی ضعیفتر اند. مثلا وزیر آموزش و پروش فعلی با وزیر آموزش و پرورش چهل سال قبل، دکتر باهنر قابل مقایسه نیست. یا مقایسه وزیر امور خارجه فعلی با آقای ظریف نشانگر این است که ما عقبگرد کرده‌ایم.

پازوکی درباره علت تورم فزاینده امروز و پیشی گرفتن کشورهای منطقه گفت: مثلا عراق در سال گذشته ۱۲۰ میلیارد نفت فروخت در حالی که ما یک چهارم آن هم فروش نفت نداشتیم و پول همان مقدار هم در دسترس‌مان نیست. اگر سیاست تعامل با جهان را در پیش نگیریم دچار مشکلات زیادی خواهیم شد. در صنعت نفت کشورهای رقیب مانند قطر که یک سوم استان هرمزگان ما است سال گذشته بالغ بر یازده میلیارد دلار ال ان جی صادر کرد؛ در حالی که ما یک سنت هم صاردات نداشتیم. تکنولوژی مربوط به این در اختیار کشورهای غربی است و ما به آن دسترسی نداریم

پازوکی افزود: اگر روسیه در صنعت نفت دومین صادرکننده جهان شد به این خاطر بود که تکنولوژی را از شرکت‌های غربی به کار گرفت. این شرکت‌ها بعد از جنگ اوکراین روسیه را ترک کردند و قطعا روسیه در آینده نه چندان دور در صنعت نفت و گاز خود دچار مشکل خواهد شد. همه این‌ها گواهی نیاز ما به تکنولوژی است.

مسئولین امروز شاید نماز شب بخوانند اما تخصص ندارند

این کارشناس اقتصادی ضمن مطرح کردن این سوال که چرا در کشور ما رشد اقتصادی تحقق پیدا نکرده‌ است، گفت:  برنامه چهارم و پنجم و ششم هر کدام قرار بر ۸ درصد رشد بود که تحقق پیدا نکرد؛ در لایحه برنامه هفتم هم پیشنهاد دولت هم بر ۸ درصد رشد است. نرخ رشد با دستور و فرمان افزایش پیدا نمی‌کند و نیاز به سرمایه گذاری و تکنولوژی دارد؛ نظام تدبیر ما دچار مشکل شده است؛ برادرانی که امروز بر سر کار آمده‌اند شاید نسبت به مسئولین قبلی بیشتر نماز شب می‌خوانند و به ظاهر متشرع‌تر اند اما تخصصی ندارند. مثلا رییس سازمان امور اداری را نگاه کنیم. این فرد از دانشگاه امام صادق آمده است که بیشتر دروس آن معارف اسلامی است، هیچوقت کارشناس نبود و صفر کیلومتر از دانشکده به مقام رسیده است اما نظم جهانی را بلد نیست.

پازوکی همچنین گفت: هزینه‌ها دولت را هم نگاه کنید؛ بسیار پیش می‌آید که یک وظیفه را دو دستگاه انجام می‌دهد. فسلفه وزارت رفاه یکی شدن کمیته امداد و بهزیستی بود و سازمان امور اداری باید مسئول اداره امور کشور باشد. بی‌انضباطی سیستم اداری کشور را دچار مشکل کرده است. ما بی‌انضباطی پولی در نظام بانکی و بی‌انضباطی مالی در سند بودجه داریم؛ یعنی ما به جاهایی پول می‌دهیم که نباید بدهیم و این یک اراده آهنی و مدیریتی می‌خواهد که با کاهش برخی مخارج دولت کارایی آن را افزایش بدهد.

FATF به نفع اقتصاد و سیستم بانکی است چرا نسبت به پذیرش آن مقاوت می‌شود؟

این کارشناس اقتصادی ضمن تأکید به این که گرانی تا روزی که بی‌انضباطی بر اقتصاد ایران حاکم است ادامه خواهد داشت؛ گفت: سیستم بانکی ما نیاز به یک تحول دارد و تکنولوژی دارد؛ ما در بانکداری چهل سال از دنیا عقب مانده‌ایم زیرا مقررات بین المللی مانند FATF را نپذیرفته‌ایم. من یک چیز را در این مملکت نفهیده‌ام؛ FATF به نفع اقتصاد ایران و سیستم بانکی است هیچ بانک درجه دو و سه اروپایی هم با ما کار نمی‌کند. سه شریک عمده ما یعنی چین، روسیه و ترکیه عضو اصلی FATF هستند در حالی که ما قرار است عضو همکار باشیم. مجمع تشخیص مصلحت نظام مصلحت کشور را نمی‌تواند تشخیص دهد. این افراد فردای قیامت باید هم نسبت به مردم ایران هم به خداوند پاسخگو باشند.

حق ملت ایران این نیست

وی افزود: اگر شما قوانین بین المللی فدراسیون فوتبال را هم نپذیرید حتی یک تیم محلی هم با تیم ملی شما بازی نمی‌کند؛ این را باید آقایان بفهمند. مشکل ما عدم درک و آگاهی است. این‌ها به نام روش انقلابی سعی می‌کنند ملت ایران را در جهان تخریب و تحقیر کنند. یک استاد ایرانی که بخواهد به کشور دیگری برود باید پولش را چگونه با خودش ببرد؟ این منزلت یک استاد ایرانی است در حالی که کارشناس افغان هم کردیت کارت دارد. قصد دارم با این مثال‌ها این واقعیت را بگویم که نظام تصمیم گیری کلان کشور باید بداند حق ملت ایران این نیست. امروز دولت ایران کوتوله‌تر شده است. ما به درایت نیاز داریم.

این کارشناس اقتصادی در ادامه خاطرنشان کرد: امروز کویت، قطر و عراق از مخازن مشترک ما مشغول بهره‌برداری هستند؛ ما نیاز به سرمایه‌گذاری داریم حالا که سرمایه آن چنانی هم نداریم پس باید با جهان تعامل کنیم که سرمایه خارجی را داخل کشور بیاوریم. به دنبال آن رشد اقتصادی، افزایش تولید افزایش رفاه جامعه کاهش تورم افزایش قدرت خرید و ارزش پول ملی هم پیش می‌آید. همه این‌ها به نفع دولت ما است. روحانیونی که مسئولیت‌های اجرایی دارند اگر به حوزه‌های علمیه کوچ کنند، درسشان را خوب بخوانند و معلم اخلاق و ارزش‌ها بشوند بزرگترین خدمت را به توسعه اسلام در ایران خواهند کرد. یکی از اشتباهات امام خمینی این بود که روحانیون را وارد صحنه‌های اجتماعی کرد.

پازوکی ضمن مطرح کردن این سوال که ما برای چه انقلاب کردیم، گفت: انقلاب کردیم که رفاه مردم بیشتر شود که فساد از بین برود برابری باشد و شهروند درجه یک و دو نداشته باشیم. چقدر پرونده فساد در دادگستری وجود دارد. ما باید کمک کنیم که تغییرات در جهت منافع ملت ایران اتفاق بیوفتد. رابطه با ایالات متحده آمریکا به نفع ما اسات اما خیلی‌ها این را نمی‌دانند. درست بیست و چهار ساعت بعد از حمله گروهی از افراد به سفارت انگلیس در زمان احمدی نژاد بانک مرکزی تحریم شد. در دوره آقای خاتمی شاخص‌های اقتصادی رشد کردند و نرخ تولید مثبت شد، تورم و بیکاری کاهنده شدند ارزش دلار به حدود ۸۰۰ تومان رسید. ما این تجربه را داریم و دلیل آن هم این بود که خاتمی با دنیا مودب صحبت می‌کرد.

این کارشناس اقتصادی با تأکید به این که اعتقاد دارم آقای خاتمی و اصلا روحانیت به درد مسئولیت اجرایی نمی‌خورد، گفت: خاتمی در دانشگاه بوده و مدتی هم در غرب زندگی کرده بود. ما کسی را می‌خواهیم که سیاستمدار باشد و دانش لازم و مشاوران قوی داشته باشد. ما بهترین ایرانیان تحصیل‌کرده‌ها را داریم. در زمان شاه برخلاف امروز فارغ التحصیل رشته اقتصاد از دانشگاه شیکاگو نداشتیم. دولت باید از ایرانیان تحصیلکرده و فهمیم که به دنبال منافع ملی هستند استفاده کند و افراد بر اساس لیاقت انتخاب بشوند. امروز فضا به شدت قبیله‌ای است؛ هرکسی در ستاد آقای رییسی بود امروز پست گرفت.

پازوکی در ادامه در پاسخ به این پرسش که روند افزایش تورم به چه شکل خواهد بود، گفت: گرانی‌ها قطعا نارضایتی مردم را افزایش می‌دهد. این دولت که روزی به دولت قبلی ایراد می‌گرفت خودش بدتر عمل کرده است. قیمت برنج درجه یک ایرانی کیلویی ۳۵ هزار تومان بود همان برنج امروز ۱۳۰ هزار تومن خریده می‌شود. روغن ۵کیلویی ۹۰ هزارتومان بود و حالا بالای ۳۰۰ هزارتومان به فروش می‌رسد. همه این‌ها در همین دولت اتفاق می‌افتد. اگر همینقدر که سالانه حقوق کارمندان و کرایه تاکسی افزایش پیدا می‌کند قیمت نهادهای انرژی هم تغییر می‌کرد و پولش را می‌داد که مثلا شیر را در کشور رایگان کند بهتر بود. هوای تهران در فصل زمستان قابل تنفس نیست. افرادی هستند که از شدت آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند.

این اقتصاددان ضمن تأکید به اینکه در کشور اراده‌ای نیست گفت: به دولت رفسنجانی فحش می‌دهند چون در دوره ایشان هرسال ۱۰درصد قیمت نهاده‌ها افزایش داشت که مردم هم متوجه آن نمی‌شدند؛ چون به موازات آن حقوق و درآمد مردم هم بیشتر می‌شد. خودروهایی که امروز تولید می‌شوند سوختشان بیشتر از ماشین‌های قبل است. سال ۹۸ قیمت یک آب نیم لیتری ۵۰۰ تومان درحالی که قیمت یک لیتر بنزین ۱۵۰۰ هزارتومان است. اما الان یک بطری آب ۴هزارتومان درحالی که قیمت بنزین همان است. این نشان می‌دهد که نمی‌خواهیم درست حکومت کنیم. قیمت تاکسی در سال گذشته بیش از ۳۰ درصد افزایش داشته و قیمت بنزین ۱۰درصد از هزینه‌های ماشین است.

وی گفت: ما کشور را گران اداره می‌کنیم و کشور به تعقل نیاز دارد. اقتصاد با دستور و فرمان جلو نمی‌رود. جامعه ایران امروز دچار یک جهالت و نادانی اقتصادی شده است. باید ببینیم کشورهای دیگر چگونه اداره می‌شوند. ژاپن نفت ندارد اما نسبت قیمت خودرو از قیمت‌های متری در اقتصاد تبعیت می‌کند. با پول یک لیتر بنزین در ژاپن می‌شود سه پرس غذای شیک خورد. نسبت بنزین به غذا یک به سه است در ایران عکس این است. ما درست با مسائل اقتصادی برخورد نمی‌کنیم. در اقتصادی که تورم دارد قیمت ارز باید با تورم تعدیل بشود وقتی این اتفاق نمی‌افتد و درآمد ارزی کاهش پیدا می‌‎کند این فنر درمی‌رود و اقتصاد دچار شوک می‌شود.

پازوکی همچنین گفت: دلیل موفقیت در دوره خاتمی یکسان سازی نرخ ارز بود؛ کسانی هم که مشاور دولت بودند دانش لازم را داشتند. در چهل سال گذشته موفقترین برنامه، برنامه سوم بود و هفتاد درصد اهداف آن محقق شد. در دوره احمدی نژاد نه بلد بودند برنامه بنویسند نه می‌دانستند برنامه چیست. برنامه چهارم یکی از بهترین برنامه‌ها است اما روی کاغذ چون هیچکدام آن محقق نشد؛ احمدی نژاد اصلا اعتقادی به برنامه نداشت. با دوسال تاخیر هم برنامه پنجم را نوشتند که یکی از ضعیفترین برنامه‌ها در هفتاد سال گذشته بود. نگرانم که در برنامه پنجم همان تفکر برنامه پنجم حاکم شود.