پیچیدگی‌های سرمایه‌گذاری در ایران

 شواهد جدیدی در دست است که نشان می دهد سرمایه گذاران از رم تا زوریخ تحت تاثیر مخاطرات تجارت با ایران قرار دارند. حق هم دارند که قرار داشته باشند.

سال گذشته زمانی که پس از امضای توافق هسته ای دولت های اروپایی و سرمایه گذاران برای هجوم به ثروت های کلان در تهران بی اندازه عجله داشتند من در زوریخ بودم.

در آن زمان سازمان دهندگان نشست ۲۰۱۶ اروپا- ایران از فرصتی که دوران پساتحریم در مقابل آن ها قرار داده بود سرشار از هیجان وافر بودند. سرمایه گذارانی که در حاشیه نشست با آن ها صحبت کردم از وعده بازاری گران قیمت و گسترده با هشتاد میلیون مشتری جدید سرمست بودند.

چقدر تغییر در این یک سال داشته ایم، امسال قرار است نشست در ماه اکتبر برگزار شود و توصیه سازمان دهندگان به سرمایه گذاران «احتیاط» است. واقعیت های نگران کننده در ایران برخی از سرمایه گذاران را مردد کرده است چرا که ایران بازاری با پتانسیلی کاملا باثبات نیست.

حتی رسانه های ایرانی نیز به طور فزاینده تاکید دارند که «ابرهای احتیاط و عدم قطعیت» بر فراز کنفرانس های جهانی سرمایه گذاری که مهم ترین وسیله رونمایی حکومت از بازارش است سایه افکنده است.

بزرگترین کنفرانس سالانه نفتی ایران، با عنوان نمایش نفت ایران، ماه گذشته بدون حضور شرکت هایی همچون «بی پی» (بریتیش پترولیوم) و توتال برگزار شد.

مدیر روابط عمومی شرکت ملی نفت ایران تاکید کرد «بسیاری از شرکت های قدرقدرت، همچون بی پی و توتال، نمی خواستند امسال در بیست و دومین نمایشگاه نفت ایران شرکت کنند و صرفا نمایندگانشان را فرستادند تا فرصت های سرمایه گذاری را ارزیابی کنند.»

یکی از خبرگزاری های ایران اعلام کرده این نمایشگاه «درست بر عکس نمایشگاه پارسال بود، زمانی که غول های نفتی با امیدهای بزرگ برای سرمایه گذاری و مشارکت از ایران پسا تحریم دیدن کردند. قدم زدن در سالن های نمایشگاه بیست و دوم این احساس نامطلوب را می دهد که در کمتر از یک سال، کمپانی های بین المللی به طرز مشهودی خاموش و محدود شده اند.»

نمونه ها فراوان هستند:

صبحانه کاری در افتتاحیه کنفرانسی در ۲۰ ژوئن در لندن، «سرمایه گذاری در ایران: چالش ها و فرصت ها» با وعده مقابله با چالش های باقی مانده. این نشست تاکید داشت که با وجود بازگشت تحریم های بین المللی، سرمایه گذاری در ایران هنوز کاملا واقع گرایانه است.

دومین نشست مصرف کنندگان ایران در پاریس، در ماه سپتامبر برگزار می شود و به این مساله می پردازد: «تضمین های سرمایه گذاری، اگر اوضاع درست پیش نرود چطور از سرمایه گذاری شما محافظت می شود؟»

در بخش بین المللی نفت ایران، نشست گاز و پتروشیمی در رم در ژوئیه، موضوعات نشست: ۱) اجتناب از مشکلات مرسوم و خط قرمز ها ۲) اطمینان خاطر از سازگاری با محدودیت های بانکی بین المللی و ایالات متحده ۳) مدیریت تخمین ریسک

به گفته وزارت خزانه داری، سپاه پاسداران یکی از قدرتمند ترین بازیگران اقتصادی ایران است. حدود یک ششم تولید ناخالص کشور متعلق به این نهاد است و کنترل صد ها شرکت بزرگ را در اختیار دارد.

فقط مورد شرکت یانگ مینگ، یکی از بزرگترین خطوط حمل و نقل دریایی تایوان و جهان را در نظر بگیرید. در ماه مارس به «اتحاد علیه ایران هسته ای» پیوست، گروهی حقوقی که من به عنوان مشاور هیات مدیره به آن ملحق شدم. شرکت یانگ مینگ اعلام کرد در پایان ماه آوریل به فعالیت های خود در بزرگترین بندر تجاری ایران پایان می دهد.

لایه های مالکیت در ایران به طرز بی انتهایی پیچیده است: یکی از نهادهای تحت کنترل سپاه، کمپانی تاید وا تر میدل ایست در لیست سیاه وزارت خزانه داری قرار دارد و در شش بندر و ترمینال آبی ایران فعال است: عسلویه، بندر انزلی، بندر امام خمینی، بندر امیر آباد، بندر خرمشهر، بندر آپرین.

اینک دیگر شرکت هایی که در بنادر ایران فعال هستند در موقعیت تصمیم گیری قرار دارند، از جمله اوری گرین مارین (تایوان)، خطوط پاسیفیک اینترنشنال (سنگاپور)، خطوط حمل کنندگان منطقه ای (تایلند)، مائرسک (دانمارک)، ایگنازیو مسینا (ایتالیا) و هیوندایی (کره).

جولیا ماریا ترزی