چالش های پیش روی وزرای اقتصادی دولت

بالاخره رییس‌جمهور با اعلام کابینه پیشنهادی خود به مجلس‌ به گمانه‌زنی‌ها پایان داد و حالا همه توجه‌ها را به سوی برنامه‌های پیشنهادی وزرای دولت دوازدهم متمرکز کرده زیرا با توجه به اینکه روحانی در دوره دوم ریاست‌جمهوری خود قرار دارد،‌ این بار فعالان اقتصادی انتظار بیشتری از وی دارند و معتقدند که روحانی باید شعار و آزمون و خطا را کنار گذاشته و با یک تیم هماهنگ اقتصادی،‌ به سرعت مشکلات مهم کشور همچون بیکاری، اوضاع نامناسب معیشت و همچنین چندنرخی بودن ارز و فساد را که نتیجه بی‌توجهی به بخش خصوصی است پایان دهد‌. بنابراین ضرورت دارد صلاحیت تیم پیشنهادی وی با حساسیت بیشتری توسط مجلس دنبال شود.

بهترین گزینه‌ها

این در حالی است که پس از اعلام کابینه روحانی، اظهارنظر‌های متفاوتی در این خصوص مطرح می‌شود و فعالان بخش خصوصی،‌ اولویت‌های مورد نظر خود را در شرایط فعلی در قالب اظهارنظر بیان می‌کنند‌. 

بر همین اساس نایب‌رییس اتاق بازرگانی ایران و چین با تحلیل کابینه اقتصادی پیشنهادی روحانی به «جهان‌صنعت» گفت: وزرای صنعت و اقتصاد، گزینه‌هایی هستند که در میان گزینه‌های مورد نظر بهترین انتخاب بودند و با توجه به تجربه آنها در وزارتخانه‌های گوناگون، می‌توان گفت که مورد تایید بخش خصوصی هستند‌. 

مجیدرضا حریری بیان کرد: در بین گزینه‌های مطرح شده برای سکانداری وزارت صنعت، معدن و تجارت، شریعتمداری که پیش از این معاون اجرایی رییس‌جمهور بود، بهترین گزینه است و با توجه به سوابقی که در وزارت بازرگانی در دوره اصلاحات دارد، ‌می‌تواند مورد تایید فعالان اقتصادی به خصوص فعالان بخش خصوصی باشد.

وی اظهار کرد: این در حالی است که وی از لحاظ سیاسی نیز شخصیت قدرتمندی است و همه جناح‌ها او را تایید می‌کنند‌. در عین حال مدیریت قوی وی نیز اقبال همه‌جانبه را به سوی وی جلب خواهد کرد‌. 

این فعال بخش خصوصی عنوان کرد: برنامه شریعتمداری به عنوان وزیر صنعت نیز با اینکه خلاصه بود اما نکات مفیدی را دربرداشت که توجه شخصی بنده را نیز جلب کرد‌. 

دوراندیشی شریعتمداری

حریری ادامه داد: رقابتی کردن بخش تولید و همچنین پیوستن به WTO، نشان از دوراندیشی شریعتمداری به عنوان وزیر صنعت آینده دارد‌. اگرچه برای رقابتی شدن تولید ابتدا باید اقتصاد رقابتی شود اما شاید توجه به این نکته نیز بتواند اقتصاد شفاف، رقابتی و آزاد را در کشور فراهم کند‌. 

وی افزود: در این میان با وجود اینکه برخی معتقدند بحث‌های مربوط به پیوستن به سازمان تجارت جهانی در حال حاضر بی‌مورد است اما اشاره شریعتمداری به این موضوع، بسیار قابل اهمیت است‌ زیرا برخی از فعالان اقتصادی همچون من، معتقدیم تا چند سال دیگر همین بازارهای صادراتی فعلی ایران نیز از دست‌مان خواهد رفت چراکه بسیاری از کشورها به سازمان تجارت جهانی پیوسته‌اند و برخی دیگر در حال ملحق شدن هستند‌. بنابراین اگر ایران در این خصوص تلاش نکند، تا چند سال دیگر باید هزینه‌های زیادی همچون تعرفه‌های صادراتی بالا را برای ادامه تجارت خود پرداخت کنیم که عاقلانه نیست‌. 

عضو اتاق بازرگانی ایران اعلام کرد: برای اینکه صادرات بیش از این غیرممکن نشود،‌ باید پیوستن به سازمان تجارت جهانی مورد توجه قرار گیرد چراکه در غیر این صورت امکان رقابت ایران به صفر خواهد رسید‌. 

وی گفت: برنامه‌های شریعتمداری به نظر مناسب می‌رسد و مفهوم رشد و توسعه را دربر دارد‌. همچنین توجه به چنین نکاتی توسط شخصی امتحان پس داده و موفقی مثل ایشان، حاکی از آن است که وی بر مشکلات اقتصادی و تولید تسلط دارد.

حریری در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا با توجه به سابقه شریعتمداری در امر بازرگانی، از این پس بخش صنعت و تولید در سایه بی‌توجهی قرار می‌گیرد،‌ اظهار کرد: خیر این‌گونه نیست و نباید بحث‌های گذشته را دیگر به میان آورد‌. پنج سرفصل اعلام‌شده توسط شریعتمداری نیز بیشتر روی موضوع تولید متمرکز است؛ تولیدی که صادرات‌محور باشد و بتواند در بازارهای جهانی عرض اندام کند‌. 

نایب‌رییس اتاق بازرگانی ایران و چین بیان کرد: واقعیت این است که در حال حاضر باید با جایگزینی واردات به توسعه صادرات بپردازیم‌. در این صورت است که تولید و بازرگانی به مفهوم مشترکی دست پیدا خواهند کرد و در نهایت کالایی تولید می‌شود که به درد دنیا خواهد خورد‌. در عین حال مفهوم بهره‌وری و توجه به استانداردهای کیفی نیز مورد توجه قرار خواهد گرفت.

تسهیل روند رو به بهبود

حریری همچنین در رابطه با وزیر پیشنهادی وزارت اقتصاد نیز اظهار کرد: بنده از اینکه چرا آقای طیب‌نیا به عنوان وزیر اقتصاد دوباره معرفی نشدند،‌ اطلاعی ندارم اما معتقدم کرباسیان نیز با توجه به سوابقی که در وزارتخانه‌ها دارد، شخصی است که به همه امور اقتصادی احاطه دارد و بهترین گزینه برای این سمت است.

نایب‌رییس اتاق بازرگانی ایران و چین افزود: به نظر می‌رسد مجلس نیز همچون فعالان بخش خصوصی به کرباسیان و شریعتمداری رای اعتماد خواهد داد‌. 

وی همچنین در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا می‌توان با روی کار آمدن این دو وزیر در دولت، به آینده شرایط اقتصادی امیدوار بود یا خیر،‌ گفت: باید به این موضوع توجه داشته باشیم که چند نفر نمی‌توانند با فعالیت‌های خود آینده امیدوارکننده یا ناامیدکننده‌ای را برای کشور رقم بزنند اما روی کار آمدن افراد مفیدی مثل شریعتمداری و کرباسیان می‌تواند روند رو به بهبود را تسهیل کند.

تسریع در تحقق برنامه‌ها

همچنین رییس کمیسیون تسهیل تجارت اتاق بازرگانی تهران ضمن ارزیابی تیم اقتصادی در کابینه معرفی شده به مجلس تصریح کرد: تغییر در وزارتخانه‌های اقتصاد و صنعت برای رسیدن به اهدافی از جمله مبارزه با بیکاری،‌ کنترل تورم و جذب سرمایه خارجی انجام شده است.

محسن بهرامی ارض اقدس ‌گفت:‌: با توجه به آسیب شناسی و تجربه چهار سال دولت یازدهم طبیعتا تغییراتی که در چیدمان کابینه به خصوص در بخش‌های اقتصادی از جمله وزارت اقتصاد و وزارت صنعت، معدن و تجارت اعمال شده در راستای تسهیل و تسریع در تحقق همان برنامه‌ها و اهداف بوده است.

رییس کمیسیون تسهیل تجارت اتاق بازرگانی با اشاره به برخی مشکلات در زمان روی کار آمدن دولت یازدهم گفت:‌ رویکرد دولت یازدهم در ابتدای استقرار با توجه به مشکلات و ویرانی‌ها و گرفتاری‌هایی که از دولت دهم باقی مانده بود از جمله تورم ۴۶/۵ درصدی و رشد منفی ۶/۸ درصدی اقتصادی و سایر شاخص‌ها که نشانگر وضعیت نامطلوب دوره انتقال دولت دهم به یازدهم است از جمله بدهی‌های بانکی به پیمانکاران، ‌وضعیت پروژه‌های نیمه‌تمام، شرایط ظالمانه تحریم، به حداقل رسیدن فروش و صادرات نفت، ‌بحث بلوکه شدن دارایی‌های کشور و منابع ارزی در سایر کشورها و نوسان نرخ ارز و عدم ثبات در بازار مجموعه شرایطی را به وجود آورده بود که دولت یازدهم در حوزه داخلی کنترل تورم و ایجاد آرامش در بازار و اعتماد به فعالان اقتصادی و در حوزه خارجی نیز لغو تحریم‌ها را هدف‌گذاری کرد که خوشبختانه دولت یازدهم به هر دو هدف نائل شد‌. 

وی ادامه داد: همچنین تک‌رقمی شدن تورم و مثبت شدن تراز تجاری برای اولین‌بار و رشد اقتصادی دو رقمی را تجربه کردیم که دستاورد مهم اقتصادی دولت یازدهم بود‌. 

ترمیم کابینه 

بهرامی ارض اقدس تصریح کرد: در این دولت هماهنگی بیشتر تیم اقتصادی از جمله سازمان برنامه و بودجه، بانک مرکزی، ‌وزارت اقتصاد و وزارت صنعت، ‌معدن و تجارت برای تثبیت رشد اقتصادی ضرورت دارد‌. چون دوران کنترل تورم را پشت‌سرگذاشتیم و باید با توجه به شرایط پیش رو از جمله اولویت ایجاد اشتغال و مبارزه با بیکاری که از اهداف‌ اصلی این دولت است رویکرد رشد اقتصادی و جذب سرمایه خارجی را دنبال کنیم.

وی گفت: همچنین بهبود وضعیت معیشت مردم که از جمله مطالبات مردم در این دوره بوده است نیز باید به طور جدی پیگیری شود‌. البته به نظر می‌رسد رییس‌جمهور در راه رسیدن به این اهداف کابینه را ترمیم کرده‌ است.

وی اضافه کرد: امیدواریم با ورود چهره‌های جدید امتحان پس داده و باتجربه‌ای مثل شریعتمداری و کرباسیان که در حوزه‌های مختلف اقتصادی بعد از پیروزی انقلاب مسوولیت‌های متعددی داشتند و در روزهای اخیر در کنار رییس‌جمهور به عنوان معاون اجرایی رییس‌جمهور و رییس کل گمرک ایران انجام وظیفه می‌کردند،‌ شاهد تحول چشمگیری باشیم که هم بتوانیم در این دوره کنترل تورم را حفظ کنیم و هم به رشد اقتصادی پایدار برسیم تا هر چه سریع‌تر عقب‌ماندگی‌های ناشی از عملکرد سال‌های گذشته را جبران کنیم‌. همچنین تا رسیدن به سال ۱۴۰۴ که باید رتبه اول اقتصادی و علمی منطقه باشیم بتوانیم با سرعت بیشتری این مسیر را طی کنیم.

وی اظهار کرد: البته انسجام بیشتر در تیم اقتصادی دولت یکی از ضرورت‌هایی است که باید برای رسیدن به اهدافی همچون حمایت از بخش خصوصی، تلاش برای کوچک‌سازی دولت، برون‌سپاری وظایف تصدی‌گری و تقویت حوزه‌های نظارتی در این دو وزارتخانه دنبال شود‌. 

در دوره دوم،‌ ضعف‌ها برطرف شود

همچنین در این میان علی محمد شاعری سخنگوی کمیسیون کشاورزی و نماینده مردم بوشهر در مجلس‌، درخصوص انتصاب مجدد محمود حجتی به عنوان وزیر جهاد کشاورزی در کابینه دولت دوازدهم اظهار کرد: آقای حجتی طی چهار سال گذشته عملکرد موفقی در بخش کشاورزی داشته. در بخش حمایت از تولید محصولات کشاورزی ما موفقیت‌های چشمگیری طی چهار سال گذشته داشتیم. در خودکفایی گندم قدم‌های خوبی برداشته شده و در زمینه کنترل واردات برخی محصولات کشاورزی مانند برنج اقدامات مناسبی انجام شده است.

وی افزود: در صادرات محصولات کشاورزی هم گام‌های نسبتا خوبی برداشته شد. در بخش حفاظت از منابع طبیعی، طرح تنفس جنگل هم ایشان موفق بوده و به‌طور کلی می‌توان گفت آقای حجتی عملکرد قابل قبولی داشته اما ضعف‌های بسیاری هم در بخش کشاورزی وجود دارد که باید در دوره دوم مدیریت ایشان ان‌شاالله برطرف شود که مهم‌ترین ضعف در این بخش ایجاد یک مدیریت قوی در تنظیم بازار محصولات کشاورزی است. سوءمدیریت در تنظیم بازار باعث تلاطم در بازار و ایجاد نارضایتی در بین تولید‌کنندگان شده است.

شاعری اضافه کرد: اعتقاد داریم که تولید برای بازار، صادرات و مصرف است و اگر بازار برای تولید تنظیم نشود ممکن است در چند محصول خودکفا شویم اما عدم مدیریت عرضه و تقاضا موجب نارضایتی و یاس و ناامیدی تولیدکننده می‌شود و نوسانات شدید در بازار را حاصل می‌کند. باید این ضعف به عنوان چالش اصلی در بخش کشاورزی رفع شود. در استفاده از سامانه نوین آبیاری گام‌های خوب و موثری برداشته شده اما با توجه به بحران آب تا رسیدن به نتیجه مطلوب فاصله بسیاری مانده است. بحران آب و خشکسالی پیش روی ماست و انتظار داریم در حوزه آبخیزداری اقدامات موثر و مفیدتری انجام شود زیرا که نیازمند یک تحول اساسی در برنامه ششم هستیم.

نماینده مردم بوشهر گفت: عملکرد حجتی را مثبت ارزیابی می‌کنم و امیدوارم در دولت دوازدهم با به‌کار‌گیری نیروهای جوان و متخصص و مشارکت بانک‌ها و بخش خصوصی و حمایت جدی دولت بخش کشاورزی نقش خود را در اقتصاد کشور پررنگ‌تر ایفا کند.

مشکلات اقتصادی همچون بیکاری،‌کوچک شدن سفره مردم و..‌. در حالی است که در شرایط فعلی صنعت و تولید نیز دارای شرایط مناسبی نیست‌. در حالی‌که اگر در راستای کمک به تولیدکنندگان برنامه‌های جدی‌‌تری توسط دولت ارائه شود، می‌توان به بهبود اوضاع اقتصادی مردم و کشور نیز امیدوار بود‌. از همین‌رو انتظار می‌رود وزرای جدید روحانی با احاطه بیشتر بر اولویت‌های اقتصادی کشور، برنامه‌های خود را تنظیم کنند تا هرچه زودتر شاهد توسعه اقتصادی کشور باشیم‌.