بیت کوین رقیب ارز و پول واقعی

«بیت کوین طلای جدید است. این ایده، بسیار رواج یافته اما آیا واقعاً حقیقت دارد؟ طلا از دوران باستان به عنوان فروشگاهی از ثروت استفاده می‌شده و همچنین یک کالای فیزیکی و قابل لمس است. بیت کوین جوان است، غیر فیزیکی است و فهم آن سخت است.

بیت کوین تنها «ارز رمزنگاری شده» نیست بلکه بیشترین تعداد ارزهای کامپیوتری را به خود اختصاص داده است.» تلگراف روز گذشته در گزارشی چنین از پدیده این روزهای بازارهای پولی و مالی نوشت. پدیده‌ای که با رشد ارزشی عجیب و غریب به سوژه دست اولی برای تمام رسانه‌های جهان و تحلیلگران مالی تبدیل شده است. ارزی مجازی، غیر رسمی و حتی زیرزمینی که ارزش آن از ارزهای بانک‌های مرکزی دنیا بالاتر رفته است.

تلگراف در ادامه مقایسه طلا و بیت کوین می‌نویسد: «طلا و بیت کوین، هر دو توسط افرادی استفاده می‌شوند که به سیستم مالی رسمی، بی‌اعتمادند. هر دو از نظر فنی قابل حمل و بدون محدودیت مرزی هستند. قیمت طلا و بیت کوین، هر دو با بازارهای سهام هماهنگ نیست و درآمدی فراهم نمی‌کند. بیت کوین بدون هیچ سازمان واحدی راه خود را برای رسیدن به آگاهی افکار عمومی قوی کرده است.»

بر اساس این گزارش آگهی‌های دلالان در بازار زیرزمینی لندن راه خود را پیدا کرده است. فروشگاه‌های بزرگ سرمایه‌گذاری مانند «‌IG‌» پیشنهادهایی برای خرید دارند و سیل ایمیل‌ها به خاطر تشویق مردم به سرمایه‌گذاری در بازار بیت‌کوین‌ها، حتی صندوق‌های پستی الکترونیکی را آزرده کرده است. بعضی معتقدند این نظام جدید مالی است که بانکداری سنتی و کنترل اقتصادی را به عقب می‌راند. برخی نیز صرفاً به خاطر ترس از دست دادن بازدهی بزرگ، مشغول سرمایه‌گذاری هستند. عده بسیار زیاد دیگری نیز از بیت کوین‌ها و دیگر پول‌های رمزنگاری برای جنایت و منفعت‌های مجرمانه استفاده می‌کنند.

پول رمزنگاری شده و بیت کوین چیست؟

جرقه پول‌های رمزنگاری یا دیجیتال از دهه ۹۰ میلادی و با حباب دات‌کام(‌com.) زده شد؛ پول‌هایی که شبیه به ارزهای واقعی هستند اما در فضای مجازی اینترنت رد‌و‌بدل می‌شوند. پول‌های دیجیتالی نیز مانند پول‌های واقعی برای خرید کالا و دریافت خدمات مورد استفاده قرار می‌گیرند.

افراد می‌توانند بدون هیچ نام و نشانی از این پول‌ها استفاده کنند به همین خاطر جرایمی مثل پولشویی و تأمین مالی تروریست‌ها از این طریق بسیار رواج یافته‌است. بیت کوین نیز ارزی دیجیتال است که برای هر نوع پرداختی با هر ارزشی بدون وجه نقد استفاده می‌شود. مردم ارزش این پول را دور از کنترل‌های دولتی و هزینه‌های بانکی می‌دانند. بیت کوین، ابزاری برای معاملات خصوصی و ناشناس شناخته شده است و همچنین معاملات مواد مخدر و سایر خریدهای غیرقانونی، از این طریق پرداخت می‌شود.

این ارزها تقریباً خارج از نظام مالی حقیقی در گردش هستند به همین خاطر رصد کردن عملکرد این ارزها کار آسانی نیست. از طرفی تعداد این ارزها نیز کم نیست. بیت‌کوین دومین ارز مجازی مهم جهان است. این ارز در سال ۲۰۱۱ توسط چارلی لی فارغ‌التحصیل ام‌آی‌تی و مهندس پیشین گوگل معرفی شد. دارک‌کوین دیگر ارز رایجی است که از ژانویه ۲۰۱۴ به بازار معرفی شد. جذابیت ارز مجازی برای کشورهای مختلف آنقدر بالاست که خود اقدام به ایجاد آن می‌کنند. اما بیت‌کوین مهم‌ترین و معروف‌ترین ارز مجازی است؛ ارزی که ساتوشی ناکاماتو یک کاربر اینترنت امنیتی در سال ۲۰۰۸ اختراع کرد و در سال ۲۰۰۹ به طور آنلاین استفاده شد. ناکاماتو، یک اسم اینترنتی بود و تمام تلاش‌ها برای اثبات هویت حقیقی او ناکام ماند. در سال ۲۰۱۶ این پول مجازی بیش از ۱۲۵ درصد رشد کرد و از ارزهای رسمی و دولتی بهتر عمل می‌کرد. بیت کوین سال ۲۰۱۷ را در قیمتی بالای ۱۰۰۰ دلار آغاز کرده بود اما حالا نیز رکورد جدیدی را ثبت کرده و ارزش یک بیت‌کوین تقریباً با یک اونس طلا برابر شده است.

چرا قیمت بیت کوین صعود کرد؟

پنجشنبه گذشته، CME یک شرکت شیکاگویی که بزرگترین اپراتور مبادلات جهانی به حساب می‌آید، اعلام کرد که آماده ارائه قراردادهای آتی برای بیت کوین است. این قدمی بزرگ برای بزرگ کردن جریان بیت کوین به حساب می‌آمد که به صاحبان ارز اجازه داد پا روی ریسک‌ها و خطرهایشان بگذارند. این حرکت، با تشویق بسیاری از مدیران سنتی به استفاده از بیت‌کوین، باعث شد که قیمت بیت‌کوین به رکوردی باورنکردنی برسد؛ حالا هر یک بیت کوین، ۷ هزار دلار ارزش دارد.

تنها طی ۲۴ ساعت، ۱۰۰ هزار نفر استفاده از بیت کوین را آغاز کردند. کوین بیس، مرکز مبادلاتی محبوبی برای بیت کوین در حال حاضر ۱۱.۹ میلیون کاربر در ۳۲ کشور جهان دارد. بلومبرگ روز گذشته این تغییرات را با چنین تیتری منتشر کرد: «وال استریت رقصیدن به ساز بیت‌کوین را یاد گرفت.» اما در انگلستان به سرمایه‌گذاران درباره پیشنهادهای سرمایه‌گذاری در بیت کوین، هشدار داده‌اند. جیمی دیمون، مدیر عامل جی پی مورگان ارز رمزنگاری را یک «شیادی» توصیف می‌کند. لری فینک، مؤسس گروه سرمایه‌گذاری بلاک راک نیز این نوع ارزها را «شاخص پولشویی» توصیف می‌کند.

ایرانی‌ها و بیت کوین

کشورها در قبال استفاده از بیت کوین مواضع متفاوتی دارند. ۴ سال پیش، مقامات روسی علیه استفاده از بیت‌کوین هشدار دادند و به کارگیری این پول دیجیتالی به عنوان جایگزینی برای ارز رایج را غیرقانونی خواندند. آنها اعلام کرده بودند که مبادله بیت کوین بسیار سودا گرانه بوده و این واحد ارزی دارای ریسک بالای از دست دادن ارزش است.

اما مقامات بانک مرکزی ایران به استفاده از بیت کوین روی خوش نشان داده اند؛ البته به سبک ایرانی.

در حالی که بیت کوین در دنیا به خاطر غیررسمی و مردمی بودن آن مطرح است، بانک مرکزی ایران خبر داده است که احتمالاً خود ضرب این ارز مجازی را با عنوان بیت کوین ملی، بر عهده خواهد گرفت. ناصر حکیمی، معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی سه روز پیش گفته بود:«ارز دیجیتال بیت کوین فرصت بسیار مناسبی برای توسعه بخش دیجیتال است. تا با استفاده از آن کسب و کارهای نوپا و استارتاپ‌ها بتوانند در حوزه تجارت سریع‌تر فعالیت کنند. بیت کوین در ایران فرصت است و به همین دلیل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران برای این ارز دیجیتال تا سال ۱۳۹۷ سیاستی واحد انتخاب می‌کند تا آینده ماینرها و فعالان این حوزه معلوم شد.»

او ادامه داد:«در حال حاضر مسأله بیت کوین ملی مطرح و به صورت جدی در حال بررسی است اما اینکه آیا واقعاً نیاز است بیت کوین ملی برای نظارت بیشتر بانک مرکزی برای این ارز دیجیتال در ایران استفاده شود هنوز مبهم است و باید بررسی شود اما در هر صورت نظارت برای این ارز نیاز است و بیت کوین ملی در سایر کشورها هم قصد نظارت دقیق و سریع برای این ارز دیجیتال را دارد.» اما بیت کوین پیش از آنکه در ایران مطرح شود، برای ایرانی‌ها کاربرد داشت.

بلومبرگ سه سال پیش در گزارشی با عنوان «ایرانی‌های دورافتاده از دلار، ارز مجازی را کشف می‌کنند» به وضعیت ارز مجازی و به طور ویژه بیت‌کوین در ایران پرداخته بود. بر اساس این گزارش ایرانی‌ها در زمان تحریم‌ها دسترسی کمتری به دلار داشتند و نمی‌توانستند آن را براحتی از کشور خارج کنند. اما بیت‌کوین رفته‌رفته به آنها این امکان را داد. یکی دیگر از مزیت‌های بیت‌کوین برای ایرانیان نیز این بود که نظارت چندانی بر آن نبود و آنها می‌توانستند با خیالی آسوده از آن استفاده کنند. در کسب‌وکارهایی که به وسیله بیت‌کوین صورت می‌گیرد هویت فروشنده پنهان می‌ماند و این امر برای ایرانی‌ها در دوران تحریم نوعی مزیت به شمار می‌آمد. بر اساس اطلاعات به دست آمده از بلومبرگ، در آن زمان هر دلار تقریباً ۲۶۰۰تومان بود و حدوداً هر ۳۳ هزار تومان برابر با ۱ بیت‌کوین بود.

نیم نگاه

مقامات بانک مرکزی ایران به استفاده از بیت کوین روی خوش نشان داده اند؛ البته به سبک ایرانی

ایرانی‌ها در زمان تحریم‌ها دسترسی کمتری به دلار داشتند و نمی‌توانستند آن را براحتی از کشور خارج کنند. اما بیت‌کوین رفته‌رفته به آنها این امکان را داد

بانک مرکزی ایران خبر داده است که احتمالاً خود ضرب این ارز مجازی را با عنوان بیت کوین ملی، بر عهده خواهد گرفت

ریحانه یاسینی