در حالی که رسانه‌ها خبر از گشت ویژه برای شناسایی خانه‌های خالی در تهران و پردیس می‌دهند، مستاجران برای رویارویی با افزایش فلج‌کننده قیمت در سال جاری آماده می‌شوند.
سید جواد سادات، مشاور وزیر راه و شهرسازی در حوزه مسکن در خصوص برنامه‌های ساماندهی بازار مسکن و جلساتی که با موضوع تنظیم بازار مسکن در دولت برگزار شد، توضیح داد: «برای امسال با توجه به محدودیت‌هایی که برای مردم ایجاد شده است درخصوص املاک مسکونی بسته اجرایی را تعریف کرده‌ایم و در تلاش هستیم اثربخشی مناسبی بر بازار اجاره واحدهای مسکونی داشته باشد. محور نخست این بسته، سرعت بخشی به کشف خانه‌های خالی بر پایه قانون مالیات بر خانه‌های خالی است که در این‌باره به زودی گشت‌های مشترک شهرداری و سازمان امور مالیاتی برای شناسایی میدانی خانه‌های خالی در مناطق مختلف شهری که خانه‌های خالی در آن مناطق هستند برقرار خواهد شد که این امر از امروز در تهران و شهرهای اقماری شهر تهران از جمله پردیس شروع خواهد شد.
گزارش‌های میدانی نشان می‌دهد قیمت واحدهای مسکونی در تهران، در برخی مناطق حتی افزایشی بیش از ۱۰۰ درصد را تجربه کرده است. انتشار انبوهی خبر درباره اجاره کانکس و اتاق بدون سرویس بهداشتی و آشپزخانه و ... حکایت از افزایش بسیار قابل توجه قیمت‌ها در بازار اجاره دارد. اما دلیل این رشد قیمت چیست؟
یک فعال بازار مسکن در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی» در پاسخ به این پرسش که چرا افزایش شدید قیمت اجاره، از ماه دوم سال و پیش از موعد خبرساز شده است؟ گفت: «دلیل رشد قیمت‌ها پیش‌بینی رشد بهای ارز و سایر کالاهاست. همه چیز گران شده و طبیعی است اجاره مسکن نیز گران شود. به عبارت دیگر وقتی فرد برای خرید یک مرغ باید ۲۵۰ هزار تومان و برای خرید یک کیلو گوشت باید ۴۰۰ هزار تومان بپردازد، طبیعی است که دیگر دو میلیون و سه میلیون برای اجاره دادن خانه برایش منطقی نیست.»
وی افزود: «انتظار همه این است که افزایش نرخ‌ها در ماه‌های آتی تداوم یابد و پیشی گرفتن شمار خریداران از فروشندگان نیز دلیلی بر این مدعاست.»
به گفته این فعال صنفی، واحدی که سال گذشته به قیمت ۱۰۰ میلیون رهن و ۳ میلیون تومان اجاره، در اختیار مستاجر قرار گرفته بود، امروز با قیمت ۲۰۰ میلیون تومان رهن و ۵ میلیون تومان اجاره مشتری دارد.
وقتی امکان خرید نیست
یک کارشناس بازار مسکن نیز در پاسخ این پرسش «توسعه ایرانی» که چرا قیمت اجاره بی‌اندازه افزایش یافته است؟ گفت: «وقتی فرصت خرید محدود می‌شود، بازار اجاره با افزایش شدید قیمتی روبرو می‌شود.»
محمود اولاد، افزود: «مشکل مسکن، رشد عمومی تورم و عقب‌ماندگی تقاضا از تولید است. همین حالا با کمبود بین یک تا دو میلیون واحد مسکونی در ایران روبرو هستیم و این فشار در هنگامه افزایش قیمت به بازار اجاره منتقل می‌شود.»
از سوی دیگر یک فعال بازار مسکن در منطقه مرکزی تهران نیز به خبرنگار ما گفت: «دلیل فشار بالای قیمتی در اجاره، کوچ بسیار زیاد از شهرستان‌ها به تهران برای یافتن فرصت شغلی است.»
وی به آگهی‌های عجیبی که این روزها در فضای مجازی پرشمار است اشاره کرد و افزود: «آگهی می‌دهند که یک اتاق شش متری به نرخ ۷۰ میلیون رهن و دو میلیون اجاره ماهانه وجود دارد. مشتری این اتاق بدون سرویس بهداشتی، طبیعتا خانواده نیست. مشتری این دست واحدهای مسکونی اغلب کارگرانی هستند که برای یافتن شغل راهی تهران شده‌اند و در برخی مناطق این افزایش قیمت ناشی از همین اتفاق است.»
وی ادامه داد: خرید مسکن برای بسیاری غیرممکن شده است از این رو طبیعی است که به دنبال اجاره باشند و همین قیمت را بالاتر و بالاتر می‌برد.
گزارش‌های میدانی حکایت از کوچ مستاجران به مناطق پایین‌تر و در برخی موارد حتی مهاجرت به شهرک‌های اقماری در پی افزایش قیمت مسکن دارند. در عین حال برخی مستاجران به «توسعه ایرانی» گفته‌اند که خانواده‌هایشان را به شهرستان منتقل کرده و خود در خانه‌های اشتراکی و اتاق‌های استیجاری یا پانسیون اقامت گزیده‌اند
حمایت دولتی جوابگوست؟
پرداخت وام ودیعه و تعیین سقف مجاز افزایش نرخ اجارهبها دو برنامه اجراشده طی سال‌های اخیر از سوی دولت بوده است. اوایل خردادماه سال گذشته شورای پول و اعتبار با اعطای تسهیلات کمک‌ودیعه مسکن با نرخ سود مصوب این شورا (۱۸ درصد) دوره بازپرداخت حداکثر پنج سال، در سقف‌های ۱۰۰، ۷۰ و ۴۰ میلیون تومانی به‌ترتیب برای تهران، مراکز استان‌ها و شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر جمعیت و سایر شهر‌ها موافقت کرد.
زمزمه‌هایی در خصوص تمدید همین شرایط در سال جاری به گوش می‌رسد که نشان از عزم جدی دولت برای حمایت از اجاره‌نشین‌ها دارد. در این شرایط یکی از اعضای هیأت مدیره اتحادیه مشاوران املاک مدعی شد: «دخالت دولت در قالب بسته حمایتی نه‌تنها کمکی به مستأجران نکرد، بلکه بازار را ملتهب‌تر کرد.»
سعید لطفی، در عین حال گفت: «تاکنون جزئیاتی از بسته حمایتی دولت از مستاجرأن برای تابستان امسال اعلام نشده است، واقعیت آن است که بسته‌های سال‌های گذشته جوابگوی نیازهای مستأجران نبود و نتواست کمکی به رفع مشکل مستأجران کند.»
وی بیان کرد: «تعیین سقف ۲۵درصدی افزایش اجارهبها عامل گرانی در بازار اجازه مسکن شد و این امکان را به مالکان داد تا ۲۵ درصد اجاره را گران کنند در حالی که برخی از موجران و مالکان قصد افزایش اجاره تا این سقف را نداشتند.»
لطفی با بیان این‌که سقف ۲۵درصدی رعایت نشد و دولت ضمانت اجرایی آن را نداشت، گفت: «در بازار هم نظارتی نشد به‌طوری که در برخی مناطق نرخ اجاره مسکن ۱۵۰ درصد افزایش یافته است. مالکی که قصد افزایش اجارهبها را دارد به ممنوعیت افزایش بیشتر از ۲۵ درصد توجهی نمی‌کند.» بسیاری از فعالان بازار و مشاوران املاک گفته‌های وی را تایید می‌کنند.
کوچ به شهرک‌های اقماری
در عین حال افزایش قیمت مسکن سبک زندگی مردم را به‌ویژه در شهرهای بزرگ تغییر داده است. گزارش‌های میدانی حکایت از آن دارد که در پی افزایش قیمت مسکن بسیاری از مستاجران به مناطق پایین‌تر کوچ می‌کنند و در برخی موارد حتی مهاجرت به شهرک‌های اقماری در دستور کار قرار می‌گیرد. در عین حال برخی مستاجران در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی» گفته‌اند که خانواده‌هایشان را به شهرستان منتقل کرده و خود در خانه‌های اشتراکی و اتاق‌های استیجاری یا پانسیون اقامت گزیده‌اند. کارشناسان معتقدند گرانی مسکن سبک زندگی خانوار ایرانی را تغییر داده و این بحران می‌تواند در آینده خطرساز شود چرا که کوچ به مناطق پایین‌تر و حتی زندگی جداگانه سرپرست خانوار از سایر اعضا، بنیان‌ها خانواده را در معرض تهدید قرار می‌دهد.
- 11
- 6
