ساخت‌وساز دیگر جذابیت گذشته را ندارد. حالا ساخت خانه در شهرهای کوچک ایران زیانده شده است و سود ساخت‌وساز در شهرهای بزرگ به کمتر از سود بانکی رسیده است. این موضوع را جمشید برزگر، رئیس کانون سراسری انبوه‌سازان، به «شهروند» می‌گوید و توضیح می‌دهد که کاهش قدرت خرید مردم در شهرهای کوچک موجب شده است که ساخت‌وساز در بسیاری از شهرستان‌ها زیانده باشد و مردم حاضر نباشند حتی به اندازه هزینه ساخت مسکن برای خرید خانه پول بدهند. این موضوع در حالی رخ می‌دهد که سود ساخت‌وساز در کلانشهرها و حتی تهران به کمتر از ۱۵درصد رسیده است. این در حالی است که بانک‌ها برای سپرده‌های کلان تا ۲۰درصد هم سود می‌دهند و همین مسأله موجب شده است که بسیاری از سازندگان قید ساخت‌وساز را بزنند و پول‌شان را در بانک سپرده‌گذاری کنند.
زیانده‌شدن ساخت‌وساز در شهرستان‌ها در حالی رخ می‌دهد که هم‌اکنون ۹۰درصد شهرهای ایران با جمعیت زیر ۲۰۰هزار نفر هستند.
خانه‌ام را با ضرر هم نمی‌خرند
خانه ۱۰۰ متری را ۱۵۰میلیون تومان هم از ما نمی‌خرند. این در شرایطی است که ما برای ساخت این خانه متری ۲میلیون تومان هزینه کرده‌ایم اما مشتریان حتی حاضر نیستند با ضرر خانه را از ما متری ۱.۵میلیون تومان بخرند.
این موضوع را احمد می‌گوید که در شهر مراغه آذربایجان شرقی زندگی می‌کند. او به «شهروند» توضیح می‌دهد: «حدود ۶ ماه است که خانه‌ام را برای فروش گذاشته‌ام اما حتی یک مشتری حاضر به خرید آن نشده است.» او ادامه می‌دهد: «بعد از ۶ ماه ناچار شدم که خانه را به قیمت ۱۵میلیون تومان رهن کامل اجاره بدهم.» در حالی در برخی از شهرها و روستاها مردم حاضر نیستند که برای خرید هر متر خانه ۱.۵میلیون تومان هزینه کنند که بر اساس آخرین آمار اعلامی متوسط هر متر مسکن در منطقه یک تهران در مرداد به ۲۸میلیون و ۲۱۰هزار تومان رسیده که رشدی ۷۹درصدی را نسبت به مدت مشابه پارسال نشان می‌دهد.
آن‌گونه که رئیس هیأت‌مدیره کانون سراسری انبوه‌سازان به «شهروند» می‌گوید: «سازنده‌ها علاقه‌ای به ساخت‌وساز در مناطق کم‌برخوردار و روستاها ندارند و بیشتر سراغ مناطقی همچون تهران که جمعیت بالایی دارد و شهرهای شمالی و کلانشهرهایی که به واسطه مسافرپذیربودن‌شان رونق بالایی دارند، می‌روند.»
تقاضا از عرضه بیشتر است
قیمت پایین ملک در شهرستان‌ها حالا ساخت‌وساز در مناطق کم‌برخوردار را به پایین‌ترین حد ممکن رسانده است؛ کافی است تا سری به فایل فروش برخی از شهرستان‌ها بزنید.
مجتبی ۲۵ سال دارد و از حدود دو ماه پیش از این بنگاه به آن بنگاه در جست‌وجوی خرید سرپناهی برای خانواده سه نفره خود در یکی از شهرهای همدان است. او به «شهروند» می‌گوید: «وقتی به بنگاه‌ها مراجعه می‌کنید جز دو یا سه مورد معمولا چیزی برای عرضه به مشتری ندارند. یک خیابان را که بالا و پایین می‌کنی، جز یک یا دو مورد، خانه‌ای که در حال ساخت باشد را نمی‌بینید.»
او ادامه می‌دهد: «به دلیل انتخاب‌های محدودی که داشتم، درنهایت مجبور شدم که به خرید یک خانه بدون آسانسور در طبقه چهارم یک ساختمان تن بدهم.»
مصطفی قلی‌خسروی، رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران، در حالی که گفته‌های مجتبی را تأیید می‌کند، کاهش ساخت‌وساز در شهرستان‌ها را مورد اشاره قرار می‌دهد و به «شهروند» می‌گوید: در شهرهای کوچک و روستاها احتکار خانه نداریم و هر خانه‌ای که ساخته می‌شود، بلافاصله خانواده‌ای در آن اسکان پیدا می‌کند؛ زیرا عرضه ملک بسیار کمتر از تقاضا است.»
قدرت خرید ملک در شهرستان‌ها بیشتر از تهران
وام‌های بانکی که برای خرید مسکن پرداخت می‌شود، در شهرستان‌ها قدرت خرید بیشتری نسبت به تهران ایجاد می‌کند. آن‌گونه که بررسی‌های «شهروند» نشان می‌دهد وام مسکن یکم برای زوج‌های خانه اولی در شهرهای با جمعیت کمتر از ۲۰۰هزار نفر (تسهیلات ۸۰میلیون تومانی) دست‌کم معادل ۳۰درصد هزینه خرید یک واحد مسکونی مصرفی ۱۰۰ مترمربعی را پوشش می‌دهد؛ در حالی که سهم تسهیلات پرداختی از قیمت ملک در کلانشهرهایی همچون تهران به ۱۰درصد هم نمی‌رسد.
با وجود این توان پس‌انداز و قدرت خرید مردم در شهرستان‌ها کم است و آنها حتی با وام مسکن قادر نیستند، سرپناه مورد نیاز خود را تأمین کنند. در حال حاضر اقساط ثابت یک فقره وام ۷۰ میلیون تومانی مسکن که از طریق خرید اوراق تأمین شده است به حدود یک‌میلیون و ۲۰۰هزار تومان می‌رسد. این در حالی است که حداقل حقوق کارگران به زحمت به دو میلیون تومان در سال رسیده است و همین موضوع توان خرید مردم شهرهای کوچک را در بازار مسکن بشدت کاهش داده است.
حداقل هزینه ساخت ۲ میلیون تومان
اما این گفته‌ها در شرایطی مطرح شده که رئیس هیأت مدیره کانون سراسری انبوه‌سازان متوسط ساخت هر مترمربع مسکن را دو میلیون تومان اعلام می‌کند. او با اشاره به این‌که بهای تمام‌شده ساخت خانه در شرایط عادی ربطی به زمین و موقعیت آن ندارد، ادامه می‌دهد: «ساخت خانه در برخی از شهرهای کم‌برخوردار و البته روستاها زیانده است و انبوه‌سازها و سازنده‌ها معمولا علاقه‌ای برای فعالیت در این مناطق ندارند. » به گفته او، ساخت‌وساز در تهران به طور متوسط ۱۵درصد سود برای سازنده دارد اما در شهرستان این سود ۵درصد هم نیست.
این موضوع در حالی رخ می‌دهد که ساخت‌وساز در شهرهای بزرگ هم دیگر جاذبه سابق را برای بسازوبفروش‌ها ندارد.
با احتساب دو میلیون تومان هزینه برای ساخت هر مترمربع خانه، یک آپارتمان ۵ طبقه ۱۰۰ متری دست کم یک‌میلیارد تومان برای سازنده آب می‌خورد. درواقع اگر این میزان پول را در بانک سرمایه‌گذاری کند، با احتساب سود ۲۰درصدی برخی از بانک‌ها ماهانه چیزی حدود ۲۰میلیون تومان و سالانه حدود ۲۴۰میلیون تومان سود کسب می‌کند. این در حالی است که سود ساخت خانه در شهرستان‌ها چیزی حدود ۱۰۰میلیون تومان است. برزگر با اشاره به این مطلب می‌گوید: «چه دلیلی دارد که سازنده‌ها چنین ریسکی را به جان بخرند.»
۵۷درصد خانه‌های خالی ایران در ۷ استان
علاوه بر کاهش سود ساخت‌وساز در تهران، تهرانی‌ها هم دیگر قدرت خرید سابق را در بازار مسکن ندارند و گزارش‌های اتحادیه‌های املاک نشان می‌دهد که تهرانی‌ها هم در حال مهاجرت به مناطق جنوبی شهر یا شهرهای اطراف پایتخت هستند. با این حال سازندگان هم حاضر نیستند از سود مورد نظر خود در بازار مسکن دست بکشند و به احتکار خانه‌های خالی روی آورده‌اند. براساس اعلام مرکز آمار ایران از نتایج اولیه سرشماری نفوس و مسکن سال ۹۵، هم‌اکنون حدود ۲۵میلیون و۴۰۰هزار واحد مسکونی در مقابل ۲۴میلیون و ۲۰۰هزار خانوار در کل کشور وجود دارد؛ این آمار کلی از وجود حدود یک‌میلیون و۲۰۰هزار واحد مسکونی مازاد در کشور حکایت می‌کند.
بنا به گزارش وزارت راه و شهرسازی، بورس خانه‌های خالی ایران در هفت استان است که ۵۷درصد خانه‌های خالی در آنها واقع شده و اتفاقا هفت کلانشهر کشور نیز در آنها قرار دارد. آخرین سرشماری حاکی از این است که حدود یک‌میلیون و ۴۹۵ واحد مسکونی خالی از سکنه در هفت استان تهران، اصفهان، خراسان رضوی، فارس، آذربایجان شرقی، البرز و خوزستان شناسایی شده است که هر یک از این استان‌ها به تنهایی بیش از ۵درصد از کل خانه‌های خالی در کشور را در خود جای داده‌اند. این در حالی است که در هر یک از ۲۴ استان دیگر کشور، نسبت خانه‌های خالی به خانه‌های خالی کل کشور کمتر از ۴درصد گزارش شده است.
- 11
- 2
کاربر مهمان
۱۳۹۸/۶/۱۰ - ۲:۳۷
Permalink