تخصیص ۲ درصد کرایه تاکسی‌های اینترنتی به شهرداری ها

سرانجام پس از گذشت حدود ۵ سال از فعالیت نخستین تاکسی اینترنتی در کشور، دستور العمل فعالیت تاکسی‌های اینترنتی از سوی وزارت کشور ابلاغ شد. بر این اساس، شرکت‌های تاکسی‌های اینترنتی ۲ درصد از کرایه دریافتی خود را به شهرداری‌ها می‌دهند تا صرف برنامه‌های کاهش آلودگی هوا و توسعه حمل و نقل عمومی در شهرها شود. در عوض، این شرکت‌ها از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف می‌شوند. 

اگرچه نخستین شرکت تاکسی اینترنتی در ایران فعالیت خود را از بهمن سال ۱۳۹۳ آغاز کرد، اما این شرکت و شرکت‌های مشابه بعدی تاکنون توانسته‌اند حدود ۱۰ درصد سفرهای روزانه پایتخت (۲ میلیون از ۲۰ میلیون سفر روزانه) را به خود اختصاص دهند. البته تاکسی‌های اینترنتی طی سال‌های گذشته گستره فعالیت‌های خود را به سایر کلان‌شهرها نیز گسترش داده‌اند و سهمی از حمل و نقل عمومی شهرهای یاد شده را به خود اختصاص داده‌اند.

در این حال، اگر متوسط نرخ هر یک از ۲ میلیون سفر روزانه شهروندان تهرانی با استفاده از تاکسی‌های اینترنتی را ۱۰ هزار تومان در نظر بگیریم، درآمد روزانه تاکسی‌های اینترنتی پایتخت با توجه به انجام ۲ میلیون سفر روزانه شهری، حدود ۲۰ میلیارد تومان خواهد بود و عایدی شهرداری تهران از این محل به قرار ۲ درصد از کرایه هر سفر، روزانه به ۲ میلیارد تومان و سالانه به ۷۳۰ میلیارد تومان خواهد رسید.

با توجه به اینکه بودجه شهرداری در سال جاری حدود ۱۸ هزار میلیارد تومان است، درآمد ۷۳۰ میلیاردی شهرداری از این محل (یک بیست و پنجم بودجه ۹۸) رقم قابل توجهی است و می‌توان آن را در زمره یکی از منابع پایدار درآمدهای شهرداری تهران و سایر شهرداری‌های کشور در نظر گرفت.

جزییات دستورالعمل تاکسی‌های موبایلی

آن‌گونه که مهر گزارش کرده است، علی پیرحسین‌لو، مشاور معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران، در رشته توئیتی جزییات دستورالعمل فعالیت تاکسی‌های اینترنتی توضیح داد.  به گفته او، تاکنون قانون مشخص و همه‌جانبه‌ای برای این شرکت‌ها وجود نداشت. در دستورالعمل دولت، هم فعالیت شرکت‌ها در این زمینه قانونی و رسمی شده، و هم ضوابط مربوط به شرکت و خودرو و راننده مشخص شده است.در این دستورالعمل، فعالیت شرکت‌های حمل و نقل مسافر مبتنی بر اینترنت و استقلال آنها به رسمیت شناخته شده و در عین حال ضابطه‌های قانونی این فعالیت و نحوه نظارت مشخص شده است.

این شرکت‌ها زیرمجموعه شهرداری و نهاد دیگری نخواهند بود، اما وزارت کشور و شهرداری‌ها بر آنها نظارت خواهند کرد.دستورالعمل به نحوی تنظیم شده که دغدغه‌ها و نیازهای هر چهار ذی‌نفع اصلی را در نظر بگیرد: مسافران، رانندگان، شرکت‌ها و شهرداری‌ها هرکدام مسائلی داشتند که اگر دیده نمی‌شد، کلاف تاکسیرانی اینترنتی همچنان پیچیده می‌ماند. چیزی که تهیه شده، تا حد قابل توجهی قابل دفاع و همه‌جانبه است.

یکی از تعهدات شرکت‌های اینترنتی حمل مسافر، حفظ محرمانگی اطلاعات و حریم شخصی کاربران است. مهم‌ترین نکته اینکه دسترسی و رصد تلفن همراه کاربران (مسافر و راننده) برای جلوگیری از فعالیت کاربران از سایر نرم‌افزارها ممنوع شده. اطلاعات خودروها و رانندگان در سامانه وزارت کشور ثبت می‌شود.

حذف تدریجی خودروهای فرسوده از تاکسیرانی

به گفته پیرحسین‌لو، موضوع آلودگی هوا جدی گرفته شده و خودروهای فرسوده و آلاینده به تدریج از چرخه فعالیت حذف می‌شوند: از نیمه دوم ۹۹ خودروهای با عمر بالای ۱۵ سال، از نیمه دوم ۱۴۰۰ خودروهای بالای ۱۳ سال و از نیمه دوم ۱۴۰۱ خودروهای بالای ۱۰ سال (مثل تاکسی‌ها) مجاز به فعالیت در تاکسیرانی اینترنتی نیستند.

خودروهای مسافربر اینترنتی بعد از این باید معاینه فنی خود را مثل بقیه وسایل نقلیه عمومی دریافت کنند. یعنی هر ۶ ماه یک بار میزان پوشش بیمه این خودروها مشابه ضوابط آژانس‌ها خواهد بود. پلاک خودروها هم باید با استان محل فعالیت همخوانی داشته باشد.راننده‌ها باید ضمن رعایت تعهدات کلی در قبال مسافر مثل داشتن گواهینامه و بیمه و رساندن به مقصد و اعلام قبلی هزینه و...، اعتیاد و سوءپیشینه نداشته باشند یا استعلام صلاحیت از اداره اماکن بگیرند. هر راننده هم برای حفظ ایمنی مسافران، حداکثر ۱۲ ساعت در شبانه‌روز مجاز به سرویس‌دهی است.اختیار تعیین قیمت و هزینه سفر با شرکت‌ها است.

اما اگر هزینه سفر بالاتر از تعرفه تاکسی‌های تلفنی باشد، باید قبل از سفر از طریق اپلیکیشن به مسافر اعلام شود. شرکت‌ها درباره قیمت و بقیه الزامات خود، موظف به پاسخگویی، رفع اشکال و در صورت لزوم جبران خسارت شده‌اند.شرکت‌ها باید قبل از ورود به هر شهر، با شهرداری آن قرارداد ببندند. شهرداری بدون دخالت در رابطه مالی مسافر، راننده و شرکت، باید ۲ درصد کرایه هر سفر را دریافت و خرج کاهش آلودگی هوا و توسعه حمل و نقل عمومی کند. در عوض، این شرکت‌ها از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف می‌شوند.

خودروهای شخصی که به عنوان تاکسی اینترنتی فعالیت می‌کنند، باید با نصب علامت‌های مشخص‌کننده پشت شیشه جلو، متمایز شوند و در هنگام تردد از خودروهای شخصی قابل تشخیص باشند. تاکسی‌های هر شهر هم در صورت موافقت شهرداری‌ها می‌توانند در تاکسیرانی اینترنتی فعالیت کنند.

دستاورد مذاکرات طولانی و چندجانبه

محسن پور سیدآقایی، معاون شهردار تهران نیز با تایید ابلاغ دستورالعمل تاکسی‌های اینترنتی گفت: این دستورالعمل، دستاورد مذاکرات طولانی و مفصل بین همه طرف‌های مختلف ذی‌نفع در موضوع شرکت‌های تاکسی اینترنتی بود که با اجماع همه طرف‌ها بر ضرورت ضابطه‌مندی این فعالیت‌ها و خردگرایی جمعی، به سرانجام رسید.به گزارش مهر، معاون شهردار تهران ادامه داد: امیدوارم این گام مهم بتواند زمینه‌ساز رقابت عادلانه‌تر، محیط زیست شهری سالم‌تر و امنیت اجتماعی بیشتر باشد و کمک کند که در عین حفظ مزایا و محاسن فعالیت این شرکت‌ها، پیامدهای منفی این فعالیت‌ها نیز کنترل و اصلاح شود.

رسمیت یافتن فعالیت تاکسی‌های اینترنتی

سخنگوی وزارت کشور نیز از ابلاغ دستورالعمل نظارت بر تاکسی‌های اینترنتی خبر داد و گفت: طبق این دستورالعمل فعالیت تاکسی‌های اینترنتی در کشور رسمیت بیشتری خواهد یافت.به گزارش مهر به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت کشور، سید سلمان سامانی، سخنگوی وزارت کشور افزود: این دستورالعمل در اجرای تاکیدات ریاست محترم جمهور، وزیر محترم کشور و دولت در حمایت از استارت آپ‌ها و نظام مند کردن روابط فی ما بین شهرداری‌ها با شرکت‌های ارایه‌دهنده خدمات هوشمند مسافر (تاکسی‌های اینترنتی) تهیه و ابلاغ شد.

معاون هماهنگی وزارت کشور یادآور شد: دستورالعمل نظارت بر فعالیت ارایه‌دهندگان خدمات هوشمند مسافر سرانجام پس از مذاکرات گسترده و برگزاری جلسات کارشناسی متعدد توسط وزارت کشور، وزارت صمت، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری، تاکسی‌های آنلاین و شهرداری‌ها تهیه و تدوین شده است.

سخنگوی وزارت کشور تصریح کرد: طبق این دستورالعمل فعالیت تاکسی‌های اینترنتی در کشور رسمیت بیشتری خواهد یافت و همچنین در آن ضوابط مشخص و دقیقی برای شرکت‌ها، رانندگان و خودروها تعیین شده است به نحوی که ۱۰ ضابطه برای رانندگان و خودروهای فعال در شرکت‌های حمل و نقل هوشمند و اینترنتی در نظر گرفته شده است.

سامانی اضافه کرد: از این پس شرکت‌های فعال در حوزه تاکسی‌های اینترنتی و سایر شرکت‌هایی که قصد ورود به حوزه حمل و نقل هوشمند را دارند شاهد رقابت عادلانه‌تر در این حوزه خواهند بود و مردم هم به تبع این رقابت عادلانه از خدمات با کیفیت‌تری بهره‌مند خواهند شد.

وی با بیان اینکه بر اساس مکانیزمی که در این دستورالعمل پیش بینی شده وزارت کشور نظارت عالیه بر این نوع فعالیت‌ها خواهد داشت، گفت: شهرداری‌ها و افرادی که قصد فعالیت در قالب تاکسی‌های اینترنتی را دارند باید این ضوابط و سایر تعهداتی که در این دستورالعمل پیش‌بینی شده است را رعایت کنند.  معاون هماهنگی وزارت کشور تاکید کرد: با اجرای ضابطه‌ها، تعهدات و مکانیزم نظارتی که در این دستورالعمل پیش بینی شده شاهد افزایش ضریب امنیت اجتماعی در استفاده از این امکان خواهیم بود.

وی اظهار کرد: با ابلاغ دستورالعمل نظارت بر فعالیت ارایه‌دهندگان خدمات هوشمند مسافر، مسائل و دغدغه‌هایی که بعضاً میان مسافران، رانندگان، شرکت‌ها و شهرداری‌ها وجود داشت، رفع خواهد شد.

سامانی اجرای این دستورالعمل را برای ذیفعان این حوزه مثبت ارزیابی کرد و گفت: امیدواریم با اجرای مفاد مندرج در این دستورالعمل از محیط‌زیست بهتر و هوای پاک‌تر برخوردار باشیم و در نهایت همه این اقدامات منجر به افزایش رضایتمندی مردم و رفاه اجتماعی آنها شود.