سهم صنعت، افزایش نیافته است

به گزارش  ایسنا، علی انصاری کارآفرین و فعال صنعتی- اقتصادی با اشاره به ارزیابی وضعیت صنعت کشور گفت: اول اینکه واژه صنعت، یک واژه فراگیر است و پیشوند بسیاری از کسب و کارها قرار می‌گیرد. مثلا صنعت ساختمان، صنعت پوشاک، صنعت بانکداری، صنعت مبلمان و دکوراسیون، صنعت خودروسازی و البته تقسیم‌بندی‌هایی هم دارد مانند صنایع سنگین و سبک، زیربنایی، زود بازده و غیره. به طور کلی ساختار اقتصادی کشور از چهار گروه اصلی تشکیل کشاورزی، نفت، خدمات، صنایع و معادن شده است.

وی در ادامه بیان کرد: بخش صنعت و معدن فعالیت‌های صنعت ساخت (تولید)، معدن، ساختمان، برق، آب و گاز را شامل می‌شود و در مورد هرکدام از این‌ها می‌توان مفصل صحبت کرد. به طور کلی چندان که در اسناد بالادستی و قوانین پنج ساله و یک ساله کشور هم صراحتا قید شده است، قرار بر این بود که سهم نفت در اقتصاد کاهش یابد و سهم سایر گروه‌های اصلی مانند صنعت، خدمات و کشاورزی افزایش یابد. در عمل، شاید سهم نفت کاهش یافته باشد ولی حتما سهم صنایع و معادن و به تعبیر کلی‌تر، صنعت افزایش نیافته است. تا حدی که می‌توان گفت روند توسعه صنعتی کشور، معکوس شده است.

این فعال صنعتی- اقتصادی دلیل کند شدن روند توسعه صنعتی یا معکوس شدن این موضوع را اینگونه اعلام کرد: اولا در عرصه اقتصاد کلان پدیده تک‌ عاملی وجود ندارد و علل و دلایل ایجاد یک وضعیت، متعدد و متفاوتند. به گمان بنده، یکی از دلایل اصلی که کلیت اقتصاد ما را تحت تاثیر قرار داده است، آمار شبهه‌ناک و تفسیری است. شبهه‌ناک، از این نظر که محل تردید است. راستی آزمایی چندانی نمی‌توان در مورد آنها انجام داد یا انجام نمی‌شود، ضمن آن که تفسیری است. یعنی هرکس بر اساس نیاز و سلیقه خودش آن را می‌سازد و اعلام می‌کند. در واقع آمارهای اعلامی، نوعی عددسازی است و بعضا این عددسازی‌ها مشکلاتی ایجاد می‌کند. مضاف بر آمار تفسیری، یکی دیگر از عوامل تضعیف‌کننده اقتصاد کلان کشور، تعدد یا فراوانی صاحب نظران است. متاسفانه همه، از باصلاحیت و بی‌صلاحیت در همه امور اظهارنظر می‌کنند و جالب آن که خود را متخصص هم می‌دانند. وقتی همه در یک عرصه مثلا اقتصاد یا فرهنگ یا سیاست یا تجارت، همه چیزدان می‌شوند، حتما مشکل و بحران ایجاد می‌شود.

وی گفت: دلیل دیگر کهنگی، فرسودگی و اصطلاحا ضعف تکنولوژیک است. باید بپذیریم که اگر تکنولوژی را یکی از عوامل تولید بدانیم، تکنولوژی امروز ما، پیش‌ دیجیتال است. یعنی مدرن نیست. دلیل دیگر را می‌توان گرانی پول دانست. گرانی پول مقوله بسیار مهمی است. صنعت بانکداری کشور هم متاثر از گرانی پول است. بنده بانکدار نیستم و مسئولیت بانکی هم ندارم، ولی ربط دادن همه مشکلات کشور را به صنعت بانکداری عاقلانه و منصفانه نمی‌دانم. هرکس در هر کجا کارش گیر می‌کند، به بانک‌ها گیر می‌دهد. وقتی پول گران است، بانک چطور می‌تواند وام ارزان بدهد؟ ضمن آن که گرانی پول، منابع بانک‌ها را هم در پرداخت سود سپرده تحت تاثیر قرار می‌دهد.

به گفته علی انصاری، متأسفانه همه نسبت به بانک‌ها موضع انتقادی دارند و شاید لازم باشد بانک مرکزی به عنوان بانکِ بانک‌ها، که فرمان بازار پول را در دست دارد، اقتدار و اختیار بیشتری پیدا کند و حرف بانک مرکزی، فصل الخطاب باشد. اصلا وظیفه دفاع از همه بانک‌ها، البته آنها که مجوز دارند بر عهده بانک مرکزی است. حتی این پول گران هم در صنعت، میان واحدهای صنعتی اعم از مادر، زیربنایی، متوسط، کوچک و زودبازده به شکل درست توزیع نمی‌شود. مشکل مواد اولیه، تعرفه، نرخ مالیات، مثلا افزایش هشت درصدی مالیات مشاغل در سال‌جاری، عدم حمایت علمی و کارشناسی از نوآوری‌ها و فعالیت‌های جدید صنعتی و حتی خدماتی، هر یک به اندازه خود، در ایجاد این وضعیت نقش و تاثیر دارند.

وی در مورد اینکه مقامات دولتی رشد بخش صنعت را مناسب و مطلوب اعلام می‌کنند، گفت: همان‌گونه که گفته شد می‌دانم که مرکز آمار رشد بخش صنعت را در سال گذشته، ۵.۶ درصد اعلام کرد و بانک مرکزی ۹.۶ درصد. در واقع این تفاوت از سوی دو مرجع معتبر، گفته بنده را تایید می‌کند.

همچنین این فعال صنعتی- اقتصادی درباره اینکه کدام بخش صنعت، می‌تواند در برون رفت از وضعیت رکود، موثرتر باشد بیان کرد: به گمان بنده صنعت ساخت با توجه به صنایع پیشینی و پسینی یعنی زنجیره مشاغل تخصصی پیش و پس از ساخت این قابلیت را دارد. به عنوان مثال سهم صنعت ساخت در تولید ناخالص داخلی اقتصادهای نوظهور و در حال توسعه در سال ۲۰۱۵، در چین ۳۰ درصد، اندونزی ۲۱ درصد، مجارستان ۲۵ درصد و ترکیه ۱۸ درصد بوده است. یعنی تولید، یعنی ساخت محصول صنعتی. ما در این عرصه ضعیف عمل کرده‌ایم. البته وقتی صحبت از خروج از رکود می‌شود باید اقتضائات اقتصادی، فرهنگی جامعه را نیز در نظر گرفت.

وی اظهار کرد: تجربه ۵۰ سال اخیر کشور حاکی از آن است که هرگاه بخش ساختمان فعال می‌شود، کلیت اقتصاد وارد مدار رونق می‌شود. بنده معتقدم صنعت ساختمان، ویترین یک کشور است. ما وقتی می‌گوییم ساختمان، طیف وسیعی را مدنظر قرار می‌دهیم. ساختمان‌های مسکونی، اداری، تجاری، فرهنگی، گردشگری، همه زیر این موضوع قرار می‌گیرند. حتی ساختمان‌های تاریخی. شما وارد هر کشور یا پایتخت هر کشور می‌شوید اول ساختمان‌سازی و معماری شخصی و شهری آنجا را می‌بینید و در مورد آن قضاوت می‌کنید.

وی در ادامه گفت: به گمان من اگر بخواهیم صنعت گردشگری توسعه پیدا کند و رونق بگیرد، حتما باید هتل‌های مجهز، مدرن، امن و مطابق با استانداردهای بین‌المللی بسازیم، اگر در نظر داریم ارز کشور وارد کشورهای حاشیه خلیج‌فارس نشود، حتما باید مراکز تفریحی برای اوقات فراغت جامعه در سطح بین‌الملل داشته باشیم، حتما باید مراکز مدرن و مجهز تجاری داشته باشیم. این‌ها همه باعث می‌شود مردم به دبی و ترکیه و... نروند. پس رونق در ایجاد ساختمان‌های متعدد، در سایر بخش‌ها هم رونق ایجاد می‌کند. در واقع اشتغال ایجاد می‌کند، تولید ثروت می‌شود، رونق اقتصادی به وجود می‌آید. صادرات غیرنفتی کشور افزایش پیدا می‌کند.

 انصاری با توجه به اینکه سهم صادرات صنعتی ما، در سبد صادراتی کشور ۲۸ درصد است و سهم محصولات کشاورزی کمتر از ۱۰ درصد و سهم صادرات سوخت و محصولات معدنی نزدیک ۶۳ درصد است، بیان کرد: طبیعی است که اتکای اقتصاد ملی به نفت، دغدغه همگانی است و آمارهای شما هم این موضوع را تایید می‌کند. حتی در بخش رشد اقتصادی هم، عده‌ای سهم نفت و گاز را از درصد رشد اقتصادی کم می‌کردند و می‌گفتند این عدد هنگامی واقعی است که نفت و گاز از آن کسر شود. بنده معتقدم اقتصاد مقاومتی که مورد تاکید مقام معظم رهبری است، ناظر به ایجاد موازنه در این ارقام است. اگر اقتصاد ما درون‌زا و برون‌نگر شود و اگر تولید و اشتغال که در نام‌گذاری سال ۹۶ هم مورد تاکید ایشان واقع شده، جدّی گرفته شود، حتما می‌توانیم سهم صادرات صنعتی را افزایش و به همان اندازه صادرات نفت و گاز و مواد معدنی را کاهش دهیم.

وی در مورد ویژگی‌ها و الزامات توسعه صنعتی اظهار کرد: به گمان بنده توسعه صنعتی یک فرآیند زمان‌دار، هدفمند، مستمر و مشارکتی است و باید کلیت صنعت را شامل شود، یعنی ایجاد مزیت در یک صنعت خاص مثلا پتروشیمی یا نفت، حتما منجر به توسعه نمی‌شود. نیاز به سرمایه‌گذاری خارجی، ورود پول ارزان، ساماندهی صنعت بانکداری و بازار غیرمتشکل پولی، یعنی سر و سامان دادن به موسسات مالی و نهادهای فعال بازار سرمایه که صلاحیت و مجوز دارند، علمی و تجاری شدن تولید، یعنی ایجاد رابطه معنی‌دار میان مثلث دانشگاه، صنعت و بازار، ایجاد مزیت رقابتی، مضاف بر تربیت نیروی انسانی متخصص و بهادادن به پژوهش‌های کاربردی از الزامات توسعه صنعتی است. اخیرا شنیدم جمهوری اسلامی ایران و کره‌جنوبی بر اختصاص یک خط اعتباری هشت میلیارد یورویی توافق کرده‌اند. چنین اقداماتی می‌تواند موثر باشد. ما حتما و باید به اقتصادهای نوظهور دنیا تعامل داشته باشیم و بنده گفته‌ام تعامل پیش‌نیاز و شرط توسعه است و توسعه ابعاد متفاوت و متعددی دارد.

 انصاری بیان کرد: کشور ما ظرفیت‌های بالقوه‌ای دارد. بالفعل کردن این ظرفیت‌ها وظیفه تک تک فعالان اقتصادی، صنعتی و خدماتی است. در واقع اگر بپذیریم هریک از ما بخشی از مشکل کشور هستیم، آن‌وقت می‌توانیم بخشی از راه‌ حل‌های مورد نیاز آن نیز باشیم.