ماموریت اصلی در صنایع بزرگ

در حالی نیم قرن از فعالیت سازمان توسعه‌ای ایدرو می‌گذرد که شرایط اقتصادی، سیاسی و اجتماعی این‌ روزهای ایران متاثر از فضای پسابرجام، ظهور انقلاب صنعتی چهارم و ابلاغ سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی است؛ شرایطی که به گفته تحلیلگران با حرکت هوشمندانه توسعه صنعتی باید همسو و متقارن باشد.

اما نقش ایدرو در این برهه زمانی حساس که اقتصاد با وجهه‌های گوناگونی روبه‌روست با چه رویکردی تعریف شده است؟ سکاندار سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران بر این باور است که جذب سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های خارجی با هدف «تولید مشترک»، «انتقال فناوری» و «صادرات مشترک» یکی از مهم‌ترین اهداف سازمان متبوعش در جنبش هوشمندانه صنعتی است.

هدفی که به گفته منصور معظمی منجر به انعقاد ۲۴ موافقت‌نامه همکاری و پیگیری ادامه‌کار برای سرمایه‌گذاری مشترک با شرکای معتبر خارجی از جمله فرانسه، ایتالیا، کره‌جنوبی، آلمان، بلژیک و روسیه شده است. «دنیای اقتصاد» در گفت‌وگو با رئیس هیات عامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران مسیر جذب پول خارجی و رویکرد این سازمان توسعه‌ای در طول چهار سال دولت دوازدهم را مورد واکاوی قرار داده است.

اقتصاد ایران طی سال‌های گذشته با مشکلات زیادی دست به گریبان بوده است. یکی از این مشکلات به واسطه اعمال تحریم‌های بین‌المللی، کاهش جذب سرمایه‌ خارجی بود. اما این مشکل با رایزنی دولت یازدهم تسهیل و با برداشته شدن سد تحریم‌ها بار دیگر فضا برای ورود سرمایه‌گذاران به کشور فراهم شده است. آمارها نشان می‌دهد که ایدرو در دوران پسابرجام موفق به انعقاد ۲۴ موافقت‌نامه شده است. حال سوالی که مطرح می‌شود این است که چه تعداد از این موافقت‌نامه‌ها به قرارداد تبدیل شده و در آینده برای ثبت قراردادهای جدید چه برنامه‌هایی در نظر دارید؟

ایدرو همگام با شرایط محیطی کشور در تلاش است که با جذب سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های خارجی با هدف تولید مشترک، انتقال فناوری و صادرات مشترک باعث «رشد ارزش‌افزوده»، «ایجاد اشتغال»، «ارتقای سطح رقابت‌پذیری»، «افزایش سهم صادرات و توسعه فناوری نسبت به سرمایه‌گذاری» و «توسعه صنایع هدف» شود و به‌گونه‌ای اقدام کند که باعث توسعه پایدار و رقابت‌پذیری این صنایع شود.

در همین راستا، ایدرو موفق به انعقاد ۲۴ موافقت‌نامه همکاری و پیگیری ادامه کار برای سرمایه‌گذاری مشترک با شرکای معتبر خارجی از کشورهایی همچون فرانسه، ایتالیا، کره‌جنوبی، آلمان، بلژیک، روسیه و... برای تولید محصولات استراتژیکی نظیر «بالگرد غیرنظامی»، «کشتی‌های اقیانوس‌پیما»، «توربین گازی»، «موتورهای بزرگ»، «قطعات فولادی»، «لوله‌های درون چاهی» و «سایر تجهیزات صنعت نفت» با تاکید بر توسعه ساخت داخل، صادرات و انتقال تکنولوژی شده است.

براساس آمارها تا به حال هفت قرارداد در حوزه صنایع هدف شامل قرارداد با «شرکت ترنس مش هلدینگ روسیه در حوزه تولید واگن»، «شرکت آلستوم فرانسه در حوزه ریلی»، «شرکت پانچ بلژیک در حوزه گیربکس اتوماتیک»، «شرکت رنو فرانسه در حوزه خودروهای سواری»، «شرکت آنسالدو ایتالیا در حوزه تولید توربین گازی»، «شرکت کشتی‌سازی دوو کره‌جنوبی در حوزه ساخت و تعمیر کشتی» و «شرکت مگین فرانسه در حوزه بیواتانول» به امضا رسیده و مابقی نیز در دست پیگیری است. از سوی دیگر موافقت‌نامه‌های دیگری به‌خصوص در حوزه «نفت و گاز و انرژی»، «تولید بالگردهای غیرنظامی» و «تولید خودروهای برقی» درحال نهایی‌شدن است که در آینده نزدیک به قرارداد منجر خواهد شد. امیدواریم قرارداد تولید بالگردهای غیرنظامی را در سال ۹۶ به نتیجه برسانیم تا در راستای به نتیجه‌رساندن اهداف اقتصاد مقاومتی، گام مهمی برداشته باشیم.

ایجاد شغل برای جوانان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین سرفصل‌های اقتصاد ایران مورد توجه واقع شده است. این در حالی است که در جزئیات برنامه‌های سازمان ایدرو در سال جاری، ایجاد ۱۱ هزار شغل در دستور کار قرار گرفته، به نظر شما این برنامه تا چه حد جنبه عملیاتی دارد و آیا به مرحله اجرایی خواهد رسید؟

ایدرو در حال حاضر ۱۹ طرح با میزان سرمایه‌گذاری حدود ۱۰۰ هزار میلیارد ریال و اشتغال کل مستقیم بیش از ۱۰ هزار و ۶۰۰ نفر در دست اجرا دارد. این سازمان در سال ۹۶ توجه ویژه‌ای به صنعت نفت و گاز و انرژی دارد. «تسریع در اجرای پروژه فاز ۱۴ پارس جنوبی»، «تاسیس شرکت و انعقاد قرارداد مشاوره برای اجرای پروژه E&P» و «اجرایی‌کردن پروژه تبديل گاز طبيعي به الفين (GTO+) از طریق مشارکت با بخش غیردولتی و پیداکردن شریک خارجی» از اولویت‌های این سازمان در این حوزه به شمار می‌رود.

پیگیری مشارکت و اجرایی کردن پروژه ساخت و تعمیر کشتی با مشارکت شرکت DSME، تشکیل شرکت و انجام بخش تعمیرات نیز از موضوعات مهم حوزه کشتی‌سازی است. در این بخش، بازنگری قانون توسعه و حمایت از صنایع دریایی و تدوین برنامه‌های عملیاتی مبتنی بر سند راهبردی صنایع دریایی از موضوعات مهمی است که ایدرو در دست اجرا دارد.

تاسيس شركت برای مشاركت در توليد خودرو سواري با شرکت رنو فرانسه و ادامه فرآیند اجرایی قراردادی که در ۱۶ مرداد ۹۶ منعقد شد و ادامه فرآیند اجرای طراحي و توليد گيربكس اتوماتیک خودرو با مشارکت شرکت پانچ از اهم فعالیت‌های حوزه خودروسازی این سازمان توسعه‌ای است.

هر چند یکی از مهم‌ترین فعالیت‌هایی که ایدرو در سال ۹۶ در دست پیگیری دارد، تدوین سند استراتژی صنعت خودرو با مشارکت شرکت‌های مشاور معتبر و جهانی است. امیدواریم با بازنگری این سند گام مهمی برای راهبری این صنعت مهم و ایجاد اشتغال در کشور برداشته باشیم. در حوزه صنعت ریلی نیز، ایدرو ورود مجدد موفقی را زمینه‌سازی کرده است؛ «ادامه راهبری پروژه تامین و ساخت ۲ هزار واگن مترو»، «ایجاد مشارکت آلستوم فرانسه برای ساخت واگن در ایران و پیگیری انجام تشکیل شرکت مشترک»، «مشارکت ایدرو و ترنس‌مش هلدینگ روسیه» از دیگر اقداماتی است که ایجاد شغل را به همراه خواهد داشت.

تمرکزگرایی در صنعت و تولید کشور باعث شده بسیاری از شهرهای ایران با معضل بیکاری روبه‌رو باشند. آیا سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران برای توسعه مناطق محروم و ایجاد اشتغال در این نواحی اقداماتی در دست اجرا دارد؟

از مهم‌ترین فعالیت‌هایی که ایدرو برای توسعه مناطق محروم در دست اجرا دارد می‌توان به تکمیل طرح توسعه مجتمع صنعتی اسفراین، اجرای طرح بیواتانول سوختی در کرمانشاه، ادامه ایجاد واحد تولید الیاف شیشه در مرند، همچنین پیگیری فعالیت‌های اجرایی واحدهای تایرسازی در استان سیستان و بلوچستان، کردستان و لرستان است که امیدواریم با بهره‌برداری از این طرح‌های مهم گامی در توسعه صنعتی مناطق کمتر توسعه‌یافته و ایجاد شغل داشته باشیم.

یکی از مهم‌ترین اقداماتی که در سال گذشته در سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران آغاز شده است، اجرای تربیت ۵۰۰ مدیر در کلاس جهانی است. ایدرو مصمم است به نتیجه‌رساندن این طرح مهم، نقش توسعه‌ای خود را در توسعه مدیریت صنعتی کشور به خوبی ایفا کند. نوسازی شرکت‌ها یکی دیگر از فعالیت‌های باسابقه این سازمان توسعه‌ای است. تکمیل طرح ایجاد خط ریسندگی و بازسازی سالن چاپ و تکمیل شرکت گسترش صنایع بلوچ به‌عنوان یکی از فعالیت‌های مهم ایدرو در این حوزه محسوب می‌شود.

با شروع به کار دولت دوازدهم تمامی سازمان‌ها و ارگان‌های دولتی برنامه‌های خود را برای چهار سال پیش‌رو اعلام کردند. برنامه و نقشه راه ایدرو برای چهار سال آینده چگونه تعریف شده است؟

ایدرو در این دوره، تحقق مضامین کلی ۲۴ گانه سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی مرتبط با حوزه فعالیت سازمان به‌ویژه «حمایت و توسعه اقتصاد دانش بنیان»، «توسعه بهره‌وری»، «افزایش تولید»، «ایجاد ارزش به کمک ارتقای آموزش و توسعه»، «افزایش تولیدات داخلی»، «ارتقای رقابت‌پذیری در تولید»، «برنامه‌ریزی تولید ملی متناسب با نیازهای صادراتی»، «توسعه مناطق ویژه اقتصادی» و «سرمایه‌گذاری و اشتغال مولد» را هدفگذاری کرده است. به‌علاوه، این سازمان توسعه‌ای با بهره‌گیری از سایر ظرفیت‌های صنایع هدف شامل صنایع نفت، گاز و انرژی؛ صنایع حمل و نقل (خودرو، ریلی، دریایی و بالگردهای غیرنظامی)؛ صنایع نوین و توسعه مدیریت سعی خواهد کرد تا فعالیت خود را با بهره‌گیری از ظرفیت‌های بخش‌خصوصی گسترش دهد.

آقای معظمی ایدرو به‌عنوان یک سازمان توسعه‌ای در راهبردهای جدید وزیر صنعت، معدن و تجارت می‌خواهد چه نقشی را ایفا کند؟

یکی از مهم‌ترین ماموریت‌هایی که ایدرو می‌تواند به آن کمک کند در زمینه ارتقای توان رقابت‌پذیری بنگاه‌های کوچک و متوسط است. اولویت‌دهی به موضوع مشارکت با برندهای معتبر صنعتی بین‌المللی با هدف جذب سرمایه‌گذاری خارجی، کسب بازارهای صادراتی، توسعه تکنولوژی و توسعه ارزش‌افزوده بخش صنعت؛ توسعه نظام مدیریت صنعتی کشور در تراز جهانی؛ شکل‌دهی خوشه‌های صنعتی و تقویت زنجیره ارزش صنایع هدف ایدرو؛ تمرکز بر توسعه نظام نوآوری در صنایع به‌عنوان پیشران اصلی برای افزایش رقابت‌پذیری بنگاه‌های صنعتی؛ آینده‌پژوهی و شناسایی مگاترندها در رشته‌های صنعتی و تکنولوژی‌های استراتژیک و حرکت در مسیر آنها؛ جهت‌دهی شرکت‌های دانش‌بنیان برای بومی‌سازی تکنولوژی‌های مرتبط؛ ایفای نقش نوسازی صنایع به کمک مدل‌های نوآورانه؛ اجرای مگاپروژه‌ها با هدف استفاده از ظرفیت‌های موجود و هم‌افزایی در صنایع (نظیر پروژه‌های ۲۰۰۰ واگن و E&P)؛ به‌هم‌رسانی کسب‌وکارها، مدیریت کنسرسیوم‌های داخلی و بین‌المللی، توسعه فناوری‌های مالی در بنگاه‌ها (Fin-Tech)؛ توسعه فناوری‌های جدید و کمک به تجاری‌سازی فناوری نو در بنگاه‌ها و همسویی با انقلاب صنعتی چهارم صنعتی و آماده‌سازی بنگاه‌ها برای مواجه‌شدن با آن از مهم‌ترین فعالیت‌هایی است که ایدرو می‌تواند در تحقق راهبردهای جدید وزارت متبوع انجام دهد.