شاید خریداران تصور کنند با قیمت پایین به کالای مورد نظر خود دست یافتند، اما بهایی که بابت آن کالا پرداخت می‌کنند، نسبت به‌خریدی که صورت می‌گیرد بسیار بالاتر است. اگر لباس به شکل دست دوم یا همان تاناکورا توسط دستفروشان عرضه شود، قطعاً سود آنها بالای ۹۰ درصد است. چرا که اینگونه لباس‌ها بدون پرداخت عوارض گمرکی وارد شدند و عملاً قاچاق محسوب می‌شوند. در این شرایط احتمال دارد افراد به اسم لباس نو خرید کنند، ولی لباس مستعملی را وارد کمد لباس خود کنند که با قیمت بسیار نازل به زنجیره مصرف‌کننده رسیده است.
سه عامل آرامش نسبی بازار
با ممنوعیت واردات انواع پوشاک، جلوگیری از قاچاق پوشاک به کشور و رصد فروشگاه‌هایی که به اسم برند خارجی کالای خود را به فروش می‌رسانند تا حدودی بازار آشفته پوشاک، سر و سامان گرفته و کم‌تر تخلف در آن صورت می‌گیرد. البته هنوز چالش‌هایی در این حوزه وجود دارد که با‌وجود تمام بگیر و ببندها هنوز حل نشده است. یکی از این مشکلات عرضه پوشاک خارجی در برخی از فروشگاه‌ها (با‌وجود ممنوعیت واردات پوشاک)است.
پوشاک دو ساله
سعید جلالی قدیری دبیر اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران می‌گوید: «پوشاک خارجی که در برخی از فروشگاه‌ها عرضه می‌شود در دو حالت است یک آنکه پوشاک به‌صورت قاچاق وارد شده و به محل عرضه رسیده یا اینکه کالاها از دو سال قبل در انبار فروشگاه‌ها مانده است و عرضه آنها همچنان ادامه دارد.»
مرجعی تأیید نکرد
طبق بررسی‌هایی که صورت گرفته پوشاک عرضه شده در فروشگاه‌ها خیلی قدیمی نیست و به‌گفته برخی از مدیران فروش این فروشگاه‌ها آنها توانستند پوشاک مورد نیاز فروشگاه خود را به‌دلیل آنکه تولید داخل آن نیست، وارد کنند. البته این گفته از سوی هیچ مرجعی تأیید نمی‌شود و اتحادیه تولید و صادرات نساجی و برخی از مسئولان وزارت صمت به این امر اذعان دارند که واردات پوشاک اتفاق نمی‌افتد و در تمام اقلام مربوط به پوشاک به خودکفایی رسیدیم.
نرفته بر می‌گردند
یکی از مدیران با سابقه وزارت صمت در حوزه پوشاک به «ایران» گفت: «بارها به فروشگاه‌هایی که عرضه‌کننده پوشاک خارجی هستند اخطاریه دادیم یا حتی برخی از آنها تعطیل شد اما در مدت کوتاهی خیلی از آنها برگشتند. به نظر می‌رسد قدرت این مجموعه‌ها برای حضور در اقتصاد ایران زیاد است.»
قیمت‌گذاری‌ها چگونه است؟
با افزایش قیمت ارز واردات خیلی از کالاها توجیه اقتصادی ندارد چرا که قیمت نهایی آن کالا برای مصرف‌کننده بسیار گران تمام می‌شود. این عامل توانست به رونق تولید کمک کند. در سال‌های گذشته همه دنبال کالا و پوشاک خارجی بودند اما اکنون خیلی‌ها به‌دنبال کالای ایرانی با کیفیت هستند. حال سؤال این است کالای خارجی عرضه شده در فروشگاه‌ها با دلار ۱۱ هزار تومان چگونه قیمت‌گذاری می‌شود که برخی‌ها هنوز توان خرید آن را دارند؟
دلار مانع واردات پوشاک قاچاق نیست
سؤال ما را دبیر اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران اینگونه پاسخ داد: «اینگونه پوشاک در خارج از فصل خریداری می‌شود یا به قول معروف استوک است. افرادی که می‌خواهند پوشاک خارجی وارد کشور کنند (به صورت قاچاق) خارج از فصل خرید می‌کنند. به‌عنوان مثال وقتی فصل لباس تابستان در حال تمام شدن است افراد به‌صورت کیلویی لباس خارجی را خریداری می‌کنند (در این شرایط یک پیراهن شاید یک دلار تمام شود) و سپس به‌صورت قاچاق وارد کشور می‌کنند. این امر نشان می‌دهد که در حوزه ما حتی دلار ۲۰ هزار تومانی هم نمی‌تواند مانع خرید و واردات پوشاک قاچاق شود.»
چگونه کلاهبرداری می‌کنند
همانگونه که در ایران آخر هر فصل مغازه داران حراج می‌کنند در خارج از کشور برندهای معروف که حجم تولیدات آنها به‌گونه‌ای است که بازارهای خیلی از کشورها را پوشش می‌دهند به‌صورت کیلویی پوشاک خود را به فروش می‌رسانند چرا که در سال جدید، مدل‌های جدید را وارد بازار می‌کنند. قیمت پوشاک استوک(لباس خارج از فصل) بسیار ارزان تمام می‌شود و به قول برخی از قاچاقچیان بهترین پیراهن زنانه با جنس مرغوب ۱۰ دلار تمام می‌شود که البته این عدد پول نخ آن هم نیست. وقتی پوشاک قاچاق وارد کشور می‌شود مرحله دیگری هم خواهد داشت و آن زدن برند و اتیکت روی پوشاک است. روی هر کدام از لباس‌ها بنا به سردر آن فروشگاه اتیکت‌ها زده می‌شود و در نهایت خریدار هیچ زمان متوجه نمی‌شود که لباس ارزان خارج از فصل را با قیمت‌های بالا و بعضاً نجومی خریداری کرده است.
کلاه گشاد
دبیر اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران گفت: «وقتی پوشاک قاچاق وارد کشور می‌شود سه حوزه ضرر و زیان می‌بینند. یک بخش دولت است که نمی‌تواند عوارض خود را دریافت کند، دوم تولیدکنندگان هستند چرا که بازارشان را از دست می‌دهند و این امر باعث رکود تولید می‌شود و سومین متضرر مردم هستند که بهای واقعی کالا را پرداخت نکردند و کلاهی گشاد سرشان گذاشته می‌شود چرا که جنس استوک را حداقل ۱۰ برابرقیمت خریدند.»
برند خارجی سَر از اطراف تهران درآورد
نکته دیگری که در این حوزه وجود دارد این است که برخی از برندهای خارجی که در اقصی نقاط کشور شعبه دارند از ابتدا تا انتهای تولیدشان محصول ایران است اما برای اینکه بتواند فروش خوبی داشته باشد به اسم ترک یا سایر کشورها عرضه می‌شود. یکی از برندهای ترک که در ایران هم محبوبیت دارد در اطراف تهران تولید می‌شود و پارچه آن هم ایرانی است. ولی مردم در هنگام خرید پول کالای ترک وارداتی آن هم با دلار ۱۲ هزار تومانی می‌پردازند.
فروشندگان کنارخیابان کلاه سرتان نگذارند
جلالی قدیری در ادامه مصاحبه‌اش به ما هشدار داد که «بعد از ممنوعیت واردات پوشاک و حذف مغازه‌های تاناکورا(لباس دست دوم) برخی از فعالان این حوزه سراغ دستفروشی و عرضه لباس‌های دست دوم در کنار خیابان رفتند. لذا مردم باید دقت کنند لباسی را که خریداری می‌کنند چه ماهیتی دارد.»
پوشاک ایرانی و تحریم
با وجود تحریم‌ها چه بلایی سر پوشاک ایرانی آمد. آیا در عرضه پوشاک با محدودیت روبه‌رو هستیم؟ آیا تولید داخلی نیاز کشور را پاسخ می‌دهد؟ دبیر و یکی از اعضای اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران پاسخ دادند: «هیچ مشکلی در تولید نداریم و خوشبختانه تولید پوشاک ایرانی روند صعودی به خود گرفته است، تا مدت‌ها پیش به‌خاطر قاچاق روز به روز تولیدکنندگان تضعیف می‌شدند ولی اکنون واحدهای تولیدی در مرحله احیای خود هستند، بدین جهت مردم در تأمین پوشاک با چالشی مواجه نخواهند شد. تنها در مورد تنوع مشکلاتی وجود دارد که طبیعی است با افزایش تقاضا شاهد تنوع خواهیم بود.» سعید حسین‌زاده عضو اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران می‌گوید: «در حوزه پوشاک تولیدات داخلی بسیار مناسب است و ما تکنولوژی تولید هر گونه پوشاک را داریم و در مورد پارچه به‌صورت محدود واردات صورت می‌گیرد.»
۵ هدف صادراتی
تا قبل از تحریم‌ها شرایط صادرات پوشاک ایران بسیار خوب بود. به گونه‌ای که آمار گمرک نشان می‌دهد پوشاک ایرانی سر از کشورهای اروپایی چون آلمان و فرانسه در می‌آورد. اما به علت مشکلات جابه‌جایی پول، اکنون پوشاک ایرانی به کشورهای همسایه چون عراق، افغانستان، قطر، جمهوری آذربایجان و قزاقستان صادر می‌شود.
۳ نکته
با ممنوعیت واردات انواع پوشاک، جلوگیری از قاچاق پوشاک به کشور و رصد فروشگاه‌هایی که به اسم برند خارجی کالای خود را به فروش می‌رسانند تا حدودی بازار آشفته پوشاک، سر و سامان گرفته است
پوشاک خارجی که در برخی از فروشگاه‌ها عرضه می‌شود در دو حالت است یک آنکه پوشاک به‌صورت قاچاق وارد و به محل عرضه رسیده یا اینکه کالاها از دو سال قبل در انبار فروشگاه‌ها مانده است و عرضه آنها همچنان ادامه دارد
افرادی که می‌خواهند پوشاک خارجی وارد کشور کنند (به صورت قاچاق) خارج از فصل از کارخانه های پوشاک بزرگ خارجی خرید می‌کنند. به‌عنوان مثال وقتی فصل لباس تابستان در حال تمام شدن است افراد به‌صورت کیلویی لباس خارجی را خریداری می‌کنند ، در این شرایط یک پیراهن شاید یک دلار تمام شود.
- 13
- 5
