ابهام در سهم مردم از افزایش صادرات نفت

جهان صنعت نوشت: در هفته‌های تازه‌سپری‌شده مقام‌های دولت سیزدهم از رییس دولت تا وزیر نفت و دیگر مقام‌های سیاسی در نهادهای قدرت بارها و بارها تاکید کرده‌اند میزان صادرات نفت ایران افزایش چشمگیری را تجربه کرده و درآمد صادرات نفت نیز به‌روز شده و ایران به این درآمدها دسترسی دارد. این مقام‌های سیاسی باور دارند که آنها توانسته‌اند با وجود پابرجایی تحریم‌ها و نیز بدون پذیرفتن مقررات اف‌ای‌تی‌اف به افزایش صادرات نفت دست یابند. جدای از اینکه شل کردن عمدی تحریم از سوی آمریکا برای جبران کاهش صادرات نفت روسیه چقدر در این وضعیت تازه نقش داشته و چقدر از افزایش درآمد به جهش بزرگ قیمت نفت در بازار‌های جهانی وابسته است حالا یک پرسش بزرگ وجود دارد. 

پرسش مهم این است که در صورت درست بودن ادعاهای دولت درباره افزایش درآمد ارزی از صادرات نفت، سهم شهروندان از این افزایش چیست؟ دولت تا امروز توضیحی درباره مصارف این افزایش درآمد حاصل از صادرات ارزی نداده و نگفته است با این افزایش درآمد نفت چه خواهد کرد؟

تردیدی نیست که با توجه به روند فزاینده فقر در میان تهیدستان و نیز کاهش قدرت خرید شهروندان در سال‌های تحریم از ۱۳۹۷ تا امروز و اینکه دولت سوخت مورد نیاز برای تحریم را از سفره شهروندان برداشته است باید بیشترین میزان مصرف کل درآمدهای ارزی به افزایش رفاه شهروندان تخصیص یابد. بنابراین باید بیشترین بهره‌وری از این منابع ادعایی دولت به عمل آید و راهبردهایی اتخاذ شود که شهروندان احساس کنند دولت و نهادهای دیگر این افزایش درآمد حاصل از صادرات را به هزینه‌های دیگر اختصاص نداده‌اند. برخی از خبرهای غیررسمی و به ویژه محرمانه شدن تبصره ۱۴ بودجه ۱۴۰۱ کشور و نیز برخی گفتارهای دیگر این ذهنیت را ایجاد کرده است که منابع به دست آمده از افزایش قیمت و میزان صادرات نفت‌خام به مقوله اصلاح ساختار بودجه از نظر منابع درآمدی اختصاص نخواهد یافت.

این مساله مهمی است که با اصلاح اعداد و ارقام بخش درآمدی قانون بودجه منابع برای رفع کسری بودجه اختصاص یابد و با این سیاست راه برای مهار تورم و جلوگیری از رجوع دولت به منابع بانک مرکزی باز شود. شهروندان ایرانی باید در جریان دقیق مصارف ارزی حاصل از درآمد بیشتر صادرات نفت‌خام قرار گیرند و نباید در این کار وقفه افتد. شهروندان ایرانی حق دارند سهم خود را از افزایش درآمد نفت صادراتی طلب کنند و از دولت بخواهند محل دقیق مصارف این درآمد را به طور واضح بدانند.

محمد بهشتی‌وند