کدام پالاشگاه فرا سرزمینی؟ کدام سهام؟

به گزارش میز نفت، مهم‌ترین ویژگی پالایشگاه فرا سرزمینی، صاحب شدن بخشی از سهام یک پالایشگاه خارجی و یا اجاره آن است که در موارد اخیری که وزارت نفت آن را پالایشگاه فرا سرزمینی می‌داند، چنین مهمی دیده نمی‌شود.

با انتقاد بسیاری از کارشناسان نسبت به بازی جدید وزارت نفت، شانا به سراغ محسن قمصری مدیر اسبق امور بین‌الملل شرکت ملی نفت رفته تا مثلاً نظرات او را دراین‌باره به سود خود منتشر کند.

شانا تلاش بسیاری کرده تا قمصری را در موضع تأییدکننده خود قرار دارد ولی وی، همان نکاتی را متذکر شد که منتقدان بارها مطرح کرده‌اند. قمصری در تعریف این پالایشگاه‌ها گفته است: پالایشگاه فرا سرزمینی پالایشگاهی است که خارج از سرزمین اصلی قرار دارد و پدیده‌ای نو نیست. در اختیار گرفتن پالایشگاه فرا سرزمینی ابعاد و اشکال مختلفی می‌تواند داشته باشد. شما می‌توانید مثلاً کل پالایشگاه را اجاره کنید، بخرید یا از ظرفیت خالی آن‌ها استفاده کنید. برای نمونه عربستان عمدتاً سهامدار پالایشگاه‌ها است. در اختیار گرفتن یک پالایشگاه فرا سرزمینی ابعاد و اشکال مختلفی می‌تواند داشته باشد. شما می‌توانید برای نمونه کل پالایشگاه را اجاره کنید، بخرید یا از ظرفیت خالی آن‌ها استفاده کنید. برای نمونه عربستان بیشتر سهامدار پالایشگاه‌هاست، در بعضی از آن‌ها سهام جزئی دارد و در برخی هم سهام کلی.

او می‌گوید: آن‌گونه که مطلعم، روسیه به‌تازگی خرید پالایشگاه فرا سرزمینی را با خرید پالایشگاه اسار هند از سوی روسنفت آغاز و برای خرید یک یا دو پالایشگاه در چین هم برنامه‌ریزی کرده است. روسیه تا پیش از جنگ اوکراین، به دلیل اینکه بازار مطمئنی در اروپا داشت خیلی بابت فروش نفت خود نگرانی نداشت و رقیبی هم در بازار اروپا نداشت، اما بعد از حوادث اوکراین به فکر پالایشگاه فرا سرزمینی افتاده است، عربستان هم پالایشگاه فرا سرزمینی دارد.

پس از عربستان ونزوئلا بزرگ‌ترین پالایشگاه فرا سرزمینی را دارد که عمدتاً در آمریکاست، کویتی‌ها هم پالایشگاه فرا سرزمینی دارند، اماراتی‌ها هم به‌تازگی این کار را آغاز کرده‌اند و در پاکستان و چین پالایشگاه دارند، عراق را نشنیده‌ام که پالایشگاه فرا سرزمینی داشته باشد. معتقدم داشتن پالایشگاه فرا سرزمینی سیاست درستی است. منتهی به این برمی‌گردد که چطور قرارداد را تنظیم کنیم و سرمایه‌ها چگونه تأمین شوند.

آن‌طور که قمصری گفته است، می‌توان به‌راحتی نتیجه گرفت مدلی که وزارت نفت برای همکاری با ونزوئلا برگزیده به‌هیچ‌عنوان شباهتی به پالایشگاه فرا سرزمینی ندارد و بیشتر تلاش عجیبی است برای نشان دادن کارآیی.