روزنامه پیام ما نوشت: ارتباط بانک‌های برتانیا با سوخت‌های فسیلی، سینماگران را به واکنش واداشته است. آنها می‌گویند پنج بانک بزرگ بریتانیا با وجود تعهد به حرکت در مسیر کربن صفر، همچنان برای سوخت‌های فسیلی سرمایه‌گذاری می‌کنند و کمک‌های مالی‌شان به شرکت‌های نفت و گاز و زغال‌سنگ به پایان نرسیده است. ریچارد کرتیس، کارگردان و فیلمنامه‌نویس که کمپین «به پول من اعتبار بدهید» را کلید زده، نامهای سرگشاده به روسای این بانک‌ها نوشته و از آنها خواسته تامین مالی توسعه سوخت‌های فسیلی را متوقف کنند. نامهای آشنای دیگری هم با او همراه شده‌اند؛ استفن فرای، کمدین، کارگران و بازیگری که «وی مثل وندتا»، «آلیس در سرزمین عجایب» و سریال «پوکویو» را در کارنامه دارد. علاوه بر او اما تامپسون، بازیگر «بازمانده روز»، «به‌نام پدر» و «هری پاتر» که همزمان فعال حقوق بشر است و فعالیت محیط زیستی هم می‌کند. مارک رایلنس، هنرپیشه بریتانیایی و فعال اجتماعی، بازیگر «پل جاسوس‌ها»، «غول بزرگ مهربان»، «بازیگر شماره ۱ آماده» هم به کمپین پیوسته است. این بار هنرپیشه‌ها بانی یک حرکت محیط زیستی شده‌اند.
ریچارد کرتیس که در کنار فیلمنامه‌نویسی و کارگردانی، از بنیانگذاران موسسه خیریه Comic Relief است، با راه‌اندازی کمپین «به پول من اعتبار بدهید»، به مدیران اجرایی بانک‌های HSBC، بارکلیز، سانتاندر، نات‌وست و لویدز نامه نوشته تا از آنها بخواهد «تامین مالی توسعه سوخت‌های فسیلی را متوقف کنند». عنوان این کمپین به سرمایه‌گذاری مالی و کمک به صنایع بزرگ مصرف‌کننده سوخت‌های فسیلی و میادین نفت و گاز اشاره دارد که اتفاقا در سابقه مالی این بانک‌ها هم نامشان دیده می‌شود. این موضوع در وبسایت کمپین «به پول من اعتبار بدهید» به زبان ساده توضیح داده شده است: «یارانه شما قدرتمند است. صنعت سوخت فسیلی بدون بانک نمی‌تواند وجود داشته باشد. بنابراین روی گسترش سوخت‌های فسیلی سرمایه‌گذاری نکنید. بانک‌ها هم باید وارد عمل شوند. شما می‌توانید این تغییر را رقم بزنید.» این کمپین از همه مردم برای امضای نامه سرگشاده دعوت کرده و می‌گوید پاک شدن و سبز شدن این پول، حتی از توقف مسافرت‌های هوایی، و گیاهخوار شدن ۲۱ برابر بیشتر به کاهش انتشار کربن کمک می‌کند. صاحبان این کمپین در تبلیغات خود می‌گویند به دنبال جهانی هستند که در آنجا همه شهروندان بریتانیا می‌توانند به یارانه خود افتخار کنند و کاری کنند که یارانه‌شان بازدهی سالمی داشته باشد. برای این کار آنها از دولت و صنایع درخواست کرده‌اند تا درباره سود برابر صندوق‌های یارانه به مردم و البته زمین مطمئن شوند. چون «حدود ۳۰ تریلیون پوند در یارانه بریتانیا سرمایه‌گذاری شده است و بخش زیادی از آن، منابع مالی صنایع مضر مانند سوخت‌های فسیلی، تنباکو و تسلیحات را تامین می‌کند.» سوال آنها این است: یارانه گرفتن در دنیایی بحرانی چه فایده‌ای دارد؟
کمک ۱۶ میلیارد دلاری به ۵۰ شرکت نفت و گاز در ۲۰۲۱
گاردین درباره این کمپین از قول کرتیس نوشته: این کمپین می‌خواهد آگاهی عمومی را در مورد «رابطه خطرناک میان بانک‌های بریتانیا و صنعت سوخت فسیلی» افزایش دهد. «از همه دعوت می‌شود تا با امضای این نامه سرگشاده به افراد مشهور، سیاستمداران، کنشگران و رهبران تجاری بپیوندند.» این دعوت چند روز پس از آن صورت گرفت که «تحقیقات نشان داد بانک‌ها و موسسات مالی که تعهدات خالص صفر را امضا کرده‌اند، همچنان به شدت برای سوخت‌های فسیلی سرمایه‌گذاری می‌کنند». این کمپین به گزارشی از گروه ShareAction اشاره دارد که در فوریه ۲۰۲۲ مدعی شد که این پنج بانک در سال ۲۰۲۱ تقریبا ۱۶ میلیارد دلار به ۵۰ شرکت بزرگ نفت و گاز که در حال توسعه تولید بودند، کمک مالی کرده‌اند.
گروه کرتیس می‌گویند این کار مخالف دستورالعمل‌های روشن آژانس بین‌المللی انرژی است که بر اساس آن «اگر بخواهیم گرمایش زمین را به زیر ۱.۵ درجه محدود کنیم، نمی‌توانیم میادین نفت و گاز جدیدی را توسعه دهیم».
گزارش ShareAction همچنین بیان می‌کند که بین سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۲۱، این پنج بانک بریتانیایی ۵۰ شرکت بزرگ نفت و گاز را در مجموع ۱۴۱ میلیارد دلار (۱۱۴ میلیارد پوند) تامین مالی کردند. این در حالی است که نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد تقاضای عمومی از بانک‌ها برای مقابله با بحران اقلیمی افزایش یافته است. تقریباً یک سوم (۲۹درصد) مشتریان بانک‌های HSBC، بارکلیز، سانتاندر، نات‌وست و لویدز که از سوی کمپین «به پول من اعتبار بدهید» مورد بررسی قرار گرفته‌اند، گفته‌اند اگر بفهمند که بانک به توسعه سوخت‌های فسیلی کمک مالی می‌کند، بانکشان را عوض خواهند کرد. در همین حال، ۸۶ درصد مشتریان هم فکر نمی‌کنند که بانک آنها به اندازه کافی برای مقابله با وضعیت اضطراری اقلیمی تلاش می‌کند.
بانک‌ها پاسخ می‌دهند
در ماه‌های اخیر برخی بانک‌های بریتانیا در مورد محدود کردن منابع مالی برای توسعه سوخت‌های فسیلی اقداماتی انجام داده‌اند. بانک اچ‌اس‌بی‌سی می‌گوید که ماه گذشته محدودیت‌هایی را برای تامین مالی نفت و گاز اعلام کرده و اینطور که بی‌بی‌سی نیوز نقل کرده، این بانک ظاهرا از کمپین جدید استقبال کرده است.
سخنگوی بانک اچ.اس.بی.سی می‌گوید: «هدف ما کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای مطابق با مسیر ۱.۵ درجه سانتیگراد و کربن صفر و در عین حال ارتقای امنیت انرژی، مقرون‌به‌صرفه بودن و دسترسی است. اهداف انتشار منابع مالی منطبق با مسیر ۱.۵ درجه و سیاست انرژی‌های نو، به این معنی است که دیگر بودجه یا مشاوره جدیدی برای میادین جدید نفت و گاز یا زیرساخت‌های مرتبط و دارایی‌های نفتی با بیشترین انتشار کربن ارائه نخواهیم کرد. «حمایت از مشتریان در بخش‌های با انتشار بالا برای کربن‌زدایی بیشترین تاثیر را بر کاهش انتشار در اقتصاد واقعی خواهد داشت و انتقال منظم به صفر خالص را تسریع می‌کند.»
بانک لویدز هم در ماه اکتبر اعلام کرده بود که از تامین مالی مستقیم برای توسعه میادین جدید نفت و گاز حمایت نخواهد کرد و برای ایجاد این تغییر، سیاست اقلیمی خود را به روز کرد. سخنگوی بانک نات‌وست هم گفته است: «ما دیگر به تولیدکنندگان بزرگ زغال‌سنگ، نفت و گاز وام نمی‌دهیم یا تعهدی نمی‌گیریم، مگر اینکه آنها یک برنامه انتقال معتبر مطابق با توافق پاریس داشته باشند. این روند منجر به متعهد شدن ما به خروج تقریباً یک میلیارد پوند از تأمین مالی سوخت‌های فسیلی شده است. علاوه بر این اعطای وام ما به بخش نفت و گاز به میزان قابل توجهی کاهش یافته است.»
بارکلیز هم خود را یکی از اولین بانک‌هایی خوانده که برای هدف کربن صفر تا سال ۲۰۵۰ تلاش می‌کند. سخنگوی این بانک گفته: «بسیاری از شرکت‌های نفت و گاز به‌صورت فعال متعهد شده‌اند و منابع قابل‌توجهی را برای انتقال به انرژی‌های تجدیدپذیر اختصاص داده‌اند. ما معتقدیم که با حمایت از این مشتریان برای گذار به اقتصاد کم‌کربن، تسهیل امور مالی مورد نیاز برای تغییر شیوه‌های تجاری و ایجاد فناوری‌های سبز، می‌توانیم بیشترین تغییر را ایجاد کنیم. علاوه بر این در جایی که شرکت‌های کربن فشرده قادر به کاهش یا حذف انتشار گازهای گلخانه‌ای خود نیستند یا نمی‌خواهند که وارد این مسیر شوند، به مرور زمان حمایت خود را کاهش خواهیم داد.» سخنگوی سانتاندر هم گفته است: «ما به حمایت از انتقال به صفر خالص کاملا متعهدیم و اهداف کاهش انتشار را برای سال ۲۰۳۰ به کار گرفته‌ایم. سیاست‌های وام‌دهی ما، محدودیت‌هایی در نظر گرفته و تأمین مالی مشتریان و پروژه‌های نفتی بالادستی جدید را ممنوع می‌کند، و در ۱۰ سال گذشته، همواره یکی از بزرگترین تأمین‌کنندگان تأمین مالی پروژه‌های انرژی تجدیدپذیر در جهان بوده‌ایم.»
ائتلاف عجیب بازیگران، کسب‌وکارها و قهرمان‌ها
علاوه بر استفن فرای، تامپسون و رایلنس، چهره‌های برجسته‌ای چون برایان اینو، موسیقیدان؛ کریس پکهام، طبیعت‌شناس و مجری و همینطور کارولین لوکاس، نماینده سبز این نامه را امضا کرده‌اند. همچنین کسب‌وکارها، کنشگران و خیریه‌ها هم به امضاکنندگان پیوسته‌اند؛ از جمله کمپین «فقط نفت را متوقف کنید»، صلح سبز بریتانیا، نجات کودکان بریتانیا، اکوتریسیته، آشپزخانه الا و شرکت خدمات بانکی ترایودوس.
امضاکنندگان متعهد می‌شوند که نه تنها برای تغییر مبارزه کنند، بلکه به بانک‌هایی روی آورند که از گسترش سوخت‌های فسیلی حمایت مالی نمی‌کنند. کرتیس می‌گوید: «امیدواریم این ائتلاف عجیب و شگفت‌انگیز کنشگران و بازیگران، کسب‌وکارها و برندها، افراد مشهور و قهرمانان بانک‌ها را به حرکت وادارد بگذارد تا به بحران اقلیمی دامن نزنند.»
- 10
- 3
