روزنامه توسعه ایرانی نوشت: کیفیت نازل بنزین تولید ایران، همواره از مسائلی بوده است که هم در اظهارات کارشناسان نمود پیدا کرده است و هم مشاهدات مردم از آن حکایت دارد. بعضا نیز در اخبار سیاسی مشاهده می‌شود، مانند خبر مرجوع شدن چندباره بنزین ایرانی توسط طالبان.
پیش از این، مسئولین مربوطه از اقرار به این عدم کیفیت ابا داشتند و بنزین ایران را باکیفیت معرفی می‌کردند. برای مثال هشتم آذرماه، مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی گفته بود: «بنزین معمولی که در تهران هم‌اکنون توزیع می‌شود، آنقدر باکیفیت است که تقریبا با بنزین سوپر برابری می‌کند.» به گزارش انصاف نیوز، جعفر سالاری‌نسب در جمع خبرنگاران، کیفیت کل بنزین توزیعی در تهران را با استاندارد یورو ۴ بوده و اکتان ۹۲ دانسته بود.
آغاز آلودگی هوا و شروع تکذیب‌های سوختی!
۳۰ آذرماه و در اوج آلودگی‌های هوای تهران نیز، شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران با صدور اطلاعیه‌ای، در خصوص کیفیت بنزین تولیدی کشور گزارش داد.
طبیعی است طبق نظر عمده کارشناسان، دلیل اصلی آلودگی هوا سوزاندن مازوت بود اما بی‌شک بنزین بی‌کیفیت ایرانی نیز سهمی در این آلودگی دارد. در گزارش شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، تاکید شد: «طبق گزارش‌های روزانه سایت شرکت کنترل کیفیت هوای تهران حتی در آلوده‌ترین روزهای هفته گذشته شاخص آلایندگی SOx که بخشی از آن می‌تواند ناشی از گوگرد موجود در بنزین باشد حدود ۱۵ بوده که بسیار پایینتر از حد مجاز آن یعنی ۵۰ بوده است. این امر نشان از کیفیت بالای سوخت توزیعی اعم از بنزین و گازوئیل در کلانشهر تهران دارد.»
براساس این گزارش، علاوه بر توزیع روزانه بنزین باکیفیت و با میزان گوگرد زیر ۵۰ پی پی ام مطابق استاندارد یورو ۴ در حال حاضر نفت گاز یورو ۴ در هشت کلانشهر کشور و کل استان تهران و ۳۲۰ جایگاه در جاده‌های اصلی مواصلاتی کشور توزیع می‌شود.
در گزارش شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، همچنین تصریح شده است که طی هفته‌های گذشته سازمان ملی استاندارد و سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان دستگاه‌های متولی کنترل و نظارت بر استاندارد سوخت، به دفعات بنزین توزیعی در کشور را مطابق استاندارد دانسته‌اند.
تایید توزیع بنزین غیراستاندارد در برخی استان‌ها
اما به نظر می‌رسد برخی مسئولین دیگر نمی‌خواهند این عدم کیفیت را کتمان کنند. معاون محیط‌زیست انسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور تاکید کرد: طبیعتا میزان تولید سوخت در کشور محدود است. اولویت توزیع با کلانشهرها و شهرهایی که بیشترین آلودگی را به ویژه در شش‌ماه دوم دارند و جایگاه‌های سوخت بین‌راهی است.
البته باز مانند همیشه بخشی از تقصیر متوجه مصرف مردم شد. ایرج حشمتی در گفتگو با سایت دیده‌بان ایران گفت: «البته نباید از یاد برد که مصرف سوخت نیز بسیار افزایش یافته است. بنابراین علیرغم تلاش‌های انجام شده، گاهی شرکت نفت نمی‌تواند یورو۴ را برساند. کما این که گزارش‌های پایش ما در استان البرز - که کلانشهر است- حاکی از آن است که بنزین یورو توزیع نمی‌شود، اما وزارت نفت تعهد دارد و دنبال این موضوع است که این میزان را افزایش دهد.»
او در توضیح توزیع سوخت بی‌کیفیت در برخی جایگاه‌ها گفت: وزارت نفت دنبال آن است که تعداد و بهینه‌سازی پالایشگاه‌ها کیفیت سوخت را افزایش و ارتقا دهد. اما نباید غافل باشیم که مصرف سوخت در کشور با سرانه جهان متفاوت است. به عنوان مثال در ترکیه با ۸۰ میلیون جمعیت حدود ۱۲ میلیون لیتر سوخت مصرف می‌شود. در صورتی که در ایران حدود ۸۰-۹۵ لیتر سوخت مصرف می‌شود و گاهی این مصرف تا ۱۰۴ میلیون لیتر هم می‌رسد. در حالی که از نظر جمعیت تقریبا با ترکیه یکسان است. مصرف بیش از حد باعث می‌شود که تولید براساس تقاضا باشد.
این مسئول در پاسخ به این سوال که چرا گازوئیل مصرفی در نیروگاه‌ها یورو۴ نیست، تاکید کرد: قبول دارم که در شرایط ناترازی گازوئیل هستیم، اما قابل توجه است که نیروگاه‌های نزدیک کلانشهرها می‌توانند آسیب بیشتری داشته باشند و برخی از نیروگاه‌هایی که با فاصله‌ای مناسب و خارج از شهرها و کلانشهرها قرار دارند، اگر گازوئیل هم بسوزانند می‌توانند شرایط را پاس کنند. اما مجموعه سازمان حفاظت محیط‌زیست به پایش‌های مداوم و مجدانه از نیروگاه‌ها اقدام و هر جا خارج از قاعده و استاندارد باشد با آن برخورد می‌کند.
در پالایشگاه‌ها با بحران آنالایزر مواجهیم
عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران در گفت‌وگو با «توسعه ایرانی» درباره علل کاهش کیفیت بنزین عنوان کرد: کیفیت نفت ایران همیشه ثابت بوده و دو علت باعث کاهش کیفیت بنزین شده است. یکی از آنها این است که کیفیت ماشین‌آلات و کارخانه‌های پالایشگاهی ما پایین آمده و مستهلک شده است.
مهراد عباد افزود: پالایشگاه‌ها به‌دلیل تحریم‌ها نتوانستند وسایل مورد نیاز خود را بازسازی کنند. آنها حتی تجهیزات خود را به سختی تامین می‌کنند.
این کارشناس انرژی تصریح کرد: موضوع دیگر در کاهش کیفیت بنزین به آزمایشگاه‌ها برمی‌گردد. هر ماده شیمیایی که استاندارد باشد و تولید شود به‌صورت مستمر آنالیز و تست می‌شود. بنزین روزانه چندین بار باید آنالیز شود. این در حالی است که در آزمایشگاه‌ها به علت نخریدن آنالایزرهای جدید به دلیل تحریم‌ها و استفاده از آنالایزرهایی با عمر ۳۰ تا ۴۰ سال، این آنالیز با مشکل مواجه است. عباد درباره کنترل کیفیت بنزین تاکید کرد: موضوع بعدی تنظیم کردن دستگاه‌هاست که مواد اولیه برای کالیبره کردن دستگاه‌ها وارد نشد و از تولیدکنندگان داخلی تامین کردند که در یکسری مخروط‌های گازی حساس، باعث شد تنظیم این دستگاه‌ها در آزمایشگاه‌های ما ایراد پیدا کند و خروجی محصولات طبق استاندار نباشد.
او خاطرنشان کرد: قابلیت تست و آنالیز نداریم و با بحران آنالایزر مواجهیم، به همین دلیل نمی‌توانیم محصولات شیمیایی باکیفیت تولید کنیم و خروجی پالایشگاه‌های ما محصولات بی‌کیفیت می‌شود.
این عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی درباره آلودگی کلانشهرها اظهار کرد: آلودگی هوا در کلانشهرها فقط به واسطه بنزین نیست. اما بنزین عامل مهمی است و میزان مصرف سوخت‌های مختلف، آلودگی زیادی ایجاد می‌کنند. هرچه کیفیت بنزین پایینتر باشد، آلودگی بیشتری از خروجی اگزوزها بیرون می‌آید.
عباد ادامه داد: همچنین صنایع ما آلایندگی بسیاری دارند. CO2 تولیدی ایران ۵ برابر متوسط میانگین جهانی و سه برابر آمریکاست. هرچه انرژی بیشتری مصرف شود آلایندگی بیشتر است.
او در پایان درباره رابطه آلودگی هوا و کیفیت بنزین تصریح کرد: عرضه بنزین سوپر کم شده و کیفیت بنزین‌ها پایین آمده است؛ حتی به‌صورت ظاهری و از بوی اگزوز خودروها نیز می‌توان این کاهش کیفیت را احساس کرد.
تا کی قربانی تحریم؟
اکنون در شرایطی هستیم که هر مشکل اقتصادی را باز کنیم بی‌شک تحریم‌ها اگر عامل اول مخرب نباشد، عامل دوم است. در شرایط تحریمی، توانایی استفاده از تکنولوژی به‌روز را در تولید بنزین و در پالایشگاه‌ها از دست داده‌ایم. در شرایط تحریمی ایران به درآمد و ارزآوری بیشتری نیاز دارد و بنزین هم می‌تواند یکی از اقلام صادراتی باشد. اما تحریم‌ها خود توانایی تولید بنزین باکیفیت را خنثی کرده است.
همچنین تحریم‌ها یک عدم اطمینان در اقتصاد به وجود آورده که سرمایه‌گذاری در ایران را با خطر مواجه کرده است. مسلم اینکه در وضعیت فعلی پالایشگاه‌ها و آزمایشگاه‌های ما نیاز به سرمایه‌گذاری دارند اما عدم اطمینان اقتصادی، این عامل را نیز خنثی می‌کند.
رامتین موثق
- 17
- 1
