سقوط ونزوئلا،صعود قیمت نفت

 قیمت نفت همواره دستخوش تغییراتی بوده و هیچ‌گاه در طولانی‌مدت یک خط ثابت را حفظ نکرده است. نزدیک به سه سال است که قیمت نفت از ۷۰ دلار به ازای هر بشکه فراتر نرفته است اما ممکن است این روند به‌زودی تغییر کند.

در حالی که همزمان با افزایش تقاضای جهانی برای نفت و بالا گرفتن ریسک‌های ژئوپلیتیک میزان ذخایر نفتی جهان در حال کاهش است، قیمت نفت به توازن جدیدی دست خواهد یافت.

در هفته گذشته با بالا گرفتن آشفتگی سیاسی که تداوم آن باعث به وجود آمدن هرج‌ومرج شده است و همزمان با ته کشیدن نقدینگی ونزوئلا، دولت ترامپ تحریم‌هایی را علیه این کشور که یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان نفت است، وضع کرد.

این در حالی است که شرکت‌های بزرگ پالایشگاهی آمریکا بزرگ‌ترین واردکنندگان نفت خام سنگین ونزوئلا به حساب می‌آیند و اگر تحریم‌های اعمالی ترامپ اجرا شود، این شرکت‌ها هم متحمل ضرر سنگینی خواهند شد.

در همین حال هلمیا کرافت از آربی‌سی‌کپیتال‌مارکتز می‌گوید احتمال زیادی وجود دارد که شرکت دولتی نفت ونزوئلا تعطیل شود و این مساله می‌تواند باعث جهش بزرگی در قیمت نفت خام شود.

به گزارش اویل‌پرایس، رییس استراتژی جهانی تجارت شرکت می‌گوید: فکر می‌کنم این بزرگ‌ترین رویداد ژئوپلیتیکی است که در بازار نفت شاهد آن خواهیم بود. سوال این است که ونزوئلا با چه سرعتی افول خواهد کرد.

طبق گفته وی این رویداد می‌تواند به عنوان کاتالیزوری برای بالا بردن قیمت‌ها تا ۷۰-۸۰ دلار برای هر بشکه تا پاییز شود.

تحریم‌های نفتی آمریکا علیه ونزوئلا ممکن است قیمت بنزین در داخل آمریکا را افزایش دهد. واردات نفت آمریکا از ونزوئلا در ماه ژوئن با ۱۳ درصد کاهش به ۴۹۱ هزار بشکه در روز رسید. میزان صادرات نفت شرکت نفت دولتی ونزوئلا امسال به دلیل مشکلات در تولید و ارسال نفت کاهش یافته است. با این حال اگر تحریم‌های آمریکا مانع از صدور بیشتر نفت ونزوئلا شود، پالایشگاه‌های آمریکایی شاهد قیمت‌های بالای نفت خواهند بود و ممکن است قیمت بنزین در این کشور رو به افزایش رود.

از سوی دیگر هم نشانه‌هایی دیده می‌شود که صنعت نفت شیل آمریکا درحال آسیب زدن به خود است.طبق گزارش بلومبرگ انگلیسی، برخی از حفاران چاه‌های خود را خیلی به هم نزدیک کرده‌اند که این می‌تواند باعث افت فشار شده و موجب ایجاد آسیبی دائمی در ظرفیت بالقوه چاه‌ها شود. به عبارت دیگر حفاران نفت شیل از طریق حفاری بیش از حد، تیشه به ریشه خود می‌زنند. تولید چاه‌های فعال موجود هر ماه ۳۵۰ هزار بشکه در روز کاهش می‌یابد. تنها راه اینکه تولید نفت کلی آمریکا افزایش یابد حفاری در عمقی بیشتر و بیشتر است اما حفاری خیلی نزدیک به هم امکان این عمل را هم کمتر و کمتر می‌کند.

همچنین آمار به دست آمده از سوی نهادهای رسمی آمریکا حکایت از آن دارد که تعداد دکل‌های فعال حفاری تولیدکنندگان نفت شیل در چند روز اخیر با کاهش روبه‌رو شده است و این به معنی آن است که تولید نفت آنها با روند نزولی ادامه خواهد داشت و در نهایت به کاهش ذخایر جهانی نفت و به ثمر رسیدن تلاش‌های اوپک برای بهبود بهای طلای سیاه منجر خواهد شد. 

استراتژی‌های پیش روی اوپک

اما اوپک هم به‌عنوان یک مجموعه تاثیر‌گذار مرتبط با نفت در سطح جهان شرایط جدیدی را تجربه می‌کند.

اویل‌پرایس در این‌باره می‌نویسد‌: بازار نفت پس از شور و اشتیاق کوتاه اولیه‌ای که به توافق کاهش تولید سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) نشان داد، اکنون کم‌کم نسبت به آن بی‌تفاوت و سرد رفتار می‌کند زیرا شواهد حاکی از آن است که مازاد عرضه نفت به آن سرعتی که انتظار می‌رفت، از بین رفتنی نیست.

تمدید توافق کاهش تولید نتوانست قیمت نفت را بالا ببرد و ناامیدی بازار از کاهش بیشتر سطح تولید حتی موجب افت سطح قیمت نیز شد.

در حقیقت تلاش اوپک برای ایجاد تعادل در بازار نفت و افزایش سطح قیمت‌ها، دیگر آن تاثیر گذشته را ندارد.

با توجه به تئوری‌بازی‌ها، اوپک سه راهبرد بالقوه برای مدیریت بهتر عرضه و پس‌گیری جایگاه گذشته خود در بازار نفت دارد. 

این راهبردها مستلزم همکاری بیشتر اوپک و غیراوپک، برنامه نهادینه‌تر شده برای نظارت بر کاهش تولید و در نظر گرفتن محرک‌هایی برای ممانعت از تقلب آن دسته از اعضای اوپک است که به شدت نیازمند پول هستند.

گزینه نخست، تلاش برای جلب همکاری سایر تولیدکنندگان غیراوپک از جمله تولیدکنندگان نفت شیل آمریکاست.

با در نظر گرفتن میزان اعتقاد تولیدکنندگان نفت شیل آمریکا به مکانیسم بازار برای تعیین سطح قیمت نفت و نیز سطح عمومی ناسازگاری آنها با دولت و سازمان‌های فرادولتی در تعیین سطح تولید، احتمال اینکه این گزینه قابلیت اجرا داشته باشد، زیاد نیست.

راهبرد دوم، تقویت همکاری کشورهای اوپک و غیراوپک است که متعهد به توافق کاهش تولید و خواهان کاهش بیش از پیش سطح تولید هستند.

در این راهبرد می‌توان به جای مکانیسم فعلی که در آن سطح تبعیت تولیدکنندگان از توافق کاهش تولید به خود آنها بستگی دارد، مکانیسم قوی‌تری طراحی کرد که در آن سطح مشارکت اختیاری نباشد.

این راهبرد همچنین می‌تواند شامل ایجاد صندوقی به نام «صندوق تثبیت» باشد که با کمک آن، آن دسته از اعضای اوپک که به شدت نیازمند پول هستند، انگیزه‌شان را برای تبعیت از توافق کاهش تولید تقویت کند. 

با توجه به اینکه برخی کشورهای عضو اوپک به جای اینکه منتظر بالا رفتن سطح قیمت‌ها بمانند، تلاش می‌کنند با تولید و فروش بیشتر نفت، درآمد خود را افزایش دهند، پایبندی این سازمان به توافق یادشده در حال کاهش است و این مساله سبب می‌شود، روسیه نیز تمایل چندانی به کاهش بیشتر سطح تولید نداشته باشد.

کمیته مشترک فنی اوپک و غیراوپک هفتم و هشتم آگوست (دوشنبه و سه‌شنبه این هفته) در ابوظبی جلسه دارد که موضوع آن بررسی راه‌های افزایش پایبندی کشورهایی است که صددرصد به توافق کاهش تولید پایبند نیستند و تولیدشان بیش از سهمیه تعیین‌شده است. 

هفت ماه از اعتبار توافق فعلی کاهش تولید باقی مانده است در حالی‌که اکوادور ماه پیش از سهمیه تعیین شده فراتر رفت و اعلام کرد که دیگر نمی‌خواهد به توافق یادشده پایبند باشد زیرا ناچار است درآمد نفتی خود را افزایش دهد. 

و راهبرد آخر، سیاستی است که اوپک پیش از امضای توافق کاهش تولید، مطابق آن عمل می‌کرد و آن اینکه، اوپک می‌تواند دست از کاهش تولید بردارد و با عرضه نفت بیشتر به بازار سطح قیمت‌ها را پایین آورده و تولیدکنندگان پرهزینه را از بازار بیرون کند.

با وجود اینکه این سیاست می‌تواند تولیدکنندگان نفت شیل آمریکا را از بازار خارج کند اما خود اوپک را نیز زمینگیر می‌کند زیرا در حالی‌که نقطه سر به سر درآمد- هزینه عربستان سعودی، عراق و ایران بسیار پایین است و می‌توانند کاهش قیمت‌ها را تحمل کند اما به قیمت نیاز دارند که بتواند بودجه آنها را متعادل نگه دارد و این قیمت بسیار بالاست