قیمت نفتخام آمریکا در شامگاه سهشنبه به بیش از ۲۵ دلار بر بشکه رسید تا در طول ۵ روز کاری دو برابر شود. این نفت شاخص در معاملات دیروز پس از افت مقطعی، دوباره در مسیر افزایشی قرار گرفت. نفت برنت نیز که در ۶ جلسه گذشته رشد کرده، چهارشنبه به قیمت ۲۷/ ۳۲ دلار در هر بشکه صعود کرد تا ۶۱ درصد افزایش را در این مدت ثبت کند. علاوه بر این، قیمت نفت برنت از ۲۲ آوریل تاکنون دوبرابر شده است. در آن زمان این نفت به کف ۲۱ ساله خود سقوط کرده بود.
در روزهای گذشته بازار از چند جهت تقویت شده است. از طرفی، اعضای اوپک بهطور رسمی توافق کاهش تولید نزدیک به ۱۰ میلیون بشکه در روز را آغاز کردهاند. همچنین در سمت عرضه بازار شاهد کاهش تولید در آمریکا هستیم و انتظار این است که در دیگر کشورها نیز کاهش تولید ادامه داشته باشد. گفته میشود پیش از این یک میلیون بشکه از تولید روزانه آمریکا کم شده بود و در روزهای گذشته نیز غولهای نفتی این کشور بهعلاوه چند شرکت کوچکتر نفتی اعلام کردهاند تولید خود را کاهش میدهند تا قیمت نفت تقویت شود.
در آخرین خبر، شرکت دایاموندبک گفته در ماه جاری میلادی (مه) بین ۱۰ تا ۱۵ درصد کاهش تولید خواهد داشت. با این وجود این شرکت افزوده در صورت رسیدن نفتخام آمریکا به ۳۰ دلار بر بشکه تولید نفت را به سطوح قبلی باز خواهد گرداند. همچنین، شرکت سنتنیال اعلام کرده در ماه مه تا ۴۰ درصد تولیدش را میکاهد. پارسلی نیز به صف کاهندگان تولید نفت پیوسته و گفته تمام عملیات حفاریاش را معلق خواهد کرد و تولید را نیز ۲۳ هزار بشکه در روز در ماه جاری کم میکند.
در سمت دیگر بازار یعنی تقاضا نیز خبرهای خوبی به گوش میرسد. ایتالیا، اسپانیا، نیجریه، هند و بعضی از ایالتهای آمریکا برگشت به کار برخی کارکنان را شروع کردهاند و سایتهای تولیدی، پارکها و... را بازگشایی کردهاند. همچنین دولت فدرال آلمان و ۱۶ ایالت این کشور برای کاهش محدودیتهای قرنطینه توافق کردهاند. این اخبار فعالان نفت را به افزایش مصرف و بازگشت بخشی از تقاضا برای نفت امیدوار کرده است. از آنجا که بازار نفت مدتها است که به سمت تقاضا واکنش بیشتری نشان میدهد و اصطلاحا تقاضامحور شده، این تحولات توانسته قیمت نفت را به طرز قابلتوجهی افزایش دهد. علاوه بر این، موسسه نفت آمریکا (API) سهشنبه تخمین زد موجودی نفت این کشور در هفته گذشته ۴/ ۸ میلیون بشکه افزایش یافته است که اگرچه بیش از انتظار تحلیلگران بود اما کمترین میزان رشد هفتگی آمریکا از هفته منتهی به ۲۰ مارس است. البته این آمار نیازمند تایید رسمی اداره اطلاعات انرژی آمریکا در روز چهارشنبه است.
شوک در بازار نفت
دومینیک دادلی فوربس در هفتههای اخیر تحولات در بازار نفت بزرگ بوده و اثرات نوسان قیمتها بر اقتصادهای صادرکننده این ماده خام قابلملاحظه است. سالجاری میلادی کشورهای خاورمیانه بدون شک از همهگیری ویروس کرونا اثرات منفی بزرگ خواهند پذیرفت و این عامل در کنار سقوط قیمت نفت و ناآرامیهای داخلی در برخی از این کشورها شرایطی بسیار نگرانکننده برای این اقتصادها پدید میآورد. البته اقتصاددانها معتقدند برخی از این کشورها نسبت به اقتصادهای دیگر شرایط بهتری برای عبور از این بحران دارند.
گزارش جدید منتشرشده از سوی صندوق بینالمللی نشان میدهد، تقریبا تمامی اقتصادهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا سالجاری میلادی کوچک خواهند شد و میزان کاهش تولید ناخالص داخلی بین ۱/ ۱ درصد در کویت تا ۱۲ درصد در لبنان است. مصر تنها کشور در منطقه یادشده است که انتظار میرود اقتصاد آن سالجاری رشد کند. از دید صندوق بینالمللی پول، اقتصاد مصر امسال ۲ درصد رشد میکند؛ با این حال رقم یادشده نسبت به ۶/ ۵ درصد یعنی رقم رشد مربوط به سال قبل بسیار پایینتر است.
به استثنای چند مورد، انتظار میرود صادرکنندگان نفت نسبت به واردکنندگان آن امسال وضعیت بدتری داشته باشند؛ به این معنا که انتظار میرود صادرکنندگان نفت امسال شاهد افت ۹/ ۳ درصدی حجم اقتصاد خود باشند. درحالیکه اقتصاد واردکنندگان این ماده خام ۸/ ۰ درصد کوچک خواهد شد. در کل منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا، کاهش حجم اقتصاد امسال ۳/ ۳ درصد خواهد بود، البته کل اقتصاد جهان امسال در وضعیت نامناسبی قرار خواهد داشت.
صندوق بینالمللی پول پیشبینی کرده امسال اقتصاد جهان ۳ درصد کوچک خواهد شد. این اعداد و ارقام با این فرض بیان شده که تعطیلی اقتصادها در سه ماه کنونی به اوج خود برسد و در نیمه دوم سالجاری از آن کاسته شود. دولتها برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا فعالیتهای اقتصادی را متوقف کردهاند. اما اگر شرایط کنونی یعنی تعطیلیها ادامه پیدا کند، افق اقتصاد جهان تیرهتر خواهد بود. توقف فعالیتهای اقتصادی سبب بزرگترین رکود اقتصادی در جهان از رکود بزرگ شده است و عمق آن بسیار بیشتر از رکودی است که یک دهه پیش در اثر بحران مالی در جهان رخ داد. از دید اقتصاددان صندوق بینالمللی پول، زیان کلی حاصل از همهگیری ویروس کرونا در سالجاری و سال آینده برای جهان ۹ هزار میلیارد دلار خواهد بود؛ یعنی بزرگتر از مجموع اقتصادهای آلمان و ژاپن. در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا، اقتصادهایی که بیشترین لطمه را از بحران کنونی خواهند دید، آنهایی هستند که از پیش دچار شکنندگی بودهاند و شرایطشان خوب نبوده است. لبنان، سودان و عراق جزو این کشورها هستند.
پیشبینی شده اقتصاد عراق امسال نزدیک به ۵ درصد کوچک خواهد شد. در بین اقتصادهای عرب حوزه خلیجفارس، پیشبینی شده اقتصاد قطر امسال ۳/ ۴ درصد کوچک شود. اقتصاد عربستان و امارات به ترتیب ۳/ ۲ درصد و ۵/ ۳ درصد و اقتصاد عمان و کویت به ترتیب ۸/ ۲درصد و ۱/ ۱درصد کوچک خواهد شد. صندوق بینالمللی پول پیشبینیهای دیگری نیز مطرح کرده که همگی منفی هستند و چالشهایی برای سیاستگذاران این کشورها پدید میآورند.
برای مثال بنا به پیشبینی این صندوق، فعالیتهای غیروابسته به بخش نفت در عربستان امسال ۴ درصد کم خواهد شد. این افت نسبت به کاهش حجم اقتصاد عربستان بزرگتر است و نشان میدهد سیاستهای مربوط به متنوع کردن منابع درآمدی اقتصاد بهشدت از بحران کنونی تاثیر خواهد پذیرفت. لطمات بحران کنونی بر تمام بخشهای اقتصادهای یادشده مشاهده میشود. دادههای جدید از بخشهای تولید کارخانهای عربستان، امارات و قطر همگی نشاندهنده کاهش شدید فعالیتها در بخشهای غیرنفتی است. البته بیشتر کشورهای عرب حوزه خلیجفارس منابع مالی کافی برای عبور از بحران کنونی در اختیار دارند.
- 12
- 5