شاخص کل بورس تهران در جریان معاملات دیروز با رشد فراگیر قیمت‌ها به رکورد بی‌سابقه دیگری دست یافت. همزمان با صفوف طولانی خرید در سهم‌های کوچک و متوسط، تشکیل جبهه قدرتمند تقاضا در نماد شرکت‌های بزرگ کالایی اعم از فلزات و پالایشی‌ها بر شتاب رشد شاخص کل تاثیر ملموسی بر جا گذاشتند. دماسنج اصلی سهام در این روز، با گسیل مستمر پول‌های خرد که روز گذشته به نحو قابل‌توجهی قوت گرفت، حدود ۲ درصد افزایش یافت و برای اولین بار وارد کانال ۲۰۹ هزار واحد شد. به این ترتیب، متوسط بازدهی بورس تهران از ابتدای سال ۹۸ تا انتهای معاملات دیروز از رقم قابل ملاحظه و بی‌رقیب ۱۷ درصد گذشت. همزمان با این اتفاق، شاخص هم‌وزن (با اثر یکسان نمادها) بازدهی خود از ابتدای سال را به عدد ۳۰ درصد نزدیک کرد تا نشانه‌ای بر سبقت چشمگیر سهام گروه‌های کوچک‌تر باشد.
واگرایی این دو نماگر و بازدهی بیشتر سهام کوچک‌تر را می‌توان بازتابی از اثر اهرمی خبر افزایش نرخ‌های فروش بر سودآوری بنگاه‌های کوچک‌تر و از طرف دیگر، موانع و ریسک‌های متعدد پیرامون شرکت‌های بزرگ و عمدتا صادراتی بورس تهران دانست.
رکورد جدید دماسنج سهام
بورس تهران همچنان پیشتاز بلامنازع بازارها طی روزهای کاری سال جدید است. تلاش سهام برای جبران جاماندگی از موج تورمی یک سال اخیر منجر به استمرار رشد تقریبا پیوسته قیمت‌ها تا روز گذشته شد. شاخص کل در پایان معاملات دیروز با جهش ۳ هزار و ۹۵۶ واحدی (معادل ۹/ ۱ درصد) توانست موقعیت خود را در کانال بی‌سابقه ۲۰۹ هزار واحد تثبیت کند و با ثبت بازدهی ۱۷ درصدی ظرف ۲۱ روز کاری سال ۹۸ در صدر جدول بازدهی بازارها بایستد. دریافت اطلاعات مساعد از عملکرد طیف متنوعی از شرکت‌های بورسی در روزهای اخیر، ظرفیت عمومی سهام برای ثبت بازدهی بیشتر را ارتقا بخشید.
روز گذشته در ضعف نسبی بازارهای ارز و سکه، پول‌های خرد با اشتیاق بیشتری در سمت خرید سهام صف کشیدند و زمینه را برای ارتقای متوسط قیمت در ۳۲ صنعت از صنایع ۳۸ گانه بورس تهران را فراهم کردند. در این روز ۱۴ صنعت بازدهی ۳ تا ۵ درصدی را به ثبت رساندند و سهم‌ها و گروه‌های کوچک حضور پررنگ‌تری در رتبه‌های بالای فهرست مزبور از خود نشان دادند. به‌طور کلی، سهم‌های کوچک‌تر بازار از قبیل سیمانی‌ها، قندی‌ها، غذایی‌ها، دارویی‌ها، کاشی‌سازها و بسیاری از تک‌سهم‌ها طی هفته‌های اخیر بازدهی به مراتب بیشتری در مقایسه با صنایع بزرگ و صادراتی ثبت کردند. برآیند این روند صعودی سبب سبقت چشمگیر شاخص هم‌وزن در مقایسه با شاخص کل شده است. دلایلی چند در بروز این واگرایی بین نماگرهای اصلی بورس تهران عنوان می‌شود که غالبا معطوف به تبعات تحولات کلان اقتصاد و بازتاب ناگزیر تورم در بورس تهران ارزیابی می‌شود.
رمزگشایی از پیشتازی نماگر هم‌وزن
نقش ورود پول‌های تازه را نمی‌توان در رشد فراگیر و پردامنه قیمت‌ها نادیده گرفت. دیروز سهامداران خرد با قدرت بیشتری در سمت خرید ظاهر شدند. نگاهی به آمار خالص تغییر مالکیت نشان می‌دهد در جریان دادوستدهای روز گذشته حدود ۱۶۰ میلیارد تومان سهم به سبد سهام سهامداران خرد اضافه شده است. این بیشترین میزان تغییر مالکیت سهام از سوی سهامداران بزرگ به پرتفوی فعالان خرد بازار از بیست‌وهشتم مهرماه سال گذشته است. چنین حضور پررنگی از سوی سهامداران خرد در شش ماه اخیر تجربه نشده بود. از طرفی، ارزش معاملات هم بار دیگر به رقم بالای یک‌هزار میلیارد تومان (یعنی ۱۲۰۰ میلیارد تومان) رسید تا تاکیدی بر ایجاد تقاضای جدید در بورس تهران باشد.
همزمان با پیشروی شاخص سهام، جریان اطلاعات نیز طی این روزها تقویت می‌شود. از یک طرف، ترافیک گزارش‌های ارسالی (گزارش عملکرد ماهانه و صورت‌های مالی سالانه) در شرایط مطلوب قرار دارد و از طرف دیگر، موج تورمی یک سال گذشته در حال انعکاس در سمت فروش شرکت‌های حاضر در بورس تهران است. بازتاب این جریان اطلاعاتی که با انتشار صورت‌های مالی سالانه روز‌به‌روز بر عمق آن افزوده می‌شود را می‌توان در معاملات شمار زیادی از سهم‌ها دید. از طرفی، اصلاح سیاست‌های ارزی و تجاری و سیگنال‌های ارسالی از سیاست‌گذار که غالبا معطوف به عقب‌نشینی از عرضه دلار ارزان بوده نیز بر شدت تقاضا به ویژه در سهم‌های کوچک افزود. تبعات این موضوع را می‌توان در سریال افزایش نرخ‌های فروش شرکت‌های مختلف اعم از اوره‌ساز تا کاشی‌ساز بازار دید.
واقعیت این است که شرکت‌های کوچک‌تر عموما هزینه‌های تامین مالی و هزینه‌های اداری، عمومی و فروش کمتری دارند و سربار این شرکت‌ها کنترل شده‌تر است و در تولید بالا سهم بسیار کمی از بهای تمام شده را در بر می‌گیرند.
مجموعه این عوامل حاشیه سود خالص (نسبت سود خالص به فروش) شرکت‌های مزبور را در شرایط عادی تولید (زمانی که ظرفیت مازاد و بدون استفاده تولیدی زیاد نباشد) بالا می‌برد. به همین دلیل شرکت‌هایی با چنین مشخصاتی درجه حساسیت بالای سودآوری به مبالغ فروش دارند. از آنجا که مبلغ فروش متاثر از دو متغیر کلی مقدار و نرخ فروش است، جهش نرخ‌های فروش حتی در صورت کاهش نسبی توانایی تولید نیز می‌تواند تاثیر قابل توجهی بر سودآوری نهایی این شرکت‌ها داشته باشد که اثر آن در صورت‌های مالی و نهایتا قیمت سهم منعکس خواهد شد.اما سهام گروه‌های کالایی طی این مدت با موانعی برای رشد سریع قیمت مواجه بوده‌اند. به‌عنوان مثال، ریسک تغییرات قیمت در بازار جهانی، فشار تحریم‌ها و محدودیت در فروش کالاهای صادراتی از عوامل فشار بر صنایع بزرگی تلقی می‌شوند که در روزهای کاری سال جدید با طمانینه بیشتر و سرعت کمتری رشد کرده‌اند.
جرقه رشد در پالایشی‌ها
یکی از ویژگی‌های معاملات دیروز بازگشت سهام پالایشی در صدر گروه‌های اثرگذار بود. این گروه با ارزش معاملات ۱۹۵ میلیارد تومانی، ضمن جذب بیشترین سهم از جریان نقدینگی، در تمام نمادها با صف خرید به معاملات خود خاتمه داد. اگرچه نشانه‌های مساعد دریافتی از سامانه نیما و بورس کالا، نظیر سقف‌شکنی قیمت کاتد شرکت ملی مس ایران (رشد قیمت پایه با افزایش نرخ ارز و تقاضای پرحجم به دلیل شکاف قیمت‌های رسمی و آزاد) در تقویت بهای سهام گروه کالایی اثرگذار ظاهر شد اما تقاضا در گروه پالایشی از عمق و شدت بیشتری در مقایسه با دیگر صنایع کالایی برخوردار بود. به نظر می‌رسد موضوع گشایش‌‌های ارزی و رشدنرخ ارز در سامانه نیما انتظار گزارش‌های مطلوبی از شرکت‌های پالایشی به وجود آورده است.
از طرفی خبر افزایش حاشیه سود فرآورده‌های نفتی خاصه بنزین نیز موضوعی است که در بین اهالی بورسی به‌عنوان عامل رشد حداکثری قیمت در تمام نمادهای پالایشی مطرح بود.
به گزارش «دنیای بورس» پالایشگاه‌های آمریکا از ابتدای سال جاری میلادی از میزان فعالیت خود در مقایسه با ابتدای سال ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ با شدت بیشتری کاسته‌اند. حاصل این فرآیند ضعف شدید قیمت بنزین و کرک اسپرد منفی این محصول نسبت به نفت ارزیابی می‌شود. حال افزایش تدریجی تقاضا با نزدیک شدن به فصل تابستان و احتمال کمبود عرضه موجب رشد قیمت بنزین شده است. بر این اساس پالایشگاه‌های تولیدکننده بنزین که در سال گذشته شمسی وضعیت چندان مناسبی نداشتند با این چشم‌انداز بار دیگر مورد توجه اهالی بازار قرار گرفتند.
تب‌وتاب بورس‌بازان در دو گروه
بانکی‌ها نیز طی روز گذشته با لیدری بی‌رقیب بانک ملت به معاملات خود پایان دادند. انتشار گزارش عملکرد این بانک برای فروردین و برداشت اهالی بازار از حرکت «وبملت» در جهت بهبود عملیات سودآوری را می‌توان در سمت تقاضای این سهم دید. این سهم از همان آغاز معاملات دیروز عنوان طولانی‌ترین صف خرید بازار را در اختیار گرفت و با وجود حجم بالای دادوستدها، تا پایان معاملات این رتبه را حفظ کرد.
افزون بر بهبود تراز عملیاتی «وبملت»، خبر تسعیر ارز نیز عامل دیگری است که به نظر می‌رسد تقاضا در این گروه و به‌طور خاص، نماد بانک ملت را تا وقوع خبر تداوم بخشد. در بین صنایع کوچک‌تر، نمادهای گروه کاشی و سرامیک تماما با صف خرید مواجه شدند. خبر کسب مجوز افزایش ۲۰ درصدی نرخ فروش بار دیگر سرمایه‌گذاران را به سمت سهام گروه کاشی و سرامیک سوق داده است. شاخص این صنعت در بورس تهران نیز روز شنبه با رسیدن به سطح ۴۵۶ واحدی به سقف تاریخی خود نزدیک شد؛ روز گذشته با ثبت رشد ۱۳۰ واحدی (۸۵/ ۲ درصد) علاوه بر شکستن این مرز با تداوم قدرت خریداران و عقب‌نشینی فروشندگان همراه است. علاوه بر تاثیر خبر افزایش نرخ محصولات کاشی و سرامیک، ساختار سهام این گروه به لحاظ ترکیب سهامداری و نیم نگاه سرمایه‌گذاران به دارایی‌های ثابت برخی شرکت‌ها، از عوامل اصلی استقبال معامله‌گران طی روزهای اخیر به شمار می‌آید.
- 10
- 6
